Hierna volgen enkele uittreksels uit de ontluisterende analyse van professor Bart Maddens naar aanleiding van de studie van Dave Sinardet, net als Maddens politoloog.

Een nieuwe staatshervorming in 2033 ?

Bart Maddens
Hoogleraar politieke wetenschappen KULeuven

• Een nieuwe studie van professor Dave Sinardet ontkracht het beeld dat Vlaamse politie hoge communautaire eisen hebben en Franstalige politici niet. (…) De breuklijn tussen de staatshervormers en de demandeurs de rien heeft zich verlegd. Dat was aanvankelijk grotendeels een communautaire breuklijn : de Vlamingen vroegen veel, de Franstaligen niets. Maar langs Vlaamse kant zijn de traditionele partijen van kamp veranderd. Het gevolg is dat de kloof nu loopt tussen de zogenaamde V-partijen (N-VA, Vlaams Belang en LDD) en al de rest. Op basis van een anonieme bevraging van parlementsleden toonde hij (Sinardet) aan dat de vraag naar een zeer verregaande staatshervorming vooral leeft bij N-VA en Vlaams Belang, terwijl de andere partijen meer neigen naar het communautaire status quo.

• Tot eind vorig jaar waren er nog redenen om te denken dat CD&V met één been in het V-kamp stond. Vooral Kris Peeters toonde zich maar een koele minnaar van de zesde staatshervorming. Zijn honger naar een Copernicaanse omwenteling leek nog lang niet gestild. Er werd zelfs gespeculeerd over een geheim akkoord tussen hem en Bart De Wever. In januari maakte CD&V echter een einde aan die speculaties. De partij zegt nu duidelijk geen vragende partij te zijn voor een nieuwe staatshervorming tijdens de volgende legislatuur. Sindsdien staan de V-partijen helemaal geïsoleerd en gaapt er een quasi onoverbrugbare kloof tussen de radicale hervormers en de voorstanders van het institutionele status quo.

• Vandaag beweert CD&V dat er met de zesde staatshervorming uitvoering is gegeven aan de vijf resoluties van 1999 (zie hierover bijvoorbeeld de blog van Eric Van Rompuy op 27 januari). Dit klopt natuurlijk niet. Deze staatshervorming is maar klein bier in vergelijking met wat in de resoluties werd gevraagd. Het Vlaams Parlement eiste onder meer de volledige overheveling van de personenbelasting en de ziekteverzekering. Sterker nog, de zesde staatshervorming staat in bepaalde opzichten haaks op de vijf resoluties. Daarin werd gepleit voor een meer ondergeschikt statuut voor Brussel, terwijl het Brussels Gewest nu juist enorm wordt versterkt, zowel financieel als institutioneel.

• Als het van Wouter Beke afhangt komt de zevende staatshervorming er over twintig jaar, in 2033. Dit lijkt me eerlijk gezegd een behoorlijk realistische timing. De kans dat de N-VA incontournable wordt in 2014 is klein, en daarna is het momentum van die partij wellicht voorbij. De traditionele partijen zeggen nu al dat ze zich van 2014 tot 2019 vooral zullen toeleggen op de uitvoering van de huidige staatshervorming. Het is goed mogelijk dat het denkwerk over een nieuwe staatshervorming pas echt op dreef zal komen tijdens de daaropvolgende legislatuur, van 2019 tot 2024.

• Het is pas na de verkiezingen van 2024 dat er enige sense of urgency zal ontstaan rond de staatshervorming. Rond 2024 komt een einde aan de overgangsperiode in de financieringswet waarbij de solidariteitsbijdrage aan het Waals en Brussels Gewest nominaal constant blijft. Daarna begint een periode van tien jaar, tot 2034, waarbij die solidariteitsbijdrage geleidelijk aan daalt naar 80%. Het lijkt waarschijnlijk dat de Franstaligen vanaf 2024 zullen aansturen op een verlenging van die overgangsperiode.

• Maar wat voor staatshervorming zal dat dan zijn ? (…) Het onderzoek van Dave Sinardet toont aan dat het animo nu al niet zo groot is bij de traditionele partijen om de autonomie van de deelstaten fors uit te breiden. Wie weet gaat de slinger tegen 2033 helemaal de andere richting uit en zullen de gevestigde partijen eerder aansturen op een versterking van het Belgische niveau.

• Maar is het ooit anders geweest ? Als de traditionele partijen in het verleden bevoegdheden hebben overgeheveld naar Vlaanderen, dan was dat niet zozeer uit overtuiging, maar wel omdat ze onder druk stonden van de Vlaams-nationale partijen. Het was de opmars van de Volksunie in de jaren zestig die aan de basis lag van de staatshervormingen in de jaren zeventig en tachtig. Vanaf de jaren negentig stelden de traditionele partijen zich Vlaamsgezind op om zoveel mogelijk brokstukken van diezelfde Volksunie te kunnen binnenrijven. En als de zesde staatshervorming België verder uitkleedt, dan is dat enkel en alleen omdat de onderhandelaars de hete adem van de N-VA in de nek voelden.

Bron: de redactie.be

geplaatst door Addertje

geplaatst door Marcel Van Lysebetten