LETTERLIJK:

Open brief aan Fientje Moerman en de klassieke partijen

De aanklacht van Fientje Moerman in De Standaard (11/12/13) is verontrustend. De primitieve en barbaarse houding van sommige burgers tegenover politici die ze beschrijft is ronduit verwerpelijk en strafbaar. Ongetwijfeld zijn daarbij dikwijls ook nog omstaanders indirect medeschuldig omdat ze die agressie gedogen. Anderzijds zijn we al even verontrust door haar radicale negatie van de (collectieve) balk in het eigen oog van de politici, en meer in het bijzonder van de politici van de drie klassieke partijen.

De man in de straat is bang

Burgers die zich verlagen tot zo'n gedrag, doen dat dikwijls vanuit existentiële angst, of uit woede. Angst omdat ze hun werk kwijt raakten, voor de toekomst, of voor terrorisme, of omdat hun job hier dreigt weg geveegd te worden. Die laatste schrik zit er diep in, en terecht. De cijfers zijn angstwekkend. Doch de oorzaken van dat jobverlies zijn gekend. Het ligt complex, maar de combinatie van globalisatie, ondoordachte uitbreiding van de EU en het verpletterende wanbestuur van onze federale overheid op economisch, fiscaal, sociaal en diplomatiek vlak weegt daarbij zwaar door. Dat is dan ook een eerste verklaring voor de woede van veel burgers tegenover die politici – hoewel dat geen primitieve noch agressieve reacties verantwoordt.

Het lijkt ons duidelijk dat het regerende politieke establishment – in casu de drie klassieke partijen en hun syndicale en andere zusterorganisaties – hier inderdaad zichzelf veel te verwijten heeft. Denk aan de anekdote van gisteren: een rechter die een schuldige inbreker laat gaan omdat zijn geboorteakte geen uur van geboorte bevat, waardoor hij niet kon weten of die man meerderjarig was. Kan het noch stompzinniger? Zo'n misprijzen voor slachtoffers wekt woede op.

Maar bij Fientje Moerman ontbreekt blijkbaar zelfs maar de meest elementaire zelfkritiek over het beleid waar haar eigen partij decennialang hard aan mee timmerde, en mee van genoot. Beseft ze niet dat dat wanbeleid velen de spuigaten uit komt?

De gewone burger voelt zich bedrogen

Miljoenen burgers zijn ook om andere redenen kwaad, of woedend, op diezelfde politici. De verregaande politisering van benoemingen én de onverantwoordelijkheid van openbare bestuurders is één van de hoofdoorzaken van het wanbeleid. Dat geldt overigens net zo goed voor de politieke mandatarissen als voor de bestuurders in de (semi-)openbare bedrijven zoals Dexia, de NMBS en, spijtig genoeg, zovele andere.

Deze federale regering geneert er zich duidelijk niet voor om zelfs de meest onbekwame bestuurder of mandataris de hand boven het hoofd te houden. Zolang ze maar strikt loyaal zijn aan de partijtop en haar propaganda mee uit bazuinen. Maar steeds meer burgers haken daarbij af.

Idem voor de onwaarschijnlijk grote complexiteit van de instellingen en de wetten. De redenen waarom overduidelijke schuldigen niet gestraft worden – in de rechtspraak en in het bestuur – zijn oneindig gevarieerd. Maar de straffen zijn lachwekkend, én inefficiënt als er al gestraft wordt. Die complexiteit is ook volstrekt nodeloos. Andere meertalige, federale staten slagen erin het eenvoudiger te houden. Geen enkele kent zo hoge belastingen als hier. De burger voelt zich bij de neus genomen, en erger.

Idem voor de verregaande misleidende informatie over het beleid. Denk aan de bewering dat deze staatshervorming het beleid voor de arbeidsmarkt aan de gewesten overdraagt. In werkelijkheid blijft heel het arbeidsrecht federaal, net zoals de basisregels voor werkloosheidsuitkeringen, de controle op werkloosheid, de instelling daarvoor (RVA), de hoogte van de uitkeringen en 99% van het sociaal overleg.

Analoog voor de kreet dat deze staatshervorming het zwaartepunt van de openbare uitgaven van het federale naar het deelstatelijke niveau verschuift. In werkelijkheid zal het federale bestuur morgen nog altijd bijna twee maal zo zwaar blijven wegen op de uitgaven dan de deelstaten, en zo'n vier à vijf maal zo zwaar op de fiscaliteit. De burger beseft dat steeds meer. Ook daardoor voelt hij zich bedrogen en neemt zijn vertrouwen verder af.

Burgers komen het toch te weten dat België globaal zeer hoge openbare uitgaven kent, relatief tot vergelijkbare landen, maar dikwijls een slechts matige of ronduit ondermaatse openbare dienstverlening aflevert. Teveel vergelijkende onderzoeken tonen dat aan.

Op al deze vlakken lijkt het politieke establishment elk realiteitsbesef volledig kwijt te zijn. Ze denken de burger éénder wat te kunnen wijsmaken, en hen tegelijk zeer veel te laten bijdragen voor de steil opgelopen kosten voor het Belgische wanbestuur. Moet men dan verbaasd zijn als de afkeer toeneemt, de kwaadheid oploopt en er al eens woede overkookt?

Vergelijk ze eens, de gewone kleine man wiens job sneuvelde door die eerder vermelde combinatie, met de politici met hun wansmakelijke cumuls, hun nog steeds gigantisch genereus gefinancierde bestuur, hun nauwelijks verholen graaizucht en de eindeloze vriendendiensten!

Dit medium, De Bron werd net opgericht om een respectvol en maatschappelijk opbouwend antwoord te bieden – sorry voor het dure woord. De arrogante wereldvreemdheid van politici mag geen excuus zijn voor brutaliteit, noch voor agressie. Ze dwingt daarentegen wel tot enkele fundamentele vragen.

Daarom ook de suggestie aan mevrouw Moerman en haar collega's in die drie partijen: kijk eens in eigen boezem, en vergelijk de daden van uw bestuurders met jullie discours. Want respect, dat moeten ook jullie eerst verdienen; dat kan je niet opleggen, zoals men belastingen kan opleggen.

De redactie van de-bron.org