20-01-2009 om 00:00 geschreven door duinkonijn

Een schip is zo zeewaardig als zijn schipper.

Ja ....ik ben opgegroeid met de vuurtoren. Hij stond eingelijk een beetje in de weg, precies voor het raam van onze kamer. Je keek er altijd tegenaan. Mijn vader was vuurtorenwachter en het eerste wat ik vroeg als ik thuiskwam: Waar is papa? Want die verschillende diensten van hem kon ik absoluut niet uit mijn hoofd leren. Ik wist nooit wanneer hij wel of niet boven zat. En als mijn moeder zei:hij is boven, dan wist ik wel ongeveer wanneer hij weer naar beneden kwam.

Elke keer 226 treetjes omhoog en weer omlaag. Soms ging ik ook wel eens naar boven. Je had dan een fantastich uitzicht en je voelde je hoog boven de wereld. Mijn vader vond het leuk als ik even kwam. Ik luisterde  dan naar de visserijband en eingelijk raakte ik spelenderwijs vertrouwd met het werk.

Wij woonden in een gemeenschap van vijf families van vuurtorenwachters, mensen die waren verbonden aan de kustwacht. Een vrij kleine groep dus. De mannen hadden allemaal iets met de toren te maken. Je leefde er van, maar je leefde  - en dan bedoel ik vooral ik de mannen - er ook voor. Een vuurtorenwachter heette officeel lichtwachter Tegenwoordig heet zo iemand zee-verkeers-ambtenaar.

Wij aten ,s middags warm. Maar de aanvang van de maaltijd werd altijd stijk en zet afgesteld op de diesten die vader had. Mijn moeder en de kinderen pasten zich daarbij aan. Als mijn vader dienst van 17.00-20.00 uur had, dan kreeg hij zijn broodmaaltijd boven. In het trapgat van de toren hing een tasje met een hengsel bevestigd, waarin de broodmaaltijd en de thermoskan met koffie zaten. Als ik het bracht dan belde ik even. Mijn vader wist dan dat ik er was en liep de twee bovenste metalen trappen af om het tasje te kunnen ophijsen. Je hoorde duidelijk zijn voetstappen klinken: een heel vertrouwd geluid.

Op een gegeven moment bedacht ik leuke dingen. Ik ging bijvoorbeeld morse leren en drukte dan op het belletje in morse papa. Of papa koffie Ik weet niet of hij het altijd opving, maar het was voor mij het idee dat ik op zo,n manier met mijn vader in contact stond die daar hoog boven in de toren zat.

Ik heb als jong meisje een album aangelegd met beschrijvingen en afbeeldingen van alle vuurtorens van Nederland. Kranteknipsels er over, brieven die ik kreeg van collega,s van vader.

Ik heb trouwens toch een sterke neiging om dingen te bewaren, in te plakken, te oreden. Je kunt mijn leven in plakboeken terugvinden.

Ik leefde eingelijk -  rond die vuurtoren - in een kleine wereld. Ik reed met de andere kinderen elke dag naar school. vijf kilometer heen,  vijf kilometer terug, om de beurt voorop rijden. Later, naar Zierikzee, twintig kilometer heen en twintig kilometer terug. Het was net, voor mijn gevoel, alsof ik altijd tegenwind had. Alsof de wind in de tijd dat ik op school was draaide om op de terugweg weer tegen te zijn.

Zo,n kleine gemeenschap heeft uiteraard nadelen. Als ik wel eens met een of ander vriendje door Zieikzee liep, bijvoorbeeld een jongen die niet zo in de smaak viel, dan werd er dirct naar huis gebeld: ze loopt met die of die. Sociale controle, die in dat geval benauwend werkte.

Ik ben wel eens naar huis gebracht door een jongen op een bromfiets. Moest op 22.00uur thuis zijn. Dat werd natuurlijk over tienen. Afscheid..... kussen... En dan draaide mijn vader die ons al van verre had zien aankomen plotseling de seinlamp van de vuurtoren naar beneden, zodat we precies in het felle licht stonden, die jongen en ik. En dan riep hij : het is mooi zo, ...naar binnen.

Ik denk dat het strand en de zee voor een belangrijk deel mijn doen en laten hebben beinvloed. Je leeft er innig mee samen. Als ik nu thuiskom en ik loop de tuin in dan hoor ik in de verte de zee. Ik hoorde vandaag de schepen op het Veerse Meer, omdat de wind deze kant opstaat. Als ik naar het strand ga, hoop ik iets te vinden. Spannend zoiets. Hoeft maar een kleinigheidje te zijn, kan niet schelen wat. Je loopt meestal wel tegen iets aan. Een mooi stuk hout, een bijzondere schelp. Toen ik 15 jaar was en eens langs het strand liep vond ik een fles met een briefje er in van een Amerikaan. Of ik terug wilde schrijven. Dat heb ik gadaan. Er ontstond een intensieve correspondentie, heel romantisch. Die Amerikaan was leraar en we schrijven vandaag de dag nog met elkaar. Toen hioj van Amerika naar Duitsland verhuisde om daar te gaan werken hebben mijn man en ik hem opgezocht. Het was de bedoeling dat we even langs zouden gaan, koffie drinken en dan er weer vandoor. We waren n.l op weg naar onze vakantiebestemming. Ik was na zo,n langdurige correspondente - 13 jaar lang  - natuurlijk zeer nieuwsgierig. Wij kwamen daar, en ik stelde mij voor als zijn bottlefriend. Hij vond het fantastich!. Wees ons de logeerkamer en we moesten blijven slapen. We zijn daar een week lang gebleven. De nederlandse vlag hing uit. We zijn ongeloofelijk gastvrij onthaald.

Niet alleen door mijn bottlefriend ook door de bewoners van het plaatsje waar hij woonde. Hij had ze namelijk verteld van het briefje in de fles, zoveel jaar geleden.   

Wij hebben hier in Zeeland een vrij intensief scheepvaartverkeer. Als er een schip of scheepje - er komen immers  steeds meer pleziervaartuigjes -  in nood verkeert schieten ze een  vuurpijl af. En de vuurtorenwachter schiet dan ook een vuurpijl af ten teken dat hij de hunne heeft gezien. Hij alarmeert dan onmiddelijk de reddingsboot .Binnenkort verandert dat allemaal, worden de communicatiemiddelen uitgebreid en krijgt de vuurtoren de beschikking over een marifoon, dat is een apparaat waardoor de mensen op de schepen onderling met elkaar kunnen praten.

Ik weet nog dat de Ebrobij ons voor de kust is vergaan, een gebeurtenis die je nooit meer vergeet. Mijn vader heeft tijdens zijn diesten verschillende keren meegemaakt dat hij moest ingrijpen en dat de reddingsboot er op af werd gestuurd. Ja, doordat er steeds meer jachtjes komen en steeds meer mensen op zee gaan vissen worden de risico,s groter. Er moet vaker worden ingegrepen, de mensen onderschatten de zee. Ze raken al in paniek als er wat golfslag komt. Buitje regen en wat wind er bij en de boel kan fout lopen. Het water dat op je afkomt, dat harde waaien erbij, je wordt koud 3n nat:paniek! Niet meer weten wat je moet doen.

Mijn man en ik hebben zelf een zeilboot en een schip is zo zeewaardig als zijn schipper, vinden wij.

We hebben een boot van bijna zeven meter, waarop zes mensen kunnen. Ik vind het fijn om mensen om me heen te hebben. Maar we zijn nog nooit in paniek geraakt...

Ik heb een scanner en ik luister er zeer frequent naar: onderlinge communicatie, de visserijband, radio Schevenigen.

Mijn broer zit op de reddingsboot. En als die boot uitvaart dan belt mijn vader op. Dan zet ik mijn scanner op kanaal 14 om te volgen wat er precies gebeurt. En dan luister ik totdat ze weer binnen zijn. Hoe laat het ook wordt, ik blijf luisteren. Het liefst zou ik er tussen springen om te helpen. Ik was vroeger lid van de strand-reddingsbrigade. Ik liep ook patroulle, haalde kleinde kinderen uit het water. Dan kon is soms een grote mond van Pa krijgen, omdat ik me met zijn kind bemoeide. De dankbaarheid van mensen laat soms veel te wensen over. Ook bij het echte reddingswerk heb ik die onverschilligheid gemerkt.

Mijn man en ik hebben elk weekend-diest op de Jan-Heymans; een schip voor de bodembescherming van de Oosterschelde.Dit in verband met de toekomstige dam, een onderdeel van de Deltawerken. We houden de wacht, moeten zorgen dat alles blijft functioneren. We zitten van donderdag tot zondag op dat grote schip. Heel fijn zo rustig, zo samen. Maar toch zijn we zeer attent op alles wat er om ons heen op zee bebeurt. En als ik denk dat er iets mis is, bel ik mijn vader die nu hoofd van de kustwacht is.

Ik ben zo vertrouwd geraakt met de zee, met alles wat ermee gebeurt. En de vuurtoren geeft me een veilig gevoel.

Gisteravond heb ik mijn man naar de Jan-Heymans gebracht. Daarna ben ik nog even bij mijn ouders langs geweest. En toen ik wegreed..... was er de flits van de toren.Ik zag ,m  in mijn auto, in mijn spiegeltje.

Dat gaf een goed gevoel............

Naschrift: Je moet dit artikel lezen alszijnde in die tijd.

Mijn vader en mijn man zijn inmiddels overleden. De stormvloedkering is al jaren af. De reddingsboot krijgt het nog steeds drukker door alle pleziervaart en overige watersporten. De vuurtoren is niet meer bemand, Schevenigen radio,  bestaat niet meer. Ik ben inmiddels met funstioneel leeftijdontslag (een soort pensioen) als ambulanceverpleegkundige. De boot heb ik niet mee. Nu ben ik in het gelukkige bezit van een vakantieappartementje onder deze vuurtoren. U zult kunnen begrijpen hoe gelukkig ik daar mee ben.

18-01-2009 om 00:00 geschreven door duinkonijn