Economische bloei gaf de bovenlaag van de bevolking de gelegenheid om van het leven te gaan genieten en werden kunsten en wetenschap door de rijken ondersteund.
De Middeleeuwen behoorden in de vijftiende eeuw tot het verleden en de klassieke beschaving van de Oudheid werd herontdekt : De Renaissance deed haar intrede. Onder invloed van het humanisme, de ontdekkingsreizen, de wetenschappelijke ontdekkingen en uitvindingen, wordt de aandacht voor de mens als individu steeds groter.

Was Frankrijk in de Middeleeuwen het centrum van de kunst en architectuur, het was Italië, en met name Firenze, dat het centrum werd van de Renaissance.

Kunstenaars als Leonardo da Vinci ( Mona Lisa), Michel Angelo (David) en Botticelli zijn namen die je in dit verband vaak tegenkomt.

In de Uffizi-musea tref je veel kunst aan uit deze periode. Botticelli is vooral bekend geworden door zijn schilderij ‘De geboorte van Venus’, waarvan we hier een reproductie bijvoegen. Op de onderstaande afbeelding een detailopname van dit meesterwerk.

Detail van het meesterwerk van Botticelli's  "De geboorte van Venus".
Het beeldt echter, ondanks de naam,  niet de geboorte af van Venus (uit zeeschuim), maar haar aankomst op een grote drijvende schelp op het eiland Cythera.
Eén van de Italiaanse Euromunten toont ook een detail van dit werk, namelijk het hoofd van de godin.

Ik kreeg een foto van Marianne Timmer, onze gouden winnares op de Olympische Winterspelen in Turijn, onder ogen en vond de gelijkenis met de Venus van Botticelli treffend. Reïncarnatie ?

Na Carrara staat Firenze ( Florence) op ons reisprogramma, de hoofdstad van Toscane. Deze stad ligt aan de rivier de Arno en telt ongeveer 400.000 inwoners. Het is de bakermat van de Renaissance en daardoor een van de bekendste cultuursteden van Europa.

De stad werd in het jaar 59 gesticht door afgezwaaide Romeinse soldaten, die het de naam Florentina gaven. In het Latijn betekent dit ‘moge zij bloeien’.

Die wens is vooral verhoord door het koopmans- en bankiersgeslacht van de Medici, dat de stad regeerde vanaf de 15^e eeuw tot 1737. De meeste leden van dit geslacht hadden een grote belangstelling voor zowel schilder- en beeldhouwkunst als ook voor architectuur en literatuur. Rijk geworden als kooplieden en bankiers wisten de Medici steeds meer politieke macht te verwerven en hun fortuin te vergroten. Daarnaast bracht dit geslacht ook nog drie pausen voort en twee koninginnen van Frankrijk.

Het belang van Firenze als handelsstad blijkt onder meer uit het feit, dat de plaatselijke munt, de Fiorino d’Oro ( Gouden Florijn) , zijn naam ontleende aan veel andere munten, zoals de Hongaarse forint en de Nederlandse gulden, die in het begin ook Gulden Florijn heette.

(wordt vervolgd)

Ook hier duikt de naam van Michel Angelo weer op. Hij huurde in zijn tijd een kamer in Carrara en reed vele malen op een muilezel de bergen in om zijn marmer ter plekke uit te zoeken. Een bekende uitspraak van hem is:

“ De ware beeldhouwer voegt niets toe, zoals dat met klei gebeurt, maar bevrijdt door hakken de sculptuur uit de steen. Het beeld verbergt zich al in het oermateriaal, het idee ervoor zit in het hoofd van de kunstenaar, en het is zijn opgave om beide te verenigen”.

Onbewerkt marmer is dan ook een vormgevend element in de beelden van Michel Angelo: het opzettelijk onvoltooid laten van het kunstwerk.

Op bijgaande foto is de reusachtige zaagmachine te zien, die een enorm marmerblok al bijna voor driekwart heeft doorgezaagd. De zaagsnede wordt nat gehouden opdat de zaag niet te heet wordt.

Toen ik deze foto maakte van de shovel, die het puin vervoerde naar de top om dit daarna uit te storten over de berghelling, riep dat bij mij de vergelijking op met een .maanvoertuig

In de bergen bij Carrara worden verschillende soorten marmer gewonnen. De waardevolste, die wel statuario wordt genoemd, is een zeldzame zuiver witte tot ivoorkleurig marmer, dat al in de Oudheid voor stastandbeelden werd gebruikt, maar dit wordt nog in zeer kleine hoeveelheden aangetroffen.
Erg bekend is het gebruik van het witte marmer met grijze aders en het ivoorkleurige marmer met crèmegele aders in de oude statige herenhuizen in de verschillende steden in ons land .

In de drie berginkepingen, Colonata, Miseglia en Torano, die zich boven de plaats Carrara bevinden, liggen tot op een hoogte van 1400 meter zo’n 190 groeven met een productie op jaarbasis van 11 miljoen ton ! Men denkt hier nog zo’n 1000 jaar marmer te kunnen delven.

Het risicovolle transport van de blokken gebeurt nu uitsluitend met vrachtauto’s, die de marmerblokken van duizelingwekkende hoogte naar beneden vervoeren. Vaak kunnen deze auto’s niet keren en moeten de chauffeurs met hun auto achteruit naar beneden rijden, wat al vaak tot ongelukken heeft geleid………….

Wordt vervolgd.

Ten noorden van de stad Lucca ligt de stad Carrara.
In de bergen rond de stad Carrara bevinden zich de grootste hoeveelheden marmer ter wereld. De bergketen begint in het noorden en strekt zich vervolgens zo’n 1000 km² in zuidoostelijke richting uit.

Het waren echter de Romeinen die met een systematische exploitatie begonnen Tienduizenden gevangenen en slaven werden tot deze zware arbeid gedwongen: ijzeren wiggen moesten met grote hamers in de voorgebeitelde voegen gedreven worden tot het blok losliet.

Het zware blok, dat tussen 15 en 20 ton woog, werd verder getransporteerd op een soort houten slee, die over ingezeepte, beweeglijke houten liggers naar beneden gleed. Aan de voet van de helling ging het transport verder met ossenkarren ( zie foto) naar de haven van de Romeinse stad Luni en vandaar per zeilschip naar Rome.

(Wordt vervolgd)

Lucca (zie kaartje 21-02-2006) is de geboortestad van de componist Puccini en in één van de paleizen is een museum ingericht, die de herinnering aan deze componist levend houdt. Rond het stadje ligt nog steeds de vestingmuur, die het moest beschermen tegen de vijanden en waar je vanaf deze muur een mooi uitzicht hebt op de stad. Op de muur zijn bomen geplant, waardoor deze ook uitnodigt voor een wandeling.
Tijdens een rondleiding door Lucca worden we ook nog gewezen op het huis van Niccollo Paganini. Een plaquette siert de voorgevel van het huis van de zuster van Napoleon Bonaparte, bij wie hij gedurende een viertal jaren verbleef.(zie de foto hieronder.)

In deze woning verbleefNiccollo Paganini een viertal jaren bij de zuster van Napoleon Bonaparte.

In het hart van de stad vind je de prachtige San Michelle in Foro in Pisaans-Romaanse stijl. Als het je lukt om lang genoeg je hoofd in je nek te houden, kun je de voorgevel bestuderen en zie je dat er enorm veel te ontdekken valt. Een keur van beelden, onder arcades in verschillende uitvoeringen en pilaren in even zoveel vormen en kleuren marmer.

Dit plein achter de toegangspoort heeft een ovale vorm en was vroeger een amphitheater. Wekelijks vindt er een markt plaats  en wordt het ook gebruikt voor allerlei activiteiten . De stenen van dit amphitheater zijn in de loop der eeuwen weer hergebruikt voor de diverse paleizen en kerken, maar je ziet duidelijk de ronde vorm van het oorspronkelijke bouwwerk, als je door een van de lage doorgangen, die destijds gebruikt werden door dieren en gladiatoren,  het 'strijdperk' betreedt.

De enige toren die Lucca rijk is.

Volterra is een oude stad, die door de Etrusken al bewoond werd in de 10^e eeuw v. Chr. Delen van de stadsmuren uit die tijd zijn nog steeds zichtbaar. Het Piazza dei Priori was in de Middeleeuwen het centrum van de politieke macht en geldt nu als een van de mooiste Toscaanse pleinen . Het plein wordt omzoomd door zowel privé- als openbare paleizen.

Het Palazzo del Priori is het oudste Toscaanse gemeentelijke paleis. Aan de wapens op de voorgevel kan men de geschiedenis van de stad aflezen.

Het Piazza dei Priori was in de Middeleeuwen het centrum van de politieke macht. Nu geldt dit plein, dat omzoomd wordt door zowel privé- als openbare paleizen als een van de mooiste pleinen van deze tijd.