We proberen de bronnen welke we gebruiken terug te geven bij elk onderwerp, mochten er opmerkingen zijn worden deze aangevuld op aanvraag of worden de publicaties verwijderd.
DE CROCODILE - In 1895 opende de familie Copermans een drogisterij op de Grote Markt van Kortrijk. Chemische stoffen en plantaardige producten met geneeskundige krachten werden er te koop gesteld. Na de eerste wereldoorlog trad er een apotheker in dienst.In 1945 vernielden de bevrijdingsbombardementen de apotheek volledig. Na de tweede wereldoorlog breidde de apotheek haar activiteiten uit met de verkoop van geneesmiddelen aan ziekenhuizen, woon- en zorgcentra en dokters.
DE PATRIA - De Patria, voorheen Roeland, heeft een lange traditie. De oudste vermeldingen gaan terug tot 1370 als Groothuis. Al in 1406 was het gekend als Den Roeland. Achtereenvolgens deed het gebouw onder meer dienst als lakenhalle, weeshuis, school, hoofdwacht en ziekenhuis. Vanaf 1780 werd het opnieuw privébezit. In 1822 werd het uitgebreid door de aankoop van een achtergelegen pand. In 1926 nam de pas opgerichte vereniging Patria van de Nieuw Katholieke Kring er zijn intrek.Er werden meermaals restauraties uitgevoerd. In 1983 werd het pand volledig beschermd.
Het muziekkorps van de Kortrijkse politie einde jaren 1940. Bemerk links de “Crocodile” in heropbouw na de bombardementen tijdens de tweede wereldoorlog. Het eerste balkon rechts (van de Crocodile) is vandaag nog in de zelfde staat. Centraal de Patria. Rechts bovenaan een gevel met de Reclame van de “Ooivaar” winkel in kinderartikelen (Foto Walter Vernou).
Een optocht (Cavalcade) tijdens de jaren 1960 vergezeld van reuzen. Links de heropgebouwde “Crocodile”, centraal de Patria. Let op dat de lichtreclame van de “Ooivaar” nu rechts bovenop het gebouw staat. Er zijn tramsporen zichtbaar welke op de vorige foto niet te zien zijn !
2016 – Nieuw aangelegde Markt. Links de “Crocodile”. Centraal de “Patria” sedert enkele jaren volledig gerenoveerd. Rechts de lichtreclame van de “Ooivraar”. Het is een mirakel dat het na al die jaren nog in 't echt te zien is: de landende witte ooievaar met boorling op het smalste dak van de Grote Markt. De ooievaar is al die tijd op het dak blijven staan.
Ik hoorde mijn ouders meermaals zeggen “Vroeger was het beter” en inderdaad, voor ons was het vroeger ook beter. Hierbij een tweetal foto’s van de Tolstraat aan het Station en de Papenstraat tijdens de jaren 1970-80. De Horecasector draaide als nooit te voor. Herbergen en restaurants werden druk bezocht en er werd overal plezier gemaakt. In beide straten zijn nu geen herbergen meer. Er mag niet meer gerookt worden, pintje mag niet meer, het leven wordt saai. Kortrijk bruist ? vroeger bruiste het meer…
De Tolstraat – In 1840 aangelegd en bestond uitsluitend uit cafés en eethuisjes. Tot aan WO2 waren deze bevolkt door reizigers, gevangenisbezoekers en klanten van de Douane. De herbergen waren gekend voor hun goedkope pinten. Er waren een tweetal zaken waar de waard accordeon speelde. In de latere jaren dancings en herbergen met pittige muziek en nu en dan een vechtpartij en uitzonderlijk een schietpartij. Enkele namen door de jaren heen : Wachtkelder – ‘t Facteurke – Edelweiss – Scala – Bristol – Mustang – La Bonne Auberge – Bierpotje – Quick snack bar – ’t Zweerd – Rio – Normandie – Royal – Porky’s – De Zwane – ’t Barierke - Cortina – TGV - Au cornet de Poste – Cocoon - In de Stad Menen - Pacha – Sportpaleis – In Tielt – Bien Venu – Flamingo - Dallas – Au Chinois - Posthoorn…
De Papenstraat – De naam bestond reeds in 1308, werd in 1789 de Priesterstraat en later genoemd naar de herberg de Papegaai als Rue de Perroquet en Papegaaistraat in 1936 werd het terug Papenstraat. Toen reeds waren er badhuizen waar de zeden niet te nauw genomen werden. Tijdens de jaren 1955-1980 gekend als de Kortrijkse rosse buurt met een overvloed aan cafés, striptenten, bars, bordelen en schaars geklede vrouwen. Meestal met gesloten gordijnen en gekleurde lichten. Enkele namen door de jaren heen : Odessa – Snackbar Brooklyn bij de gekende Maurice Beernaert – Arosa – Macma – Cash - George V – New Orleans – Baccara – Christina – Sunset – Pink Panter - Montmartre – Tip Top – Gemini – Eve – Femina – Au Perroquet – Au Pélerin – Stardust – Jimmy’s – Chapeau – Nautilius – Saint Tropez – Pros – Keller – Taboe – Mylord – Eden - Beenhuis - Play Boy - Carré Dames - De Spiegel – De Witte Roos – De Lustige Schutters - Peep Show …Op de achtergrond de toren van de kapel van OLV Hospitaal.
In 1840 aangelegd in het kader van de nieuwe wijk rond het station. Met de aanleg van de internationale treinverbinding Kortrijk-Rijsel werd hetzelfde jaar aan het station een tolkantoor gebouwd. In 1956 werd op de zuidkant van de straat het autobusstation in gebruik genomen. In 1975 kwam een overkapping voor zes bussen. Die laatste werd zwaar beschadigd tijdens de storm van 1983. Thans zijn er 22 standplaatsen. De Noordkant (niet in zicht) was de enige straat in Kortrijk met uitsluitend cafés en eethuisjes. Op de oude foto wachtende lijnbus Kortrijk-Ooigem-Wakken van de toenmalige NMVB. Rechts een geparkeerde Volkswagen Kever waarvan er een slordige 21.529.464 werden van geproduceerd. Het station bevat 13 perrons, een lokkettenhal, overdekte wachtplaatsen en elektronische informatieborden. De westelijke onderdoorgang van het NMBS-treinstation mondt via een grote trappenpartij uit in dit busstation. Binnenkort is dit allemaal verleden tijd, binnenkort beginnen de werken aan de nieuwe stationsomgeving en mogen de foto’s terug aangepast worden…
Ter hoogte van de Groeningelaan lag vroeger een stuk stadsgracht. In de 18e eeuw was er aan weerskanten van die gracht een aardeweg genoemd “De weg van 30 voet”. De gracht werd gedempt in 1865-1870. In 1866 kreeg de laan de huidige benaming. De bomen werden er geplant in 1888. In 1894 werden de voetpaden aangelegd. Aan de oostkant ligt het hoekhuis welke het best gekend was als het “Vlaams bierhuis” opengehouden door José Clarysse en Tine. De herberg bestond al in 1898 onder de naam “In de Koeikop”. Vanaf 2001 werd het café “Locale” met als uitbater Michel Casseyas, als een café, disco en restaurant. De laatste jaren stond de zaak leeg en kreeg in 2016 een opknapbeurt.
DIKSMUIDEKAAI - Van de Fabriekskaai tot het Koning Albertpark
De Leie werd er gegraven in de jaren 1912-1913 en kwam in de plaats van de “Kleine Leie” lopende langs de Dam. Door de oorlog werden de werken pas vervolledigd in 1920. Was aanvankelijk een trakelweg “Den Traveaux” genoemd. In 1920 werden er bomen geplant. In herdenking van de slachtoffers van de eerste Wereldoorlog kwamen in 1925 twee nieuwe straatnamen, de Ijzerkaai en de Diksmuidekaai. Ze herinneren aan de Ijzer, de stroom waarachter het Belgisch leger zich vier jaar verschanste en aan Diksmuide. In 1931 stonden er twee huizen.
Het gebouw op de oude foto van de voeders Cloet werd samen met de toenmalige omliggende werkplaatsen gebouwd in 1926 voor de ververij in weefsel van Oscar Lepere. Op het pannendak stond voorheen een reclame voor deze firma. Enkele jaren later werden de gebouwen aangekocht door door Achille Kerckhof en hij transformeerde deze naar een graansilo met zuigbuis naar de Leie toe, van Kerckhof-Gryspeerdt. Ze werden jaren gebruikt voor opslag van maïs , men noemde deze dan ook de maistoren of de Cloettoren (Naar de schoonzoon van Kerckhof) . Manten en Kalle de Kortrijkse reuzen vonden er jaren hun onderkomen. In 1965 brandden ze af en werden heropgebouwd met een bijkomende 4e verdieping. Ze zijn inmiddels gerestaureerd en omgevormd tot een nieuw appartementsgebouw, zie ligging links onderaan de Collegetoren op de nieuwe foto.
Op de oude foto merkt men een reclame van de MARVAN een gekende kledijwinkel en van BIC de balpennen. Er staat een bierkamion van Op-Ale. Deze foto is waarschijnlijk genomen tijdens het interbellum.
Bij vergelijk van de foto's blijft om zeggens enkel de Leie over, alle gebouwen zijn verdwenen, de kaaimuren zijn vervangen. Op de nieuwe foto.De collegetoren gebouwd tussen 1965 en 1971 wordt inmiddels opnieuw verbouwd. Het lage gebouw links betrof destijds foto Dejonghe.
Bronnen : Archief Turbo - Bijgewerkte foto Faceboek zonder bronvermelding
Overleie was een volkswijk met kleine winkeltjes, stameneetjes, dicht aaneengesloten, met grondig bespatte voorgevels, manke deuren en kleurloze gordijnen. Hier is ’t kwartier der straatjes-zonder-uitgang, een soort kleine getto’s. Men komt er door een poort of een smal gangetje, soms niet meer dan 75 cm. breed, dat naar een koertje leidt met scheve, kleine huisjes, die nauwelijks recht blijven, en daar staan als oude paarden met ingevallen ruggen. Hier spelen en vechten haveloze kinderen, met besmeurde gezichtjes, die bij Uw verschijnen, plots hun spel staken om U van boven tot onder te bezien met grote ronde ogen. De gordijntjes der kreupele woningen rondom het hobbelige koertje, worden door onzichtbare handen op zijn geschoven en ge voelt U van alle zijden met angstvalligheid beloerd. Het bezoek van een vreemde verwekt daar altijd enige wantrouwen : ge staat daar als een indringer op vreemd gebied! Ga nu een der huisjes binnen ! Hoe kunnen ze daar in leven blijven? En welke miraculeuze behendigheid is er in geslaagd, al dat verschillend grief op zo een kleine ruimte te schikken! Boven Uw hoofd, in het lage gebarsten plafond, een valdeur of slechts een donkere, peilloze opening. Tegen de muur staat een ladder geplakt. Die zal met s ’avonds schraag in de opening plaatsen om naar boven te klauteren. Naar boven…Is er daar wel een boven?!
“Ga er maar eens op, Mijnheer!...en daarvoor betalen wij 150 frank te maande !...Wilt ge het boekske eens zien?”
De naam van de Kapelstraat komt reeds voor in 1328 en 1345 als "Capelstrate". In de 16de en 18de eeuw kreeg het twee benamingen: Capelle ofte Prosdyestraat. Vanaf 1795 was het opnieuw "Rue dit Chapelle", ontleend aan de kapel van de Sint-Amandsproosdij. Pas in 1850 werd de Kapelstraat geplaveid en werden er riolen aangelegd. In 1897 werden een aantal huizen aangekocht door stad om het Sint-Amandsplein aan te leggen en zo verdwenen de eerste huizen aan de zuidkant van de straat. De Kapelstraat behoorde tot de volksbuurt en het waren hoofdzakelijk wevers en kantwerksters die er woonden. De straat telde vroeger een aantal "poortjes" die naar beluiken leidden. Het enige nog bestaande is het Sint-Annabeluik aan de Noordkant van de Kapelstraat. Tot voor enkele jaren telde het nog 22 bewoonde huizen die circa 1890 gebouwd werden. Boven de overbouwde toegang was er een nis met een beeld van Sint-Anna-ten-driën.
Onder het pseudoniem Bert Wilbiss creëerde Bert Dewilde (°1925) de fictieve radiofiguur van renner en koersverzorger Disten Pulle, deze werd vertolkt door de Kortrijkse schoenmaker en acteur (Taal en Kunst) Gust Hubrecht (°28.05.1919 – 22.04.1983) en zou gebaseerd geweest zijn op Briek Schotte. Disten Pulle verscheen in programma’s van Radio Kortrijk (het huidige Radio 2) onder andere in de verslaggeving van de Tour de France en de De bonte avonden en “Lachen is gezond” met de familie Klepkens, een programma dat liep van 1952 tot 1958. Iedere Kortrijkzaan zat de woensdagavond aan de radio gekluisterd om van het 20 minuten durende monoloog niets te missen. Disten verscheen ook in diverse kranten als stripfiguur. In het weekblad “Atlas” verscheen wekelijks een bijdrage met zijn belevenissen als sportjournalist in “Den Tour de France”. Disten was aanzien als de filosoof van Overleie en kreeg ook de naam Desiderius Pullaporta. Hij was getypeerd door de “drinkpulle” in zijn achterzak, zijn poefbroek, zijn koereurspet en de regenboogtrui van Briek Schotte. Disten sloot steevast zijn radiouitzending af met de woorden “Allé tot de noaste weke en g’eit allemoale de komplimenten van mijn Marlowize ! ”
Hierbij een link naar de Beeldbank Kortrijk waarop het lied :
De radiodistributie (Ontstaan in Nederland in 1924) bood mogelijkheid om het medium radio in de huiskamers te brengen voor degenen die zich nog geen omroepontvanger kon permitteren of bood uitkomst in streken waar de ontvangst slechts was. De uitzendingen waren meertalig. Deed zijn intreden in België omstreeks 1933. Bestond destijds in de meeste Kortrijkse woningen, herbergen, burelen. Een loden leiding (geaard loden kabelnet) liep van woning tot woning, voor een vast miniem bedrag kon men vier radiozenders (posten) stoorvrij ontvangen. De leidingen werden op de gevel geplaatst door twee mannen op een tandemtriporteur met een ladder op. In de herbergen werd er tijdens het weekend druk geluisterd naar de voetbaluitslagen. De woensdagavond zat iedereen aan de zender gekluisterd voor een live optreden van de Kortrijkse “Disten Pulle”. De apparatuur bestond uit een bakelieten zoeker met vier posten en een regelaar (potentiometer) voor het volume. Deze was aangesloten op een houten kast waar enkel een geluidsbox (Speaker) instak. Alles was over het algemeen van de firma “Carad” uit Kuurne. De aangeslotene moest de luidspreker zelf betalen, deze bestond in diverse modellen, men kon meerdere luisprekers aansluiten. Een verdeler van deze was electro Dobbeleire uit de Doorniksewijk. De radiodistributie werd minder interessant met het dalen van de prijzen van radiotoestellen.
Zicht begin 20e eeuw gezien van uit het oosten. Links de zuidelijke of blauwe toren, de oudste van de 14e eeuw. Rechts de jongere noordelijke of Ingelborgtoren van de 15e eeuw. Uiterst rechts het gebouw van de olieslagerij Devos uit einde 19e eeuw. Na de 1e wereldoorlog was dit gebouw vervallen en vanaf 1926 was er de meubelfabriek Degezelle, uitgebrand in 1935. De brug tussen de twee torens werd in 1914-1918 vernietigd. De twee torens in het midden betreft de St Michielskerk. Tussen de Broeltorens merkt men de huizen die toen nog tot aan de Leie aangebouwd werden, nu de Verzetskaai. Achter de bomen links ligt de achterzijde van het klooster van de Zusters Paulinen. Guido Gezelles dagelijkse wandeling leidde hem over de brug en langs de Leie waar hij o.a. op de werf van de olieslagerij inspiratie vond voor het gedicht “De Doornenboom”. Tussen de rechtertoren en de olieslagerij de woning van rijtuigmaker Vande Casteele-van Fleteren, tegenwoordig de burelen van “Elk zijn huis”.
Op de recente foto is links een fietspad aangelegd, de school van de Paulinen staat er nog (maar niet lang meer). Rechts het “Broel hotel” welke er staat sedert 1972 gaat binnenkort ook tegen de vlakte. Opnieuw grote veranderingen in deze omgeving.
Vanaf omstreeks 1900 kwam hij alle dagen aangereden met zijn kruiwagen waarop zijn emmer (ketel) met deeg erin en zijn lauwer of laaier (baktoestel , hetekoeken-komfoor ) waarop hij hetekoeken bakte aan een cent het stuk. Boven zijn komfoor was een primitieve tent opgesteld waar hijzelf kon onder schuilen. Hij bakte er van s’morgens tot s’avonds en zijn emmer was nooit leeg. Als er een schip kwam liet Wardje een kloef neer aan een touw en alle schippers stopten iets toe voor een gunst van de Heilige Nepomucenus (Beeld nu staande op de brug aan de Broeltorens). Het verhaal doet de rond dat tijdens een kavalkade voor halfvasten een olifant meeliep in de stoet. Toen hij voorbijkwan aan het kraam van Wardje stak hij zijn snuit uit, nam alle koeken en wierp de pot in de Leie. Zijn voornaamste klanten waren “De gezworen arbeiders” . Dit was een vereniging van mannen die zich bezighielden met het laden en lossen van koopwaren van de schepen.
(Bronnen : Archief Turbo - Beeldbank Kortrijk)
Links merkt met de herbergen “Estaminet bij Tanghe” , midden de Estaminet “Au pont Rouge bij Nuyttens. Het meisje staat er op zijn kousevoeten, anderen dragen klompen, schoenen waren toen in de minderheid. Boodschappen werden gedaan met manden. Achter Wardje staat een gietijzeren “urinoir “ (Waterplaats voor mannen, pisbak, pissijn). Waarvan de afvoer rechtsreek aangesloten was op…de Leie.
Onder de huidige toestand, voor de gelegenheid hebben we Wardje laten terugkomen,
Wardje aan de dood ontsnapt !!! Hoek Dolfijnkaai-Leiestraat na een nachtelijke luchtaanval in 1917. Op het voorplan Duitse soldaten. Verder ook op het voorplan (ingekleurd) de toenmalige openbare urinoir , er voor stond het kraam van Wardje , hij mag blij zijn dat hij er niet was die dag.
Wardje en zijn bakinrichting. Links de grote ketel met deeg. Lepel in de hand klaar om een hetekoek aan te maken. Voor hem zijn komfoor om de pannenkoeken te bakken. Rechts ligt er reeds een lading verkopensklaar. Blijkbaar hield hij van een Duvelte. Achter hem de primitieve tent en urinoir.
KORTRIJKSE HERBERGEN : AU COQ D'OR - DOORNIKSEWIJK
Gekende volksherberg aan de Doorniksewijk 174, tussen 1965 en 2000 opengehouden door Angèle en Werner. De herberg noemde in het begin van de 20ste eeuw "Au Coqueleur" (Vechthaan), in deze zaak werden dan ook lang geleden hanengevechten gehouden. Kreeg zijn definiteve naam in maart 1953. Angèle was herbergierster vanaf 1960 in "Au Pavillon Anglais". In de zaak werd nog een wereldrecordpoging accordeonspelen gehouden. In de herberg bestond een wielerclub "Den dauw" een vogelpiKclub "De lustige pikkers" en er was tevens een spaarkas "De vrolijke spaarders". Er werd tevens een kaartje gelegd en een juke-box zorgde er voor dat een dansje kon geplaatst worden.
Kortom een gezellige volksherberg met sympathieke uitbaters waar iedereen zich welkom voelde, nu bestaan er geen dergelijke zaken meer.
Bronnen : Archief Turbo - Het herbergleven in Kortrijk - Met dank aan Catherine voor de foto's.
Werner en zijn Angèle
Wielerclub "Den dauw" met rechts uitbater Werner. In de diepte merkt men de herberg en kruispunt het "Kanon".
--------------------------------
Interieur van de herberg met het vogelpikblok, foto's van verenigingen, en de jube-box met erboven de platenhoesjes.
De naam Corbel is de afkorting Cor-Kortrijk Bel-België . De naam Erfie komt van RogEr en Fie zijn achternaam Voet in het Engels.
Geboren en getogen Kortrijkzaan, binnen Kortrijk internationaal gekend als sjarme-zanger (Charme zanger). Erfie woonde in de Pluimstraat en was gehuwd met een kapster. Hij werkte in de Barco en de Koramic.
Verplaatste zich lange tijd met een Honda Dax.
Hij was gekend als de Kortrijkse Maurice Chevalier en zong gekende schlagers in het Nederlands, Frans, Duits en Engels, doch alles met een Kortrijkse tongval (reendrops kiep folling on maai hèd en sikagoo-sikagoo…).
Gekend voor zijn beruchte optredens in de zaal Palace in de Zwevegemsestraat, maar ook in de vele destijds bestaande Kortrijkse herbergen. Bij zijn regelmatige optredens in Petit Paris in de Zwevegemsestraat (bij Claude en Rita) was de zaak steeds op voorhand uitverkocht en zat tevens na zijn optreden zonder bier. Trad op bij alle Kortrijkse openbare en privé feesten (Met gouden schoenen en witte kousen) , steeds vergezeld van gekende muzikanten of begeleiders, die de maat van de muziek niet konden houden (Althans volgens Erfie) . Hij was buiten zanger eveneens gekend voor zijn trucs, die allen mislukten. De truc met de sigaret is nooit gelukt, een nap van onder een servies trekken (servies gegarandeerd gebroken !) en de trucs met de ballonnen (die steevast ontploften) zijn de gekendste. Na zijn optreden in de Palace werd hij door het publiek bekogeld met rollen wc-papier en werd hij steeds op de schouders van de bezoekers rondgedragen naar alle herbergen van de Veemarkt, waar hij verder gratis optredens verzorgde. Iedere volwaardige Kortrijkzaan kende vroeger Corbel en zijn optredens.
(Bronnen Archief Turbo - Roger Mourinho - Beeldbank)
Zie ook vervolg, optredens van Erfie !!!
Optreden in Petit Paris met aan de drum Paul Richiels.
Aanvulling door Adelbert :
Er prijkt een foto op uw blog van Erfie met aan de drums Paul Richings, op de achtergrond een decor van jungleplanten. Er staat bij genoteerd "optreden van Erfie in Petit Paris met aan de drums Paul Richiels". Dat klopt niet, het was een optreden in "'t Fonteintje" en de drummer heet Paul Richings. Ik weet het want ik was toen uitbater van "'t Fonteintje" en ik heb het optreden georganiseerd. Dat optreden was op 18/05/1986 (sinksenfeesten) en heette "Erfie's Safari Show" met "the Peeled Banana, sliced pineapple and Chopped Mango Band. Roger (Erfie) was een persoonlijke vriend van mij, ik heb nog steeds zijn artiestenvalies vol met attributen.
MVG
Adelbert, nachtburgemeester.
Erfie en de eeuwige sigaret, we zullen U nooit vergeten vriend !!! We geven U postuum de Gouden Kortrijkse Micro van de Sarma.
ABC BIJ STAFKE & AU NOUVEAU PONT DE LA LYS - DEEL 1/2
Gekend gebouw in Kortrijk welke inmiddels niet meer bestaande is. Op de hoek van de Nijverheidskaai en de Gasstraat lag lang geleden de estaminet "Au Nouveau Pont de La Lys" welke later veranderde in de "ABC BIJ STAFKE", we beschrijven in het eerste deel de oude Estaminet.
(Bronnen Egied Van Hoonacker - Beeldbank - Archief Turbo)
Foto van de toegevroren Leie tijdens de winter van 1891-1892. Links de metalen Noordbrug. In het midden de fabriek van Vercruysse-Carpentier, later Verschoore en nu Legon. Op de achtergrond de “Schorsmolen” gesloopt omstreeks diezelfde periode. Rechts de herberg Estaminet “Au Nouveau Pont de La lys”, de latere de ABC. (Ingekleurd), Op de rechtergevel staat ook “Ecurie” wat erop wijst dat er paardenstallingen waren, Rechts de ingang naar de Gasstraat en uiterst rechts de spinnerij De Kien.
Au nouveau Pont de la Lys” (ingekleurd) tijdens de overstromingen van 1894, links terug de schorsmolen, de geciteerde Estaminet en centraal de gebouwen van de latere spinnerij De Kien. Het betrof de ergste overstroming ooit gekend in Kortrijk. Iedere overstroming was telkens een ware ramp voor de streek. Vooral de vlasnijverheid kende enorme schade. Talrijke hekkens, vlas en andere zaken dreven op de rivier en vormden een gevaar voor de scheepvaart. Telkens moest met man en macht de ganse rivier gereinigd worden zodra het water gezakt was.
Links de Handelskaai met de oude treinsporen, achteraan de ijzeren Noordbrug, centraal de Estaminet “Au pont de la Lys “ (ingekleurd) en rechts de latere fabrieken van De Kien. Het ventje vooraan werd later burgemeester van Kortrijk (V.Q.)
Vooraan de Noordbrug, vlnr de schouw waar momenteel het nieuwe Vlasmuseum “Texture” staat, de toren van St Elooiskerk op Overleie, de gebouwen van Bouwstoffen Valcke op de hoek café “Au pont de la Lys” (ingekleurd) en rechts de gebouwen van De Kien.
ABC BIJ STAFKE & AU NOUVEAU PONT DE LA LYS - DEEL 2/2
Gekend gebouw in Kortrijk welke inmiddels niet meer bestaande is. Op de hoek van de Nijverheidskaai en de Gasstraat lag lang geleden de estaminet "Au Nouveau Pont de La Lys" welke later veranderde in de "ABC BIJ STAFKE", we beschrijven in het eerste deel de ABC bij Stafke.
In 1955 werd de zaak veranderd in de ABC met als uitbater Gustave De Schuymere. Sommige Kortrijkzanen spraken oneerbiedig over de "Algemene Buk Centrale" omdat daar sedert 1950 overdag kamers verhuurd werden aan koppels.
Het was vele jaren het belangrijkste Rendez-vous huis op de streek en werd in 1994 onteigend voor de verbreding van de Leie, Werd gesloopt in 1999, Velen zullen er aangename herinneringen aan overhouden !
(Bronnen Egied Van Hoonacker - Beeldbank - Archief Turbo)
ABC in 1997
Toestand van de ABC in 1997(ingekleurd rechts) . Links de Noordbrug, Wat minder mensen wisten… het centraal gelegen gebouw (voor de bomen, ingekleurd) betrof herberg ‘De Golden River”. Net zoals bij Stafke betrof deze zaak een herberg waar “Kamers” gegeven werden aan koppels. Uiterst rechts de ingang van de Gasstraat,
Luchtfoto van de ABC . Midden de ingang naar de Gasstraat, Rechts de gebouwen van de spinnerij De Kien, Achteraan de St Elooiskerk in de Overleiestraat, rechts van deze kerk de schutterstoren van herberg Willem Tell in de Brugsestraat. Foto moet omstreeks de paasperiode genomen zijn, gezien de aanwezigheid van de foorkramerswagen onderaan.
De gevel van de zaak met discrete ingangsdeur en vele vensters, rechts de Gasstraat,
Zicht van de Nijverheidskaai (links) over de Reepkaai tot de Handelskaai (rechts).
Bronnen : Archief Turbo - E. Van Hoonacker - Beeldbank
De Nijverheidkaai kreeg haar benaming in 1876, de kaaimuur werd gebouwd in 1910. Handelskaai aangelegd in 1880. De kaaimuren werden geplaatst in 1913 maar door de eerste wereldoorlog slechts voltooid in 1919. Een gedeelte noemde vroeger “Oversteek” omdat daar een veerboot lag. In de kaai lagen de weverij Deny, de graansilo van Robert Verwee (Picora), de brouwerij “De zeemeermin”. Tevens was er de herberg “In de Koolmijn”, uitgebaat door Irma Delaere die tijdens de 2e wereldoorlog een relatie had met de chauffeur van de Duitse kommandatur (Walter Haase), waarvan zijn zoon (16 jaar oud) sneuvelde aan het Oostfront. Door zijn tussenkomst slaagde Irma er in pakjes met voedsel binnen te smokkelen voor gedetineerden in de Kortrijkse gevangenis.Tijdens de bevrijding werd het café geplunderd. Na zijn krijgsgevangenschap keerde Walter in 1950 naar zijn geliefde terug. Hij werkte 15 jaar in de koolmijnen van de Borinage en ze huwden in 1965. In 1976 stierf Walter aan een beroepsziekte opgedaan in de koolmijnen.
Verder lagen er ook de herbergen “Riviera”, ”In ’t Oud Kasteel” en “In de Vischmarkt”.
Op de foto uit 1973, stond links vanaf omstreeks 1865 de Spinnerij van Boutry die rond 1880 overgenomen werd door De Kien. In 1894 waren er meer dan 600 arbeiders. In 1882 ontplofte er een zware stookketel – 650 mensen zaten zonder werk , twee werknemers, Tanghe en Sanderville kwamen om het leven. Begin 1900 waren er zware stakingen. In 1979 werd de firma ontbonden. Het grootste deel werd in 1983 gesloopt. De grote Villa was waarschijnlijk van een brouwersfamilie (?), mogelijks de laatste jaren bewoond door Dokter Comer. Op de hoek van de Gasstraat lag vanaf 1905 de herberg "Au Nouveau Pont de la Lys" die vanaf 1955 herberg "ABC" werd. Centraal achteraan merkt met de Reepbrug, die tijdens de wereldoorlogen meerdere malen gebombardeerd werd. Deze brug is inmiddels afgebroken sedert 2007. De gebouwen centraal boven betreffen het hospitaal gelegen aan de Reepkaai, in het gebouw rechts werden veel Kortrijkse kindjes geboren.
De kleur van het water zal wel anders geweest zijn, ik wilde gewoon een Mediterraans zicht geven van de Leie.
Binnenschepen blokkeren de Leie in de jaren 1970, in de jaren 80 kreeg de binnenscheepvaart terug meer werk. Het goederentransport werd terug goekoper dan langs de weg.
Op de nieuwe foto zijn alle gebouwen links verdwenen, de grote toren betreft het St Amandscollege, de gebouwen van het hospitaal staan er nog steeds met rechts hun nieuwe vleugel ter hoogte van de Reepkaai.
VEEMARKT - HET NIEUWS VAN DE DAG EN ANDERE HERBERGEN
Gelegen op de hoek van de Veemarkt en de Slachthuisstraat. De eerste huizen op de Veemarkt dateren van omstreeks 1870, dit na het dempen van de stadsgracht. Werd door de ligging van het slachthuis nogal vlug een drukbevolkte buurt, die door de aanwezigheid van vele herbergen de naam “Petit Montmartre” kreeg. In 1898 lagen 27 herbergen aan de Veemarkt, waaronder enkele ontuchthuizen. Tijdens de oorlogsperiodes waren er danszalen. Na de oprichting van de “Fruithalle” in 1957 kregen de herbergen een meer commerciële besteming. Hier op de foto Veemarkt nr 56 het “ Nieuws van den dag” een volkscafé welke al vermeld werd in 1898. Het OCMW opende er in 1990 een buurthuis. Het café ernaast nummer 58 was tussen 1920 en 1960 “ ‘t Goe Weder”. Het nummer 60 betrof “ In t’ Zwart Zwijn” uit 1892. In 1894 was er een logement met drie kamers, men speelde er Lutsebolle. De Rijkswachters kwamen er lunchen tot ze hun eigen kantine hadden. Er was tevens in de meeste herbergen een kaartersclub en een spaarkas. De zoon van de laatste herberg heette Wardje van t’Zwart Zwijn. Deze was kapper en zijn echtgenote hield de herberg open. Wardje was ook wijkburgemeester. Sedert 1960 is de naam “ ’t Filosoofke”. Vanaf 1983 was er ook het Jongeren Ontmoetings en Vormingscentrum gevestigd. Iets verderop lag de herberg “In de stad Veurne” De laatste herberg rechts was “Au Globe”. Achteraan op de foto’s merkt men de Wandelingstraat. Op een van de foto’s merkt men de drukke bedrijvigheid van een “Groentenmarkt”. Centraal in de rechterrij merkt men ook de handel van Marc Vroman nu een bloemenzaak. Op de onderste foto staat "ORTA" voor pilsbier van de vroegere brouwerij Tack uit Kortrijk.
Bronnen : Archief Turbo - Duizend Kortrijkse straten - Het herbergleven in Kortrijk
Café St.-Georges, hoek Lange Steenstraat en Doorniksestraat
Kwam in de plaats van de Sint Joriskapel die in 1813 werd gesloopt. Deze kapel werd samen met een gasthuis voor doorreizende vreemdelingen in de 14de eeuw opgericht. Begin 19e eeuw was het een hotel restaurant. Tijdens de jaren 1920 waren er een vijftal logementskamers. In 1934 Liet brouwerij Lust het huis slopen voor nieuwbouw. Tijdens deze werken kwamen de gotische ramen van de kapel in de zijmuur zichtbaar. Op de hoek aan de tweede verdieping werd een tegeltableau aangebracht met de afbeelding van Sint Joris en de draak. In de bovenzaal hield het "Van Maerlantgezelschap" toneelopvoeringen en kwamen o.m. de Sint-Lucasgilde en de bond van de garagehouders samen. In de jaren 1972-1975 werd het café uitgebaat door Julien Servage, bijgenaamd "Julienske". Van oktober 1987 tot januari 2002 was het fastfoodrestaurant Quick gevestigd. De uitbaatster Kris Pieters- Desember nam toen de cafénaam mee naar haar nieuwe café, "In 't Hof van Braband" in de Voorstraat. Momenteel is het een schoenwinkel "Avance". Modernistisch hoekpand van 1934, naar ontwerp van C. Debels (Kortrijk), getypeerd door de afgeronde hoektravee met rechthoekige nis met tegeltableau met Sint-Joris. Rechthoekige vensteropeningen met muurdammen van geglazuurde tegels. Pui eveneens van geglazuurde tegels.
Op de foto’s :
Foto tijdens de oorlog met de uitbaatster in het deurgat (voor de zware bombardementen)
Foto na de bombardementen van 1944.
Foto tijdens de jaren 1960 met verkeerslichten.
Foto toen het een Fastfood restaurant was met de Kortrijkse reuzen Manten en Kalle.
Foto heden ten dage.
Bronnen :
Duizend Kortrijkse straten - Het herbergleven in Kortrijk - Beeldbank - Archief Turbo -
De vroegere kermissen mochten er wezen, zeker deze aan de zijstraten van de Brugsesteenweg, de Roterijstraat en de Watermolenstraat. Er werd veel werk en tijd in gestoken. Op de bovenste foto een vliegtuig speciaal gemaakt voor de kermis van de Watermolenstraat in 1937. In het vliegtuig Arthur Flypo, zoon van de herberg “Zeebrugge” aan de Brugsesteenweg. Bemerk de tekst op de vlieger van de “Novalux” (Was misschien sponsor), verder de vermelding van de straat. "Spirit of de lange neus" is genoemd naar de "Spirit of St Louis" (Charles Lindbergh), de naam werd aangepast naar de wijkburgemeester van de straat Camille Lainez, die een redelijk ontwikkeld reukorgaan had. De foto is genomen op de hoek van de Watermolenstraat en de Brugsesteenweg op de koer van de toenmalige garage van Marcel Dupont. Op de achtergrond, de hoek rechts, de gevel van de herberg “De Verenigde Bolders” aan de ingang van de Roterijstraat. Bemerk de lampions boven de ingangspoort, ganse straten werden toen versierd, ware volksvreugde met veel spijs en drank…
Onderste foto :
Terug Arthur Flypo in 1956 genomen in Elisabethstad in een Douglas DC3. Arthur was een gerenommeerd pianist welke optrad met het orkest van Roger Clarc in de “Guesthouses” in de Congo. Blijkbaar had hij iets met vliegers…
Roger Clarc betrof Roger Declerck toenmalige zoon van de vishandel in de Zwevegemsestraat, ze waren destijds eveneens de uitbaters van het danscafé de Moulin Rouge op de Veemarkt waar ze regelmatig optraden.
