Drugs in het verkeer zijn niet zonder risicos. Zij hebben een negatieve invloed op het rijgedrag (rijvaardigheid). Daardoor verhogen ze het risico op een verkeers- ongeval. Rijden onder invloed van (illegale) drugs is strafbaar. Bovendien brengt een bestuurder onder invloed van drugs niet alleen zijn eigen leven in gevaar, maar ook dat van de vrienden die meerijden en van de andere weggebruikers.
Ongewenst effecten van drugs op het rijgedrag:
1.Het roken van marihuana of hasj - verminderd concentratievermogen op het verkeersgebeuren waardoor je zaken niet of te laat opmerkt( je hoort en ziet niet alles ) - duizeligheid - verlengde reactietijd: zwaar gevoel in armen en benen (stoned gevoel) - meer twijfel : bv bij het inhalen - problemen met het volgen van een baan op de weg - afstanden verkeerd inschatten
2.Middelen als XTC,cocaïne,en speed - onrustig: nervositeit,prikkelbaarheid,hallucinaties - agressief rijgedrag - onnodige risicos in het verkeer nemen: - onverantwoord inhalen - veel te snel rijden - bochten te scherp nemen - zijn eigen rijvaardigheden overschatten (verhoogd zelfvertrouwen)
3.Heroïne,methadon - concentratie neemt sterk af - onverschilligheid voor externe prikkels - verlenging van de reactietijd - men reageert veel te laat op: - een overstekende voetganger - een rood verkeerslicht - aanpassingsprobleem bij duisternis: bij het binnenrijden van een tunnel
4.LSD - waarnemingsstoornissen - verlies van zelfcontrole
5.De effecten van drugs worden nog eens extra versterkt door de combinatie met alcohol en/of geneesmiddelen. Zo ook de risisosin het verkeer. Dus, gebruik nooit drugs als je moet autorijden. Ben je toch onder invloed? - ga in geen geval rijden. Slaap desnoods in de auto - vraag een vriend die niets heeft gebruikt om een lift - neem het openbaar vervoer of een taxi
6.De gevolgen Een positieve speekseltest heeft een onmiddellijk rijverbod van 12uur tot gevolg of een boete of een gevangenisstraf
7.Rij drugvrij Duidelijk is dat gebruik van drugs en veilig autorijden niet samen kunnen gaan.
Het is belangrijk dat men als bestuurder inzicht heeft in de factoren die onveilig rijgedrag kunnen veroorzaken.
Risicofactoren:A : gebruik van alcohol
1.-Het is verboden om een voertuig te besturen vanaf een alcoholgehalte van : -0,5grper liter bloedof -0,22 mg uitgeademde lucht -2 glazen bier of wijn in een uur gedronken kunnen al een strafbaar alcohol- gehalte geven en verhogen het risico een verkeersongeval te veroorzaken. -een pint bier, een glas wijn of whisky bevatten allemaal dezelfde hoeveelheid alcohol. -jongeren en ouderen zijn immers gevoelig voor kleine hoeveelheden alcohol -opgelet: het aantal glazen dat u mag drinken voor u een gehalte van 0,5gr of 0,22mgr bereikt verschilt van individu tot individu. Het beste is niet drinken als u nog achter het stuur moet .
2.- Het strafbaar alcoholgehalte wordt door een ademtest,ademanalyse of bloed- proef aangetoond. Dit wordt door de politie uitgevoerd.
3. De gevolgen van alcohol voor het lichaam. Alcohol heeft een negatieve invloed op de rijvaardigheid en verzwakt een aantal functies die essentieel zijn voor veilig autorijden. a. Verminderde waarneming (vermogen) -men heeft de neiging om recht vooruit te kijken, als men in een tunnel rijdt. -veel van wat er links en rechts van het voertuig gebeurt ziet men niet of minder goed. -de aandacht verdelen over alles wat men in het verkeer ziet: wordt moei- lijker.
b. Verminderd reactievermogen -men reageert langzamer dan in nuchtere toestand. -de controle over arm en beenspieren gaat achteruit en minder secuur waardoor men met remmen en sturen vaak te laat reageert -de handelingen worden minder goed gecoördineerd. c. Verminderde concentratie. -alcohol maakt suf en vermindert de concentratie woordoor men zaken niet of te laat opmerkt. d. Zelfoverschatting neemt toe (gehaaste en ondoordachte reacties) -van alcohol wordt men minder kritisch. -na het drinken van een paar glazen alcohol heeft men het gevoel meer te kunnen doen en durft men meer risicos te nemen. -dat leidt tot overmoed en roekeloosheid. -euforie is opgewekt.
4.-Afbraak van alcohol. -per standaardglas (pils, wijn .) heeft de lever ongeveer anderhalf uur nodig om de alcohol af te breken. -middeltjes om het afbraakproces te versnellen (koffie,..) bestaan niet.
5.Ongevallen. -de kans op ongevallen neemt door het gebruik van alcohol toe en dit een derde van alle verkeersongevallen veroorzaakt. -het beste is niet te drinken als men nog achter het stuur moet
5 procent van alle ongevallen wordt door concentratieproblemen veroorzaakt. Word je door iets afgeleid, dan heb je niet meer je onverdeeld aandacht bij de taak (bestuurder) die je aan het uitvoeren was.
Wat zijn de grootste afleidingen tijdens het rijden? De bronnen van afleiding tijdens het rijden zijn met de nieuwe technologieën talrijker geworden (ze zijn bijna ontelbaar):
a. in de wagen:
- eten - mobiel telefoneren (GSM) - afstemmen van de radio, GPS, .. - luisteren naar de radio - een gesprek voeren met een passagier - de krant lezen -
b. buiten de wagen - een opvallend persoon op het trottoir - een reclamebord - een winkelraam - een ongeval op de andere rijbaan - ..
c. na eenruzie rijdt men ongeconcentreerd
Mobiel bellen (GSM) is het gevaarlijkste: waarom? - de bestuurder wordt fysiek afgeleid doordat hij tegelijkertijd zowel de telefoon als het voertuig moet bedienen. Hij moet zijn aandacht verdelen over het telefoongesprek en het autorijden.
- rijgedrag van bestuurders die rijden en bellen: - ze vertragen plots als zij een oproep ontvangen of zelf iemand opbellen - ze staren = strak naar een punt in de verte kijken waardoor de rest weinig aandacht krijgt, bij voorbeeld: - voetgangers die aan een zebrapad wachten om over te steken - verkeersborden langs de weg - in de spiegels kijken - geen voorrang geven - aarzelend of onaangepast rijgedrag: - de auto wijkt van zijn traject af - de reactietijd wordt langer - overtredingen van de tweede graad ( 100 ):gebruik van een GSM in de hand behalve bij stilstaan of parkeren. Hij mag geen gebruik hiervoor van de pechstrook en niet bellen terwijl hij wacht voor het rode licht ,in de file staat.
1.Wat verstaat men onder stress? zodanige inwerkingen op ons lichaam, van buitenaf maar ook van binnenuit, dat er een bedreiging bestaat voor ons psychisch evenwicht en de aanpassing aan de omgeving. Van stress is sprake als je gedurende bepaalde tijd last ondervindt van spanningen en je hiervoor geen oplossing vindt.
2.Situaties die aanleiding tot stress geven (langdurende spanning) - bepaalde van je verwachtingen niet uitkomen - mogelijk vernam je je ontslag - een file zorgt ervoor dat je te laat bij een klant, op je werk,op een afspraak komt - gevoel van machteloosheid - de relatie met collegas, ruzie, - gebrek aan waardering - trein te laat vertrekt - lawaai - gebrek aan slaap - bepaalde drugs: zoals alcohol - hitte - langdurige mentale inspanning en werkdruk
3.Stress herkennen ( symptomen ) - hoofdpijn en spierpijn - nervositeit, onrust - irriteerbaar zijn, woede - men voelt zich niet fit - koorts - prikkelbaarheid - vermoeidheid, rust helpt niet - slaapeloosheid - zenuwinzinking - hartkloppingen
4.Stress is een risicofactor ( nadelige gevolgen voor het lichaam ) - hoge bloeddruk - maagzweer - gedragsveranderingen: men rookt meer :agressief rijgedrag - depressie - men presteert minder goed - verkeerde beslissingen nemen
5.Kleine ingrepen die de omstandigheden minder stressvol maken - neem de tijd voor ontspanning - vergelijk jezelf niet met anderen - stel je grenzen, leer neen te zeggen - concentreer je op één zaak - leef gezond: gezond eten, voldoende bewegen - slaapmiddelen, roken, koffie en alcohol lijken vermoeidheid op het eerste gezicht op te lossen maar verergeren de situatie op termijn - wees niet te perfectionistisch, goed is vaak voldoende
6.Anti-stresstips - vermijd zoveel mogelijk knelpunten en drukke wegen - vertrek op rustige tijdstippen en vermijd zo de spitsuren - vertrek liever 5 minuten te vroeg dan op tijd - luister naar de verkeerinformatie op de radio en blijf de files een golflengte voor - door snel te rijden en risicos te nemen wint u geen tijd, maar een extra kans op een ongeval - regelmatig tijd maken voor ontspanning waar je je goed voelt - buikademhaling
Een kwart van de ongevalllen is te wijten aan de vermoeidheid en slaperigheid.
1. Belangrijkste oorzakenvan slaperigheid bij het rijden a. vermoeidheid: - vermoeide bestuurders kunnen enkele seconden in slaap vallen wat men microslaap noemt. Oorzaken van slaapschuld: - na een drukke dag - na een avondje uit - een ziek kind - lang wakker blijven - opeenvolging van korte nachten - dagelijks lange afstanden afleggen - slaapapneu - lange tijd aan het stuur blijven zitten - eentonig bij het rijden op autosnelweg
b. biologische klok
Om veilig te rijden moet men met de biologische klok rekening houden. Bij vrijwel iedereen is de klok zo geprogrammeerd dat de slaapbehoefte het grootst is: - s nachts, ongeveer tussen middernacht en 0600u en - in de middag tussen 1300 en 1500 uur Op die momenten ontstaat er een natuurlijke neiging om te slapen. Doordat daaraan niet kan toegegeven, ontstaat vaak een gevoel van slaperigheid of vermoeidheid.
c. chronische slaperigheid
Dit leidt tot een verstoring van het slaappatroon en een tekort aan diepe slaap.
d. geneesmiddelen, alcohol, drugs
Menig geneesmiddel veroorzaakt slaperigheid tijdens het rijden. De geneesheer moet de patient hierop wijzen. Lees de bijsluiter. Ook substanties zoals drugs en alcohol doen de waakzaamheid afnemen.
2.Slaperigheidssignalen
Indien je tijdens het rijden een van de volgende symptomen opmerkt beschouw dat dan als een duidelijke waarschuwing: je kan in slaap vallen dat je het wil en zonder dat je het beseft: -zware oogleden en prikkelden ogen -moeite om de ogen open te houden -voortdurend geeuwen -de neiging om sneller te gaan rijden -problemen om je blik te richten -concentratiestoornissen: daalt -minder waakzaam
3.Gevolgen van vermoeidheid-slaperigheid
-men neemt minder goed waar -men zal later soms te laat reageren -afstanden en snelheid van de anderen schatten wordt moeilijker -de neiging om sneller te gaan rijden -aandachtvermindering -je bent een keer van links naar rechts gegaan binnen je eigen rijstrook -je hebt een verkeersteken niet gezien of een verkeerslicht genegeed -je kan in slaap vallen zonder dat je het wilt en zonder je het beseft -men kan micro-slaapjes van 4 tot 5 seconden doormaken
4.Enkele tips om slaperigheid tijdens het rijden te voorkomen
-gun jezelf voldoende slaap voor je vertrek -neem de tijd voor een pauze net na middaguur, stop zeker om de 2 uur -plan je reis zodanig dat je weet waar je kan stoppen -vraag aan een passagier je te verwittigen indien je tekenen van vermoeidheid begint te vertonen -tijdens de rustpauze: ook een rondwandelen, eventueel wat oefeningen doen, stretchen -neem een lichte maaltijd en drink veel water -drink geen alcohol zelfs niet bij het eten
5.Houden je niet wakker en helpen je allemaal niet
-koffie en cola drinken -wat lichaamsbeweging -roken in de auto -radio keihard aanzetten -rijden met open raam
6.Conclusies - Slapen en rijden gaan niet samen - Een kwart van de ongevallen is te wijten aan slaperigheid achter het stuur - Slaapschuld kan alleen maar worden terugbetaald door te slapen - Bij tekenen van verminderde waakzaamheid en slaperigheid moet je zo snel mogelijk stoppen. Zo niet kan je ongemerkt in slaap vallen - Maak nooit een lange rit met een slaapschuld - Als je echt de vermoeidheidsverschijndelen waarneemt, stop onmiddellijk en rust uit - Veilig rijden betekent rekening houden met de biologische klok