We zijn net terug van een fietstocht in Vlaams-Brabant. Een fantastisch mooie dag met aangename temperaturen. Ik was toch blij dat we met een e-fiets reden, want het is sterk heuvelachtig in deze regio. Dat herinnert mij aan een wandeling van ongeveer drie jaar geleden. Toen wandelden we nog veel in heuvelachtige landschappen. Lees maar…

Donderdag 17 mei 2012. O.H.Hemelvaart. De dag dat Jezus opstijgt naar zijn vader in de hemel. Deze feestdag valt altijd op een donderdag, tien dagen voor Pinksteren en 40 dagen na Pasen. Een stralende dag om te wandelen. Sabine Hagedoren beloofde ons een mooie droge dag met aangename temperaturen. Het zal ons benieuwen. We gaan voor een wandeling van ongeveer 15 à 16 km met het natuur wandelboekje dat geschreven is door Herman Dierickx en uitgegeven door Lannoo.

Enkele wandelingen trekken mijn speciale aandacht in Vlaams-Brabant. Dat het rond Brussel heuvelachtig is, dat wisten we wel. Maar dat er nog zoveel natuur, landschappen en bossen rond onze hoofdstad waren, daar hadden we geen idee van. Uit nieuwsgierigheid kiezen we voor een lus vormige wandeling van 14 km in Asse. Een gemeente met ongeveer 30 000 inwoners. In de geschiedenis is Asse altijd een strategisch knooppunt geweest. Het lag dan ook centraal langs een handelsweg en werd daardoor meermaals door invallende legers bezet. Sabine Appelmans is woonachtig in Asse. Misschien zien we haar wel.

Lucy, onze GPS, brengt ons over de E19 naar parking "Boekfos". Hier mag je de hele dag gratis parkeren. Er staat momenteel een circus op de parking. Maar er is nog plaats genoeg. Het Wiener circus is het oudste rondreizende circus. Al 44 jaar zorgen deze mensen voor een dagje spanning en magie. Op de achtergrond bevindt zich de watertoren van Boekfos. De toren werd in 1975 gebouwd. Hij heeft een cilindervormige voet met verticale betonbalken en een kegelvormige kuip. Het is 10:30u als we te voet de parking verlaten. Het wandelboekje loodst ons naar het centrum. Op de hoek van Boekfos en de Pastinakenstraat staat onze eerste kapel. De kleine kapel van 1758 dateert nog uit de tijd van de Kruiskesprocessie. Binnenin staat een Onze-Lieve-Vrouwenbeeldje.

We draaien de N9 op naar links en houden even halt voor het vredegerecht van Asse. Het gebouw van 1950 staat op het Gemeenteplein en is sober gebouwd met één verdiep en enkele dakkapelletjes in het dak. Even verder het O.L.V. Gasthuis. Het complex heeft een heel bewogen leven gekend. Er was reeds sprake van het Gasthuis in de 13de-eeuw. Het was aanvankelijk een kapel met onderkomen voor hulpbehoevenden en pelgrims. Door de eeuwen heen werd de kapel vergroot en meermaals gerenoveerd. Na de bouw van de Heilig Hart-kliniek op de Markt verloor het Gasthuis zijn functie en werd ze nog gebruikt als opvang van bejaarden tot 1970. Achtereenvolgens werd het een politiecommissariaat en ateliers van de Cultuurdienst. Sinds 1 juni 2004 werd het Gasthuis officieel ingericht als Cultureel Centrum "Den Horinck"

Voor het Cultureel Centrum prijkt het Monument van de gesneuvelden uit de beide Wereld Oorlogen. De inhuldiging vond plaats op 29 mei 1921. In het midden van het Monument staat de soldaat hoog geplaatst als blikvanger met het vaandel in de lucht als teken van overwinning. Aan de overzijde van de straat pronkt het Stadhuis dat gebouwd is tussen 1861 en 1864. Het bood toen plaats aan de gemeentediensten, het vredegerecht en onderwijswoonst. In 1990 werd een nieuw stuk aangebouwd en in 1995 in gebruik genomen.

Op de Markt staat een podium dat we links laten liggen. De markt is eigenlijk een smalle straat met de nodige winkeltjes en een aantal horecazaken met een terras. Voor het moment is alles nog rustig. Misschien door het vroege uur of omdat het een feestdag is. Recht voor ons, op het einde van de straat staat de kerk. Het is er druk. Het is een af en aanrijden van auto’s. Vandaag is het de viering van de Eerste communicantjes. We zijn dan ook niet in de kerk geweest om de dienst niet te storen. De Sint-Martinuskerk is oorspronkelijk van de 12de-eeuw. Maar de kerk werd meerdere malen hersteld en gerenoveerd. Daardoor dat er van de Romaanse gotiek niet veel meer over is. Het bouwmateriaal is nochtans steeds hetzelfde gebleven. De bewoners gebruikten steeds zandsteen zodanig dat de kerk steeds één geheel bleef. Het interieur is volgens omwonenden zeer waardevol, zoals de eiken lambrisering die de legende uitbeeld.

We wandelen langs de parking naast de kerk waar voorheen het kerkhof was. Sinds 1944 is de begraafplaats in de Mollenseweg. Vanaf hier beginnen we te klimmen en kort erop hebben we onze eerste afdaling. Gewoon als voorproefje van wat ons nog te wachten staat. We verlaten het centrum aan de Broekeweg, dat overgaat in een bospad. We duiken het bos in en het wordt als het ware iets donkerder. Het bladerdek van de bomen sluit het licht volledig af. Het zonlicht kan er niet doorheen en daardoor dat het pad modderig is en in de kuilen zelfs nog hemelwater staat. Het heeft de afgelopen weken vaak geregend. Het pad is net breed genoeg om naast elkaar te lopen. Als we een blik over onze schouder gooien, zien we nog de spits van de kerktoren. We zijn ondertussen een 45 min onderweg. Na een tijdje beginnen we het klimmen en dalen in onze kuiten te voelen. Wij hebben echt plattelands benen. Even verder staan we stil en draaien 360°. We zien geen enkele woning. Rondom ons slechts weiland. Glooiend weiland met koeien, schapen en paarden. Opvallend staan er veel paarden in de weiden. Niet alleen springpaarden, maar ook pony’s en hoe kan het ook anders, echte Brabanders. We zijn tenslotte in de geboortestreek van deze paardenras. Brabanders hebben een schofthoogte van circa 1,70 m. Een gewoon paard is ongeveer 10cm. kleiner. En een pony heeft een schofthoogte van 1,60 m. Minipaardjes echter zijn niet groter dan 1,50 meter van hun lange haren worden touwen gemaakt. Aan de volgende splitsing slaan we links af om weer te klimmen. Links en rechts enkel weiland, licht glooiend tot aan de volgende splitsing.

We wandelen op een recht stuk tot aan de voormalige hoeve "Hof ten Eenhoorn". Er hoorde vroeger zelfs een brouwerij bij. Het complex werd in 1970 gerenoveerd tot een restaurant met feestzaal en seminarieruimte. Het is hier opvallend rustig en landelijk gelegen. Wat verder wandelen we vlak naast de Asbeek, richting Moretteberg. We wandelen over kasseien die hier volgens mij nog door de Romeinen zijn aangelegd. Je moet kijken waar je je voet neerzet en vooral opletten dat je zeker niet je voeten omslaat. Aan een houten omheining blijven we rechtdoor gaan langs een karrenspoor. We genieten van de panorama zichten over de Asbeekvallei en letten even niet op de routebeschrijving. Bij de volgende T-splitsing zie ik mijn fout in. We moeten terug tot aan de houten afsluiting. Vanaf hier moeten we richting serres over een pad dat stuk gereden is door ontelbare tractors. De zon trekt al het water uit de modder en dat maakt het stappen super gevaarlijk. We moeten uitkijken. We vinden het toch een mooie wandeling en genieten er met volle teugen van. Na enige tijd slaan we links af. De Zavellos in. We genieten van schapen met hun lammeren die staan te grazen in een grote weide. Daarna bereiken we de Moretteberg. Aan een Heirweg staan we voor een volgend kapelletje uit 1622. De middag is reeds gepasseerd maar we hebben tot hier toe geen enkele zitbank gezien. Het wordt toch stilaan tijd om onze meegebrachte boterhammekes te verorberen. Misschien moeten we ons toch langs de kant van het pad op het gras zetten. Het is ondertussen al half één voorbij. We moeten naar rechts een asfaltbaan op. Voor een woning staat een geïmproviseerde bank. Hier zetten we ons neer al is het langs de kant van de weg. Veilig is toch iets anders. De enkele auto’s die hier rijden zien ons wel zitten maar geen enkele die zijn snelheid matigt of naar links uitwijkt. De woning waarvoor we onze picknick opeten staat leeg en te koop. Ons Rina is geïnteresseerd en kijkt door ramen en deuren. Ze gaat zelfs helemaal tot aan de achterzijde om alles te inspecteren.

Een groot half uur later stappen we weer verder. We slaan linksaf, een doodlopende straat in. We kijken recht in de tuinen van villa’s. Enorme tuinen waar je in verloren loopt. We stappen langs grote majestueuze rode en witte kastanjebomen. Nu duidelijk te zien aan de bloesem die sierlijk rechtop staat. De wilde kastanje heeft een vrucht die niet eetbaar is voor de mens. Zijn hout is niet geschikt voor meubels. Voorbij de sierbomen staat een zitbank. We maken van de gelegenheid gebruik om even uit te blazen. Een half uurtje verder moeten we de Edingsesteenweg dwarsen. Maar reclameborden nodigen ons uit om een bezoek te brengen aan café De Koekoek. Het etablissement is gebouwd in 1882 tegenover de Kruisborreweg. We stappen binnen in een interieur van de jaren vijftig. Er brand geen enkel licht. De toog is amper twee meter breed en ik ontwaar geen tapkranen. Alles uit het flesje. Aan de kleine ramen zit een jong gezin iets te drinken. Wij zetten ons achteraan in de hoek, van waaruit we het gehele lokaal kunnen overzien. Ons tafeltje is klein en vervaardigd uit olmenhout en dus onbetaalbaar. Ze zijn versiert met een lapje stof en een aarden bloempotje met plastiek bloemen. Tegen de muur een lange houten bank voor ons Rina en zelf neem ik plaats op een harde houten stoel. Tegen de muur enkele oude spreuken zoals dat vroeger de gewoonte was. Schilderijen uit vervlogen tijden en waarschijnlijk niets waard. Maar wat ken ik daar nu van?

Een drankkaart zien we nergens liggen, zoals dat misschien vroeger de gewoonte was. Een reclamebordje prijst een Affligem aan. Wat we dan ook bestellen. De waard verdwijnt even door een deur en verschijnt enkele ogenblikken later met twee flesjes achter de tapkast zonder tap. Hij schenkt het gevraagde in een voorgeschreven glas. Gelukkig, dacht ik. Dat deden ze vroeger toch ook. Affligem is een erkend Vlaams-Brabants streekproduct. Het bier werd oorspronkelijk gebrouwen in de Abdij van Affligem. Het is verkrijgbaar in blond, dubbel en tripel. Er zijn met deze bieren ontelbare prijzen mee gewonnen. Je kan hier ook een boterham krijgen met boerenhesp of platte kaas. Voor het toilet moet je naar achter op het koertje, zoals dat vroeger was. Ons Rina vraagt zich af of dat nog met een houten bak is met in het midden een rond gat, zoals dat vroeger was. Ik deed het deurtje open en zag een moderne WC staan, echter zonder waterreservoir. Gelijktijdig bij het openen van de deur komt het aroma in de neus, zoals dat vroeger ook het geval was. Om door te spoelen hoefde je enkel een emmer water te vullen en in het toilet te gieten. Zoals vroeger. Niets om je handen te wassen, net zoals vroeger.

Als de uitbater komt ontvangen vraag ik of dat hier altijd een estaminet is geweest. – “Mijn broer en ik zijn de vierde generatie”, zo begint hij. “Al 137 jaar is dit een café en de mensen vragen om aan het interieur niets te veranderen. Tot verleden jaar heeft ons moeder hier nog de zaak mee opengehouden. We hebben haar naar een rusthuis moeten brengen. Ze is dan ook 99 jaar geworden. Als ons moeder overlijd stoppen we hier ook. Voor ons hoeft het niet meer. We zijn zelf al meer dan 65 jaar. Ja, zucht hij, dan moeten we het café verkopen en dan denk ik dat het gedaan is met bier verkopen”. Daar zat iets van waarheid in. Wie wil nog een nostalgisch estaminet openhouden? Voldoet dit pand nog wel aan de veiligheidsnormen?

Een uurtje later vervolgen we onze wandeling. We beginnen aan de Kruisborre. Een slingerende wandeling langs zeven kapelletjes van verschillende bouwjaren. Allen tot in de puntjes mooi onderhouden. Sommigen zijn gebouwd in opdracht van families. De eerste kapel dateert van 1696. Bij het derde kapelletje krijgen we ons volgende panoramazicht. Daarna slaan we linksaf en dalen af naar het kruis van "sjat". Een kruisbeeld met Jezus Christus eraan gespijkerd dat gesmeed is tijdens de Tweede Oorlog door Sjat. Nu wordt het onderhouden door de heemkring Ascania. De volgende kapel is opgericht in 1886. De kapel van de Heilige Sint-jozef. Met een beeld van Moeder Maria en Sint-Jozef met kind.

Aan het volgende kruispunt zijn we weer omringt door weilanden. Er staan enkele koeien in die ons aangapen alsof we het zevende wereldwonder zijn. Ze vergeten zelfs te herkauwen. Langs een tractorspoor dalen we af en bereiken de voorlaatste kapel. Deze is van 1883. We gaan weer klimmen tot aan de laatste kapel. We klimmen voorbij een weide waarin drie stieren staan te grazen. We dragen geen rode kleding, we hoeven ons dus geen zorgen te maken. Na enkele trappen staan we boven voor de grote kapel van 1622. Opgericht ter ere van het Heilig Kruis. In de loop van de eeuwen werden meermaals vernieuwingswerken uitgevoerd. De laatste renovatie dateert van 2003 door vrijwilligers. We kunnen er niet binnen. Door een klein raam met ijzer hekwerk ervoor kunnen we Johannes de Doper en Maria ontwaren. Achter de kapel, onder een houten kruis staat een bankje waar ik gebruik van maak om even te rusten. Na de rustpauze wandelen we tussen weiland en langs de IJzenbeek. Eerst nog over asfalt daarna overgaand in een betonbaan. Na het oversteken van de Nieuwermolenbeek horen we voor ons, ver weg, het geraas van het verkeer over de E40. De E40 en de E19 zijn de belangrijkste snelwegen van ons land. De E40 heeft een totale lengte van 8000 kilometer.

Een eind verder begint weer een oude kasseiweg die stuk gereden is door zware tractors. Links van ons vangen we een blik op van het kasteel "Nieuwermolen". Na 500 meter een kapelletje met rustbank. Dit is de laatste; zodat we er van profiteren om te rusten. We eten ons fruit op omdat vitaminen heel belangrijk zijn. Op de grote baan naar links en we lopen ook links van de baan omdat er geen voetpad of fietspad ligt. We wandelen door Sint-Ulriks-Kapelle. Een dorp tussen Ternat en Groot-Bijgaarden. Er wordt hier hoofdzakelijk aan landbouw gedaan. Tot 1990 werd er nog hop gekweekt. Sint-Ulriks-Kapelle hoort bij Dilbeek. De thuisbasis van Hof ter Smissen. De manege met buitenopname van de Vlaamse soapserie. We stappen over een naamloze beek en komen bij een open vlakte. De temperatuur lijkt wel gestegen. We voelen geen zuchtje wind. We slenteren voorbij een aspergeveld terwijl we klimmen. Eens boven staan we voor een hopveld. Veld is eigenlijk een te groot woord. Een tiental stokken van +/- 10 meter steken verticaal uit de grond. Hier worden nog hopscheuten gekweekt. In de lente worden de hopscheuten die nog onder de grond zitten even blootgemaakt en afgesneden. Enkele blijven over die nadien opgroeien als ranken. De scheuten zijn slechts een korte periode verkrijgbaar en dus prijzig. Ze lijken wat op asperges en worden in de keuken gebruikt. Ze zijn tevens onmisbaar als ingrediënt bij de bereiding van bier.

We slaan links af en hebben de snelweg en het geraas achter ons. Ook dat valt weg naarmate we afdalen richting Tenberg. Hier weer een mooi panoramazicht op weilanden. De kleurschakering is duidelijk te zien. Het groen van jong gras en gras van enkele dagen of weken oud steekt overduidelijk af tegen de weilanden waar de boer net geploegd heeft. Daarnaast een weide met boterbloempjes. Er bestaan maar liefst 400 soorten van deze bloemen. Ze zijn giftig voor vee. In de verte het bos met nog meer soorten van groene kleuren. Een stilleven. In Tenberg veel villa’s met veel grond waarop paarden en pony’s staan te grazen. Aan de grote kapel van Petrus Ascanus houden we nog even halt. Genoemd naar Petrus van der Slachmolen. Een minderbroeder van de orde van Sint-Franciscus, geboren op Tenberg. Hij werd Heilig verklaard door Paus Pius IX De kapel dateert van 1891. Aan de Terlindenweg gaan we naar rechts. Voor de verandering gaan we klimmen. Tussen weilanden op een smal pad waar koeien en paarden tegenover elkaar grazen. Het is 17:30u als we terug op de parking zijn van Asse. Het is een heel mooie wandeling geweest en tevens heel leerrijk. Ik was aanvankelijk wat ongerust over de wegbeschrijving, maar dat viel goed mee. Ik kon alles goed volgen en alles klopt wat de auteur schrijft. We hebben er van genoten. Nog 72km rijden tot Ekeren. Gelukkig staat er een Duvel in de ijskast. Als ik er aan denk trap ik het gaspedaal nog wat dieper in. Tot schrijfs. Tekst: Luc Verschooten   Foto’s: Rina Meurs.