De Morgen: Na het kiwimodel: het Oranjemodel (deel 1)


 
xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

De Morgen

Een brood voor 20 eurocent? Een bak van uw favoriete pils voor een euro? Of een splinternieuwe wagen die u 2.000 in plaats van 20.000 euro kost? Het lijkt een droom. Nochtans is het exact wat vandaag gebeurt met de prijs van geneesmiddelen in Nederland. De Morgen polste experts naar de waarde van het Oranjemodel, en schotelde hen deze prangende vraag voor: waarom kan in Nederland wat in België onmogelijk lijkt?

door Tom Cochez

In Nederland keldert de prijs van geneesmiddelen spectaculair

Een brood voor 20 eurocent? Een bak van uw favoriete pils voor een euro? Of een splinternieuwe wagen die u 2.000 in plaats van 20.000 euro kost? Het lijkt een droom. Nochtans is het exact wat vandaag gebeurt met de prijs van geneesmiddelen in Nederland. De Morgen polste experts naar de waarde van het Oranjemodel, en schotelde hen deze prangende vraag voor: waarom kan in Nederland wat in België onmogelijk lijkt?

Begin deze maand kraakte de Nederlandse geneesmiddelenmarkt in al haar geledingen. De prijs van 36 courante medicijnen stuikte als een kaartenhuisje in elkaar, met onwaarschijnlijke prijsdalingen tot meer dan 90 procent tot gevolg. Bovendien volgde de concurrentie de prijsdalingen quasi volledig, wat een besparing van naar schatting 650 miljoen euro opleverde.

Aan de basis van de spectaculaire prijsdaling liggen de Nederlandse zorgverzekeraars. Jarenlang trachtten de private verzekeraars een systeem van openbare aanbestedingen, min of meer geënt op het Nieuw-Zeelandse kiwisysteem, door te drukken. Dat leverde behalve een ware juridische veldslag met de farmaceutische industrie in eerste instantie weinig op. Tot de Indiase generische multinational Rambaxy dwars ging liggen en wel reageerde op een marktoproep van de zorgverzekeraars. De sneeuwbal ging aan het rollen, en vandaag liggen 36 geneesmiddelen, in alle mogelijke variëteiten, in de Nederlandse apotheken, voor een bodemprijs die niemand ooit voor mogelijk had gehouden.

Voor de Nederlandse patiënten levert dat in eerste instantie weinig op. Bij onze noorderburen zijn het de zorgverzekeraars die de kosten voor geneesmiddelen integraal op zich nemen en bijgevolg profiteren van de veel lagere prijzen. Maar, zo garanderen die zorgverzekeraars, de gigantische besparingen zullen verrekend worden in de polissen en zo uiteindelijk de patiënten ten goede komen.

Dirk Van Duppen Geneeskunde voor het Volk

'Jarenlang woekerprijzen betaald'

"De prijsdalingen die je in Nederland vaststelt, zijn fenomenaal en tonen aan dat de prijzen die we vandaag betalen veel te hoog liggen", zegt Dirk Van Duppen. "De patiënten en de ziekteverzekering worden al jaren bij de neus genomen door de industrie. Door methoden te hanteren die wezenlijk niet verschillen van wat in Nieuw-Zeeland met het kiwimodel gebeurt, heeft Nederland dat nu ook effectief bewezen. Men heeft altijd gezegd dat een systeem van aanbesteding alleen in Nieuw-Zeeland kan omdat het een min of meer geïsoleerd eiland is, maar vandaag gebeurt het gewoon in een buurland dat net zoals België deel uitmaakt van de EU."

Van Duppen becijferde dat een vergelijkbare prijsdaling in België voor alleen de zeven meest courant gebruikte geneesmiddelen een besparing van 205,6 miljoen euro zou opleveren. Worden ook de andere geneesmiddelen in rekening gebracht, dan zou de besparing nog veel hoger kunnen oplopen.
Toch is er een cruciaal verschil tussen Nederland en België: de wijze waarop de ziekteverzekering georganiseerd is. Terwijl in België de overheid via het Riziv de verzekering tegen ziekte organiseert, gebeurt dat in Nederland door private ziekteverzekeraars. "Als het gaat om privégelden en winst voor ondernemingen, dan kan het blijkbaar wel. Maar als de overheid het voor haar onderdanen moet organiseren, dan kan het niet", zegt Dirk Van Duppen. "Dat is een schande. De zorgverzekeraars slagen er beter in om te waken over de belangen van hun aandeelhouders dan de overheid over de belangen van haar eigen burgers."

De nieuwe situatie, met gigantische prijsverschillen binnen dezelfde Europese markt, is volgens de arts van Geneeskunde voor het Volk niet lang houdbaar. "Als je over de grens geneesmiddelen kunt kopen voor een fractie van wat je in eigen land betaalt, dan moet een overheid wel op zoek naar oplossingen. De druk wordt te groot. In Nederlandse dagbladen kun je nu overal lezen hoe dit systeem aantoont dat jaren lang woekerprijzen werden betaald voor woekerwinsten van de industrie."

Toch heeft Dirk Van Duppen een belangrijke bedenking bij het Nederlandse model. "Het systeem wordt enkel gehanteerd om geneesmiddelen waarvan het octrooi is verstreken in prijs te laten zakken. Het grote voordeel van het kiwimodel is dat met dezelfde principes ook de prijs van geneesmiddelen die nog onder octrooi zijn, kan worden gekraakt. Men werkt er met een formularium, waarbij op wetenschappelijke basis bepaald wordt welk geneesmiddel in welke situatie aangewezen is."

Gebeurt dat niet, dan dreigt zoals dat wel vaker gebeurt in België een 'switch' van goedkope postoctrooigeneesmiddelen naar dure geneesmiddelen die nog onder octrooi zijn maar geen therapeutische meerwaarde hebben. "Het recente MORSE-rapport (rapport van het Riziv, ToC) heeft duidelijk gemaakt dat de forse prijsverlaging van cholesterolverlagers zoals Zocor tegelijk een verschuiving naar de veel duurdere, vergelijkbare geneesmiddelen Lipitor, Crestor en Inegy heeft meegebracht. De marketingmacht van de farmaceutische industrie is zeer groot."

04-07-2008 om 19:07 geschreven door Bas & Belle

03-07-2008 om 12:16 geschreven door hotlips