de en 4^de eeuw nam de Kerk enorm in ledenaantal toe. Men probeerde de grote massa, de toenmalige heidenen, te bekeren. Wanneer bleek dat dit niet zo eenvoudig was als gedacht, gooide men het over een andere boeg. Het bestaande feest van Samhain werd behouden, maar werd gevierd in naam van de Kerk. Dat gebeurde niet zonder slag of stoot.
De snelle verspreiding en impact van het Christendom deden de mensen hun gewoontes zomaar niet vergeten. Zij bleven op de vooravond van Allerheiligen, Samhain en Pomona gedenken. Dat had ook wel een sinister gevolg. Er groeide argwaan tegen de Kerk, die geleidelijk aan reageerde en stelde dat de goden, godinnen en andere spirituele krachten van de traditionele religies duivelse misleidingen waren, dat de spirituele praktijken van de Kelten wel echt waren, maar dat het toch manifestaties van de duivel bleven.

Later in de Middeleeuwen werd dit nog versterkt door Samhain te associëren met heksen, zwarte katten, boze geesten en vleermuizen. Het geloof in die geesten ebde bij de Kelten echter stilaan weg, hoewel de tradities nog deels in ere werden gehouden. Dit bleef zo tot de Kerk een nieuwe dimensie aan het feest gaf. Voor de Kerk was het niet een feest van alle doden, zoals dat voor de Kelten wel het geval was, maar alleen het gedenken van de zaligmakende doden, van de gelovige gestorvenen.

De Kerk verkoos dus om enkel de heilige mensen te vereren, die een voorbeeldig leven achter de rug hadden. Het originele feest van de heidense God van de dood werd op die manier een herdenken van de Christelijke dood. Het werd dus een gedenkdag voor alle heilige gestorvenen, in België en Nederland werd die dag ‘Allerheiligen’ genoemd, in Engeland ‘All Hallows’ of ‘Hallowmas’. Later werd 2 november, bij ons ‘Allerzielen’ genaamd, in Engeland ‘All Souls’, door paus Johannes XIX (1024-1032) ingesteld om het lot van de arme zielen te herdenken en voor hun zielenheil te bidden.

Met dit gebed hoopte men de zielen uit het vagevuur te verlossen. In de praktijk was Allerzielen voor het gewone volk een mogelijkheid om hun geliefde doden te eren. De meeste graven werden versierd, er werden lampjes gebrand en ondanks protest van kerkelijke zijde zetten sommigen er ook eten en drinken neer. Hieruit is in sommige streken de gewoonte gegroeid om op Allerzielen brood uit te delen aan de armen.
Ook ontstonden zielenbroodjes zoals krakelingen, zoolgebakjes en gevlochten broodjes… Deze lekkernijen vinden we ook terug tijdens Halloween Het is opvallend hoe sterk dit vereren via offers verbonden is met onze Germaanse en Keltische voorouders. Ook zij brachten offers voor hun ronddolende doden. Er werd gevierd met vuurstapels, en parades van mensen verkleed als heilige, engel of duivel. De Kerk kon er in elk geval niet voor zorgen dat de mensen hun roots vergaten en op 31 oktober bleven de mensen de mix van het Pomona- en het Samhainfeest trouw vieren.
Naarmate de tijd verstreek, vermengden de gebruiken van de verschillende feesten zich en de avond voor Allerheiligen die de Engelsen aanvankelijk ‘Eve of All Saints’ of ook wel ‘All Hallow’s Eve(ning)’ noemden, verbasterde tot ‘Hallowe’en’ en tot slot tot Halloween.
 
Het klinkt misschien cru, maar met stellige zekerheid mag er vanuit gegaan worden dat mochten de Verenigde Staten er niet geweest zijn, Halloween nooit meer geworden was dan wat lokale Angelsaksische folklore. Halloween was overal zo goed als dood en vergeten tot er in de laatste helft van de 15^de eeuw er iets gebeurde dat de overleving en de groei van dit heidense winterfeest heeft gered. In 1492 landde namelijk Columbus in de ‘Nieuwe Wereld’. Met het ontdekken van Amerika en de belofte van geloofs- en gewetensvrijheid werden zij die geloofden in de druïdische traditie plots opnieuw aangemoedigd om hun oude praktijken nieuw leven in te blazen.

Maar het was echter een aardappelhongersnood die alles definitief in beweging zette. In de jaren 1840 zette een grote aardappelschaarste miljoenen Ieren en Schotten het mes op de keel. Het was sterven of emigreren naar Amerika. Miljoenen mensen kozen voor dit laatste. Met zo een grote instroom van mensen waren er voldoende impulsen en middelen aanwezig om de feestdag van de druïden, weliswaar op vreemde bodem en in een andere levensruimte, nieuw leven in te blazen. Halloween kreeg de naam ‘Oidche Shamhna’ (= nacht van Samhain) toebedeeld en de oude tradities werden onderhouden.

Net zoals de Keltische religie de gewoontes van de Romeinse bezetters had overgenomen, paste de Keltische Samhainovertuiging zich weer aan de nieuwe omgeving aan. De toenmalige Amerikanen namen de meeste Keltische praktijken gewoonweg over zoals bijvoorbeeld de bonfires, trick or treat, bobbing for apples… en legden er hun eigen accenten in. De pompoen als vervangmiddel voor de raap bij de Jack-o'-Lanterns is daar een goed voorbeeld van. Het Keltisch Samhain werd zo een beetje het Amerikaanse Halloween. Vandaag de dag wordt Halloween op 31 oktober gevierd met zoetigheden, pompoenen (cf. Pomona), zwarte katten, magie, kwade geesten (cf. Samhain), spoken, skeletten en doodskoppen (cf. Allerheiligen).

Het is een feest waarbij kleine kinderen als spoken worden verkleed en met uitgesneden pompoenen als lantaarns langs de huizen gaan en vragen om een traktatie of dreigen met een grap (Trick or treat).  Ook is er een stijgende belangstelling voor de aankleding en versiering van feest en feestgangers waarneembaar die haar inspiratie vindt in zo groot mogelijke griezeligheid. Hoe griezeliger, hoe beter!

De laatste decennia heeft Halloween vanuit Amerika zich stilaan over heel West Europa verspreid, vooral onder invloed van griezelfilms, televisieseries en de commercie. Daarbij wordt de vermeende heidense achtergrond sterk benadrukt. Het feest wordt voorgesteld als een Keltisch feest van 2000 tot 5000 jaar oud en is uitgegroeid tot een gezellig familiegebeuren.