coctail skemerkelkie spectaculair skouspelagtig paperclip skuifspeld bulldozer stootskraper stuntman waagarties aanbellen die deurklokke lui
Onze groep: het 11-tal
Liliane - Freddy
Denise - Paul
Hilda- Raymond
Folkert en Denise
Sam (onze chauffeur)
Karoline
Hilda en Denise
Uitspraak Commissie Sauer (1945)
"Ons kan alleen in één van twee rigtings beweeg: of ons moet die weg van gelykstelling opgaan en uiteindelik gelyke politieke, ekonomiese en maatskaplike regte aan die nie-blanke toeken, wat op die duur vir die blanke ras nasionale selfmoord en vir die nie-blanke rassegroep vernietiging van eie identiteit sal beteken: of ons moet op die weg van apartheid beweeg waardeur elke ras se karakter en toekoms binnen sy eie gebied beskerm word (...)"
Nie gewoon nie L
Reis door Zuid-Afrika in 21 dagen
02-11-2008
Zaterdag 11 oktober Pretoria
Instappen in de bus en kennismaking met onze 5 medereizigers.
Hilda en Raymond Denise en Paul Folkert
We vertrokken naar Pretoria, nu bekend onder de naam Tshwane.
Is een 60 km van Jo'Burg gelegen en daar zijn de regeringsgebouwen gelegen. In deze periode van het jaar staan de jacaranda's in volle bloei. Wat de stad tot een bloemenjuweel maakt.
Eerst zijn we gestopt bij de eigenaar van de Zuid-Afrikaanse reisoperator, Barney. Koffietje gedronken en een stukje cake gegeten. De nodige energie opdoen om de rest van de dag door te komen.
Van daaruit zijn we het Voortrekkersmonument gaan bezoeken, gelegen aan de zuidrand van Pretoria. De eerste steen werd gelegd op een symbolische datum, 16 december 1938, precies een eeuw na de veldslag bij Bloedrivier. De bouw van het Voortrekkersmonument duurde elf jaar. Het gebouw werd officieel geopend - alweer - op 16 december 1949. Een opening in het dak zorgt ervoor dat op 16 december rond het middaguur licht binnenvalt op een schrijn met de woorden: " Ons vir jou, Suid-Afrika".
De vermoeidheid begon serieus door te wegen en we reden van Pretoria richting Nelspruyt naar ons eerste hotelletje of liever gezegd onze eerste "lodge". Kaapsche Hoop Gastenhuis.
Kaapsche Hoop is gelegen in Mpumalanga en kijkt uit over de valleien richting Barberton en Nelspruyt ( zo een 28 km van Nelspruyt gelegen).
Het gasthuis heeft zeven luxe kamers, elk met zijn eigen private inkom. Het gasthuis zelf bestaat uit een bar en een restaurant. Voor de internet-fanaten, verbinding is mogelijk.
De nieuwe regering is van plan bepaalde straatnamen en/of plaatsnamen, die herinneren aan de Apartheid of aan de suprematie van de Boeren, te veranderen.
Hier een reactie van de HNP ( Herstigte Nasionale Party) op dit voorstel. Dit is louter om te bewijzen dat de Afrikaners nog voortleven in Zuid-Afrika en vinden dat de Apartheid terug moet ingevoerd worden. Anno 2008.
22/09/2008 Verandering van straatname in Pretoria
Die voorgenome verandering van straatname en verwydering van Afrikanerstandbeelde in Pretoria deur die Tshwane-metro is n voortsetting van die onwettige ANC-regime se oorlog teen die Afrikanervolk. Dit demonstreer weer eens dat daar geen plek vir ons volk binne die heersende bestel kan wees nie. Die wye reaksie daarteen onder Afrikaners van alle oortuigings toon die weersin teen die regime se volgehoue haatoptrede teen die Afrikaner.
Die vryheidsgesinde Afrikaner beskou die verandering van straat- en plekname en trouens elke ander aanslag teen ons volkserfenis as kriminele magsmisbruik deur die regime, wat bereg sal word wanneer ons volk weer ons vryheid in ons vaderland herwin. Intussen sal die HNP hierdie aanslag op ons erfenis met die middele tot ons beskikking teenstaan.
Die HNP doen steeds n beroep op elke vryheidsgesinde volksgenoot om u te weerhou van deelname aan die onwettige ANC-bestel en u saam met enersdenkende Afrikaners te beywer vir die skepping van alternatiewe strukture met die oog op die herstel van ons volk se soewereiniteit in ons eie vaderland onder n Christelike grondwet.
In 1948 kwam de Nationale Partij ( Nasionale Party) aan de macht. Zij zal de geschiedenis ingaan als de stichter van de 'apartheidsstaat', al heeft zij in de eerste jaren slechts de vele BESTAANDE voorschriften, wetten en gebruiken tot één samenhangend stelsel omgevormd:de apartheid werd nu in de hele Unie systematisch doorgevoerd.
Hoewel de term apartheid ingeburgerd is en overal ter wereld gebruikt wordt om het bevolkingsbeleid en het staatsstelsel van Zuid-Afrika aan te duiden, zijn vele synoniemen beschikbaar. De Zuidafrikaanse overheid heeft andere begrippen geïntroduceerd die een positiever beeld moeten geven: aanduidingen als gescheiden ontwikkeling of multinationale ontwikkeling moeten de indruk wegwerken dat "apartheid" discrimineert. Daarnaast hoort men spreken over baasskap, coöperatieve coëxistentie, geïnstitutionaliseerd racisme.. Deze begrippen verraden onmiddellijk het standpunt van de gebruiker.
De ideologie van de apartheid is het product van de NP die sedert 1948 het land had bestuurd. Deze doctrine was evenwel niet in het luchtledige ontstaan. Zij was de resultante van verschillende maatschappelijke ontwikkelingen en van langzaam gegroeide opvattingen binnen de Afrikanergemeenschap. Apartheid was de opvolger van segregatie, een term die vooral op de territoriale scheiding slaat.De NP wilde deze scheiding evenwel op vele andere vlakken doorvoeren.
De praktijk van de apartheid heeft ALTIJD bestaan in Zuid-Afrika. Zij vond haar oorsprong in het "natuurlijk meerderwaardigheidsgevoelen" en het fysieke materiële overwicht van de blanken enerzijds en de economische noodwendigheden anderzijds.De blanken bekleedden een machtspositie en van daaruit dwongen zij de zwarten, de kleurlingen en de Aziaten in een ondergeschikte positie.
De Afrikaners gaven onomwonden toe dat zij dit "baasskap" als vanzelfsprekend beschouwden. Gesteund door hun geloof, zagen zij de niet-blanken als minderwaardigen die de leiding van de christenen moeten aanvaarden. Maar ook de Engelssprekende Afrikanen hadden de zwarte bevolking al aan hun eigen doeleinden ondergeschikt gemaakt.
De NP, die in 1948 de verkiezingen won, werd geleid door leden van de Afrikaner kleine burgerij die hun aanhang verwierven onder de arme blanken in de steden en de boerenbevolking. De verarmde blanken voelden zich ontworteld en waren niet alleen op zoek naar werk in de geürbaniseerde streken, maar ook naar een houvast in het leven. Zoals de plattelanders hadden zij weinig intellectuele vorming genoten.
In de jaren veertig was er inderdaad niet alleen een taal- en cultuur onderscheid tussen Afrikaners en Engelstaligen. Ook de sociaal-ecoomische klof was erg groot. 40% van alle Afrikaners waren arbeiders tegenover maar 10% Engelstaligen. 40% van de Afrikanerkinderen waren ondervoed. De Afrikaners bezaten nauwelijks 1% van de mijnen, 3% van de fabrieken en 5% van de financiële middelen. De NP slaagde erin deze lagere klassen te mobiliseren op basis van een eenvoudig ideeëngoed waarin de waarde van het Afrikanervolk beklemtoond werd. Het volk was door God uitverkoren en moest zijn zending door de staat vervullen. ( Civil Religion of burgerlijke godsdienst kon de handelingen van de staat verrechtvaardigen vanuit een 'hoger' doel en moest de bevolking rond één ideaal verenigen) Die discriminerende behandeling van de niet-blanken werd uitgelegd met de OT uitspraak over de vervloeking van de zonen van Cham ( derde zoon van Noach). De ongelijkheid van de volkeren werd uit de bijbelse Babelhistorie afgeleid.
De klemtoon kwam ook te liggen op het roemrijk verleden van de Boeren die hun Uittocht gekend hadden (de Grote Trek) en tegen zwarten en Britten een heldhaftige strijd gevoerd hadden. De officiële geschiedschrijving zou het eigen veleden in deze zin beschrijven, al had de werkelijkheid er minder ideaal uitgezien. De Afrikaner moest zich bewust zijn van zijn unieke plaats op het Afrikaanse continent.
In het spoor van de NP bevonden zich een aantal groeperingen die het succes van de partij mee bewerkten en waaruit leden voor de NP gerecruteerd werden. De Nederduits ( nederduits staat hier voor nederlands en hoogduits was het duits) Gereformeerde Kerk, de grootste kerk met calvinistische inslag, was voorstander van de uitbouw van een christelijke staat onder leiding van de blanken.
Daarnaast waren geheime genootschappen actief zoals de Broederbond (1918). Dit was een protestants - Afrikaander - elitebeweging die was opgericht om effectief steun te kunnen geven aan de logeleden. Ook vandaag nog speelt deze Broederbond, waartoe een groot deel van de Afrikanerelite behoort, achter de schermen mee. Ossewa-Brandwag, gesticht in 1938, was een andere ultra-nationalistische organisatie: zij was para-militair gestructureerd. De sympathie van deze organisatie en haar leden voor nazi-Duitsland kan niet ontkend worden, al werd zij openlijk afgekeurd door de NP.
De uitvoerder van de Apartheid was VERWOERD Hendrik. * Populaton Act (1950): indeling van de inwoners: blank, kleurling, zwart ( + onderverdeling) * Immorality Act (1950): geen sex tussen verschillende rassen. * Reservaton of Separate Amenities: totale scheiding van restaurants, enz vervoer * "Pasjes"wetgeving: zwarten moesten altijd een pasje bij hebben * 1954: volledig verlies van kiesrecht voor alle niet-blanken. * etc
Te veel om op te noemen. De blanken zorgden er voor dat Zuid-Afrika voor hen alleen was en zij genoten van de opbrengsten van de rijkdom van het land dankzij een bevolking die uit 86% bestond, die op 14% van de oppervlakte woonde en die geen rechten had. De blanken sloten de niet-blanken op in thuislanden. Zodat ze als gastarbeider in hun eigen land, Zuid-Afrika, moesten werken. Zuid-Afrika werd na zijn uitroeping tot republiek in 1961 door bijna alle landen in de wereld geboycot voor zijn anti-humanitaire en racistische houding. Een totale schending van de mensenrechten op elk vlak. Na de opheffing van de Apartheid in 1990 werd kardinaal Tutu gelast de Waarheids- en Verzoeningscommissie te leiden. ( TRC: Truth and Reconciliation Commission) In feite werden zware misdaden met de spons van vergeving weggewist. ( dankzij Mandela) Het TRC-Report telt 6 volumes van elk meer dan 500 blz. Bladzijden met gruweldaden ( Steve Biko), folteringen en moorden. Een zwarte pagina in de geschiedenis van Zuid-Afrika.
Een zwarte pagina in de bladzijde van de geschiedschrijving van de mensheid die zo iets gedurende meer dan 40 jaar toegestaan heeft. Het ergste is dat er nog een ras bestaat die die weg opgaat. gebruik makende van een uitdrukking dat zich in een geschreven schrift bevind ( de semieten,het volk van Sem), mensen van hun land verdrijven en ze in landstroken opsluiten. Allemaal onder het toeziend oog van de wereld. Een schrift, in twee delen geschreven, die, via overleveringen en verhalen en die op geen echte waarheden berusten, misbruikt wordt om een suprematie van een bevolkingsgroep te beklemtonen. Niet te verwonderen dat men van mensDOM spreekt en van dierenRIJK.
Hertzog speelde ook in op het Afrikaner nationalisme en de afkeer voor Groot-Brittannië. Voor Hertzog gold de stelregel " Zuid-Afrika eerst". Nu was de status van het dominion Zuid-Afrika niet erg duidelijk vastgelegd. Terwijl Groot-Brittannië haar verhouding tot de vroegere kolonies pragmatisch ( gericht op feiten ) bepaalde, wilde Hertzog de onafhankelijkheid van de Unie expliciet bevestigd zien. Anderzijds was hij ook voorstander van een "tweestromenbeleid". Hoewel Afrikaners en Engelstaligen in één nationale eenheid opgenomen waren, mochten zij hun eigen identiteit niet laten verloren gaan. Deze standpunten werden weerspiegeld in enkele overheidsbeslissingen. In 1925 werd het Nederlands als officiële taal vervangen door het Afrikaans. Iets later liet Hertzog voor de eerste keer een eigen Zuidafrikaanse vlag naast de Union Jack hijsen. 'Die stem van Suid-Afrika' werd het nationale volkslied in plaats van "God save the King".
Op een Imperial Conference in Londen (1926) keeg Hertzog ook voldoening op een ander vlak: in de Balfourverklaring werd vastgelegd dat Groot-Brittannië en zij dominions dezelfde status hadden en op geen enkel vlak ondergeschikt waren aan elkaar. Hun lidmaatschap van de Commonwealth was vrijwillig en de deelnemers waren enkel verbonden door hun trouw aan de Kroon.
De crisis van de jaren dertig trof Zuid-Afrika zwaar. Weer gingen vele kleine boederijen over de kop en de bewoners trokken naar de steden. Zoals elders in crisistijden ook gebeurde, werd een regering van nationale eenheid gevormd. Dit ministerie werd geleid door Hertzog en Smuts. Hun partijen fusioneerden zelfs tot de Verenigde Partij (VP). Maar ook nu weer scheurden een aantal onverzettelijke Afrikaners zich af en vormden een nieuwe Nationale Partij die vanaf 1948 het politieke leven in Zuid-Afrika zou gaan beheersen.
Hertzog en Smuts probeerden ook deze Afrikaners tevreden te stellen. Ze ontnamen bijvoorbeeld het stemrecht van de zwarten in de Kaapprovincie. Voortaan werden alle stemgerechtigde zwarte op een aparte lijst geplaatst. Ze mochten drie blanke vertegenwoordigers in het parlement kiezen. Ook de bepalingen voor landaankoop werden nog eens strenger gemaakt, al breidde de regering het voor de zwarten gereserveerde land uit tot 14% van het grondgebied.
In die zwarte reservaten was het leven erg armzalig voor de vijf miljoen zwarten. Een regeringscommissie stelde vast dat er onvoldoende land was voor de stijgende bevolking. De erosie veranderde grote oppervlakte in woestijnachtige gebieden. De hygiëne en de geneeskundige zorgen stonden op een veel lager peil dan in blank gebied. Het onderwijs bbleef beperkt tot een aantal initiatieven van de missies.
Steeds meer zwarten trokken naar de steden om er werk te vinden. In 1939 werkten al 900.000 zwarten in de mijnen en de industrie tegen lonen die veel lager waren dan de blanke arbeidsvergoedingen. De zwarten woonden in vreselijke sloppenwijken rond de blanke steden. Aan de vooravond van de Tweed Wereldoorlog behoorden maar 60.000 van de 8 miljoen zwarten tot de kleine burgerij. Zij woonden bijna allemaal in de Kaaprovincie en waren bedrijvig als handelaars of ambachtslui.
Vele zwarten zochten troost in het christelijk geloof. Honderden zwarte kerken en kerkgenootschappen scheurden zich af van de blanke moederkerken. Deze onafhankelijke zwarte kerken waren de afdeling niet-traditionele verenigingen met uitsluitend zwarte leden en leiders. Ze zijn vandaag uitgegroeid tot 3.000 genootschappen met meer dan 5 miljoen leden. Net vóór de WO II doken de problemen uit de WO I weer op. De Engelstaligen stonden achter Groot-Brittannië en wilden tegen het Hitlerregime vechten. De Afrikaners waren verdeeld, velen wensten dat Zuid-Afrika zich neutraal opstelde. Eerste minister Hertzog was een voorstander van een neutrale houding, maar het parlement steunde Groot-Brittannië. Hertzog nam ontslag en ruimde plaats voor Jan Smuts. Hertzog keerde terug naar de Nationale Partij, maar niet voor lang. De nieuwe NP koesterde immers zeer radicale plannen ( onze Nederlander/ Afrikaner Verwoerd was lid van de partij, anti-Brits en Duitsgezind ). Zij wilden Zuid-Afrika tot een Republiek omvormen en zich volledig losmaken van Groot-Brittannië. Een Afrikanerorganisatie, de Stormjagers, pleegde sabotagedaden om de oorlogsdeelname te verhinderen. Leden die opgepakt werden, gingen de gevangenis in.
Zuid-Afrika werd een trouwe bondgenoot van de geallieerden. Het land nam ook 120.000 niet-blanken in dienst, die evenwel geen wapens mochten dragen. De oorlog had belangrijke gevolgen voor de eigen economie. De Zuidafrikaanse industrie breidde zich uit: scheikundige bedrijven en autofabrieken produceerden voor de wereldmarkt. De industrie betaalde vrij hoge salarissen. Daarvan profiteerden ook de kleurlingen en de zwarten. Voor het eerst verenigden deze zwarten zich in militante zwarte vakbonden. Voor het eerst sedert tientallen jaren stegen hun lonen.
Tegen die achtergrond gingen de blanken in 1948 naar de stembus. De Verenigde Partij van Jan Smuts verloor de verkiezingen. Smuts - premier van 1939 tot 1948 - had een lange politieke carrière achter de rug. In het buitenland had hij veel aanzien verworven door zijn inspanningen aan de zijde van de geallieerden. Hij zette zich in voor de vorming van wat de UNO zou worden. Deze belangrijke bijdrage tot de internationale politiek on hem bij de verkiezingen niet redden.
De Nationale Partij van Daniel Malan nam de macht over. Zij had daarbij geprofiteerd van het verkiezingssysteem waarin de landelijke kiesomschrijvingen zwaar doorwogen. Voor het eerst zou een radicale Africanerpartij het land besturen.
De economische gevolgen van de WO I waren belangrijk voor de Unie. Na de 'boom' tijdens de oorlog kwam de landbouw door het teruglopen van de vraag in een crisis terecht. Duizenden Afrikanerboeren gingen failliet en moesten met hun familie naar de industriesteden verhuizen waar evenwel ook steeds minder jobs waren. Deze " poor whites" voelden zich vervreemd in hun nieuwe omgeving. De stad dacht en voelde anders dan het platteland. In de steden was het Engels de voertaal; de waarden van de landbouwers verschilden ook fundamenteel van die van de stedelingen.
In de steden botsten deze Afrikaners op tienduizenden ongeschoolde zwarten, die tijdens de oorlog naar de mijnen gelokt waren om er het zware en gevaarlijke werk te doen. De slechte en armzalige hygiënische toestanden in de steden veroorzaakten in 1918 een dodelijke griepepidemie. Om hun lot te verbeteren, eisten de arme blanken dat de overheid hen in bescherming zou nemen tegen de zwarten, die hun werk inpikten en die in hun buurt woonden. Daarom nam het parlement een wet aan die bepaalde dat de zwarten alleen in eigen wijken mochten wonen. Ze mochten maar zolang in de blanke steden verblijven, als hun arbeid gewenst was.
In het begin van de jaren twintig werden de scheidingslijnen tussen blanken en zwarter nog groter. De mijnmaatschappijen hadden de geschoolde jobs steeds voor de blanken gerserveerd, maar nu begonnen ze de veel goedkopere zwarte arbeiders op te leiden. De blanke arbeiders gingen in 1922 in staking om dat te verhinderen. Het verzet liep uit op een openlijke opstand. De blanke arbeiders gingen zelfs de Zuidafrikaanse industrie- en mijngebieden, de Rand, bezetten. In deze opstand speelde de communistische partij, die toen enkel de belangen van de blanken verdedigde, een belangrijke rol. De toenmalige premier Smuts zette het leger in en 150 mensen stierven gedurende de acties. Deze repressieve maatregel maakte de eerste minister niet populairder.
De regering probeerde haar blazoen nog op te poetsen met een "buitenlands" succes, namelijk de toetreding van Zuid-Rhodesië tot de Unie, maar deze federatie werd door blanke Rhodesiërs afgewezen. De sociaal-economische problemen van de Afrikaners - samen met het ongenoegen van sommigen over de deelname van de Unie aan de oorlog - deden de aanhang van de Nationale Patij groeien.
Smuts verloor in 1924 de verkiezingen. Hij werd opgevolgd dor wat hij de "onzalige alliantie" noemde. Die bestond uit de Nationale Partij (NP) van James Hertzog, die de belangen van de harde Afrikaners verdedigde en uit de Labour Party die op de Engelstalige arbeiders steunde. Deze regering nam belangrijke maatregelen, die het latere gezicht van Zuid-Afrika mee zouden bepalen. De beslissingen waren bedoeld om tegemoet te komen aan de kiesbasis van de regerende partijen, met name van de lagere klassen.
Zuid-Afrika moest haar economische activiteit diversifiëren. De staat schoot kapitaal voor, warmee nieuwe nijverheden gevormd konden worden. De staatsbetrekkingen namen in aantal toe. Geschoolde jobs gingen steeds naar blanken (job reservation). In sommige bedrijven, zoals de staatsspoorwegen, werden de zwarten aan de deur gezet. De positieve discriminatie - maatregelen kwamen uit alleen goed uit voor de blanke werknemers, maar ook voor de industriëlen. De werkgevers kregen of behielden zo goedkope en gehoorzame zwarte of gekleurde arbeidskrachten.
Hoewel de haat tegen de Engelssprekenden tijdens de Boerenoorlog opgelaaid was en de Boeren een verbeten strijd gevoerd hadden, bleken de Afrikaners zich in de nieuwe Unie snel te integreren.
In de eerste verkiezingen voor het nationale parlement haalde de South African Party ( SAP ) een overwinning. In deze partij waren Engelstaligen en gematigde Afrikaners vertegenwoordigd. De SAP had de absolute meerderheid behaald en vormde de eerste regering. Twee vroegere Boerengeneraals namen de leiding: Louis Botha werd de eerste minister. De tweede belangrijke man was Jan Smuts. In die eerste regering zat evenwel ook James Hertzog. Hij was de leider van de Afrikaners die van GEEN verzoening wilden weten en die met heimwee aan de verdwenen Boerenrepubliek bleven terugdenken.
Verzoening was nu het hoofddoel van de regering Botha. Zij liet de vijf miljoen niet-blanken wel de prijs betalen voor de eendracht onder het miljoen blanken. Deze regering nam een aantal beslissingen die lang gevolgen zouden hebben. De onderwerping van de niet-blanken en de vorming van lokaties en reservaten waren de eerste vormen van apartheid in Afrika. De zwarten mochten zich al lang niet meer vrij in het land bewegen; ze moesten een 'pas' bij zich dragen. Daarnaast werden zij met verschillende middelen verplicht voor de blanken te werken.
Zo maakten de blanken zich evenwel afhankelijk van de zwarte arbeid. Daarom kon de segregatie ook nooit totaal zijn: men moest de zwarten immers voortdurend bij de hand hebben. De Britten hebben dit systeem van dwangarbeid net zo goed toegepast als de Boeren. Zo werden de reservaten in de buurt van de mijnstreken echte reservoirs van arbeidskrachten. Hier werd het stelsel van verplichte werkgelegenheid op grote schaal toegepast. Geleidelijk werd nu de bestaande segregratie en de aparte behandeling van de niet-blanken in de wetgeving verankerd. Botha's ministerie verdeelde het grondgebied van de Unie tussen blanken en zwarten; de diverse rassen mochten voortaan elkanders grond niet meer kopen of verkopen. Het gebied van de zwarten werd min of meer "bevroren" tot de bestaande reservaten.
De zwarten kregen aanvankelijk nauwelijks 8% van de grond, terwijl 92% van de bodem voor de blanken gereserveerd bleef. Deze maatregelen beperkten wel de verdere afbrokkelig van zwarte woongebieden door blanke indringing, maar bestendigden ook de toestand dat de meerderheid van de bevolking met een klein ( zeer klein ) deel van de grond genoegen moest nemen.
De economische toestand van Zuid-Afrika evolueerde gunstig De goud- en diamantindustrie had het karakter van Zuid-Afrika fundamenteel gewijzigd: de inbreng van kapitaal en de toenemende transportbehoeften leidden tot de ontwikkeling van een verkeersnet waardoor het hele binnenland opengebroken werd. De kapitaalvorming ten gevolge van de bloeiende mijnnijverheid lag aan de oorsprong van investeringen in andere sectoren. Ook de landbouwstructuur wijzigde zich. De goud- en diamantvelden trokken massaal arbeiders aan, zodat de agrarische productie marktgeoriënteerd werd. De Act of Union ( 1910 ) stimuleerde de handel doordat er nu een gemeenschappelijke markt gevormd werd, waarin in- en uitvoerrechten en andere belemmeringen wegvielen.
De zwarten droegen wezenlijk bij tot dit succes. In Transvaal en Oranje-Vrijstaat woonden nog honderdduizenden zwarten op blanke boerderijen. Ze pachtten een stuk grond en concurreerden vaak met de boeren om de mijnen te bevoorraden. De nieuwe wetgeving bepaalde dat maar een beperkt aantal zwarte families op elke boerderij mocht wonen. Ze moesten daarenboven in dienst van de blanke boeren treden. De Afrikanerboeren konden op die manier moderne arbeidsintensieve boerderijen oprichten. Tienduizenden zwarte pachterfamilies werden van de blanke grond verdreven. Voor hen bleef geen andere weg over dan de mijnbouw, die een schrijnend tekort aan ongeschoolde arbeidskrachten had. Vooral de Engelstalige mijnbazen hadden daar belang bij.
Tegen die wetgeving werd verwoed geprotesteerd door een nieuwe organisatie: het African National Congress (ANC). In het ANC zetelden geschoolde zwarten uit de Kaapprovincie en enkele traditionele chefs. Ze eisten gelijke rechten met de blanken voor zichzelf, niet voor de andere zwarten die op traditionele manier leefden. Ze zonden zelfs een delegatie naar de Britse koning, maar zonder resultaat.
De vijandigheid tussen Afrikaners en Engelssprekenden verdween niet op enkele jaren. Generaal Hertzog verliet de regering in 1913 en stichtte de Nationale Partij (NP). Deze partij verzamelde de Afrikaners die niet met de Britten wilden samenwerken. Eén jaar later verklaarde Groot-Brittannië de oorlog aan Duitsland. De Britten verwachtten dat de dominions hetzelfde deden. Eerste minister Botha en Jan Smuts gedroegen zich zeer loyaal tegenover de Britten. Ze gingen in op de Britse uitnodiging om de Duitse kolonie Zuidwest-Afrika te veroveren, een enorm woestijnachtig gebied dat nu beter bekend staat onder de naam Namibië.
Een deel van het Zuidafrikaanse leger rebelleerde evenwel en wilde niet tegen de bevriende Duitsers vechten. Ex-Boerengeneraals als Christiaan de Wet en Koos de la Rey leidden een rebellie tegen de oorlogsinspanningen. Botha onderdrukte deze rebellie en veroverde aan het hoofd van een Zuidafrikaans leger de Duitse kolonie.
Na de oorlog kreeg Zuid-Afrika een mandaat van de pas gestichte Volkenbond om Zuidwest-Afrika te besturen.
De Britten pompten geld in het herstel van de nieuwe kolonies: ze breidden de mijnindustrie uit en lokten Britse emigranten naar Zuid-Afrika in een poging het land te verengelsen. Die hele situatie veranderde op nauwelijks een paar maanden. Een nieuwe liberale regering probeerde zich met alle Afrikaners te verzoenen en gaf hun het recht om politieke partijen te vormen. In Transvaal, Oranje-Vrijstaat, maar ook in de Kaapkolonie haalden door Afrikaners opgerichte of gesteunde partijen de meerderheid. Alleen in Natal was dat niet het geval.
De twee vroegere Boerenstaten kregen al gauw zelfbestuur. De vertegenwoordigers van de vier kolonies kwamen in 1908 bijeen in een Nationale Conventie. Na besprekingen werd een grondwet opgesteld, die door het Britse parlement goedgekeurd werd.
De vier kolonies smolten samen tot de Unie van Zuid-Afrika, een eenheidsstaat en een zelfbesturend dominion in het Britse rijk. De Unie was samengesteld uit vier provincies, de vroegere kolonies. Een gouverneur-generaal vertegenwoordigde de Engelse vorst en was hoofd van de uitvoerende macht. Hij benoemde de leden van de regering. Louis Botha was de eerste eerste minister van de Unie van Zuid-Afika.
De wetgevende macht was samengesteld uit een kamer van volksvertegenwoordigers en een Senaat. Pretoria werd de hoofdstad, maar het parlement zetelde in Kaapstad en het Hooggerechtshof kwam samen in Bloemfontein.
De drie protectoraten van Groot-Brittannië bleven buiten de Unie en werden later onafhankelijk: Swaziland, Basoetoland ( Lesotho) en Beetsjoeanaland ( Botswana) werden ondanks hun economische onderontwikkeling door Groot-Brittannië bij de onafhankelijkheid aan hun lot overgelaten.
In Zuid-Afrika verliep het politieke en maatschappelijke leven langs twee conflictlijnen: de verhouding tussen Groot-Brittannië en Engels gezinden aan de ene kant en de Afrikanres aan de andere kant. Dan nog de relatie tussen blanken en niet-blanken. Bi de vorming van de Unie werd bepaald dat Nederlands en Engels de officiële talen werden. De politieke situatie van de kleurlingen en de zwarten bleef ongewijzigd: enkel in de Kaap kregen ze actief stemrecht. Blanken zouden deze bevolkngsgroepen in het parlement vertegenwoordigen. De regeling kon slechts gewijzigd worden door een tweederde meerderheid in Kamer en Senaat.
De tweede Boerenoorlog was een oorlog tussen de Afrikaners ( afstammelingen van Nederlandse kolonisten ) en het Britse Rijk. Na de Eerste Boerenoorlog bleef de Boerengemeenschap onder de druk van de Britten staan. In 1885 werd in Transvaal bij Witwatersrand goud gevonden in een kilometerslange ertslaag. De lucratieve mijnbouw trok een grote stroom van niet-Boeren immgranten ( grootste deel Britten, de Uitlanders genoemd ) aan. De nieuwelingen werden niet met open armen ontvangen door de Boeren, die vreesden een minderheid in eigen land te worden.
Engelse mijneigenaren ( de gold bugs, goudkevers ) oefenden druk uit om de regering van Transvaal ( ZAR ) over te nemen. De Uitlanders hadden grote economische belangen in Transvaal en droegen bij tot de welvaart. Ze eisten politieke inspraak en de erkenning van het Engels. Ze vroegen voorts economische tegemoetkomingen voor het bedrijfsleven. Deze ontevredenheid van de Uitlanders zou Cecil Rhodes uitbuiten. Rhodes, diamantbaas en veroveraar van Rhodesië,verwierf ook rijkdom in de goudmijnen. Over de positie van de Uitlanders werd tussen Transvaal en de Britse Hoge Commissaris onderhandeld, maar zonder veel resultaat. President Kruger was slechts tot beperkte toegevingen bereid. De Britten bleken trouwens maar een voorwendsel te zoeken om de Boerenrepublieken aan te vallen. In oktober 1899 verklaarde Chamberlain dat zijn regering niet enkel de eigen landgenoten in de streek van Johannesburg wilde beschermen, maar "dat in de wang van Zuid-Afrika en van het Britse Rijk, Groot Brittannië de opperste macht moest blijven in zuidelijk Afrika".
De tweede oorlog tussen Britten en Boeren begon op 11 oktober 1899. De winstkansen van de Boeren waren gering. De eerste Britse legers die tegen hen in het veld traden, leden de ene nederlaag na de andere zoals in de veldslag bij Spionkop, een naam die sindsdien gemeengoed werd. Dan kwam de reusachtige Britse oorlogsmachine op gang. Ontzaglijke hoeveelheden soldaten en oorlogsmateriaal werden naar Zuid-Afrika verscheept en geleidelijk veroverden de Britten grote delen van de Boerenrepubliek. Kruger reisde naar Europa om er voor de Boeren, die aan de verliezende hand waren, hulp te zoeken. Dat leverde niet veel op.
Zelfs toen de zaak uitzichtloos werd, wilden ze niet opgeven. "Bittereinders" voerden een guerillastrijd onder leiding van generaal de Wet, Jan Smuts, Louis Botha en anderen, toen de Britten het gebied van de boeren al controleerden. In kleine commando's traden de Boeren op, tot wanhoop van de vijand, die een gewonnen oorlog niet konden afronden. De Britten reageerden met grove middelen: de hoeven van de Boeren werden verbrand, de oogsten vernield en het vee weggehaald. Overal richtten de Britten concentratiekampen op voor de Boeren en hun families. Voor vrouwen en kinderen waren de levensomstandigheden vaak onmenselijk. 20.000 onder hen stierven er. Sommige Afrikaners waren zo onder de indruk van het Britse optreden dat ze met de vijand collaboreerden om aan deze nachtmerrie een einde te maken. Ook n groot-Brittannië werd het optreden van het eigen leger bekritiseerd.
In 1902 werd dan uiteindelijk het vredesverdrag getekend ( Vrede van Vereeniging). De Boerenstaten kregen de status van kolonie. Meer dan 440.000 soldaten hadden aan de zijde van de Britten gevochten. 22.000 Britten verloren hun leven. Aan de zijde van de Boeren sneuvelden zowat 7.000 van de ongeveer 87.000 soldaten. Bijna drievierden van de Boeren werd krijgsgevangen gemaakt of in kampen opgesloten.
De oorlog heeft alleszins gevolgen gehad tot op de dag vandaag. De Boeren die onverzettelijk in hun uitverkiezing (predestinatie) en eigen gelijk geloofden, voelden zich nog meer versterkt in hun overtuiging. Ze hadden tegen de halve toenmalige wereld gevochten en verloren, maar velen gingen liever volledig ten onder dan hun levenswijze, gedachtengang en taal op te geven. Die ervaring heeft hen getekend en die mentaliteit hebben zij aan de meeste van hun nazaten meegegeven.( verklaart al een beetje hun invoering van de Apartheid later)
De Boerenoorlog heeft ook lang zijn stempel gezet op het imago van Zuid-Afrika. Vooral in Vlaanderen en Nederland was de sympathie voor de miserie van het "broedervolk" zeer groot. Elke grote stad of gemeente gaf de namen van enkele populaire Boerengeneraals of van Paul Kruger aan straten en pleinen. Tientallen jaren lang waren schijnbaar authentieke Zuid-Afrikaanse liedjes zoals ' Sarie Marijs' en andere de tophits tijdens de zanguurtjes in de scholen en jeugdbewegingen. Zelfs nu is een deel van het begrip voor de situatie van de Afrikaners nog te verklaren door dat jeugdsentiment.
In de Zuidafrikaanse Republiek (Transvaal) was de politieke en economische situatie uitzichtloos. De politieke leiders waren concurrenten van elkaar, terwijl de Boeren niet de burgerzin opbrachten om hun belastingen te betalen. Ook de keuze van de president was niet steeds gelukkig geweest. Zo kregen de Britten het gebied bijna als een rijpe appel in de schoot geworpen, toen ze Transvaal in 1868 annexeerden.
Ze legden hier en daar enkele kleine garnizoenen en hezen de Britse vlag in Pretoria, de hoofdstad van Transvaal. Zij verscholen zich achter argumenten als " de verdediging van de zwarten" en "gevaar voor de Britten dat door de onzekere toestand van de buurstaat veroorzaakt werd". In werkelijkheid was het machtsstreven de drijvende kracht. Oranje-Vrijstaat was volledig geïsoleerd.
De Transvaalse overheid zocht steun in het buitenland om de annexatie ongedaan te maken, maar tevergeefs. Tenslotte verklaarde ze de oorlog. Een paar duizend boeren vormden een leger en zetten de Britten aan de deur. Een Brits legertje dat Transvaal binnentrok, werd op de Amajubaberg over de kling gejaagd. ( eerste boerenoorlog 1880-1881)
kopij uit de "Transvaal" jaargang 1899, 5 november, n° 1 pagina 3
Gelukkig had de eerste minister van Groot-Brittannië geen zin om meer soldaten te sturen. Er werd een compromis bereikt en deze werd bevestigd in de Conventie van Pretoria (1881). Transvaal kreeg zijn onafhankelijkheid terug, maar moest beperkingen op het gebied van buitenlandse politiek aanvaarden. De Conventie van Londen (1884) hief deze beperkingen op.
De Boerenstaten bleven dus onafhankelijk. Maar via een andere weg kregen de imperialistische Britten toch succes. Ze probeerden de twee Boeren republieken in te sluiten. Ze vreesden namelijk dat ze een uitweg naar zee zouden vinden. Hierdoor waren ze niet meer op de Brtse havens aangewezen en verloren de Britse regering en het Kaapbestuur hun indirecte controle. Hoewel de Boeren veel pogingen ondernamen om dit doel te bereiken, slaagden ze echter nooit in hun opzet.
Ook het Duits imperialisme vormde een gevaar. De Britten hadden in het Zuidwesten van Afrika enkel de omgeving van Walvisbaai ingepalmd. In 1884 bouwden de Duitsers hier echter hun kolonie Zuidwest-Afrika uit. De Boeren konden in het Duitse rijk op behoorlijk wat sympathie rekenen. Een eventuele samenwerking kon niet uitgesloten worden en zou de Britten zeer ongelegen komen. De Engelse regering vreesde ook een utbreiding van de Duitse kolonie of van de Boerenrepublieken die de doortocht van Groot-Brittannië naar het Noorden onmogelijk zou maken. In Londen droomde men van een Afrikaanse moord-zuid verbinding onder Britse controle.
De Engelsen maakten zwarte gebieden, met wie ze vroeger een verdrag gesloten hadden, tot Britse protectoraten: Basoetoland of het latere Lesotho in 1868, Beetsjoeanaland - nu Botswana- in 1885 en Swaziland in 1884. De Kaap werd uitgebreid met Brits Kafferland, Transkei, Oost-Griqualand, Tongo-, Zoeloe- en Pondoland. In het Noorden had diamantbaas Cecil Rhodes een koloniale maatschappij gesticht, die een enorm gebied veroverde dat naar hem genoemd werd: Rhodesië ( het omvatte het huidige Zambia en Zimbabwe).
Vanaf de 1870 begon het tijdperk van het imperialisme. Gevolgen van deze politiek: de wereld werd opgedeeld onder een beperkt aantal landen. ( de Europese landen) De kolonies werden onderworpen en gebruikt als grondstoffenreservoirs en afzetgebieden. Afrika werd volledig opgedeeld. Groot-Brittannië nam ook deel aan deze evolutie die onder andere veroorzaakt werd door de economische depressie in Europa en het daaruit voortvloeiende protectionisme. De Britten concentreren zich op hun kolonies. De Britse handel met het Imperium nam dan ook gevoelig toe.
De ontdekking van waardevolle ertsen in Zuidelijk Afrika zou de machtshonger van de Britten in deze regio doen toenemen. Afrika werd nu wél interessant. Alle Europeanen, ook de Britten, vergaten gemakshalve het principe van de gelijkheid van alle Volkeren en mensen. In de eerste plaats kwam de superioriteit van het blanke ras. De blanken moesten minder ontwikkelde volkeren beschermen, ze optillen uit het "moeras van de onwetendheid". ( opmerking van de schrijver: "waar een bijbel ( Koran, Toran ) toch goed voor is, of beter de interpretatie ervan." ).
Toevallig vond een Griqua-jongen ( origineel waren het de bastaardkinderen van gemengde huwelijken tussen blanken en zwarten, eerst "Basters" genoemd, maar op aanbeveling van de Engelse zendelingen gingen ze zich "Griqua's" noemen.) in 1867 aan de Oranje rivier een merkwaardig steentje. Een buurman die belangstelling toonde voor deze vondst, liet een expert onderzoeken of zijn vermoeden juist was. Die expert bevestigde de indruk: de knaap had een diamant gevonden. Al vlug vertrokken uit Europa duizenden Britse delvers op schattenjacht. Dit werd de nieuwe Trek. Die fase van individuele diamantzoekers maakte na een tijdje plaats voor meer collectief georganiseerde activiteiten.
Een 30-jarige Engelsman, Cecil Rhodes ( geboren te Bishop's Stortford 1853 en overleden in Zuid-Afrika in 1902), kocht geleidelijk de ene diamantmaatschappij na de andere op. In 1888 richtte hij de " De Beers Company" op die een quasi diamantmonopolie 80%) verwierf. Cecil John Rhodes was een Britse imperialist, en de feitelijke stichter van Rhodesië, dat naar hem genoemd werd, en waaruit later Zambia en Zimbabwe voortkwamen. Hij verrijkte zichzelf enorm met de natuurlijke grondstoffen van zuidelijk Afrika.
In de 20° eeuw komt het kartel in handen van de Oppenheimers, een Duits-joodse dynastie. Tijdens de beurscrisis van Wall Street in 1929 en het begin van de zogeheten Grote Depressie kocht hij de internationale diamantmarkten uit en verwierf hij een wereldwijd monopolie onder de naam Central Selling Organisation. Het kartel van De Beers heeft zijn monopoie gebruikt om een kunstmatige diamantschaarste op te wekken, om zo de prijzen hoog te houden. De in veel culturen moderne traditie om diamant te geven bij een verloving is grotendeels gecreëerd door De Beers met behulp van een effectieve reclamecampagne, gestart in 1939. Het hoofd van de Zuid-Afrikaanse operaties van De Beers is momenteel Jonathan Oppenheimer ( familiefortuin werd in 1997 door Forbes op 2,7 miljard dollar geschat).
Deze diamanten werden gevonden in de buurt ( de rand ) van Kimberley. De diamantproductie steeg snel. De maatschappij De Beers Company gaf de toon aan. De arbeiders kwamen uit de door de Britten veroverde zwarte gebieden, die nu zwarte reservaten werden. Op allerlei wijzen werden de zwarten verplicht om in de mijnen te gaan werken. Zoalng hun contract duurde, woonden ze in een verblijfplaats van het bedrijf. Ze mochten deze tijdelijke verblijfplaats niet verlaten. Elke avond moesten ze zich uitkleden, opdat gecontroleerd kon worden of ze geen diamanten gesmokkeld hadden.
Maar de Britse gouverneur van de Kaap hechtte op 3 februari 1848 ook de oranjerivier-Souvereiniteit aan ( tussen Oranje en Vaal). De Britten slaagden er gemakkelijk in een aantal opstandige Boeren te verslaan. Deze toestand zou echter vlug veranderen. De problemen in het Zuiden van Afrika verontrustten de Britse minister van Koloniën: in de Kaap duurde de grensoorlog voort, terwijl het Basoeto - volk ( in het huidige Lesotho) in Oranje-Vrijstaat heel wat hinder en problemen schiep voor de blanken.
Met hun pragmatische ingesteldheid verkozen de Britten zich met de onafhankelijkheid van de twee Boerenstaten te verzoenen. Een effectief bestuur van het geannexeerde gebied zou alleen maar veel geld en moeite kosten. De Zandrivier-Conventie ( 1852) en de Bloemfontein-Conventie (1854) legden de erkenning van respectievelijk Transvaal en Oranje-Vrijstaat vast. Hier werden de Boeren weer heer en meester.
Omstreeks 1850 was de structuur van het huidige Zuid-Afrika met zijn vier provincies dus al gevormd. Op economisch vlak waren er geen grote verschillen: de landbouwactiviteit overheerste. In de Britse Kaapkolonie nam wol de plaats van wijn in als voornaamste export product. De Britse kolonie Natal introduceerde de suikernijverheid die geleidelijk voor het grootste deel van de uitvoer zou zorgen.
Omdat de zwarten voor het werk op de rietsuikervelden minder geschikt waren, liet men Indische koelies naar Natal overkomen. Over hun werk was men zeer tevreden, maar de Indiërs werden minder geliefd toen velen zich na afloop van het contract in de kolonie vestigden als handelaars of kleine ambachtslui. De beslissing van de Britten om deze Indiërs naar Natal te halen verklaart de aanwezigheid van de zowat 800.000 Zuid-Afrikanen van Indische afkomst.
Op politiek gebied waren er wel grote verschillen. In de Kaapkolonie bezaten alle inwoners, ook de niet-blanken, in principe dezelfde rechten. In 1853 kreeg de kolonie een eerste parlement. 19 jaar later mocht de Kaap een eigen regering aanstellen. Het stemrecht hing niet af van huidskleur, maar wel van rijkdom. In praktijk waren parlements- en regeringsleden bijna uitsluitend rijke Britten. De Afrikaners waren burgers van tweede rang. Engels was de enige officiële taal en de elite sprak Engels ( en niet de Boeren).
Natal verleende zijn burgers ook stemrecht en in principe ook niet-blanke medezeggendschap.De voorwaarden waren evenwel zo opgesteld dat deze gelijkheid enkel theoretisch bestond.
In Transvaal ( vanaf 1853 Zuidafrikaanse Republiek genoemd) en Oranje-Vrijstaat was het Nederlands de officiële taal, al was de omgangstaal Afrikaans. De calvinistische gereformeerde kerken hadden er een bevoorrechte plaats. Enkel de blanken bezaten politieke rechten. De burgers waren vertegenwoordigd in de Volksraad. In de praktijk had de president veel macht. Oranje-Vrijstaat kon beter bestuurd worden dan Transvaal, al leefde tussen de Oranje ( de rivier) en de Vaal een heterogene bevolking van Engelsen, Boeren, zwarten en kleurlingen.
De situatie in Transvaal was verward. Eensgezindheid en solidariteit was niet de sterkste kant van de Boeren. Iedereen was overtuigd van zijn eigen gelijk: conflicten over gezag en leiderschap hadden ook al tijdens de Trek doorgewogen en zouden een constante worden in de Boerengeschiedenis. De Boeren hielden niet van gezag en aan belasting betalen hadden ze een broertje dood.( wie niet).
Zeer vlug ontstonden er in de Boerenstaten moeilijkheden met allerlei verspreide zwarte volkeren die na de nederlaag van de Zoeloes naar hun vroegere woonplaatsen terugkeerden. De blanken hadden door de verschuivingen van deze zwarte volkeren tijdens de Mfecane ( uitdunning) dit gebied vrij gemakkelijk tot hun woonplaats gemaakt. De zwarten wilde hun gebied beschermen of terugwinnen. Voor deze tegengestelde belangen zochten blanken en zwarten soms een oplossing door onderhandelingen en overeenkomste. Blanken kochten gronden af. maar gezien de zwarten een soms andere opvatting hadden over "grond kopen" ( voor hen was dit maar een paar jaar geldig) dan de blanken voor wie het een overdracht van eigendom was. Vaak liep het op geweld uit. De Boeren sloegen terug of ze schuwden zich er niet voor verdragen met bepaalde zwarte bvokeren te sluiten tégen andere zwarten. Als dat maar in hun kraam paste. Maar de zwarten zouden ook de bescherming van de Boeren zoeken tegen de Engelsen en vice versa.
Geleidelijk konden de Boeren hun suprematie vestigen. Zij gebruikten hierbij nooit de Amerikaanse weg, namelijk de ongenadige uitroeiing van de inheemse volkeren. De Boeren waren hiervoor ook te weinig talrijk (25.000 mensen in Oranje-Vrijstaat, 30.000 in Transvaal). Ze hadden daarenboven zwarten nodig als arbeidskrachten. Tenslotte verhinderde het diepchristelijke geloof van de Boeren massale mensenslachtingen.
De boeren hadden geschikte gronden gezocht en daarop boerderijen gevestigd die gemiddeld 3.000 hectare ( één hectare is gelijk aan 10.000 m²) groot waren. De zwarte bevolking die op deze grond woonde, mocht blijven op voorwaarde dat ze de Boeren als bazen erkende. De zwarte chefs moesten mannen afstaan om de landbouwers en de veetelers te helpen. Iedere boerderij voorzag in haar eigen behoeften en het verschil in leefwijze tussen blank en zwart was niet groot. Maar de blanke boer was koning op zijn bedrijf, met het recht op leven en dood. Toch koesterden de Boeren een gezonde eerbied voor de nog altijd onafhankelijke zwarte volkeren als de Swazi's, de Zoeloes of de Venda's, die aan hun grenzen woonden en die ze niet konden verslaan.
Ongeveer 6.000 Afrikaners namen deel aan de grote trek ( vooral zij die aan de oostgrens woonden). Ze worden voortaan "Boeren" genoemd om hen te onderscheiden van de andere Afrikaanssprekenden die in de Kaap achterbleven.
Eerst vertrokken enkele verkennersgroepen. Onder de wegbereiders bevonden zich Louis Tregardt en Hans van Rensburg. Eén groep verdween spoorloos, wellicht gedood door zwarten. Andere Voortrekkers kwamen uitgeput in Portugees gebied aan. Toch werden de boeren, die deze gevaren zeker vermoed moeten hebben, niet afgeschrikt. Ze namen hun kudde mee en trokken met ossenwagens, bespannen met 12, 14 of 16 dieren, langzaam voort. De verkenners hadden hen medegedeeld dat er in het Afrikaanse binnenland belangrijke veranderingen op til waren door de daden van een sterk herdersvolk, de Zoeloes.
Al een generatie lang was Zoeloeland overbevolkt. De weiden waren te klein geworden voor de talrijke Zoeloekudden. De nieuwe Zoeloekoning Shaka nam die gelegenheid te baat om een echte revolutie in te voeren. Hij organiseerde de Zoeloes in regimenten per leeftijd en militariseerde zijn hele rijk. De Zoeloes werden getraind om zeer grote afstanden te voet te kunnen overbruggen. Zij verschenen met hun regimenten altijd veel vlugger en talrijker dan de tegenstanders verwachtten. Shaka werd de Afrikaanse Napoleon genoemd.
Shaka voerde nog een Europese gewoonte in. De traditionele manier van ritueel vechten zonder veel bloedverlies verdween. De legers van Shaka vernietigden zonder medelijden alle tegenstanders. Ze maakten slaven van de vrouwen en kinderen en namen het vee mee. Uit angst voor de Zoeloes vluchtten allerlei zwarte volkeren in diverse richtingen: ze verscholen zich in rotsvestingen of onderwierpen zich. Tientallen zwarte volkeren spraken van de "grote uitdunning", de Mfecune. Hierdoor waren grote gebieden vruchtbare grond in het hoogveld dunbevolkt wanneer de boerentrek begon.
Een klein deel van de trekkers ging dadelijk die richting uit. De meeste boeren trokken evenwel de Drakensbergen over en kozen de Oostelijke richting, recht het Zoeloegebied binnen. De blanken noemden dit gbied NATAL, omdat het op Kerstdag ( Natalis) ontdekt werd. Met toestemming van de Zoeloes woonden daar Engelse missionarissen en handelaars. Er lag zelfs een haventje: Port Natal, het huidige Durban. De eerste trekkers vestigden zich in Natal.
Piet Retief ging met de Zoeloekoning Dingaan, Shaka's opvolger, onderhandelen om toestemming te krijgen dat de Boeren zich daar mochten vestigen. Retief kon met de koning een verdrag sluiten, maar werd tesamen met 70 ongewapende boeren tijdens de afscheidsviering door Zoeloes neergeknuppeld. Was dit omdat Hendrik Potgieter de Matabele krijgers onder leiding van Moselikatsi bij Vechtkop verslagen had? En wilde hij de blanken een lesje leren en hen afschrikken ???
In ieder geval was de positie van de Boeren in Natal alles behalve veilig na deze gebeurtenis. De Zoeloes vielen onmiddellijk de kampeerplaatsen van de groepjes voortrekkers aan. Honderden blanken en hun zwarte dienaren stierven. De redding kwam met de aankomst van Andries Pretorius. Pretorius leidde een leger van 470 Afrikaners, dat voor één keer gedisciplineerd optrad. De Afrikaners bonden hun ossenwagens aan elkaar in de vorm van een laager ( legerkamp in de vorm van een ronde ). Ze plaatsten zich op een zodanige manier aan de bloedrivier zodat de Zoeloes alleen frontaal konden aanvallen. De Zoeloes werden afgeslacht ( speren tegen geweren en kleine kanonnen ). 3.500 onder hen sneuvelden.Dit gebeurde op 16 december 1838. Na de slag bij de bloedrivier verloren de Zoeloes hun controle op dit deel van hun land. In de andere helft van Natal en rondom het Veld bleven ze evenwel nog lange tijd de baas. Na de overwinning op de Zoeloes stichtten de trekkers een eerste boerenrepubliek. Ze noemden haar Natalia.
De onafhankelijkheid van de Boeren in Natal was van korte duur. Zogezegd omdat de zwarte bevolking er slecht behandeld werd, maar in de eerste plaats uit vrees voor de invloed van de Boeren, die u over een zeehaven zouden beschikken, maakten de Britten een einde aan deze onafhankelijkheid. Natal werd eerst bij de Kaapkolonie geannexeerd en werd later een afzonderlijke Britse kolonie. Veel Boeren trokken uit Natal weg: sommigen gingen in het gebied tussen Oranje en Vaal wonen, anderen trokken over de Vaal ( grootste zijrivier van de Oranjerivier* ), in een reusachtig gebied dat zij Transvaal doopten.
* De Oranjerivier is met 1 860 km de langste riviervan Zuid-Afrika. De rivier wordt soms ook de Gariep genoemd. De rivier ontstaat in de Drakensberge op de grens tussen Zuid-Afrika en Lesotho. De Oranjerivier vloeit westwaarts op de grens van de provincie Vrystaat, dwars door de provincie Noord-Kaap en vormt uiteindelijk de zuidelijke grens tussen Zuid-Afrika en Namibië, voordat ze uitmondt in de Atlantische Oceaan bij Alexanderbaai, ongeveer halverwege tussen Walvisbaai en Kaapstad. "The great objection many of the Boers had and still have to English law is that it makes no distinction between black men and white. They felt aggrieved by their supposed losses in the emancipation for their Hottentot slaves, and determined to erect themselves into a republic, in which they might pursue without molestation, the 'proper treatment of the blacks.'
It is almost needless to add that the 'proper treatment' has always contained in it the essential element of slavery, namely, compulsory unpaid labour. " -
Extract from David Livingstone's Missionary Travels and Researches in South Africa
De beslissing om een grote trek te ondernemen werd niet zo lichtvaardig opgenomen. Waar ze uiteindelijk zouden uitkomen was minder belangrijk, als het maar ver genoeg was van de betuttelende houding van de overheid. Over de zin en de modaliteiten van de uittocht werd druk gediscussieerd en vergaderd. Eén van de grote verdedigers van het initiatief was Piet Retief. Hij schreef een manifest dat in 1837 gepubliceerd werd in de Graham's Town Journal, ondertekend door 366 Voortrekkers. Hierin verwoordde hij de grieven en de wensen van de Boeren. "Wij verlaten deze kolonie met de zekerheid dat de Engelse Overheid niets meer van ons kan eisen en dat ze ons de toestemming zal verlenen onszelf te besturen zonder zich voortaan nog met onze zaken te bemoeien".
Ons verklaar plegtig dat ons hierdie Kolonie verlaat met die begeerte, om 'n rustiger lewe te lei as wat ons tot hiertoe gedoen het. Ons sal geen volk molesteer nie en aan niemand die geringste eiendom ontneem nie; maar as ons aangeval word, sal ons ons ten volle geregverdig beskou om ons persoon en eiendom tot die uiterste te verdedig teen enige vyand. Ons verlaat die Kolonie onder die volledige versekering, dat die Engelse Regering niks meer van ons te vorder het nie en ons sonder verdere bemoeiing sal toelaat om ons in die toekoms self te bestuur. Ons vertrek nou uit ons vrugbare geboorteland, waar ons enorme skade gely het en voortdurend blootgestaan het aan ergernis, om ons te gaan vestig in 'n woeste en gevaarlike gebied; maar ons gaan met 'n vaste vertrouwe op 'n alsiend regverdige en genadige God, wat ons altoos sal vrees en in alle nederigheid zal probeer gehoorsaam.
De Britten hadden de nieuwe denkwijze van het Europa van die tijd mee gebacht, dwz klemtoon op de waarde van het individu, op de vrijheid van de burger en de gelijkwaardigheid van alle mensen.
Ditstond haaks op de calvinistische ideeën van de Afrikaners, die geloofden in de *voorbestemdheid en diein hun isolement trouw gebleven waren aan de vertuiging dat de mensen ongelijk waren.
Het Britse bestuur breidde ook de gewetens- en godsdienstvrijheid uit. Daarmee verdween de bevoorrechte positie van de Nederduits Gereformeerde Kerk. De Kaap werd opengesteld voor zendelingen. Aan het calvinistische godsdienstmonopolie kwam een einde. De Britten probeerden ook gelijke rechten aan alle mensen toe te kennen. Voor de Afrikaners kon zo iets niet. Niet-blanken en kaffers konden niet dezelfde rechten krijgen zoals zij, die volgens de bijbel het uitverkoren volk waren en al de andere minderwaardigen. De Afrikaners waren woedend dat een "hottentot" zo maar het recht kreeg om zich te klagen over de behandeling van de "meester". ( Slachtersnek) Een andere verordening verbeterde de arbeids- en leefomstandigheden van de niet-blanken gevoelig. Voortaan mochten ze vrij grond bezitten en zich vrij bewegen: dwangarbeid werd verboden en de blanke meester mocht geen lijfstraffen meer geven ( Hottentot Charter). De Afrikaners beklaagden zich erover dat hierdoor de misdadigheid en de landlopers zouden toenemen. In 1807 werd de slavenhandel afgeschaft en in 1833 werd de slavernij zelfs helemaal verboden in het Britse imperium.
De grootste tegenstanders van alle emancipatiemaatregelen waren de grensboeren. Ze hadden weinig slaven. Zij leden dan ook minder onder het verlies van goedkope arbeidskrachten. Ook hier speelde weer hun totaal onbegrip over de toegevende houding tegenover de niet-blanken een grote rol in het verzet. Vooral die boeren in het Oosten waren nog het minst over het Brits optreden te spreken. Zij waren voortdurend in geschillen met de Xhosa's verwikkeld. De overheid probeerde een grenslijn op te leggen, maar dat zinde de op expansie beluste Afrikaners niet. Naar hun mening deed men daarbij toegevingen aan de kaffers.
* voorbestemdheid = predestinatie: Het geloof in predestinatie vloeit voort uit de leer van de soevereinteit van God ( Calvijn). De positieve opvatting van de predestinatie kan ten diepste alleen plaatsvinden bij degenen, die van Godswege verzekerd zijn van hun verkiezing.
In 1795 werd de Republiek van de Verenigde Provinciën een vazalstaat van Frankrijk. Ze werden de Bataafse Republiek genoemd. Frankrijk en Engeland stonden in de periode van de eeuwwisseling herhaaldelijk tegenover elkaar. Erfstadhouder Willem V, prins van Oranje ('s Gravenshage, 8 maart 1748- Brunswijk, 9 april 1806), zocht een verblijfoord in Groot-Brittannië. Hij verstuurde vanuit Groot-Brittannië het bericht naar de kaapkolonie ( en ook de andere Nederlandse kolonieën) dat de inwoners zich aan de Britten moesten overgeven. De Bataafse Republiek ging hier niet mee akkoord. Wanneer de Britse soldaten aankwamen aan de Kaap, werden ze door de inwones van de Kaap bestreden, die de Bataafse Republiek trouw bleven. Maar de 12.000 Europeanen waren niet opgewassen tegen het geoefend Britse leger. Voor een korte periode ( van 1803 tot 1806) stonden de Britten de Kaapse kolonie weer af aan de Bataafse Republiek. Men voerde in de kaapse kolonie een vrij liberaal bewind in. Ondertussen was de VOC door algemeen verval, gemakzucht, corruptie, groei van grote Europese mogendheden en het verlies van de winstgevende handel in opium aan Engeland, failliet gegaan. Smalend werd de afkorting VOC gebruikt voor " Vergaan Onder Corruptie".
In 1806 nam Groot-Brittannië de Kaapse kolonie voorgoed in. De Bataafse Republiek was vervangen door het Franse vazalkoninkrijk Holland ( broer van Napoleon was de koning). Na de val van Napoleon werd Nederland een koninkrijk. De zoon van Willem V werd Nederlands eerste koning onder de naam Willem I. Deze breidde zijn grondgebied naar het Zuiden ( België ) uit en stond de Kaapkolonie definitief af.
De Kaap was voor de Britten in de eerste plaats van strategisch belang. Ze was een stopplaats op de scheepsroute naar Indië. Echte kolonisatieplannen hadden de Britten niet. De Nederlandse Kaapinwoners waren in het algemeen niet ontevreden over de nieuwe voogd: er werden geen nieuwe belastingen ingevoerd en de binnenlandse handel werd volledig vrij. Maar de bevolking in de grensstreek was erg onafhankelijksheidsgezind ( de vrijburgers en veeboeren). In 1795 hadden burgers van Graaf-Reinet en Swellendam zich zelfs afgescheiden om te protesteren tegen de bemoeizucht van de plaatselijke autoriteiten en tegen de politieke onmondigheid van de inwoners.
Na de komst van de Britten zouden de ontevredenen een veel vèrreikender beslissing nemen: ze wilden de Kaapkolonie verlaten en een nieuwe samenleving opbouwen voorbij de Oranjerivier. Ons beter bekend als DE GROTE TREK, een legendarische gebeurtenis in de Zuid-Afrikaanse geschiedenis.
De VOC had gezocht naar waardevolle ertsen, maar zonder enig resultaat. De landbouwopbrengsten namen steeds toe, en leidden soms tot overproductie. Het was in die tijd ginder een hard en moeilijk bestaan. De grond was niet zeer vruchtbaar en de regen liet soms erg lang op zich wachten. Qua grootte van de boederijen werd er niet op een meter gekeken. Boerderijen van 2.400 hectare waren vlug de norm.( één hectare is 10.000 m² 2.400 = 24.000.000 m². of een opervlakte van 6.000 m op 4.000 m. Nog korter: 6 km op 4 km).
Daar de Khoi's zich hadden verwijderd, schakelden veel boeren over naar veeteelt. Gezien die veel graasvlakten nodig hadden, verwijderden de veeboeren zich verder van de Kaap. Het kaapse bestuur probeerde deze trek te controleren, maar uiteindelijk bleek dit niet meer mogelijk. Deze boeren werden trekboeren, zo een beetje nomaden zoals de Khoi's, maar dan natuurlijk superieur aan hen. Ze hadden immers de bijbel onder de arm ( de meeste waren streng calvinistisch).
Deze veeboeren werden minder onafhankelijk van de overheid. Dit had een groot gevolg: de trekboeren werden geïsoleerd van de samenleving. Ze stelden hun eigen wetten en ze lieten zich leiden door de bijbel *. Dit zou later blijken toen de Britten het bestuur van de Kaap overnamen, waartegen ze zich totaal verzetten.
Ze trokken meer naar het Oosten waar ze contact maakten met de Xhosa's. Met deze verhandelden ze vee en grond. Wat niet altijd op een rechtvaardige wijze gebeurde. De blanken begonnen weer met de zwarten te onderwerpen; Voor hen waren ze minderwaardig. Ze noemden de zwarten "Kaffers", een Arabisch woord dat " ongelovigen " betekent. Deze minaching zou blijven bestaan. Oorspronkelijk was het rassenonderscheid niet groot. Huwelijken tussen blanken en zwarten kwamen regelmatig voor daar de blanke mannen in de meerderheid waren tegenover de blanke vrouwen. In 1763 waren de zwarten talrijker dan de blanken. Geleidelijk groeide de gewoonte dat wie voor een meester werkte, een gekleurde huid had. Een blanke was bijna altijd een zelfstandige. Huwelijken met niet blanke vrouwen werden vanaf het einde van de 18de eeuw niet meer aanvaard. Wel gebruikten de meesters de slavinnen of inlandse vrouwen voor hun seksueel plezier. De halfbloedkinderen zijn de voorouders van de meer dan 2,5 miljoen kleurlingen die op dit ogenblik in Zuid-Afrika leven en die voor het overgrote deel ook het Afrikaans als moedertaal gebruiken.
De kolonistenbevolking vervreemdde stilaan van het moederland. In de 17° eeuw noemden de blanke bewoners aan de Kaap zich al af en toe "Afrikaners". Geleidelijk veranderde hun Nederlands. Het werd Afrikaans. De calvinistische ingesteldheid van de Afrikaners verstevigde hun onafhankelijkheid. Dit werd met argusogen gevolgd door het koloniale bestuur.
* Volgens het boek Genesis is Noach ( de zondvloed en de ark) de stamvader van alle huidige mensen, omdat hij met zijn vrouw, zijn zonen Sem, Cham en Jafeth en hun vrouwen, als enigen de vloed overleefde. Sem ( Genesis 5 vers 32) is de oudste zoon van Noach. Zijn naam betekent roem. Abraham komt uit het nageslacht van Sem ( stamvader van de Joden). Sem is ook de voorvader van de Arabieren, Arameeërs, Assyriërs en andere volkeren in het oude Midden-Oosten. Cham, de derde zoon van Noach zou zijn vader bespot hebben toen deze zich in een dronken bui ontblootte. Hij en al zijn nakomelingen worden hiervoor vervloekt. De naam Cham is waarschijnlijk gerelateerd aan het hebreeuwse woord voor bruin: choem. Traditioneel werd onder een letterlijke interpretatie van dit verhaal verondersteld, dat alle negers van Cham afstammen. De legitimering van slavernij onder meer door Nederlanders vanaf de 17° eeuw ( en zeker de calvinisten met hun predestinatie), werd wel beargumenteerd op grond van een interpretatie van het verhaal waarin Cham zijn vader noach zou hebben bespot.
Nota van de schrijver: dit zijn feiten die verwijzen naar het gedrag van die Nederlanders en nog bestaande groeperingen die zich op de bijbel (of Koran of Toran) baseren om hun superioriteit te bevestigen. DIT WIL NIET ZEGGEN DAT IK AKKOORD GA MET DIE GEDACHTENGANG. ZE IS VERWERPELIJK EN MENSONTEREND.
In het begin verliep het opstarten van een verversingsstation niet zo vlotjes. De meeste blanken hadden geen kaas gegeten van het boeren ( werden vrijburgers of vrijgestelde boeren genoemd) en de meesten schakelden over naar een meer lucratieve bezigheid: het openen van een kroeg. Dit garandeerde een behoorlijk bestaan en schonk de Kaapkolonie een bijnaam: " de herberg aan de Kaap".
De creatie van het vrijburgerschap zorgde voor een nieuwe wending van de kolonie: van 'verversingskolonie' naar 'bevolkingskolonie'. De zelfstandige boeren breidden al snel hun grondgebied uit. De VOC verhinderde de komst van nieuwe boeren niet daar ze de economische voordelen inzag ( de migranten produceerden voor de handelsmaatschappij en betaalde belasting).
Een belangrijke stap in de ontwikkeling van de kaapkolonie werd gezet onder leiding van Simon van der Stel, die de kolonie uitbreidde en haar zelfvoorzienend maakte. Onder zijn bestuur kwam ook een groep Franse protestanten aan ( de Hugenoten). Hun eigen ideniteit en cultuur gingen geleidelijk verloren en na enkele generaties waren ze volledig vernederlandst.
Samen met de Duitse immigranten, de Nederlandse groep en enkele anderen vormden deze Hugenoeten de basis van de latere blanke "Afrikaners" aan de Kaap
De Kaapkolonie groeide maar traag. De kolonisten waren niet van de gemakkelijkste en ze overstelpten de Compagnie met protesten wanneer het een en ander niet naar hun zin was. Dat zette VOC er toe aan massa-immigratie af te remmen. In 1700 waren er ongeveer 1.300 blanken aan de Kaap en zowat 800 slaven. Vijftig jaar later waren er al meer slaven dan blanken. Van de 5.000 blanken die in 1763 aan de Kaap leefden, waren er 3.158 mannen. Dit bevorderde de seksuele omgang tussen blanke mannen en Khoi-vrouwen of slavinnen.
Bij de stichting van de Republiek der Verenigde Provinciën (1588) besloten een aantal Nederlandse handelsmaatschappijen, die hun activiteit op het Oosten gericht hadden, hun inspanningen te bundelen. Dit was een initiatief van de kapitaalkrachtige burgerij en niet, zoals vroeger in Spanje of Portugal, van de staat. Aan het hoofd stond Johan van Oldenbarnevelt ( landsadvocaat en raadpensionaris van de Staten van Holland . geboren te Amersfoort op 14 september en gestorven in Den Haag op 13 mei 1619). Zo kwam in1602 de Vereenigde Oost-Indische Compagnie tot stand. De VOC kreeg van de Staten-Generaal van de jonge republiek ( door toedoen van J. van Oldenbarnevelt) het monopolie voor de scheepvaart en de handel met het Oosten. Het bestuur van de VOC werd gevormd door de Heren XVII ( ook wel de Heeren Seventien genoemd. Was de naam voor het centrale bestuur van de VOC. De Heeren Seventien was een wisselend college dat door de bewindhebbers uit hun midden werd gekozen). De VOC kreeg een uitgebreide bevoegdheid. Zij mochten gebieden naar believen veroveren, exploiteren en besturen. De huidige staten Sri Lanka (vroeger Ceylon genoemd ) en Indonesië werden door de Compagnie veroverd. De Compagie had soldaten in dienst die voor de defensie in die gebieden zorgden; de VOC kon oorlogen voeren en verdragen sluiten; voor het bestuur werden eigen ambtenaren aangesteld.
Het hoofddoel van de Compagnie lag evenwel elders: alles was erop gericht winst te maken. De handelsmaatschappij was dan ook enkel bereid om een initiatief te nemen wanneer dat zo weinig mogelijk zou kosten en onmiddellijk voordeel opleverde. Door het verslag van schipbreukelingen werd de VOC van het nut van een vestiging aan de Kaap overtuigd. Die hadden van hun gedwongen verblijf gebruik gemaakt om de streek te verkennen. Na te zijn opgepikt door een retourvloot, deelden Leendert Jansz en M. Proot hun oordeel mee aan de VOC-bestuurders. Voordelen: aangenaam klimaat, voldoende vlees en vis en er waren groenten in overvloed.
In 1651 werd Jan van Riebeeck aan boord van de Dromedans door VOC uitgestuurd om aan de Kaap een verversingsstation op te richten.Was zeker geen eenvoudige opdracht.Onbekwame werklui, malfide personen en slecht betaald worden, zorgden voor vele kopzorgen voor van Riebeeck. Oplichterij en diefstallen waren schering en inslag.
Al direct kwam van Riebeeck in contact met de plaatselijke bevolking, de Khoi's. In het begin waren er geen problemen daar de Khoi's dachten dat het verblijf van die blanken maar tijdelijk was. Maar toen ze zagen dat ze zich daar wilden vestigen, probeerden ze zich daartegen te verzetten.
Toen de koloisten zelf vee begonnen te kweken en het nomadenleven van de khoi's wilden inperken, groeide de vijandigheid. De Khoi's moesten zich aan de blanken onderwerpen. Sommigen bleven aan de Kaap wonen en traden in dienst van de " nieuwkomers", anderen trokken met hun kudden weg. De Khoi bevolking zou verder uitdunnen, omdat ze niet bestand was tegen Europese ziektes. De Khoi's zjn nu nog in Namibië te vinden.
Als werkkrachten gebruikten de blanke niet enkel Khoi's, die trouwens niet zo gewillig waren. Aan de Compagnie werd om slaven gevraagd. Na nauwelijks 5 jaar aanwezigheid aan de Kaap voerden de Nederlanders al zwarte slaven in. Deze slaven kwamen uit Afrika en Maleisië. De slaven werden menselijk behandeld, daar ze geld kosten en niet als buit konden veroverd worden. Met de slavinnen gingen de meesters ook naar bed, zoals dat in andere kolonies gebeurde. Halfbloedkinderen werden meestal voor de huisdienst opgeleid.
Eindelijk is de droom werkelijkheid geworden. De zolang verwachte dag is aangebroken. VRIJDAG 10 OKTOBER 2008.
Vertrek naar Johannesburg via London Heathrow.
Om 13H00 worden we op de luchthaven van Zaventem opgewacht om dan in te checken voor de vlucht naar Londen. BD 150 ( British Midlands) die om 15H30 vertrekt. Gezien het een uur vroeger is in Engeland komen we om 15H40 lokale tijd aan.
Ondertussen kennis gemaakt met Freddy en Liliane en Walter en Lieve. 5 anderen zijn ons al voorgegaan om de Victoria watervallen te gaan bezoeken en we zullen ze in Jo'Burg oppikken.
Enkele uren in Londen luchthaven doorgebracht. Hebben wat gegeten en gedronken.
Om 19H55 was onze vlucht naar Jo'Burg, de SA 235. Was op tijd en we zijn 's morgens om 07H10, zaterdag 11 oktober aangekomen.
Daar wachtten de gids, Frank De Graaf, onze chauffeur Sam en onze 5 medereizigers ons op.
De eerste Europeanen die voet aan wal zetten aan de kaap, waren de Portugese zeelui onder leiding van Bartolomeus Dias in 1488. Hij is er nooit in geslaagd de Kaap rond te varen op weg naar Indië.
In 1497 meerde Vasco da Gama aan in de baai van de Kaap en vaarde door naar Indië.
De Nederlanders bereikten voor de eerste keer inAugustus 1595 de Kaap.
De Nederlandse Oost-Indische Compagnie gaf in 1652 Jan Van Riebeeck de opdracht om een proviandstation op te richten voor de schepen om zich voor hun tocht naar Indië te bevoorraden. Hij kwam daar op 6 april 1652 aan.
In 1688 vestigden enkele honderden Hugenoten zich in de omgeving van de Kaap. Ze waren hun thuisland Frankrijk ontvlucht gezien hun protestantse overtuiging.
Op 11 juni 1795 bezetten de Engelsen de Kaap. Het kwam tot een ongelijke strijd tussen de Nederlanders en de Engelsen. De Kaap kwam onder Engels bewind.
Op 21 februari 1803 gaf Engeland de Kaap terug aan Nederland.
Op januari 1806 kwam de Kaap terug onder Engels bewind. Het bleef een Britse kolonie tot 1910, de stichting van Zuid-Afrika. Vanaf 1961 werd Zuid-Arika een republiek.
My Sarie Marais is so ver van my hart, Maar ek hoop om haar weer te sien. Sy het in die wyk van die mooirivier gewoon, nog voor die oorlog het begin. O bring my terug na die ou Transvaal, daar waar my Sarie woon, daar onder in die mielies by die groen doringboom, Daar woon my Sarie Marais daar onder in die mielies by die groen doringboom, Daar woon my Sarie Marais
In 1948 kwam de Nationale Partij ( Nasionale Party) aan de macht. Zij zal de geschiedenis ingaan als de stichter van de 'apartheidsstaat', al heeft zij in de eerste jaren slechts de vele BESTAANDE voorschriften, wetten en gebruiken tot één samenhangend stelsel omgevormd: de apartheid werd nu in de hele Unie systematisch doorgevoerd. 
Hertzog speelde ook in op het Afrikaner nationalisme en de afkeer voor Groot-Brittannië. Voor Hertzog gold de stelregel " Zuid-Afrika eerst". Nu was de status van het dominion Zuid-Afrika niet erg duidelijk vastgelegd. Terwijl Groot-Brittannië haar verhouding tot de vroegere kolonies pragmatisch ( gericht op feiten ) bepaalde, wilde Hertzog de onafhankelijkheid van de Unie expliciet bevestigd zien.
De economische gevolgen van de WO I waren belangrijk voor de Unie. Na de 'boom' tijdens de oorlog kwam de landbouw door het teruglopen van de vraag in een crisis terecht. Duizenden Afrikanerboeren gingen failliet en moesten met hun familie naar de industriesteden verhuizen waar evenwel ook steeds minder jobs waren. Deze " poor whites" voelden zich vervreemd in hun nieuwe omgeving. De stad dacht en voelde anders dan het platteland. In de steden was het Engels de voertaal; de waarden van de landbouwers verschilden ook fundamenteel van die van de stedelingen.
Hoewel de haat tegen de Engelssprekenden tijdens de Boerenoorlog opgelaaid was en de Boeren een verbeten strijd gevoerd hadden, bleken de Afrikaners zich in de nieuwe Unie snel te integreren.
De Britten pompten geld in het herstel van de nieuwe kolonies: ze breidden de mijnindustrie uit en lokten Britse emigranten naar Zuid-Afrika in een poging het land te verengelsen. Die hele situatie veranderde op nauwelijks een paar maanden. Een nieuwe liberale regering probeerde zich met alle Afrikaners te verzoenen en gaf hun het recht om politieke partijen te vormen. In Transvaal, Oranje-Vrijstaat, maar ook in de Kaapkolonie haalden door Afrikaners opgerichte of gesteunde partijen de meerderheid. Alleen in Natal was dat niet het geval.
De tweede Boerenoorlog was een oorlog tussen de Afrikaners ( afstammelingen van Nederlandse kolonisten ) en het Britse Rijk.
Maar de Britse gouverneur van de Kaap hechtte op 3 februari 1848 ook de oranjerivier-Souvereiniteit aan ( tussen Oranje en Vaal). De Britten slaagden er gemakkelijk in een aantal opstandige Boeren te verslaan. Deze toestand zou echter vlug veranderen. De problemen in het Zuiden van Afrika verontrustten de Britse minister van Koloniën: in de Kaap duurde de grensoorlog voort, terwijl het Basoeto - volk ( in het huidige Lesotho) in Oranje-Vrijstaat heel wat hinder en problemen schiep voor de blanken. 
Ongeveer 6.000 Afrikaners namen deel aan de grote trek ( vooral zij die aan de oostgrens woonden).
De beslissing om een grote trek te ondernemen werd niet zo lichtvaardig opgenomen. 
Bij de stichting van de Republiek der Verenigde Provinciën (1588) besloten een aantal Nederlandse handelsmaatschappijen, die hun activiteit op het Oosten gericht hadden, hun inspanningen te bundelen. Dit was een initiatief van de kapitaalkrachtige burgerij en niet, zoals vroeger in Spanje of Portugal, van de staat.
