Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
11-11-2008
Vandaag is Sint-Maarten onze gast ! ! !
Zoals ik gisteren beloofde blijft ik vandaag nog even stilstaan bij Sint-Maarten en mocht het vandaag een zonnige dag zijn wees er zeker van dat dit op een strenge winter duidt want :
" Sint-Maartensdag klaar, maakt het ijs gaar. "
Omgekeerd voorspelt een donkere Sint-Maartensdag dan weer een kwakkelwinter :
" Is 't donkere lucht op Sint-Martijn, zo zal 't een zachte winter zijn; maar is die dag het weder helder, de vorst dringt door in meen'gen kelder. "
En in verband met Kerstmis zegt een weerspreuk ons dan weer 't volgende :
" Als op Sint-Merten de ganzen op 't ijs staan, zullen ze met Kerstmis door 't slijk gaan. "
En om te besluiten nog deze :
" Sint-Martinus donker, met Kerstmis stergeflonker. "
In een van de weerspreuken zag u dat er een gans voorkomt. Sint-Maarten kwam eertijds in aanmerking om een dankfeest te houden vooral in verband met de wijn (druiven) - en de fruitoogst. Aan het uitzicht der beenderen van de " Sint-Maartensgans ", welke te dier gelegenheid bereid werd, hechtte men een bijzondere betekenis en voorspelde men de soort van winter. Was het borstbaan doorschijnend, dan beduidde dit helder weer en vorst. De rode vlekken op dit been hadden ook hun betekenis, op het voorste deel : vorst in de voorwinter, op het achterste deel : vorst in de nawinter. De "de gans" wijst ook op het feit dat de feestdag in de tijd valt dat de wilde ganzen trekken. Het bestaan van de Sint-Maartensgans wordt legendarisch als volgt uitgelegd : De heilige verschool zich tijdens een vlucht, om aan de heidenen te ontsnappen, in een grot waar ganzen verbleven. De dieren begonnen te kwetteren met het gevolg dat hij gesnapt werd. Martinus vervloekte de dieren en voorspelde dat de mensen hun zouden wreken door jaarlijks op zijn sterfdag ganzen te slachten. Morgen is Sint-Livinus onze gast en wat die in zijn mandje heeft liggen leest u morgen weer wel. Afspraak morgen ? Zelfde plaats ? Tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
11 November 2007 was de zoveelste bewolkte dag in de rij en ook weer een dag met buien waar het kwik om 13u34 zijn hoogste punt bereikt had en dat bedroeg toen 11,9°. - 's Avonds om 20u16 noteerde men 5,1° als laagste temperatuur voor deze 11.11 De warmste 11de november sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1898 met 18,4°. - De koudste 11de november ooit kwam in 1864 voor met min 6,6° !
Rond de feestdag van deze erg gekende volksheilige, die bisschop was te Tours, moeten we normaal gezien enkele mooie dagen krijgen die men in de volksmond de Sint-Martenszomer noemt en een weerspreuk komt ons dat op een zeer mooie manier duidelijk maken :
" Al moet Sint-Merten een mantelken dragen, hij moet toch nog wandelen in zomerse dagen. "
De noodwendigheid van dat nazomerke wordt o.a. door de volgende legende verklaard : Sint-Maarten had zijn mantel gescheurd om een arme te kleden. Wanneer hij naar het kamp terug ging, werd hij tot straf voor zijn weldadigheid, naakt aan een boom gebonden om gegeseld te worden. Hij kreeg het toen erg koud en de goede God had medelijden met hem en zond een weldoende zonnestraal....met het gevolg dat sindsdien ieder jaar omtrend deze tijd enige zonnige dagen voorkomen. Volgens het volksgeloof stemt de Sint-Maartenszomer overeen met het tijdstip van het verschijnen van de koude der ijsheiligen, n.l. in mei of zes maand vroeger. Alsdan komen de laatste koude dagen en begint de zomer; met Sint-Maarten komen de laatste warme dagen en volgt de winter. Uit de optekeningen in het Weerkundig instituut te Ukkel, blijkt dat de Sint-Maartenszomer niet geregeld verschijnt. Slechts om de negen jaar zouden een of twee warme dagen genoteerd zijn geweest tussen 8 en 14 november. Wat wel een zekerheid is, is het het feit dat Sint-Maarten wel degelijk de winterbode is en dat hebben de volgende weerspreuken ook geweten :
" Sint-Maarten zit met dank, reeds op de kachelbank. "
Of deze die het ons dan weer als volgt duidelijk maakt :
" De misse van Sint-Merten, brengt ons de winter in 't herte. "
Wanneer het tot Sint-Maarten zacht weder is geweest, mogen we ons aan een strenge winter verwachten :
" Zo 't loof niet valt vóór Sint-Martijn, dan zal 't een harde winter zijn. "
Morgen blijf ik nog 1 dag kamperen bij deze lieve brave man en breng ik nog tal van weerspreuken voor u mee die allemaal verband houden met mogelijke weertypes rond deze dag. Ik zal er zeker zijn, u komt toch ook mag ik hopen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
10 November 2007 was nog maar eens een zwaar bewolkte dag met buien. Om 11u29 had het kwik toen zijn hoogste punt al bereikt en dat bedroeg 12,4°. - Ietsje na middernacht werd de minimum temperatuur opgetekend en die liet 5,4° noteren. De warmste 10de november sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1977 met 17,9°. - De koudste 10de november ooit kwam in 1864 voor met min 5,8° !
Morgen beginnen we aan de dag die het bezoek van Sint-Martinus vooraf gaat en dat is een erg belangrijke dag voor wat de wind betreft, want lees eens wat de weerspreuk voor vandaag ons komt vertellen :
" Zuiderwind op de dag voor Martijn, 't zal ne zachte winter zijn. "
Laat ons nu met z'n allen duimen omdat de wind morgen uit het zuiden moge blazen ! Een zachte winter zou deugd doen in ieders geldbeugel zeker ? Morgen hoop ik samen met u te moge vooruit kijken naar de komst van Sint-Martinus, alias Sinte-Merten en bij deze brave man blijf ik graag 2 dagen stil staan. Rond zijn persoon is enorm veel te doen, mis de komende dagen zeker niet, ik kan ze u warm aanbevelen !!!! Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
9 November 2007 was een zwaar bewolkte dag met winterse buien en een maximum temperatuur van 7,8° die 's nachts om 0u22 al waargenomen werd ! - 's Morgens om 8u18 schreef men toen 3,3° op als zijnde de minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 9de november sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1983 met 18,6° ! - De koudste 9de november ooit kwam in 1908 voor met min 6,3° !
Is deze maand gekend voor zijn regen en stormen, dan is het ook een waarheid dat het weer in november soms heel vlug kan veranderen of omslaan. Ik koos voor vandaag voor een weerspreuk die ons dat erg duidelijk komt maken :
" Als 't in november 's morgens broeit, weet dat de storm 's avonds loeit. "
Vanaf morgen kijk ik al vooruit naar de komst van Sint-Martinus die ons op 11 november een bezoek brengt ! Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
8 November 2007 was een bewolkte dag met tegen avond aan regen ! De maximum temperatuur bedroeg toen 12,3° en die werd om 14u13 waargenomen. - 's Avonds om 23u10 noteerde men toen 7,2° als zijnde de laagste temperatuur van deze dag. De warmste 8ste november sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1983 met 18,5°. - De koudste 8ste november ooit kwam in 1864 voor met min 5,9° !
Wees op u hoede voor de regenvlagen in deze maand !
Een verwittigd iemand is er altijd twee waard, wees op u hoede voor de regenvlagen in deze maand want ze zijn niet alleen nat, ze zijn ook erg gevaarlijk. Mij hoeft u niet te geloven, ik laat het u door een weerspreuk vertellen :
" November met zijn regenvlagen, brengt verkoudheid, jicht en ander plagen. "
Ik hoop dat eenieder van u daar gespaard mag van blijven ! ! ! Ik hoop er morgen weer te zijn om u hier opnieuw te moge begroeten ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
7 November 2007 was andermaal een bewolkte dag waar men tot 19u26 diende te wachten alvorens men de maximum temperatuur kon noteren en die liet toen 11,6° opschrijven. - 's Morgens om 6u30 om precies te zijn werd de minimum temperatuur waargenomen en die bedroeg 7,1°. De warmste 7de november sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1955 met 20,4°. Dit is tot vandaag, samen met 1 november, nog altijd de warmste novemberdag sinds 1833 ! De koudste 7de november ooit kwam in 1864 voor met min 6° !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
6 November 2007 was een bewolkte dag waar de zon heel even te zien was. Om 10u30 in de voormiddag had het kwik zijn hoogste punt toen al bereikt en dat bedroeg 11,6° ! - 's Morgens om 8u09 noteerde men in het weerstation van Kapelle o/d Bos 6,4° als minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 6de november sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1955 met 18,7°. - De koudste 6de november ooit kwam in 1842 voor met min 6° !
Morgen krijgen we Sint-Leonardus op bezoek die door zijn machtige voorspraak bij Clodowich het voorrecht bekwam om de gevangen te verlossen wanneer de koning in of door de stad Reims kwam. Hij genas tijdens zijn reis in Aquitanië meermaals de kreupelen en de lammen. Een legende vertelt dat toen hij vernam dat de koningin in stervensgevaar was tijdens haar barensnood, hij zich naar het paleis begaf waar hij een vurige bede ten hemel begon. Wanneer hij bij de lijderes kwam beviel deze zonder moeite. Als beloning aanvaardde hij slechts grond om een kapel en klooster te laten bouwen. En wat brengt deze brave man zoal voor weer voor ons mee ? Wel de dag van morgen is erg belangrijk zou ik durven stellen want als het weer morgen goed is dan moge we ons, in ons "pollekes" wrijven zegt maar ! Lees eens wat de weerspreuk die ik meegebracht heb ons komt vertellen :
" Het weer van Sint-Leonardusdag, blijft tot de Kerstdag. "
Duimen, zeer hard duimen zou ik zeggen omdat het morgen een schitterende dag zou zijn ! Een andere spreuk zegt dan weer :
" Tussen de buien is het schoon, 't weer droog een Leonarduskroon. "
Mijn dagtaak is volbracht, ik hoop er morgen weer te zijn, en U ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
5 November 2007 was nog maar eens een bewolkte dag, men twijfelde er toen aan of de zon nog wel bestond. Om 13u13 werd de maximum temperatuur waargenomen en die bedroeg 11,8°. - Op de vroege morgen en dan bedoel ik 4u 08 werd de laagste temperatuur van deze dag opgeschreven en die liet 7,8° noteren. De warmste 5de november sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1899 met 18,7°. - De koudste 5de november ooit kwam in 1980 voor met min5° !
November wordt ook wel eens nevelmaand genoemd omdat het dan doorgaans mistig, grauw en koud is. Trouwens het wordt ook koud en dat heeft de weerspreuk die ik vandaag mee heb ook geweten :
" De elfste maand van 't jaar, bij 't vuur brengt al te gaar. "
Waar is de tijd toen vroeger zeer veel gezinnen de lange donkere avonden doorbrachten rond de Leuvensestoof ? Toen werd er met zijn alle naar de radio geluisterd, naar de "bonte avonden" zoals dat in die tijd noemde en de grootouders durfde al wel eens een of ander sterk verhaal vertellen uit hun kinderjaren, mensen lief wat was dat toch gezellig. Een Leuvense stoof die zodanig hard brande dat de pot rood gloeiend werd en dan werd er vaak mee gelachen en zei men dat de stoof verlegen was, want....ze bloosde ! ! ! Ik word er nog altijd een beetje stil van, tot morgen dan maar ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
4 November 2007 was nog maar eens een bewolkte zonloze dag waar het kwik niet hoger geraakte dan 12,9° en dat gebeurde om 13u05. - 's Morgens om 5u30 werd 5,7° opgeschreven als minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 4de november sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1994 met 20,2° ! - De koudste 4de november ooit kwam in 1980 voor met min 5,5° !
Het was Karel de Grote die deze maand "Windmanoth" noemde en dat doelt natuurlijk op de hevige winden welke in deze maand kunnen heersen. Ook de weerspreuk die ik voor vandaag gekozen hebt komt ons dat bevestigen, leest u maar :
" Wie houdt van wind, november mint. "
Of zoals nog een andere weerspreuk het ons vertelt :
" November heeft maar dertig dagen, maar dubbel wind en regenvlagen. "
Dat ziet er dus niet te best uit als u het mij vraagt ! ! ! Mieke houdt u vast aan de takken van de bomen zou ik zo zeggen ! Tot morgen op voorwaarde dat we nog niet weg gevlogen zijn !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
3 November 2007 was wederom een bewolkte dag, deze keer met een maximum temperatuur van 14,4° en die werd om 14u30 waargenomen. - 's Morgens om 7u54 noteerde men 12° als zijnde de laagste temperatuur voor deze dag. De warmste 3de november sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1927 met 19,8°. - De koudste 3de november ooit kwam in 1980 voor met min 5,1° ! Ik kan u nu al verklappen dat november in 1980 drie koude dagen op rij telde, morgen vind u hier de 2de !
Welk weer zouden we vandaag, de dag van Allerzielen, moeten krijgen ? Wel ik ga op deze vraag verschillende weerspreuken het antwoord laten geven zo kunnen mijn bezoekers er het beste voor hun uitkiezen, alleen vrees ik dat het weer vandaag zijn eigen "willeke" wel zal hebben. Mooi weder op Allerzielen voospelt niet veel goeds, daar begint het dus al ! ! !
" Als Allerzielen zacht begint, volgen veel regen en veel wind. "
Dat wordt nog eens bevestigd, wel met andere woorden, door de volgende spreuk :
" Allerzielen zonder vuur, spaart geen brandhout uit de schuur. "
En wat mocht het vandaag sneeuwen ?
" Met Allerzielen wit gewemel, in 't voorjaar, blauwe hemel. "
Of weer nog ietsje anders gezegd :
" Allerzielen wit besnee'd, zacht een voorjaar zit gereed. "
En wat gedacht van deze :
" Allerzielen, zilverwit, 't groen vroeg in de bomen zit. "
En manneschijn tenslotte, dat geeft dan weer hoop op een goede druivenoogst voor volgend jaar :
" Op Allerzielen een klaar maantje, tapt veel wijn al uit het kraantje. "
Vanaf morgen bekijk ik de maand november zelf want voor de eerste weerheilige er aan komt is het nog wel even wachten. Het zou fijn zijn mocht ik u hier morgen terug moge begroeten ! Tot dan !
e gedachtenis van de overledenen in de Benedictijnenkloosters bestond al in de 6de eeuw op Pinksterdag. In de Griekse kerk wordt ze trouwens nog gehouden op Pinksteravond. Wat het vieren op deze dag aangaat, daarover vertelt de overlevering, dat het te danken is aan de H. Odilo, abt van Cluny, die in 998 bepaalde dat er in al de kloosters, na de vespers van Allerheiligen, de doodklok zou geluid worden en men het officie van de doden zou bidden. De volgende dag moesten al de priesters de mis van de overledenen lezen.
Een legende vertelt, dat een vrome pelgrim, bij zijn terugkomst van Jeruzalem verzeild geraakte op een eiland waar hij door een bewoner werd opgenomen. Toen deze vernam van waar de pelgrim kwam, vroeg hij hem of hij de abdij van Cluny kende en de abt Odilo. Op het bevestigende antwoord van de pelgrim, zei de eilandbewoner : “ Luister, ik woon hier niet ver van de plaats waar de zielen van de overledenen hun dagelijkse zonden uitboeten, en ik hoor hun klagen dat niemand zich over hen ontfermt, en vooral de kloosterlingen van Cluny niet. Ga dan nu naar die abdij en zegt hen dat de zielen hun vragen : om de verdubbeling van hun gebeden, verstervingen en lijden. “ De pelgrim deed wat hem gevraagd werd en daarop zoude abt het bevel uitgevaardigd hebben.
Het eerste bisdom dat deze gedachtenis in haar kerkgebruiken opnam, was dit van Luik tijdens Nodger. Later werd het feest door de kerk goedgekeurd en algemeen gemaakt.
Het voorrecht om drie missen op Allerzielen te lezen, dagtekent van 1915, wat vroeger reeds toegestaan was in Spanje, Portugal en Amerika.
Evenals in verschillende landen bestaat(bestond) ook bij ons het bezoek van de kerkhoven op deze dag. In mening dorp en stad werd er op de vier hoeken van het kerkhof een van de Evangeliën gezongen, uit een van de vier missen van de overledenen die in het misboek stonden.
In Limburg plachte men er een eigenaardig gebruik op na te houden. Rond 16 uur begaf men er zich naar het kerkhof. Diegene welke een familielid verloren had gedurende het jaar, legde strooien kruisen op het graf. Na het lezen van een gebed ging men dan huiswaarts om er pannenkoeken te gaan bakken. De mannen echter deden hier niet aan mee en die gingen vergaderen in de herbergen waar ze tot middernacht bleven drinken, spelen en zingen. Toen werd alles stil en men ging er terug naar ’t kerkhof waar al de strooien kruisen verband werden.
Op Allerzielen werden vroeger Zielebroodjes gegeten. Die broodjes droegen een kruiske en die werden heet en warm gegeten. In Antwerpen deed menveel saffraan in het deeg om er een gele kleur aan te geven “ de vlammen van het vagevuur “ weet je wel. In Limburg werden de kruiskensbroodjes gewijd en nuchter gegeten nadat men een gebed tot lafenis der zielen gebeden had. In West-Vlaanderen noemde men deze broodjes Zielkoeken, Zielbroodjes of Cadetjes.
In sommige streken luidde men de klokken 24 uren lang en de luiders mochten dan ’s anderdaags bij de inwoners, van huis tot huis gaan bedelen.
