Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
13-06-2009
Morgen krijgen we het bezoek van Sint-Bazilius !
Sint-Baziel is vooral door de boeren een erg gekend iemand ! Morgen zou het koren erg mooi moeten staan en dat weet ook de weerspreuk die ik voor vandaag uitgekozen heb :
" Staat op Sint-Baziel 't koren schoon, de boer geeft zijn land voor geen kroon. "
Voor vandaag hou ik het voor bekeken en morgen kijk ik dan weer vooruit naar de komst van Sint-Vitus en deze Sint-Vitus heeft vooral voor de jonge mama's een goeie raad bij ! Vergeet dus niet van morgen even langs te komen ! Tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
13 Juni 2008 was een dag met bewolking en zon. Het kwik geraakte niet hoger dan 17,4° en dat gebeurde om 16u17 ! 's Morgens, en dat was om 5u05, noteerde men de minimum temperatuur voor deze dag en die liet 7,4° opschrijven ! - De warmste 13de juni sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 2006 met 31,3° ! - De koudste 13de juni ooit kwam in 1895 voor met 3,6° !
Morgen is het de feestdag van Sint-Antonius en mocht morgen de regen nog altijd aanhouden, wel dan wordt het een ramp voor de boer !
" Is het op Sint-Antonius nat, de boer drinkt van verdriet zich zat. "
Maar.....schijnt de zon dan is de boer er bovenop !
" Als op Sint-Antonius de zonne schijnt, veel zorg voor de boer verdwijnt. "
In zo'n geval rekent de boer zelfs op een grote oogst :
" Sint-Aantonius schoon en helder, vult het vat en ook, de kelder. "
In een oude Greg. almanak uit 1801 vond ik de volgende spreuk :
" Als 't vandaeg donderd, soo komt er weynig regen, en de gerste gaet af. "
Tot daar de weerspreuken rond Sint-Antonius ! Hier vlak na, in een apart hoofdstukje kan u nog ietsje meer vernemen over Sint-Antonius. Morgen kijk ik dan weer vooruit naar de komst van Sint-Blazilius die overmorgen op bezoek komt. Bedankt omdat u vandaag weer hier was ! Tot morgen ?
Wie kent deze brave man niet ? En wie heeft hem ooit nog niet aanroepen ? Sint-Antonius werd geboren in Lissabon. Hij begeerde de heidenen tot het geloof te brengen, doch het schip dat hem voerde landde in Italië waar hij als Minderbroeder een stichtend leven leidde en talrijke mirakels van God bekwam. Hij werd ook door de verschijning van het Kind Jezus bevoorrecht. Deze brave heilige wordt bijzonder aanroepen om verloren zaken terug te vinden. Zo lezen wij in zijn leven dat men op zekere dag zijn boek ontnomen had dat hij eigenhandig geschreven had en dewelke diende om broeders in de H. Schrift te onderwijzen. Sint-Antonius bad de Heer, smekende dat hij hem zijn boek zou teruggeven. Zijn gebed werd verhoord : Een novice, die het klooster verlaten had, had het boek met zich meegenomen maar voelde zich gedwongen om het boek weer te brengen. Hij bestelde niet alleen het boek, maar ontving bovendien ook nog de genade om aan zijn roep te beantwoorden en in het klooster opnieuw aanvaard te worden. Daarom wordt de H. Antonius aanroepen in zedelijke twijfel zowel als bij stoffelijke verliezen. Ter ere van de H. Antonius onderhoudt men de Negen Dinsdagen die zijn feestdag voorafgaan. Het gebruik brood te geven aan de arme te zijner ere, bestaat al sinds 1890. Te Aat bestaat al sinds 1894 " De Liefdadigheid " een werk geheel aan Sint-Anthonius gewijd.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
12 Juni 2008 was een bewolkte regendag en daarmee is alles gezegd ! De maximum temperatuur bedroeg slechts 13,1° en die werd 's morgens om 5u04 waargenomen ! De minimum temperatuur werd om 16u36 opgetekend en die liet 11,3° noteren ! Van een koude junidag gesproken ! - SDe warmste 12de juni sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1919 met 32,7°. - De koudste 12de juni ooit kwam in 1923 voor met 3,5° !
Noordenwind rond deze tijd hoeven we zeker niet te vrezen, integendeel zelfs want hij waait het koren in het land ! En dat zal de boer wat graag hebben denk ik zo. De weerspreuk die ik voor vandaag gekozen heb komt dit alleen maar bevestigen :
" Waait in juni de noordenwind over 't land, dan krijght de boer veel koren in zijn hand. "
Bij noordenwind is de temperatuur koel waardoor het al te snel rijpen van de granen belet wordt en alzo een langzame en geregelde ontwikkeling van iedere korrel bevorderd wordt. Morgen kijk ik dan weer uit naar de komst van Sint-Antonius van Padua die overmorgen onze gast is. Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
11 Juni 2008 was een tamelijk zonnige dag waar het kwik om 15u19 tot zijn maximum hoogte gestegen was en dat liet 19,9° opschrijven ! 's Nachts om 3u58 was dat, werd de minimum temperatuur waargenomen en die bedroeg 9,9° ! - De warmste 11de juni sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1919 met 31,7°. - De koudste 11de juni ooit kwam in 1955 voor met slechts 2° !
Morgen is Sint-Barnabas op bezoek en dat was een van de 72 discipelen van de Zaligmaker en gezel van de H. Paulus. Hij stichtte de kerk te Milanen en stierf gestenigd door de joden te Salamine. Hij wordt aanroepen tegen de hagel maar hij is ook weer een regenheilige !!! En een eerste weerspreuk leert ons 't volgende :
" Regent het met Sint-Barnabas, zwemt de oogst in een waterplas. "
Of........
" Valt op Sint-Barnabas veel nat, dan zwemmen de druiven in 't nat
En deze laatste weerspreuk komt ons in feiten vertellen dat de druiven dan waterachtig zullen zijn. Rond deze tijd heeft het gras zijn maximum ontwikkeling bereikt en vandaar de volgende spreuk :
" Sint-Barnabas, heeft het langste gras. "
Voor vandaag zit mijn taak er weeral op, ik probeer hier morgen terug te zijn, en u, u komt toch ook weer mag ik hopen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
10 Juni 2008 was een mooie zonnige dag met een maximum temperatuur van 26,7° die om 14u40 waargenomen werd. 's Morgens om 5u49 schreef men 11,9° op als zijnde de minimum temperatuur voor deze dag. - De warmste 10de juni sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1937 met 32,7°. - de koudste 10de juni ooit kwam in 1881 voor met 3,4° !
Dat deze maand niet koud en nat mag zijn kan ik niet genoeg aanstippen. In mijn verzameling bezit ik een 12-tal weerspreuken die vertellen hoe nadeling een koude en natte junimaand wel kan zijn. Ik heb er nog maar eens twee voor u uitgekozen :
" Is juni koud en nat, de boer zijn zak is plat. "
En.......
" Als 't veel in juni regent, de Heer de oogst niet zegent. "
Morgen kijk ik vooruit naar de komst van Sint-Barnabas en jawel ook dat is weer een regenheilige waar u morgen alles van en over te weten komt ! Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
9 Juni 2008 was een schitterende zomerdag met een maximum temperatuur van 28,3° die om 16u14 waargenomen werd in het weerstation van Kapelle o/d Bos. In datzelfde station schreef men 's morgens om 5u57 de minimum temperatuur voor deze op en die liet 12° noteren ! - De warmste 9de juni sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1858 met 31,4°. - De koudste 9de juni ooit kwam in 1881 voor met 4,5°.
Wie het vandaag graag ziet regenen zijn natuurlijk de makers van regenschermen, wist u trouwens dat Sint-Medardus hun schutspatroon is ? Vroeger jaren had zelfs iedere regenschermverkoper een beeldje van Sint-Medaar in zijn winkel staan en in de goeie oude tijd stond daar zelfs nog een 't volgende rijmpje bij ;
" Sint-Medardus wil mijn handel zegenen en laat het zes weken lang regenen. "
En bij sommige ging dat zelfs nog een stuk verder. Om op goeie voet te staan met hun schutspatroon, werd bij vele regenschermhandelaars de eerste zoon altijd Medard genoemd ! En zo meende ze : Mijn zoon noemt Medard, zo loopt mijn commerce geen gevaar. ! Om af te ronden voor vandaag de laatste weerspreuken rond Sint-Medardus.
" Het weer van Sint-Medardusfeest, heerst in de oogsttijd wel het meest. "
En de volgende weerspreuk komt dit als volgt verklaren :
" Zoekt Sint-Medardus in de regen troost, dan zendt hij die ook in de oogst. "
En nu maar hopen dat ze het vandaag droog gaan houden ???? Tot morgen !
Een andere legende komt uit de streek van Ninove meer bepaald uit Outer en die vertelt ons dan weer ’t volgende : In Outer wilde men een beeld van Sint-Medardus in de kerk plaatsen en twee mannen van de parochie gingen op zekere dag het nieuw gekochte beeld naar Ninove halen. Ze droegen het op hun schouders en waren reeds in de nabijheid van “Oelter” (Outer), toen er plots een geweldig onweer losbrak. Het regende dat het goot ! De twee mannen zetten in der haast het beeld in een korenveld neer, ’t was in juni, en in vliegende vaart liepen ze naar huis. Na het onweer dachten zij niet meer aan Medardus en ze lieten hem, blootgesteld aan regen en wind, zes weken lang in het graanveld staan. Het regende al die tijd zonder ophouden ! Eindelijk dacht men terug aan het beeld en bracht het in de kerk. De heilige had echter de vergeetachtigheid van de boeren kwalijk genomen, en sindsdien maakt hij dikwijls, van zijn naamdag een regendag, en laat de regen dan gewoonlijk zes weken lang aanhouden. Hier vlak onder,in een apart artikeltje vindt u nog een laatste legende uit een oude almanak van ’t Meetjesland !
In de almanak van ’t Meetjesland (1877) komt in verband met Sint-Medardus, volgende“weerlegende “ voor :Den 8ste juni vieren wy Sinte Medardus; enik en twyfele niet of ’t zal regenen; maer geen veertig dagen lang toch, zoo als de Franschen beweren. Dat het tons zou kunnen regenen tot den 18ste, ’t is mogelijk : immers, volgens de legende, zei den heilige Fautus wiens feestdag den negenden gevierd wordt aen Sinte Medardus :“ Barnabas (11 juni) en Vitus (15 juni) zyn myne geburen, en wy zullen te samen ‘ne keer de boeren wasschen, tot als onzen kameraad, den Hollander, Frederik (18 juni) de sluyzen des hemels komt toeschuiven.
Vanzelfsprekend werden er op de vooravond van Sint-Medardus naamdag, tal van middeltjes aangewend om de welwillendheid van de natte sant op bijzondere wijze af te smeken, om van de natte plaag bevrijd te blijven. Het beste middel scheen een glazeke wijwater te zijn, waarin men een ruikertje stak bestaande uit allelei veldbloemen en drie Vader-ons en evenveel Wees-gegroeten te bidden. Te Gent mocht men vooral niet vergeten met volgend versje te besluiten :
Sinte Medardus vanomhuuge,
Laat beneen hier d’ irde druugde.
Men kon het ook nog anders doen, namelijk met een cent in de vlam van een gewijde kaars te doen gloeien en hem in het regenstuk te laten vallen :
Als hij duumt en sist, es Sint-Medardus ghiel uitgepist.
’t Moeilijkste was natuurlijk om die cent gloeiend te krijgen !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
8 Juni 2008 was in voormiddag een bewolkte dag en in de namiddag een zonnige dag, maar....het regende die dag niet ! De maximum temperatuur bedroeg 22,5° en die werd om 17u23 waargenomen. 's Nachts, en dat was om 1u03, werd de minimum temperatuur genoteerd en die liet 13,8° opschrijven ! - De warmste 8ste juni sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1915 met 34,3° ! - De koudste 8ste juni ooit kwam in 1837 voor met 2,8° !
Vergeet vanavond het schietgebedeke niet op te zeggen ! ! !
Vroeger jaren werden er door onze voorouders verschillende schietgebedekes gelezen op de vooravond van Sint-Medardus dit allemaal omdat het toch maar niet zou regenen op de feestdag van Sint-Medaar ! Maar laat mij beginnen met enkele weerspreuken zoals we dat trouwens gewend zijn. En een eerste komt uit mijn geboortestad Mechelen :
" Als Medardus pist, regent het zes weken aan een stuk. "
Zes weken na Sint-Medardus geraken we rond eind juli en bijgevolg volop in de oogst en vandaar de volgende spreuk :
" Soo 't regent op Medardus dag, voor weecken ougst men vreezen mag. "
Weecken staat hier voor "natte" ! Tijd dan voor een van de vele schietgebedekes dat ik voor u heb uitgekozen en dat gaat als volgt :
" Sint-Medardus, heilige man, spaar ons de regen als het kan, zes weken lang koud en nat dat deugt noch voor land noch stad. Laat de wolken maar verdwijnen en het zonneke maar schijnen, maak hetr weertje zoet en fijn, we zullen u erkentelijk zijn."
Na het lezen van dit schietgebedje stelde men dan een gewijd keerske te branden waar naast men een schaalke regenwater zetten en in dat water legde ze dan een klontje suiker. Ging de dag zonder regen voorbij, dan bakte ze koeken en de eerste en de laatste koek was er ene voor Sint-Medardus. Vraag mij nu niet hoe ze echter ter bestemming geraakte want dat antwoord moet ik u schuldig blijven. Tot daar mijn bijdrage voor vandaag, morgen op de beruchte dag zelve, breng ik nog twee korte legendes voor u mee en rond ik 8 juni af met nog enkele mooie weerspreuken rond Sint-Medaar, tot morgen ?
Hoe Sint-Medardus aan zijn naam van regenheilige kwam vertelde ik u gisteren al, maar hoe komt men nu aan die duur van zes weken ? Wel volgens een eerste legende zou er in een zekere gemeente waar Sint-Medardus vereerd werd, altijd een processie uitgaan op zijn feestdag. Op een zeker moment was het weer zo ver dat de processie door de straten trok maar het begon plots te regenen, zo fel zelfs dat iedereen naar huis en naar binnen vluchten. De dragers die het beeld van Sint-Medardus droegen, zetten het in een haag waar het voldoende beschut was, meenden zij, en vluchtte ook huiswaarts. Het bleef toen 40 dagen lang regenen ! Eindelijk herinnerden de dragers zich dat Sint-Medardus nog steeds in die haag stond en ze haalden hem daar vandaan. Pas was het beeld terug in de kerk, en dus in ’t droge gezet, of het was met regenen gedaan. Morgen vertel ik u een andere legende die uit de streek van Ninove afkomstig zou zijn, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
7 Juni 2008 was een bewolkte dag met motregen en met een maximum temperatuur van amper 15,6° die om 16u07 waargenomen werd. 's Morgens, en dat was om 5u58 om precies te zijn, werd de minimum temperatuur opgeschreven en die liet 13,3° noteren. - De warmste 7de juni sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1915 met 33,1°. - De koudste 7de juni ooit kwam in 1923 voor met 4,2° !
Ik hou mijn adem in want er is gevaarlijk bezoek op komst ! ! !
Met nog 2 dagen te gaan wil ik er vanaf vandaag toch al maar over beginnen en dan bedoel ik natuurlijk de komst van Sint-Medardus ! Alias " Manneke de zeiker ". Aanstaande maandag ga ik angstig naar de westkant kijken om te zien of er geen donkere wolken komen opdagen. Valt er maandag ook maar een druppeltje nat dan moge we beginnen te lamenteren : zes weken regen aan een stuk !!! Vanaf vandaag breng ik ook iedere dag een kort stukje uitleg over deze beruchte regenheilige, u kan dat telkens onder de weerspreuken van de dag vinden ! En van weerspreuken gesproken, wat vertellen die ons zoal ?
" Zoals Sint-Medardus 't weder vindt, blijft het zes weken met zijn wind. "
Dat wil dus zeggen.........
" Als het regent op Sint-Medaar, regent het zes weken tegaar. "
Morgen hoop ik er weer te zijn en dan breng ik zelfs een schietgebedeke voor u mee dat men op de vooravond van Sint-Medardus zijn komst dient op te zeggen. En natuurlijk ook weer enkele weerspreuken eigen aan Sint-Medardus ! Tot morgen dan maar ?
Al de weerspreuken die u de volgende dagen omtrent Sint-Medardus mag verwachten die dateren in werkelijkheid nog van vóór de huidige tijdrekening, toen viel Sint-Mardusdus immers op 20 juni, de zomerzonnestand, tijdstip waarop door de band het weer goed of slecht, een aantal dagen aanhoudt. Na de Gregoriaanse hervorming (1582) heeft het volk met de datumverschuiving geen rekening gehouden waardoor de vroeger geldende weersinvloed van Sint-Medardus is blijven voortleven.Hoe het komt dat Sint-Medardus als een zulk beruchte regenheilige beschouwd wordt? Wel een eerste uitleg is er ene van een zekere Pater Ch. Cahier die verklaart de reden als volgt : Sint-Medardus is waarschijnlijk regenheilige omdat een arend de heilige met zijn vleugels bevrijdde van de regen. De duur van de regenperiode werd dan weer door enkele andere legendes uitgelegd en het zijn die verschillende legendes die ik iedere dag zal vertellen in een apart hoofdstukje zoals dit. Morgen krijgt u daar dus al een eerste van !
