Allochtone ouders heb ik vroeger gekend als neerslachtige mensen. Net zoals de islamleraar straalden ze miserie en mistroostigheid uit. Toen ben ik beginnen nadenken over het psychisch welzijn van de migrant. Volgens mij zijn migranten vatbaar voor depressies en inzinkingen, voor ontwenningsverschijnselen en jetlagsproblemen, omdat ze van zo ver naar hier gekomen zijn, naar het beloofde land, en omdat hun verwachtingen niet meteen ingelost worden, raken ze het noorden kwijt, de kluts kwijt, de draai kwijt, houvast kwijt... compleet gedesoriënteerd!
Migranten en mentale gezondheid... Zou het niet kunnen dat migranten voorbestemd zijn om depri door het leven te gaan? Gedoemd om levenslange zwaarmoedigheid mee te torsen in hun genen, waarin de melancholie vastgeroest zit? Zij zullen in de toekomst met nóg meer bosjes ons landje binnensijpelen. Het was al bekend dat we bezig waren met het importeren van intellectuele armoede. Nu komt er ook nog eens de import van psychische stoornissen bij, met een gebrek aan ruggengraat, aan veerkracht, aan weerbaarheid als symptomen...
Ooit begonnen migranten, asielzoekers, ontdekkingsreizigers en andere avonturiers aan een lange reis. Met gretige pretogen kwamen ze aangeland in het lustoord België, een spiksplinternieuwe omgeving zonder iets herkenbaars, alle vertrouwdheid weg. Geplaagd door heimwee en verwarring beginnen ze rond te dolen op zoek naar hun verloren identiteit. Tijdens die zoektocht zet zich een proces in gang dat hen doet hunkeren naar hun thuisland, ze beginnen hun thuisland te verheerlijken, te romantiseren, irreële nostalgische illusies te koesteren... met depressiviteit en agressiviteit als mogelijke symptomen. Ze kampen met een soort 'ontwortelingsdepressie', ze verkeren in de gevaarlijke zone tussen ontworteling uit eigen cultuur en het vergeefs zoeken naar nieuwe wortels in de cultuur van het immigratieland. Ze liggen in de clinch met zichzelf en met hun omgeving, spartelen als ontheemden zonder sokkel tussen zichzelf en hun nieuwe omgeving waarin ze geen roots hebben, geen eigenheden, niets... Niet verwonderlijk, die sterke clangeest bij migranten!
Immigranten verlaten hun vaste vertrouwde stek en begeven zich op weg naar een onbekende bestemming, waarvan ze alleen maar weten dat daar het manna uit de hemel valt. Ze hopen op een mooie toekomst hier, maar dat kan niet zonder wortels in de nieuwe cultuur. Ze hebben hun culturele deprivatie onderschat, het afscheid nemen van eigen geboortegrond, eigen vaderland en eigen moedertaal, van eigen cultuur... het is geen fluitje van een cent, dat afscheid. Niemand waarschuwde hen voor de akelige gevolgen van migratie voor hun psychisch leven.
Na de eerste cultuurschok volgt er de ontreddering, een ijl gevoel. Ontwortelden en ontheemden bevinden zich dan in een niemandsland tussen twee culturen, de oude en de nieuwe. En wortel schieten in een nieuwe cultuur is een huzarenstukje dat slechts weinigen aankunnen. De meesten blijven hangen in een bi-culturele situatie, van waaruit desoriëntatie, verwarring en ontwortelingsdepressie graag evolueren naar blijvende psychische stoornissen. De volgende stap naar criminaliteit is vlug gezet...
|