Mens creëert kunstmatig leven

De ontstane microbe ziet er net zo uit als de biologische variant, en gedraagt zich ook zo. Het onderzoek, dat werd gepubliceerd in Science, betekent een mijlpaal in de wetenschap.

Het team onder leiding van dokter Craig Venter van het J. Craig Venter Instuut (JCVI) in Maryland en Californië hoopt uiteindelijk bacteriën te ontwerpen die medicijnen en brandstoffen produceren, en zelfs broeikasgassen absorberen.

"Zo gauw als de 'software' wordt geïnjecteerd in de cel, leest de cel hem en zet hem om in de soort die wordt bepaald in die genetische code", zegt Venter aan BBC News. De synthetische bacterie vermenigvuldigde zich meer dan een miljard keer, en produceerde kopieën die werden gecontroleerd door het synthetische DNA.

Volgens critici worden de mogelijkheden van synthetische organismes overschat. Daarnaast kunnen ze ook gevaarlijk zijn, zegt dokter Helen Wallace van Genewatch UK, een organisatie die ontwikkelingen in genetische technologie in het oog houdt. "We weten niet hoe die organismes zich gaan gedragen in de natuur," zegt ze.

Ze verwijt Venter dat hij de mogelijke nadelen niet belicht, maar hij reageert dan weer dat zijn ontwerp van het eerste synthetische virus in 2003 een hele mallemolen van ethische toetsing onderging, tot in het Witte Huis.

Geneticus Gos Micklem plaatst nog een praktische kanttekening bij de nieuwe ontwikkeling. "Er bestaan al een heleboel simpele, goedkope, krachtige en beproefde technieken om een reeks organismen genetisch te wijzigen. Momenteel biedt de nieuwe techniek waarschijnlijk geen echte voordelen ten opzichte daarvan," meent hij.

Volgens professor Julian Savulescu heeft de techniek veel potentieel, maar dan wel in een "verre, verre toekomt". Bovendien zijn de risico's ongezien, meent hij. "We hebben voor dit soort radicaal onderzoek nieuwe standaarden van veiligheidscontroles nodig, en beveiliging tegen misbruik door terroristen. "In de toekomst kan je hiermee de krachtigste biologische wapens ooit maken", vreest hij.

Venter in het daar niet mee eens, en verwijst naar een uitgebreid rapport van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) en een denktank van het Amerikaanse ministerie van Defensie, die dat risico heel klein achtten. "De meeste mensen zijn het erover eens dat het potentiële gevaar voor de maatschappij licht toeneemt, maar dat er een exponentiële stijging is van de mogelijkheden om er voordelen uit te halen. Het griepvaccin dat je volgend jaar krijgt, zou kunnen ontwikkeld worden met deze methode", besluit hij. (sam)