Wat doen we? Stoppen of doorrijden? Ik doe mijn inkopen voor de volgende 70 km, eet en vertrek. 't Is middag, woensdag 25 sept 2002. De klok werd een half uur verder gezet: Belgische tijd+8uur. Donkere wolken, veel wind. 20 Aus dollar voor kamer+ ontbijt, lees ik. Ik fiets nog enkele honderden meter verder maar dan valt mijn ouderwetse frank. Voor die prijs kan ik nog niet op een camping terecht. Dus terug. Ik ben nog niet binnen of het regent pijpestelen. Ik krijg een soort zolderkamertje uit grootmoeders tijd op 't gelijkvloers waarmee ik best tevreden ben. Op alle kamers branden hier electrische vuurtjes. Vanmorgen op de camping kreeg ik het ontbijt aangeboden van mijn gebuur. Daarna naar het Blue Lake, waarvan gezegd wordt dat het water onder invloed van het zonlicht mooi kleurt. Maar er is die dag geen zonlicht te zien en zo is het daar maar een trieste en desolate bedoening. En kom ik doorweekt aan in Nelson, Victoria, Aus. Eerst leg ik alles wat moet drogen open, ik pit een uurtje en laat een mailtje naar huis. ik doe een fikse wandeling rond de Glenelgbaai en vul mijn dagboek verder aan. In de reisgids zoek ik meer inlichtingen over Victoria op. Later ga ik nog één (!) pintje drinken. Aan de toog heb ik zowaar, hoe is het mogelijk, een Nederlander aan de hand. Op 15-jarige leeftijd, in 1953, kwam hij met zijn ouders naar Australie. Naar school is hij hier nooit geweest en hij moet ook flink achter zijn Nederlandse woorden zoeken. Hoe lang is het geleden dat hij zijn moedertaal sprak? Hij weet het niet meer. Toen hij in 1983 voor de laatste maal in zijn vaderland op bezoek was ging hij met zijn oom op café. "Jij bent hier nooit weggeweest", zei die toen hij een pilsje bestelde. Nu heeft hij 150 koeien en 2500 varkens.Da's niet zoveel! Pensioen kan hij niet bekomen; zijn inkomsten liggen te hoog.. "Hoe oud ben je?" vraagt hij, enkele biertjes verder. "Dan ben jij hier an old bastard! Vloekwoorden en zo onthoud ik 't langst en de mensen hier noemen mij nog altijd den Hollander." "Jij bent een ouwe lul", zei hij na het zoveelste glas. "Een ouwe pik", antwoordde ik, maar het was kwaad noch slecht bedoeld.
Toen ik met de fiets van thuis uit naar Jeruzalem vertrok kreeg ik van een mijner familieleden een adres van "een goede vriend" in Turkije.'t Was wat men toen nog een gastarbeider noemde. Op 31 juli '98 was ik dan zover.Ik telefoneerde nog eens naar huis; 'k was 12 km te ver gereden! Dus terug maar en inderdaad: op het tankstation waar ik inlichtingen vroeg kende men Abdullah!, en ook Marcel, want die was er al met de auto geweest. Ze lieten daar een telefoontje, ik kreeg er eten en drinken en een uurtje later kwam men me halen, met de auto. Gelukkig maar: de weg was in heraanleg (al jaaaaren, vertelde men me later) en lag dus bezaaid met scherpe stenen. 'k Word hier zeer goed ontvangen. De nicht van Abdullah, die op het Antwerpse Kiel woont, is in verlof in haar vaderland en spreekt vloeiend Nederlands. Abdullah is tegelijkertijd haar oom en schoonvader! Onder het eten van warme yogourtsoep, gebakken aubergines, karnemelk, koude yogurt enz., vertelt men me over het bezoek van Marcel en zijn familie. Daarna worden er natuurlijk de nodige thee's gedronken. 's Avonds trekken we het dorp rond naar familie en kennissen en telkens hoor ik Abdullah vertellen over Flor die met zijn fiets...enz.,enz. en telkens wordt er de nodige thee bij gedronken. 'k Heb laten horen dat mijn baard me veel last bezorgt en dus bezoeken we de plaatselijke "berber". Alles wordt gemillimeterd. Fier als een gieter trekt Abdullah met mij rond het dorp en telkens weer hoor ik hetzelfde verhaal; maar ik denk dat het"groeit". na het middageten en siesta komt de schoonfamilie op bezoek. Er wordt natuurlijk weer thee gedronken maar we eten ook tomaten, komkommer en nootjes. En er wordt enorm veel gerookt! Abdullah is suikerziek. Zijn schoondochter en drie van zijn zonen brengen de nodige geneesmiddelen mee uit Belgie. Van hun inkomen in ons land leeft de ganse familie. En ze bouwen ook natuurlijk: alles wordt op de ouderwetse manier met de katrol, een fietswiel, naar boven getrokken. In de woonkamer staat er één meubel: de tv. En de rest? Aan de muur hangen een schaar, een telefoon en een klok. Op de lemen grond liggen tapijten. Iedereen zit op de grond.Eten wordt op een zeer groot rond bord aangebracht. Doorsnede ongeveer 80 cm. Er staan ook kleine bordjes op en iedereen schept en neemt maar. Eén drinkglas, dat ik nooit heb zien uitspoelen. Toiletpapier kennen ze hier natuurlijk niet. Gebruik uw linkerhand. Er staat wel een kruik met water naast een gat in de grond waarin alles verdwijnt. Vergeet niet de waterkan terug bij te vullen aan het kraantje, ten minste als er druk op de kraan is! Zondagmorgen eten we eitjes, speciaal voor mij bereid. Samen met yogourt, fritten, brood, geitekaas, pruimengelei, honig, en thee... Na het ontbijt trekken we weer op weg. En Abdoellah maar uitleggen: over Marcel, Turkije ... .Hij geniet ervan. We trekken naar een trouwfeest. Tot 13.00 u mag iederen van het dorp gratis komen eten. Ik ben echt nieuwsgierig om eens wat"folklore" te zien. Valt dat tegen. Eerst flink wat aanschuiven om een tafeltje in de grote tuin te bemachtigen. Dan alles vlug naar binnen schrokken en vervolgens plaats maken voor de volgende! We aten o.a. gekookte druivenbladeren gevuld met rijst en schapenvlees. 's Anderendaags, de vierde dag, brengt een lichte vrachtwagen mij en mijn fiets terug naar de grote baan, enkele km's verder en ik kan weeral op weg. En de taal? zal je denken. Misschien wel de helft van het dorp werkte of had in Belgie of Nederland gewerkt en sprak onze taal op een meer dan behoorlijke manier.
'k Ben nu al enkele dagen in Amerika aan het fietsen en vandaag,20/7/1992 rijd ik tussen Portland (Oregon ) en Skamamia; 77mls. Ik heb een rot-voormiddag: ik geraak niet op de goede weg uit de stad en moet dan ook nog over de Columbia-river. Ik vraag 3/4 x de weg, maar niemand die me kan vertellen hoe ik de rivier zal overgeraken. Tot iemand mij zegt dat ik langs de interstate moet.Ik vraag me af of die man gek is, maar een tweede persoon beweert dat hij reeds fietsers gezien heeft, midden op de highway! "Vraag me niet hoe ze tussen de baanvakken geraken, want ik heb nog nooit gefietst!" ( to paddle). Ik dus naar de I-205. Speciaal en alleen voor fietsers, het prachtigste fietspad dat ik ooit gezien heb, met speciale oprit. Links en rechts vijf rijvakken, maar ik zit er veilig tussen betonnen muurtjes waarop nog eens een stevige afrastering. Verboden te stoppen, staat er wel op geschreven, maar ik zondig maar eventjes om een fotootje te maken.
Wentelteefjes met koffie of thee. Dat is het ontbijt een dag later(18 juli '98). Ik ben al vroeg onderweg want Emiel moet ook naar zijn werk. In Lom moeten de wegwijzers nog worden uitgevonden; dus is het weer steeds opnieuw de weg vragen. "Kom bij mij eten", zegt mij iemand, "daarna breng ik je terug op de juiste weg. Ik kan je nu niet opladen, want er steekt een varken in mijn koffer." Ja, waarom zou ik het niet doen? Ik rijd dus de ene maal voor, de andere maal achter zijn eenendertigjaar-oude wagen. Hij spreekt Duits,beter dan ik, is leraar aan een toeristisch instituut, maar vergeet stilaan de Duitse woorden omdat hij de taal maar zelden spreekt. Op de boerenbuiten ploeter ik achter zijn wagen aan door een zandweg. Midden de prachtige natuur woont Emiel,samen met zijn moeder, 69 jaar, en een zoon van 16. Hij heeft ook nog een studerende dochter. Natuurlijk beginnen we weer met een borrel- 58°, zegt hij. Daarna een glas rode, zelfgemaakte wijn. Daarbij hoort komkommer met ajuin, tomaten en olie. Dan beginnen we aan de bonensoep, eten omelet, patatjes met kip. Ik wandel met hem in zijn 4 ha grote moes-en andere tuin. hij stapt op zijn auto af, opent de koffer en inderdaad, hij pakt een biggetje bij zijn twee oren en zwiert het bij de anderen. "Wil je douchen?" vraagt hij. Maar even wachten: een tweehonderdliterwatertank op 'n dakje moet eerst opgewarmd worden. Primitief? -het werkt prima. "De kamer is klaar", zegt hij. "Eerst rust nemen! Eén uur, twee, drie",.. zolang ik wil. En terwijl iedereen thuis zich afvraagt van hoe en waar, zit ik hier op deze prachtige kamer met mooi behang, bureau, kast, naaimachine en diepvries en vul mijn dagboek in.
Da. Vandaag,17 juli 1998, geen honden, maar kinderen die mij lastig vallen. Zeer opdringerig; ze gooien met fruit en steentjes, willen sigaretten en geld, springen en fietsen voor mijn wiel... 'k Kom Duitse fietsers tegen die 5 uren aan de grens gewacht hebben: dat belooft! Dit is de streek van de"IJzeren Poort"(Filie de Fer).Ik neem de ferry, glip nogal gemakkelijk overal door en na twee uren komt een douane op mij af."Belgie--Go!" Zo verlaat ik Roemenie en fiets Bulgarije binnen.Gedaan met de DACA. Aan het grote kruispunt naar Vidin vraag ik in 't Engels naar een camping of hotel...Een man geeft mij, al fietsend een schouderklopje, zegt "Da" (ja) en doet mij teken hem te volgen. hij leidt mij naar zij huis, toont het tuinhuisje. Hier kan ik slapen. In de hoek staat een soort bed met deken erop. Het is zeker in maanden niet beslapen en de spinnenwebben zijn niet veraf.-"Goed, zeer goed," zeg ik. We drinken binnen in huis drie borrels, hij toont me wat boeken (van geometrie, de bijbel..) en telefoneert. We springen terug de fiets op; ik heb nog geen woord met hem kunnen spreken; hij spreekt alleen Bulgaars. We bezoeken zijn vriend wiens vrouw de school doet. Ze spreekt perfect Engels. Ik kan kiezen, vertelt ze. Hotel of camperen of bij Emiel slapen ( en eten,alles is gratis.) Natuurlijk terug naar zijn huis dus. Hij koopt onderweg nog brood en koffie. Ik hoor zijn vrouw tegen hem bezig, zoiets van "toch niet in dat vuil rommelkot zeker..."enz, zo kan ik er toch uit opmaken. Enfin-TV zien Eurosport : Mario wint voor de tweede maal in de Tour de France-Ik was me en kleed me om. Weggaan naar enkele vrienden. Weer enkele borrels( 60° zegt er iemand),met komkommerschijfjes,tomaat, paprika, olie en zout.Hij toont me fier zijn tractor met 4 ton graan, klaar voor verkoop. En hij wil me maar steeds een andere weg opdringen. Er komt nog een leraar Engels aan te pas die zelf bekent dat hij niets van de wegen weet. Ik bel nog eens naar huis; om 22 u is 't etenstijd: eerst brood met warm vlees, daarna een halve kip met patatjes en rijst, wijn en cola. ik krijg een mooie kamer toegewezen. Aan het voeten einde staat een tv en op een kast een foto van een knappe jongeman . Ernaast staat een ruiker bloemen en een motorhelm. Slaap ik in het bed van een verongelukte zoon? De dag die soms zo troosteloos was is nog happy geeindigd en ik word zeer gastvrij onthaald door mensen waarmee ik geen woord kan wisselen...
Christoffel. Het belooft vandaag-07-06-2010- een mooie dag te worden. Vertrokken in Ardon (Spanje) hoop ik na nog enkele km nabij Hospital de Orbigo terug te komen op de Camino. Ik wil nog tot Astorga fietsen: een korte rit wordt dat en zo kan ik morgen in alle vroegte de bergen in. Ik volgde de omleiding die onderdoor Léon loopt om niet door de stad te fietsen;'k rijd er meestal verloren en daarbij is het er druk en gevaarlijk! Zoals ieder morgen heb ik ook vandaag Christoffel, patroon van de reizigers en vooraan mee op de fiets om bescherming gevraagd, en ook weer vroeg ik me af waarom Jacobus niet in Antwerpen is aangespoeld. Nog enkele dagen en ik fiets voor de vierde keer Compostela binnen. Ik rijd door dorpjes die wel uitgestorven lijken. Alleen enkele kinderen die op de schoolbus wachten verstoren de stilte.Waar in Vlaanderen zouden er nog zulk rustige wegen te vinden zijn... ............ Ik kom tot bewustzijn ergens naast de weg.Ik heb een aanrijding met een auto gehad, maar daarvan ben ik me helemaal niet bewust. Een fietser fluistert me in:"Blijf kalm; rustig, alles komt in orde, wees niet bang." Ben ik weer weggedraaid? Twee politieagenten hebben ondertussen mijn identiteits- en verzekeringskaart gevonden in mijn portefeuille in mijn fietstas. Ik voel geen pijn, weet niet wat er is voorgevallen en denk aan niets of niemand, tenzij:"'t Is gedaan met fietsen..." Ik kruip nog op eigen kracht in de ziekenwagen en kom na enkele km toch in Léon terecht, maar dan wel in het universitair ziekenhuis. Na de nodige scans en foto's komt de dokter, die blijkbaar geen talenknobbel heeft naast mijn bed staan en zegt:"Broken. Five weeks", en weg is hij.'s Anderendaagsavonds, na twee ritten met de taxi en drie met een mindervaliedenwagentje en na één en nog eens drie uren vliegen ben ik weer thuis met een gebroken sleutelbeen,een gebarsten schouderblad, een hersenschudding en kneuzingen in mijn gezicht en aan mijn benen. .......... Toen ik vroeger in Frankrijk eens een kettingbreuk had zei een toevallige Antwerpse medefietser: "Uwe Christoffel heeft u blijkbaaar toch niet zo goed geholpen!" Waarop ik antwoordde:Christoffel is er voor de mensen, niet voor de fietsen." Maar nu, waar zat Christoffel nu? -Hoe meer ik er over nadenk, en ik heb er wel de tijd voor, hoe meer ik besef dat ik heel wat geluk gehad heb bij mijn ongeluk. Misschien heeft Jacobus Christoffel wel een duwtje gegeven...
Birds Oh, I love the birds, zei een vrouwtje mij op de camping. Ik was die morgen, zoals meestal, in alle vroegte vertrokken en stond nu op de kampeerplaats in Tailem Bend, Australie. Ik had mijn éénpersoonstentje opgesteld, mijn fiets netjes vastgebonden en wandelde eens rond. Daar zag ik dat zwaarlijvig mens de vogels wat broodkruimels voederen. Die morgen had ik geprofiteerd van een zeldzaam mooi zonnetje. Tot ik opeens een geweldige slag op mijn hoofd voelde; gelukkig droeg ik de in Australie verplichte fietshelm, maar wat kon het geweest zijn? Een afgevallen tak? Onmogelijk. een steen(tje)? Tot ik voor mij een van die mooie vogels zag afkomen. Met veel armgezwaai en geroep kon ik vermijden dat het beest mij raakte; maar hij keerde natuurlijk om en ondertussen was ik gestopt en afgestapt. Met mijn fietspomp zwaaiend kon ik de vogel verjagen. Zijn aanvallen deden mij echt denken aan de jachtvliegtuigen in duikvlucht uit films over W.O.II. Later werd ik nog wel enkele keren aangevallen, maar niet in zulke mate. Toen ik enkele dagen daarna het voorval vertelde aan vrienden waar ik logeerde werd er ijverig op de computer gezocht. Zo kwam ik te weten dat het wel meer gebeurt dat eksters in hun paartijd het gemund hebben op blinkende of schitterende voorwerpen. (mijn helm). Ik hou natuurlijk ook van vogels, altijd. Die dag echter iets minder...
Amerika In het vliegtuig nipte ik nog even van mijn "jonkie". Toen ik aan de Nederlandstalige steward van Northwest Airlines vroeg of er ook zoiets als een oud-ie bestond, wist hij niet wat antwoorden . Later dacht ik dat het misschien oude klare of zoiets zou kunnen zijn. Ik was vertrokken in Brussel op 14/07/1992 met KLM om 11.25 u en via Amsterdam en Boston vloog ik nu in de richting Seattle, hopelijk met mijn fiets in het bagageruim. Ik had hem, zoals voorgeschreven, netjes ingepakt in een grote kartonnen doos: wielen uitgehaald, pedalen omgedraaid, evenals het stuur, banden afgelaten. De landing was voorzien om 21.07u volgende dag en plaatselijke tijd. Zo had ik genoeg tijd, een ganse nacht, om mijn fiets terug op te bouwen en te bepakken. Meerdere mensen hadden mij afgeraden in de Amerika te fietsen: Weet die wel wat hij aanvangt?...Fietsers kennen ze er niet; ze rijden hem zo van de baan...Ziektekosten zijn er onmogeljik te betalen... Bij het eerste daglicht trok ik dus naar buiten en het mooiste wat ik zag was een prachtig fietspad, netjes afgescheiden van de autowegen. ik zou het meerdere dagen volgen. Alleen wist ik niet of ik links of rechts-af moest. ******************
Wat doen we? Stoppen of doorrijden? Ik doe mijn inkopen voor de volgende 70 km, eet en vertrek. 't Is middag, woensdag 25 sept 2002. De klok werd een half uur verder gezet: Belgische tijd+8uur. Donkere wolken, veel wind. 20 Aus dollar voor kamer+ ontbijt, lees ik. Ik fiets nog enkele honderden meter verder maar dan valt mijn ouderwetse frank. Voor die prijs kan ik nog niet op een camping terecht. Dus terug. Ik ben nog niet binnen of het regent pijpestelen. Ik krijg een soort zolderkamertje uit grootmoeders tijd op 't gelijkvloers waarmee ik best tevreden ben. Op alle kamers branden hier electrische vuurtjes.
Toen ik met de fiets van thuis uit naar Jeruzalem vertrok kreeg ik van een mijner familieleden een adres van "een goede vriend" in Turkije.'t Was wat men toen nog een gastarbeider noemde. Op 31 juli '98 was ik dan zover.Ik telefoneerde nog eens naar huis; 'k was 12 km te ver gereden! Dus terug maar en inderdaad: op het tankstation waar ik inlichtingen vroeg kende men Abdullah!, en ook Marcel, want die was er al met de auto geweest. Ze lieten daar een telefoontje, ik kreeg er eten en drinken en een uurtje later kwam men me halen, met de auto. Gelukkig maar: de weg was in heraanleg (al jaaaaren, vertelde men me later) en lag dus bezaaid met scherpe stenen.
Wentelteefjes met koffie of thee. Dat is het ontbijt een dag later(18 juli '98). Ik ben al vroeg onderweg want Emiel moet ook naar zijn werk. In Lom moeten de wegwijzers nog worden uitgevonden; dus is het weer steeds opnieuw de weg vragen. "Kom bij mij eten", zegt mij iemand, "daarna breng ik je terug op de juiste weg. Ik kan je nu niet opladen, want er steekt een varken in mijn koffer." Ja, waarom zou ik het niet doen? Ik rijd dus de ene maal voor, de andere maal achter zijn eenendertigjaar-oude wagen. Hij spreekt Duits,beter dan ik, is leraar aan een toeristisch instituut, maar vergeet stilaan de Duitse woorden omdat hij de taal maar zelden spreekt. Op de boerenbuiten ploeter ik achter zijn wagen aan door een zandweg. Midden de prachtige natuur woont Emiel,samen met zijn moeder, 69 jaar, en een zoon van 16. Hij heeft ook nog een studerende dochter. Natuurlijk beginnen we weer met een borrel- 58°, zegt hij. Daarna een glas rode, zelfgemaakte wijn. Daarbij hoort komkommer met ajuin, tomaten en olie. Dan beginnen we aan de bonensoep, eten omelet, patatjes met kip. Ik wandel met hem in zijn 4 ha grote moes-en andere tuin. hij stapt op zijn auto af, opent de koffer en inderdaad, hij pakt een biggetje bij zijn twee oren en zwiert het bij de anderen. "Wil je douchen?" vraagt hij. Maar even wachten: een tweehonderdliterwatertank op 'n dakje moet eerst opgewarmd worden. Primitief? -het werkt prima.
