" HEERESMA HELEMAAL " - alle verhalen
Uitgeverij : AREOPAGUS-1978
Mijn vader gedachtig indachtig het Woord Mijn moeder gedachtig zij leefde de Schrift.
*** Heere Heeresma is niet voor niets onze meest gelezen schrijver van verhalen! Hij is een van onze grootste stylisten en daarbij behept met een weergaloze opmerkingsgave. Wie kan er bij zijn verhalen onverschillig blijven ? Deze verhalen omspannen werelden van emoties, van weemoedige poëtische schetsen tot van cynisme druipende vertellingen. Heeresma's zelfspot en meedogenloze humor maken van zijn verhalen een verhaal apart. Er staat altijd meer dan er bij een eerste oogopslag staat. Zijn werk trok de verhaalschrijfkunst uit het slop en heeft de grote verdienste dat hij deze populair maakte voor het lezend publiek. Die verhalen van Heere Heeresma zijn tijdloos en zullen altijd weer de lezer boeien.
Het lezen van deze verhalen zou verplicht moeten zijn !
Simon Heere Heeresma - 1932
De schrijver is geboren in Amsterdam-Zuid op 9 maart 1932 als zoon van Heere Heeresma en Hendrika van der Zwan. Zijn vader was een eigenzinnige theoloog die overleed toen Heere twaalf jaar oud was. De grootvader van vaderszijde was kapitein van een zeeklipper, de grootvader van moederszijde een reder. In het gezin worden nog twee zonen geboren namelijk Marcus (1936) en Faber (1939), die beiden als schrijver respectievelijk schrijver en etser bekend werden. Heere schrijft zijn eerste boek, de dichtbundel Kinderkamer, in 1954.Hij woont en werkt dan afwisselend in Amsterdam en Den Haag. Dochter Marijne wordt in 1957 geboren maar over haar en haar moeder ontbreken nadere gegevens. Als copywriter werkt Heere uiteindelijk weliswaar succesvol, maar dit valt voor hem niet te combineren met zijn werk als auteur. Hij is inmiddels free-lancer als in december 1961 zoon Heere jr. wordt geboren uit zijn huwelijk met Louise Cornets de Groot. In 1963 zet hij definitief een punt achter zijn werknemersbestaan en begint voor zichzelf als literair auteur. In die tijd zweert hij de alcohol af. Naar eigen zeggen is hij van nature een alcoholist; hij werd vele malen ter ontnuchtering ingesloten en bezocht zelfs een ontwenningskliniek. Naast zijn werk als recensent voor Elsevier begint Heere met het schrijven van verhalen en romans, zoals Bevind van zaken en Een dagje naar het strand (beide 1962). Om verder in zijn onderhoud te kunnen voorzien schrijft hij diverse realistische romans en pornoverhalen, die hij zelf genrepersiflages noemt. Hij gebruikt daarvoor de pseudoniemen Johannes de Back, Ben Bulla, Rochus Brandera en Horst Liederer. Later (vanaf 1982) worden deze boeken opnieuw uitgegeven onder zijn echte naam. In de periode daarna schrijft hij diverse sterk symbolische verhalen. In 1965 verschijnt Juweeltjes van waterverf, waarmee Heere zijn kenmerkende stijl introduceert. Een stijl die gekenmerkt wordt door een meedogenloos en realistisch proza. Zijn boeken worden bevolkt door figuren die lijken te zijn losgeslagen. Ze bevinden zich in de rol van slachtoffer, maar laten het niet na ook anderen tot slachtoffer te maken. In deze wereld verkeert degene die goed van de tongriem is gesneden in de beste positie. Heeresma weet in zijn werk de ogenschijnlijke zekerheden te ondermijnen, de problemen die de lezer signaleert, zijn in de ogen van de schrijver meestal nogal betrekkelijk. Heeresma gebruikt daarvoor stijlmiddelen als de overdrijving. Het karikaturale en ironische element is vrijwel altijd aanwezig. Dat maakt hem tot een uniek figuur in de Nederlandse literatuur. Met zijn in 1969 overleden broer, Faber Heeresma, schrijft Heere in 1969 de spionageroman Teneinde in Dublin. Verschillende van zijn boeken worden verfilmd, zoals Zwaarmoedige verhalen voor bij de centrale verwarming (1975, vier regisseurs), Heb medelij, Jet! (1975, Frans Weisz), Een dagje naar het strand (1970, Roman Polanski en 1984, Theo van Gogh) en Han de Wit gaat in ontwikkelingshulp (1990, Joost Ranzijn). Vanaf 1979 komen opvallend veel verzamelde publicaties uit: verhalen, poëzie, spy-specials en interviews. In de pers verschijnen berichten over de zakenman Heeresma, die tussen Cap dAgde en Menton aan de Franse Rivièra een keten van wasserettes drijft onder de naam Monsieur Laundry, alsmede een peepshow in Parijs. Hij schreef voornamelijk symbolische verhalen maar met het boek 'Juweeltjes van waterverf' vond hij zijn eigen vorm van meedogenloos, filmisch proza. Belangrijk in zijn werk is zijn streven om zekerheden te ondermijnen (wat je ook goed ziet in 'Han de Wit gaat in ontwikkelingshulp') en problemen te ondermijnen. Heere Heeresma schrijft voornamelijk een heel ander soort boeken dan 'Han de Wit gaat in ontwikkelingshulp'. Hij schrijft erotisch-achtige romans, zoals 'geschoren schaamte' Ook schrijft hij spionage romans. Zijn werk is in vele talen vertaald en verscheen o.a. in Finland, Duitsland, Polen, Tsjecho-Slowakije, Hongarije, Joegoslavië, de USSR, Italië, Spanje, Engeland, Japan en Indonesië. Een groot deel van zijn werk - in woord en geschrift, band en knipsel - is ondergebracht in de collectie van het Letterkundig Museum en Documentatiecentrum te Den Haag. Uitnodigingen voor tv-shows van o.a. Adriaan Van Dis, Ivo Niehe, Sonja Barend en Jan Lenferink wees hij altijd af.
Citaat:
'Ik moet u bekennen dat het alleen de oceanen is voorbehouden voort te gaan in eeuwige deining. De mens mag meer zijn.'
Uit interviews :
'Ik heb een prachtig huis in Frankrijk, ik heb een schip waar ik minstens drie maanden per jaar mee op zee zit...' 'Ja, en daar ben ik trots op want ik heb dat verworven zonder subsidie! Ik heb dat met mijn beide jatten, vanaf dat ik op m'n veertiende fabrieksjongetje werd, aan de wereld losgescheurd! Er is me niets gratis gegeven.'
Bent u nog vaak in Nederland? 'Nee, ik ben vaak weg. Ik leid een reizend bestaan. Ik ben niet een man met een mooie studeerkamer vol boeken hoor, dat heb ik nooit gehad.'
Ik laat me niet dwingen door de maatschappij, ik vecht meedogenloos terug. En daarbij heb ik de jaren des onderscheids bereikt, van de volwassenheid. Het gaat mij niet meer om het doel zelf, het al of niet slagen, het gaat mij om de weg die je te begaan hebt. En of dat resultaat heeft of niet is nauwelijks nog interessant. Je hebt het te doen. Net als met boksen. Steeds terug komen, steeds terug komen, steeds terug komen.
Ik ben er nu op uit door confrontatie de lezer of kijker uit zijn comfort te stoten, alleen maar door schokeffecten, zodat hij zich bewust wordt van waaruit hij denkt en leeft
Met deze uitspraak doet Heere Heeresma zich definitief kennen als een moralistisch schrijver, die zijn lezer alle zekerheden uit handen slaat om hem vervolgens opnieuw te laten kiezen. Heeresma is er op uit, de zorgen van het individu te relativeren, zodat deze evolueert van een natuurdriftig tot een geestdriftig wezen. Daarom maakt hij van de ellende waarin zijn verhaalpersonages verkeren vaak een geraffineerde komedie.
Bibliografie
1954 Kinderkamer, verzen 1962 Bevind van Zaken, acht novellen 1962 Een dagje naar het strand, roman 1963 De vis, een allegorie 1965 Juweeltjes van waterverf, verhaal 1967 De verloedering van de Swieps, filmscenario 1968 Geef die mok eens door, Jet!, verhaal 1968 Werk van Heere Heeresma, een aardigheidje 1969 Teneinde in Dublin, een dodelijke achtervolging 1969 Hip hip hip voor de antikrist 1972 Han de Wit gaat in ontwikkelingshulp of over het leven, streven en sneven van een gewone hollandse jongen, zedenschets 1973 Zwaamoedige verhalen voor bij de centrale verwarming, verhalen 1973 Hallo hallo...bent U daar, Plotsky? Een spy-special 1974 Vader vertelt 1974 Deze verzen en gedichten die poezie ook, verzamelde lyriek 1974 De sterke verhalen, verhalen 1975 Mijmeringen naast mijn naaimachine. Over leed in het algemeen en de wat rijpere vrouw in het bijzonder, verhalen 1975 Een aanranding in het Vondelpark, verhaal 1976 Waar het fruit valt, valt het nergens, verhalen 1977 Enige portretten van een mopperkont, verhalen 1978 Heeresma Helemaal, alle verhalen 1979 Eens en nooit weer..., verzamelde gedichten 1982 Beuk en degel, verhalen 1982 Een hete ijssalon en andere écht erotische verhalen, verhalen 1982 Een vete met Fernand Auwera, verhalen 1983 Femine, verhalen 1983 Autobiografisch I, verhalen 1983 Autobiografisch II, verhalen 1983 Met de voet, angels en klemmen, verhalen 1984 Gelukkige paren, verhalen 1984 Hoge noot, verhalen 1985 Kleppen en ventielen, verhalen 1986 Spreekt met Winter en 't komt in orde, verhalen 1987 Geschoren schaamte, verhaal 1989 Eén robuste buste, verhaal 1989 Zingend langs de straten, verhalen 1990 Juichend langs de einder, verhaal 1991 Zingend langs de deuren, verhalen 1992 Damesverband, zijn mooiste vrouwenverhalen 1992 Beuken en Eikels, zijn mooiste mannenverhalen 1992 Dronken deuren: uit een verzopen verleden, dagboek en foto's 1996 Sprookjes voor het sterven gaan 1996 Zacht gelag: spaekersproza 1997 Helemaal Heeresma, verzamelde romans
|