Verslag voordracht door Mevr. Lisette Schuddinck in de zaal De Reep te Nederboelare Geraardsbergen 24 januari 2006xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Dinsdagnamiddag 24 januari hield Mevr. Lisette Schuddinck een zeer gewaardeerde inleiding voor vrijwilligers rouwbezoekers en voor mensen die zelf een rouwproces doormaken. Als besluit van haar inleiding gaf zij ons zeven raadgevingen mee.

De deelnemers aan deze rijke namiddag willen met jullie delen!

Raadgevingen voor bezoekers van mensen in rouw

Als rouwbezoeker is het belangrijk dat je zelf inzicht hebt wat een rouwproces is : een groeiproces van aanpassing, aan het leven zonder ... Dit kan gepaard gaan met heel verwarrende emoties en gewaarwordingen: over ontkenning, kwaadheid, verdriet, angst, opluchting, schuldgevoelens ... soms ook lichamelijke klachten.

“Er bestaat niet zo iets als een ‘normaal’ rouwproces”. Elke mens is uniek en rouwt ook op een unieke wijze. Neemt de tijd die hij/zij nodig heeft.

Als rouwbezoeker heeft de mens in verdriet “geen boodschap” aan goede raad.

Het enige wat je kan doen is luisteren en het verdriet, verdriet laten zijn, kwaadheid, kwaadheid laten zijn.

Om dat aan te kunnen is het belangrijk dat je als rouwbegeleider weet hoe je zelf in mekaar zit : hoe ga je zelf om met emoties? Misschien heb je geleerd van altijd flink te zijn, geen emoties te tonen?!  Als de dood voor jou taboe is, als je zelf heel bang bent van dit onderwerp, is het heel moeilijk om rouwbezoeker te zijn. Het is heel confronterend voor jezelf geconfronteerd te worden met zwaar verlies, pijn en lijden. Wanneer heb ik de eerste keer pijn en verdriet ervaren en hoe ben je ermee omgegaan? Belangrijk ook ergens terecht te kunnen als je na een rouwbezoek geconfronteerd wordt met je eigen emoties en eventueel persoonlijke begeleiding te krijgen om open, als een leeg vat naar de rouwende te kunnen gaan. Anders loop je het risico je eigen problemen over te brengen op de rouwende.

7 stappen in ondersteunend rouwbezoek :

1. Er zijn , aanwezig zijn, er blijven.

   Daarbij niét: “Wat ga ik moeten zeggen?”, wél: “Wat ga ik te horen krijgen?”

   Onbevooroordeeld, onvoorwaardelijk aanwezig zijn – je hoeft niets te doen.

2. Het verdriet niet uit de weg gaan – erover blijven praten..

   Als de rouwende over het weer praat, mag je niet vanzelfsprekend denken: ‘vandaag gaat

   het goed!’ Vermijd ook niet van te vragen: “Doet het nog pijn?” en niét: “Gaat het wat?”

3. Luisteren, luisteren en nog eens luisteren.

Luisteren, luisteren, luisteren!

-         naar het verhaal van de ander : door het verhaal te vertellen, komt de ander ‘op verhaal’

-         naar de gevoelens van die er achter zitten en niet altijd uitdrukkelijk worden genoemd: ‘ik zie dat dit je kwaad, triestig maakt’

-         Naar de behoeften, de noden die achter de woorden klinken.

4. Stilte, stilte laten zijn.

Stilte kunnen verdragen (laten): attentvol bij haar/hem zijn of “biddend aanwezig zijn”. Dus niét alles vol praten!. Stilte = ‘even op adem komen’; als je daar tussenkomt verstoor je dat ‘even op adem komen’.

5. Spreken met je lichaam.

Soms zijn er geen woorden voor het woordenloze verdriet .. een onhandige schouderklop, een knuffel .. Wat heeft die rouwende persoon nodig? Bijvoorbeeld: sommige mensen hebben nood om geknuffeld te worden, andere schrikken ervoor terug! Daarom je intuïtie ontwikkelen. Je kan ook zeggen: “als ik je zo hoor verhalen heb ik goesting om vast te pakken!” of: “Ik heb geen woorden meer, maar ik zou je eens willen vastpakken!”

6. Wees voorzichtig met uitspraken.

  Let op met uitspraken als : ‘Hij is een mooie dood gestorven.’ ‘had een schone leeftijd’ ‘je bent nog jong, je kan nog veel kinderen krijgen’ ...Bij vele mensen leeft de verdoemde neiging om ofwel hun eigen verliesgeschiedenis te gaan vertellen, ofwel het verdriet te minimaliseren door een veel erger verhaal te vertellen.

7.Wees trouw aan dat verdriet.

Daarom is het zeer goed een ‘rouw- of herdenkingsagenda’ bij te houden. Het doet zo deugd als je een telefoon of een bezoekje krijgt op de sterfdag, ook al is het vijf jaar geleden. Dat is zo veel waard.

Vragen of opmerkingen:

-         Afscheid kunnen nemen is heel belangrijk : bij een overlijden, zeker thuis – hoeft de begrafenisondernemer niet direct te komen. Neem als familie tijd om afscheid te nemen in de gewone thuisomgeving – zeker belangrijk als er kinderen zijn.

-         Kan je als rouwbezoeker aangeven dat je tijd beperkt is? Ja, als je dit op een goede manier brengt. Het is beter vooraf aan te geven dat je vb een half uurtje tijd hebt, dan ongemakkelijk op je stoel te zitten omdat je eigenlijk iets anders te doen hebt – zo kan je niet echt luisteren. Sommige mensen hebben geen grenzen, hebben enorm veel aandacht nodig. Als rouwbezoeker moet je zeker je eigen grenzen bewaken.