Wat heeft er menig vrouw door zonder kruyt te koken,een goede beet vermorst en alle lust gebroken

Peterselie, selderij, bieslook, lavas, dragon, kervel, bonekruid, pimpernel, dille, rozemarijn, basilicum, marjolein, tijm, waterkers, kruizemunt, borage, mierikswortel enz. zijn te gebruiken in soepen, sausen, slaatjes, bij vlees,op brood, of gemengd met boter, saus of puree.

Veel landen kennen het veelvuldig gebruik van peterselie.De Zwitser, Oosterijker en Hongaar gebruiken in alle soepen en slaatjes kleingesneden bieslook of "schnittlauch". De Fransman legt steeds naast het vlees waterkers of "cresson". De hoge lavasplant zien we in Zwitserland in kleine tuintjes.Mierikswortel, venkel en dragon kennen we in zuren en in slaatjes.

Spaanse peper wordt in de oosterse keuken veel gebruikt en de paprika en zoete peper vooral in Hongarije, Maar ook veel in Oostenijk en Italie. Rosenpaprika is een scherpe paprika, edelsusz een milde.Geraspte mierikswortel of Kren vervangt in Oostenrijk de mosterd. De straatverkoop van warme worstjes met Kren is er even populair als bij ons de zoute haring met uitjes. Ook dille wordt in Oostenrijk bij vlees en in sausen veel gebruikt (Dunkraut), evenals in Zweden. Kervel is in ons land een typisch soepkruid. We kunnen ons geen Hollandse erwtensoep voorstellen zonder selderij, terwijl de soep van verse erwten, de potage St.-Germain, altijd met peterselie wordtafgemaakt. De liefhebbers van tuinbonen missen niet graag het geurige bonenkruid. Bouillon kruiden we dikwijls met tijm. Rozemarijn, basilicum en marjolein zijn typische kruiden in de echte en in de namaak-schildpad-soep en het zijn ook vleeskruiden

Van de zeer geurige kruiden moet heel weinig worden gebruikt en ze moeten worden afgewisseld. De bloeiende takken zijn minder geurig dan de bladstengels en de gehele plant levert voor de bloei gewoonlijk het geurigste blad. Wie op een zonnig plekje wat kruiden kweekt, zal daar veel profijt van kunnen hebben. Men leert ze kennen, gebruiken en zeker ook waarderen.

Veel kruiden zijn ook gedroogd in de handel (zie onderstaand overzicht), of in poedervorm zoals mosterdpoeder, uiepoeder, knoflookpoeder, paprikapoeder, fijne peper. Soms zijn verschillende kruiden gemengd: kerriepoeder, kokskruiden, nasigorengkruiden, goelasjkruiden, inmaakkruiden,kruidenmengsels voor mayonaise en sla.

Ook is de kruiderij wel gemengd met zout, bijv. uienzout, selderijzout, knoflookzout, aromazout.

Er is op het gebied van kruiden een zeer grote verscheidenheid te krijgen.

Gebruik van kruiderijen en specerijen:

Kruiderijen waarbij staat vermeld verszijn ook zelf te kweken.

Voor uitvoerige voorschriften voor teelt en gebruik zie Tuinkruiden, uitgave van het Voorlichtingsbureau voor de voeding, Den Haag.

All spice -(zie piment)

Anijszaad - in gestoofde vruchten, melkdranken, zoete broodjes, muisjes

Aromazout - in slaatjes, soepen, sausen, jus

Basilicum of vleeskruid - Blaadjes, vers of gedroogd; in slaatjes, donkere soepen en sausen, in vlees- en visgerrechten; toevoegen aan vlees, eieren en macaroni, bone; in kruidenazijn en inmaakazijn

BBCkruiden - kruidenmengsel met lichte rooksmaak; toevoegen aan vlees, vis, gevogelte, bonen

Bieslook - verse buikvormige blaadjes met zachte uismaak; is een toekruid*. Kan ui vervangen vooral in slaatjes

Bonenkruid - blaadjes en steeltjes, vers of gedroogd; toevoegen aan tuinbonen, kapucijners, (gestoofde) tomaten, eiergerechten

Borage of komkommerkruid - verse blaadjes; in slaatjes, vruchtensla en-moes. Kan ook worden gekookt als spinazie

Bijvoet - toppen van bloemstengels, vers of gedroogd; is een toekruid*. In soepen vlees en wildgerechten

Cayennepeper - gedroogde en gemalen scherpe soort Spaanse peper; in pikante gerechten

Chilipoeder - mengsel van pepers,oregano,komijn en knoflook; in sausen voor cocktails en in vlees, vis en eiergerechten

Citroenmelisse - verse blaadjes; is een toekruid*. In slaatjes, in lichte sausen bij vlees, vis, champions; toevoegen aan vlees en vis; in vruchtensla en -moes

Dille - blaadjes en steeltjes, vers of gedroogd; is een toekruid*. in slaatjes, in sausen bij vlees, vis en aardappelen, in kool en zuurkool. Bloem en -zaadschermen voor inmaak in azijn

Dragon - Blaadjes en steeltjes, vers of gedroogd; is een toekruid*. In slaatjes, soepen , in vlee-, vis en eiergerechten, in inmaakk in azijn, dragonazijn en kruidenazijn, bestanddel van ravigotekruiden

Foelie - in soepen en sausen, gestoofde vis, in gekruide wijn en slempmelk

Gemberpoeder of djahe - bestanddel van kerrie en soms koekkruiden; in rijsttafelgerechten, mosterdzuur, varkensvlees, chutney, gekruide koek en gebak

Hysop - verse blaren en stengeltoppen; is een sterk smakend toekruid*. In slaatjes, sausen bij vlees en eiergerechten, in kruidenazijn en inmaak in azijn

Jeneverbes - in zuurkool, wild en gevogelte

Kaneel - bestanddel van koek en -speculaaskruiden; in nagerechten, koek, gebak en rode kool

Karwij of kummel - blaadjes en zaden, vers en gedroogd; is een toekruid*. In soepen, sausen, in aardappelpuree (zaden 15 min. weken), zuurkool, in kaasgerechten, en in of op brood en koeken

Kerrie - mengsel van kruiden; in soepen, sausen, bij vlees, gevogelte, vis, in rijsttafelgerechten

Kervel - blaadjes, vers of gedroogd; zachte anijssmaak,is een toekruid*. In slaatjes, vooral komkommersla, in soepen, in sausen bij vlees, vis en eieren, in eiergerechten. Bestanddeel van ravigotekruiden

Knoflook - poeder en zout; in sausen bij vlees, wild, gevogelte en eieren, in sommige kaassoorten,in rijsttafelgerechten, slasoorten, stokvis, goelasj, spaghetti, in kruidenazijn

Kokskruiden - In vleessausen en vleesvulling

Komijn of djinten - in vlees en visgerechten bij rijsttafel, in kaasgerechten, in kool, bij tomaten

Koriander of ketoembar - in vleesgerechten, nasigoreng en andere rijsttafelgerechten, in mosterdzuur, gekruid gebak, in kruidenazijn

Kruidnagel - heel en gemalen; voor rund en lamsvlees en sausen hiervoor, in rode kool, in gekruide puddingsausen en gekruide wijn, gebak, in zoetzuur, rolpens en kruidenazijn

Kruizemunt of pepermunt - blaadjes, vers of gedroogd; in slaatjes, in sausen bij vlees en aardappelen, in vruchtensla en -moes, in kruidenazijn en pepermuntthee

Kurkuma - voornaamste bestanddel voor kerrie; in mosterdzuur

Laulierblad - in gekruide bouillon, in soepen, jus en vlees en visgerechten, in inmaak in azijn

Lavas of maggikruid - bladen en zaden, vers of gedroogd; in soepen sausen, vleesgerechten, groenten, peulvruchten, in kruidenazijn en inmaak in azijn

Marjolein of majoraan - jonge stengeltoppen, vers of gedroogd; in soepen (schildpadsoep), in sausen bij vlees, vis, gevogelte, voor het kruiden van vlees, witte bonen en in tomatengerechten

Mierikswortel - scherp van smaak, is een toekruid*. Geraspt (Kren in Oostenrijk) bij worstjes en in sausen bij vlees en visgerechten. In schijfjes in inmaak in azijn en in kruidenazijn

Mosterd - poeder; in mosterdsaus, slasaus en mayonaise, in tafelzuur, bij stokvis, bij bitterballen, kroketten enz., in chutney

Nootmuskaat - bestanddel van koek en -speculaaskruiden; in lichte soepen en sausen, in aardappelpuree, in gehakt, in eiergerechten, over groenten, in gebak

Oregano - verwant aan marjolein; de Latijnse naam van marjolein is origanum majorana, bestanddel van chilipoeder; gebruikt voor pizza, en voor tomatengerechten. (zie verder marjolein)

Paprikapoeder - in soepen, sausen, vlees, vis en -eiergerechten, spaghetti en dergelijke deegwaren, als garnering.

Peper - is in vrijwel ieder gerecht te gebruiken dat pittig moet zijn

Pepermunt - zie kruizemund

Peterselie - blaadjes en steeltjes, vers en gedroogd; bij voorkeur gebruiken als vers toekruid*. Wordt uitgebreid toegepast, bijv. als aftreksel in bouillon, fijngesneden door bouillon, door groenten zoals dperwten en worteltjes, als garnering op warme en /of koude gerechten, ook als takjes of toefjes naast vlees-, vis- of eiergerechten. Gebakken peterselie bij kroketten e.d.

Piment (all spice, nagelpeper) - smaakt als een mengsel van kaneel, nootmuskaat, kruidnagel en peper; het is een bestanddel van vlees en koekkruiden; in slasaus, bbcsaus, minestrone, appelvulling, mosterdzuur

Pimpernel - verse jonge blaadjes met komkommersmaak; is een toekruid*. De smaak ontwikkeld zich in azijn. In sla, zure sausen, inmaak in azijn en kruidenazijn. Bestanddeel van ravigotekruiden

Pijpkaneel - aftrekken in puddingsausen, zoete soepen en gekruide wijn, in zoetzuur

Rozemarein - blaadjes, vers en gedroogd; in bruine sausen en soepen, in slaatjes, vleesgerechten, vooral van schapenvlees, in vis en eiergerechten, inmaak in azijn, kruidenazijn

Saffraan - stempels van krokussoort; in melkdranken, rijstebrij, risotto, bouillabaisse

Salie - blaadjes, vers of gedroogd; in sausen bij vlees en vis, in saliekoekjes van gistbeslag, saliemelk,in inmaak in azijn, kruidenazijn

Selderij - blaadjes en steeltjes, vers of gedroogd; in slaatjes, soepen en sausen, in bami

Selderijzout - vervangmiddel van selderij

Spaanse peper of lombok - bestanddel van sambals; in pikante soepen en sausen, in rijsttafelgerechten, bij rijst, in inmaak in azijn

Tijm - blaadjes en stengeltoppen, vers of gedroogd; in gekruide bouillon, in sausen en soepen, in vlees-, en eiergerechten, en tomatengerechten

Trassie - garnalen of vispasta; zeer doordringende geur; met name verwerkt in Indische gerechten, zoals nasi goreng. (spaarzaam gebruiken).

Uienpoeder en zout - vervangmiddel van uien

Venkel - blaadjes, vers of gedroogd; in eier en visgerechten, in slasausen. Zaden en schermen voor inmaak in azijn en kruidenazijn en zoetzuur van augurken

Vetsin - Chinese smaakmaker; in de meest gerechten wordt slechts een snufje toegevoegd om afzonderlijke aromas te versterken.


Drogen van verse kruiden

De kruiden met koud water afspoelen, in een doek droogdeppen en dun uitspreiden op een bakblik.

Ze drogen in een nauwelijks warme oven of in een warme oven die is uitgedraaid. De ovendeur op een kier open laten staan.

De kruiden zijn droog als de stengels knappen. De blaadjes afstropen, afkoelen en bewaren in goed afgesloten potten of bussen.

Of de kruiden buiten op een koele plaats (Niet in de zon) drogen. De kruiden in kleine bosjes binden en ophangen.

Wil je je mening achterlaten?
Het is zo leuk om te weten of iemand het heeft gelezen en hoe men het vindt.

.
Klik hier op mijn gastenboek
en laat een gezellige
 krabbel achter

17-02-2010 om 00:00 geschreven door meetandgreetplaza