Daar zaten zeven
kikkertjes
Al in een boerensloot
De sloot was toegevroren
Ze lagen half dood
Ze kwekten niet, ze kwaakten niet
Van honger en verdriet
Daar zaten zeven kikkertjes
Al in een boerensloot.
Teksten rijmen zodat je ze makkelijk
kunt onthouden
In de
middeleeuwen kon het volk niet lezen. Toch bestond de behoefte om belangrijke
gebeurtenissen of wijze lessen over te dragen van generatie op generatie, zodat
ze niet vergeten zouden worden.
Verhalen werden
van mond tot mond doorgegeven, in plaats van te worden opgeschreven. Om het
onthouden van deze verhalen makkelijker te maken werden ze in rijmvorm gegoten.
Ook werden ze vaak melodieus voorgedragen. De eerste gedichten waren dus
eigenlijk liederen.
Geheugen
Een voorbeeld van een verhaal dat uit de middeleeuwen komt is het lied van de
heer Halewijn. Dit lied gaat over een vrouwenmoordenaar, die uiteindelijk door
een koningsdochter wordt onthoofd. Een ander voorbeeld is het Egidiuslied, waarin
een overleden vriend wordt bezongen. De dichters in de middeleeuwen kenden veel
meer liederen uit hun hoofd. Veel dichters kenden vele duizenden dichtregels
uit het hoofd. Dichters hadden mede daarom een groot aanzien.
bedenker van het
Wilhelmus
Wilhelmus Het
schrijven zingend voordragen van liederen hield niet op na de middeleeuwen. Ook
in de 16e en 17e eeuw schreef men nog gedichten die gezongen werden bij
allerlei gelegenheden zoals huwelijken en verjaardagen. Een beroemd voorbeeld
van een historisch gedicht is het Wilhelmus. Veel van deze gedichten werden
gemaakt op bestaande populaire melodieën, zo is het Wilhelmus gebaseerd op
psalmen. Dit waren melodieën die bij een groot publiek bekend waren, waardoor
het lied makkelijk aansloeg.
Volks- en kunstliederen
In de 19e eeuw ontstond er een onderscheid tussen het volkslied en het
kunstlied. Het volkslied vertolkte, vaak in eenvoudige taal, een groepsgevoel
en werd geschreven om gezongen te worden. Volksliederen kon je horen in de
kroeg. Kunstliederen werden bijvoorbeeld voorgedragen in kastelen, door
troubadours. Bij een kunstlied zette een componist een bestaand gedicht op
muziek, ook al was dat gedicht oorspronkelijk niet geschreven om gezongen te
worden. Een voorbeeld hiervan is de liederencyclus Die schöne Müllerin, van
Franz Schubert (1797 - 1828).
Het kunstlied betekende een enorme ontwikkeling: niet langer was het lied een
middel om een verhaal over te dragen van generatie op generatie. Het lied werd
een doel op zich, en de tekst werd onderdeel van de muziek.
Dit staat in het
Oosterpark in Amsterdam
Moraliserend
In de negentiende eeuw was dichtkunst, of poëzie, een zelfstandige kunstvorm
geworden. 19 Eeuwse poëzie had een sterk moraliserend en opvoedend karakter.
Vaak had een gedicht een religieuze grondslag: in gedichten werden mensen
opgeroepen zich te houden aan de wetten van de bijbel.
Tachtigers
Als reactie hierop ontstond eind 19e eeuw de groep de Tachtigers: een groep
dichters die zich wilden afzetten tegen het sterk moraliserende karakter van
het gedicht. De Tachtigers vonden dat een gedicht een persoonlijke uitdrukking
van een persoonlijke emotie moest zijn. In plaats van dienstbaarheid aan de
maatschappij, en het opvoeden van de bevolking, waren originaliteit en
eigenheid hun drijfveren.
Spreektaal
Ook de beleving van het gedicht werd geïndividualiseerd: de Tachtigers vonden
dat poëzie niet voorgedragen moest worden, maar in stilte door het individu
worden gelezen. De gewone spreektaal in gedichten werd door hen vervangen door
een meer persoonlijke en zintuiglijke taal. Mede hierdoor kwam het gedicht
steeds verder van de bevolking af te staan.
Ben ik te min
Boodschap
Begin twintigste eeuw bestond er een scherpe scheidslijn tussen dichters en
zangers. Het maatschappelijke aanzien van de dichter en de rol die hij
eeuwenlang had, lijkt in de tweede helft van de twintigste eeuw over te zijn
genomen door popmuzikanten. Vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw ontstond
een generatie maatschappijkritische popartiesten, zoals bijvoorbeeld Boudewijn
de Groot (Welterusten, meneer de president) en Armand (Ben ik te min). Hun
liederen gaan over politiek en over misstanden in de maatschappij. Ramses
Shaffy zette met zijn teksten mensen aan het denken over hoe ze in het leven
staan (Mens, durf te leven), en vertelt in zijn teksten net als de dichters
tijdens de Middeleeuwen verhalen op muziek.
Jaren '80
Maatschappelijke misstanden zijn ook twintig jaar later nog een belangrijke
inspiratiebron voor popmuzikanten als Frank Boeijen (onder andere in het nummer
Zwart Wit) en het Klein Orkest (Over de muur, Koos werkeloos)Met de
keuzes van hun onderwerpen nemen de Nederlandse popartiesten een bijzondere
plaats in ten opzichte van Amerikaanse en Engelse popteksten, die veel vaker
sex, drugs en Rock & Roll als thema hebben.
Poetry slam
Dichters blijven hun werk wel voordragen, maar dit gebeurt op dichtavonden die
niet door een groot publiek bezocht worden. Vanuit Amerika komt het fenomeen
poetry slam overwaaien. Een poetry slam, ontstaan in Chicago als reactie op het
teruglopende animo voor dichtavonden, is een dichtavond in wedstrijdvorm. Het
publiek bepaalt de winnaar. Onder invloed van de poetry slams ontstaat een
nieuw soort dichter: de podiumdichter. Voordracht wordt, net als in vroeger
tijden, weer een belangrijk aspect van poëzie. De scheidslijn tussen dichten en
zingen, die in de loop er eeuwen was ontstaan, wordt mede onder invloed van de
poetry slams in de loop van de twintigste eeuw weer deels opgeheven.
Grens dichten en zingen
Niet alleen vanuit de dichters wordt de grens tussen dichten en zingen
opgerekt. Veel Nederlandse popgroepen kennen hun teksten zon belangrijke rol
toe dat zij er toe overgaan deze uit te brengen in boekvorm. Denk aan de boeken
van Doe Maar, Blof, De Dijk en The Lau van de Scène.
Er is een land
zo heel dichtbij
waar alles mag
en alles kan.
Een land voor haar,
een land voor hem,
een land voor jou en mij.
In dat land is niemand koning,
niemand speelt de baas
Liefde en vertrouwen;
begrip en medeleven,
zijn er de wet.
Waar is dat land te vinden?
Waar zou dat kunnen zijn?
Iedereen mag daar gaan wonen;
iedereen vindt daar een thuis.
Groot en klein;
blank en zwart
Dat mooie land is altijd heel dichtbij:
Het is te vinden
in je hart!
Dans
en sport liggen soms dicht bij elkaar. Bijvoorbeeld de vechtsport Capoeira
meestal in Brazilië te vinden. Door de sierlijke, vloeiende bewegingen ziet het
eruit als een dans. Breakdance zit dan ook vol bewegingen die uit de sport
afkomstig zijn. Bij Capoeira zijn de soepelheid en snelheid van de beweging
belangrijker dan pure kracht.
Capoeira
bestaat uit vechtdans, percussie en zang. De opzwepende muziek bepaalt het
ritme van de bewegingen. Het belangrijkste instrument is de berimbau, dat
bestaat uit een houten boog met een snaar en een kalebas die als klankast
dient. Verder wordt er gebruik gemaakt van een tamboerijn (pandeiro), een grote
trom, de attabaque, de djembé en 2 bellen die agogo worden genoemd. De
berimbauspeler bepaalt het ritme en leidt de zang. De rest vormt het koor.
Individuele expressie
Breakdance
is geen groepsdans. Het is een individuele expressie die je binnen een groep
beleeft en vormgeeft. Het doel is: proberen de ander te overtreffen. Als
groepen samen optreden is het wel belangrijk dat de dansers een eenheid vormen.
De groep staat in een cirkel en om de beurt vertonen de dansers hun kunsten:
een battle.
Waarom een dagelijkse knuffel je bij de dokter weghoudt
Waarom
een dagelijkse knuffel je bij de dokter weghoudt
Een
knuffel zou wel eens effectiever kunnen zijn dan een appel om de dokter weg te
houden. Regelmatige omhelzingen verminderen namelijk het risico op hartziektes,
pakken stress en vermoeidheid aan, geven een boost aan het immuunsysteem,
verlichten depressies en weren infecties af.
Dat
blijkt althans uit een nieuwe Britse studie, waarvoor zowel mannen als vrouwen
tussen 20 en 49 jaar onderzocht werden.
Reacties
Wetenschappers stelden daarbij vast dat tien seconden knuffelen je bloeddruk
doet verlagen en het gehalte van verschillende hormonen verandert. Zo daalt het
gehalte van de stresschemicaliën, waaronder ook cortisol. Tegelijkertijd stijgt
het gehalte van 'gelukshormonen' zoals oxytocine.
"De positieve emotionele ervaring van knuffelen roept biochemische en
fysiologische reacties op", legt onderzoeksleider dr. Jan Astrom uit.
Oxytocine
Vooral het vrijkomen van oxytocine heeft een grote invloed op je lichaam. Dat
hormoon wordt in de eerste plaats vrijgegeven bij een bevalling en bij het
geven van borstvoeding, waarbij het het vrijkomen van melk stimuleert. Tot voor
kort werd gedacht dat het effect van oxytocine hiertoe beperkt bleef.
Recent onderzoek toont echter aan dat het veel meer effecten heeft: van het
verbeteren van sociale vaardigheden, over het aanpakken van stress tot het
stimuleren van vertrouwen.
Knuffel
En het vrijkomen van dat hormoon kan dus uitgelokt worden door knuffels. De
huid bevat namelijk een netwerk van kleine, eivormige drukgebieden. Die voelen
de aanrakingen en staan in contact met het brein via de nervus vagus (of de
tiende hersenzenuw).
Die hersenzenuw kronkelt door het lichaam en is verbonden met een aantal
organen, inclusief het hart. Daarnaast is het ook verbonden met de
oxytocinereceptoren. De wetenschappers denken dan ook dat de stimulans van de
nervus vagus zorgt voor een stijging van de oxytocine, wat op zijn beurt een
waterval aan gezondheidsvoordelen in gang zet
Waarom man fout cadeau koopt: hij weet niks over zijn vrouw
Waarom
man fout cadeau koopt: hij weet niks over zijn vrouw
Voor
heel wat mannen wordt het zoals elk jaar een moeilijke zoektocht naar een
kerstcadeautje voor hun vrouw. Dat is echter niet verwonderlijk nu blijkt dat
ze bijna niks over haar weten: van kledingmaat over parfum tot favoriete
winkel.
Vrouwen
beschouwen dit als basisinformatie, maar in werkelijkheid hebben mannen niet
het flauwste idee. 39 procent kent bijvoorbeeld de behamaat van zijn vrouw niet,
terwijl 23 procent geen idee heeft over haar schoenmaat. Hetzelfde aantal kent
ook de gewone kledingmaat van zijn vrouw niet.
En zelfs als ze het wel weten, blijft het moeilijk om een ideaal cadeautje te
vinden, aangezien 24 procent de favoriete kledingwinkel van zijn vrouw niet
kent.
Data
Verder is ook een parfum als cadeautje voor veel mannen geen optie, omdat 34
procent niet weet wat haar favoriete geurtje is. Bovendien moet je als vrouw
nog geluk hebben dat hij je verjaardag niet vergeet, aangezien 12 procent zelfs
de geboortedatum van zijn vrouw niet kent.
Ook andere data leiden tot problemen, met één derde die zich niet meer
herinnert op welke dag hij zijn vrouw leerde kennen.
Ook
over andere eigenschappen van hun vrouw hebben heel wat mannen geen flauw idee.
Het gaat onder andere om haar echte haarkleur (11 procent), waar ze naar school
ging (28 procent) en wat ze precies doet als job (10 procent).
20 procent had dan weer geen idee hoe de beste vriendin van zijn vrouw heet,
terwijl hetzelfde aantal niet weet of ze aan allergieën lijdt. Ook op de vraag
wat haar favoriete liedje of film was, moesten vele mannen het antwoord
schuldig blijven.
Vreemde
Uiteraard leidt dat tot grote ergernis bij heel wat vrouwen. 40 procent bekende
al eens ruzie te maken omdat de man dingen vergat die hij wel zou moeten weten.
12 procent van de vrouwen bracht ook al eens een cadeautje terug naar de
winkel, omdat hun man de verkeerde keuze maakte.
"Er zijn toch een aantal dingen die mannen zouden moeten weten over hun
partner, zoals de kleur van hun ogen en haar", vindt Gemma Mason van
Superdrug, die het onderzoek uitvoerde We zullen mannen snel vergeven als ze
ons telefoonnummer niet kennen (54 procent), maar het is niet moeilijk om te
zien welk parfum we gebruiken. Een verkeerd cadeautje kan ervoor zorgen dat een
vrouw zich als een vreemde voelt voor haar eigen man."
Mannen kunnen dus nog iets leren van hun vrouw, want zij weten wél alles over
hun partner en kunnen zo meestal het perfecte cadeautje uitkiezen.
Krumping
is de nieuwe trend op dansgebied. De dansstijl is te zien in verschillende
videoclips en in de film Rize. Krumping is heftig, lenig en agressief. Een
uitlaatklep voor frustraties, niet een dans om voorzichtig te zijn. Deze hiphop
dansstijl ontstond ongeveer 10 jaar geleden in de getto's van Los Angeles.
Krumping
wordt gedanst op hiphopmuziek en is heel snel. Krumping is, net als
breakdancen, een battle-dance. Net als breakdancen is krumping ontstaan in het
getto, niet in New York maar in Los Angeles. Maar de danstaal van krumpers
lijkt niet op die van breakdancers. Breakdancers showen hun hoogstandjes vooral
dicht bij de grond, met een headspin als hoogtepunt. Krumpen gebeurt op 1 of 2
voeten. Knieën gebogen, borstkas heen en weer en armen krachtig in de lucht. De
bewegingen zijn geïnspireerd op bewegingen uit Afrikaanse dansen.
Battle
Een
groep krumpers staat bij de battle in een cirkel om de actieve krumper heen en
de krumpers wisselen daarbij van plaats. Wie van de krumpers in de cirkel het
meeste applaus, gefluit en gejoel ontvangt, is de winnaar van de battle.
Snelheid, agressie, inventiviteit, kracht, lenigheid en acrobatiek, daar scoor
je punten mee. Vooral de snelheid binnen krumping is opvallend. Hoe sneller de
krumper de bewegingen achter elkaar kan doen, hoe beter hij de dans beheerst.
Dansen als alternatief
voor de ellende
Krumping
is ontstaan uit clowning. Clowning is een dansstijl die Thomas Johnson, een
inwoner van de achterbuurten van Los Angeles, ontwikkelde om kinderen in de
gettos weer te laten lachen. Johnson probeerde op kinderfeestjes de jeugd die
opgroeide te midden van drugsdealers en moord en doodslag een moment van
plezier te geven. Gekleed in een clownspak, zijn gezicht geschminkt en met een
grote afropruik in regenboogkleuren op, werd hij Tommy the Clown. Met
schokkerige, spastische bewegingen bracht hij de kinderen aan het lachen. De
kinderen vonden het prachtig. Al snel had Tommy de Clown een slinger van
kinderen achter zich aan die hem kopieerden. Clowning werd een hit in de buurt
en een uitlaatklep voor de jeugd. Er ontstonden tal van groepen die aan de
nieuwe dansstijl deden. Johnson nam een stel van hen op in zijn eigen groep en
trainde ze om op te treden. Ze noemden zich de Hiphop clowns.
Van clowning naar krumping
Johnson,
die ooit zelf drugsdealer was, zette battles tussen de verschillende groepen
op. De battles boden de kinderen de kans de massa te ontstijgen. Een kans om
succesvol te zijn en een alternatief voor de goot en geweld. Clowning
verplaatste zich van wedstrijden op straat naar grote stadions. Door de grote
wedstrijden werd de dans steeds feller, sneller en heftiger waardoor de
bewegingen van grappig naar imponerend en krachtig veranderden. Zo was krumping
geboren, de serieuze versie van clowning. De krumpingdansers zetten hun
volledige lichaam in. Met een sterke adrenalinestoot dansen ze snel, agressief
en zeer expressief. Gezichtsschilderingen zijn kenmerkend aan de dans. De
culturele betekenis gaat verder dan die van het clownbeeld. Het symboliseert de
heilige Afrikaanse oorlog, waar mensen zich ook beschilderden met verf.
Inmiddels is krumping als dansstijl overgewaaid van LA South Central naar de
rest van de wereld.
Actueel
Krumping
is snel verspreid. De dansstijl bereikte binnen kort tijd onder andere Japan,
Schotland en ook Nederland. De film Rize van David LaChapelle heeft hier een
belangrijke bijdrage aan geleverd. In deze film wordt getoond hoe de dansstijl
is ontstaan en vooral ook welke emoties ten grondslag liggen aan de felle
bewegingen. Omdat de dans, zeker door ervaren krumpers, zo snel wordt
uitgevoerd, wordt aan het begin van de film verzekerd dat er geen enkel deel
van de film versneld is opgenomen. De dansstijl is ook te zien in videoclips
van Missy Elliott (Im really hot), Black Eyed Peas (Hey mama) en Chemical
Brothers (Galvanize). Te zien op You Tube.