Acht kruiden een gedicht van auteur Karel Vertommen.
Acht kruiden
Neem salie, kerrie en komijn, laurier, cayenne, roosmarijn, ook paprika en venkel, zij geven aan de spijzen pit... Maar in het leven krijgt men dit met vriendschap enkel.
Een groot stuk medemenselijkheid houdt men op temperatuur bereid, met Korinthiërs 13 marineren, maak dan met zorg en paar aan paar een bed van echtelijke liefde klaar, nu flink flamberen.
Blus met een halve kapper room van zacht geduld die felle droom, laat alles zachtjes stoven. Warm opgediend met oude wijn kan zulk een schotel een festijn van levenskunst beloven.
Maar salie, kerrie en komijn, laurier, cayenne, roosmarijn, ook paprika en venkel, zij geven aan de spijzen pit... Doch in dit leven krijgt men dit met vriendschap enkel.
De biet is niet onmiddellijk de groente die het meest tot onze verbeelding spreekt. Ze staat zo een beetje synoniem voor armoedigheid, en in haar klassieke Groentenkookboek noemt Jane Grigson haar weinig inspirerend, tenzij u een voorliefde heeft voor sterk gekleurd eten. Ongeschild is de biet zeker niet moeders mooiste wat wellicht haar geringe populariteit helpt te verklaren maar neem de schil weg en je hebt een fantastische groente die eender welk bord opfleurt. We halen de rode biet dus met veel plezier weer uit de kast
Laatbloeier De wilde voorouder van de bieten die we vandaag kennen, was een zeebiet, de Beta maritima, die in lang vervlogen tijden langs de kusten van Zuid-Europa en West-Azië groeide. Hoewel de bladeren al gegeten werden ten tijde van de Grieken, drie eeuwen voor Christus, gebruikte men de wortelknol lang vooral als medicijn. De meest populaire afstammeling van deze wilde variant is de suikerbiet, die in de 19de eeuw een serieuze concurrent werd voor het suikerriet. De dikke ronde biet zoals wij hem kennen, verscheen voor het eerst in de keukens van onze streken rond 1550. Ondanks haar zoete smaak werd de groente pas populair in de 17de eeuw, in Frankrijk. De rode biet wordt nog het meest van al gegeten, maar daarnaast bestaan er ook goudgele en witte varianten.
Soorten Van juni tot september vind je in de winkel kleine ronde zomerbietjes die erg zacht smaken. Als je ze kookt zijn ze na zon twintig minuten gaar, wanneer het vel loskomt. Het loof, dat helder en groen moet zijn, kan je bereiden als spinazie. Dergelijke zomerbieten zijn in de koelkast één week houdbaar. Van oktober tot april vind je de grotere, soms ovaalvormige winterbieten. Ingegraven in droog wit zand op een koele plaats, kan je ze tot wel drie maanden bewaren. Deze hardere soort vraagt een kooktijd van één tot drie uur. Ze worden daarom ook gekookt verkocht. Je kan ze dan als groente in salades en in soep verwerken.
Gekookt, gebakken, gemarineerd of rauw Bietjes kunnen zowel rauw als gekookt gegeten worden. Rauw kan je ze raspen en mengen met een geraspt appeltje, rauw witloof, mandarijn eventueel met een dipje. Om verkleuring te vermijden kan je de biet best raspen net voor het opdienen. Bij een bietensalade hoort traditioneel mierikswortel, maar ook geraspte sinaasappelschil met amandelen doet het uitstekend. Als je ze niet rauw lust, kan je bietjes ook koken of stomen. Schillen hoeft niet. Zo blijven de voedingswaarde en de kleur beter behouden. Laat ook wat loof aan de biet om bloeden te voorkomen. De smaak is echter altijd beter als je de bieten gaar stooft. Je kan bietjes ook bakken in de pan, bijvoorbeeld met ui, appels, azijn, kruidnagel, laurier, zout en suiker, en wat water om aanbakken te voorkomen. Of probeer het eens met ui, kaneel, muskaatnoot, zout en peper, in droge rode wijn aangelengd met water. Bieten kan je ook bakken in de oven of op een houtvuur. Dol op chutney? Marineer rode biet met mierikswortel, anijs, koriander en wat karwijzaad in half om half wijnazijn. Laat inkoken, zoet het eventueel wat extra en verras je gasten met een erg originele smaak. De mogelijkheden zijn eindeloos
Kanker & stress Van bietjes rood worden kindertjes groot. Zou onze oma al aan de grote hoeveelheid vitamine C en koolhydraten gedacht hebben toen ze ons als kleine uk verplichtte de bieten naar binnen te proppen? Dat de rode biet een gezonde groente is staat buiten kijf. Ze bevat onder meer ook magnesium, ijzer en foliumzuur. In de groene bladeren zit ook calcium en bètacaroteen. Mooi meegenomen is dat bieten arm zijn aan vet en calorieën. Het rode pigment betacyanin zou bovendien anti-kankereigenschappen bezitten, en bieten zouden ook de zuurstofopname opmerkelijk verbeteren. En misschien kan rode biet je zelfs helpen om opgewekt te zijn. Meer onderzoek is nodig, maar geweten is in elk geval dat rode bieten de stof uridine bevatten, die zou helpen bij het behouden van het emotionele evenwicht. Rode biet tegen de blues
De kleur van je huid wordt bepaald door de hoeveelheid pigment (het zogenaamde melanine) in je huidcellen. Dit melanine beschermt je huid tegen de schadelijke stralen van de zon. Hoe meer melanine hoe donkerder je huid en hoe beter je beschermd bent.
Wanneer je in de zomer veel in de zon bent wordt je huid bruiner om je beter te beschermen. Mensen die van oorsprong uit warme en zonnige landen komen hebben een donkere huidskleur doordat in hun huid veel beschermend pigment zit. De basis hoeveelheid melanine in je huid is erfelijk bepaald, dus de zoon of dochter van ouders met een donkere huidskleur zal ook in het regenachtige België en Nederland geboren worden met veel melanine.
Komkommersalade met pinda-limoendressing eens iets anders.
Komkommersalade met pinda-limoendressing,
Ingrediënten voor 4 personen
2 limoenen, 1 rode peper, 2 el. bruine basterdsuiker, 1 el lichte soja saus, 4 el ongezouten pinda′s, 1 komkommer, 2 bosuitjes, 1 zakje veldsla, 1 zakje verse koriander.
Voorbereiding
1 limoen schoonmaken en raspen. Beide limoenen uitpersen. Peper wassen, halveren, zaadjes verwijderen en peper in reepjes snijden. In kom limoensap, rasp, suiker, peper en sojasaus met 3 el water tot dressing roeren. Komkommer schillen, halveren en met lepel zaadjes eruit schrapen. Komkommerhelften in dunne plakken snijden. Bosuitjes schoonmaken, wassen en in lengte in dunne reepjes snijden
Bereidingswijze
Veldsla over platte schaal verdelen, komkommerplakken erop leggen. Bosuireepjes en koriander erover strooien. Dressing erover scheppen.
Speeksel versnelt het genezingsproces van kleine wondjes. Vroeger werd gedacht dat het speeksel een proteïne bevatte dat de bacteriën doodde, maar dat is niet zo. Speeksel, en meer bepaald het proteïne histatine, zorgt ervoor dat het weefsel sneller herstelt. Dat ontdekten Nederlandse wetenschappers.
De wetenschappers testten histatine, dat cellen in een mondwondje sneller doet groeien, op weefsel in een laboratorium. Na 12 uur waren de wondjes die aan speeksel waren blootgesteld gedicht, terwijl de onbehandelde open bleven. Dit mechanisme is waarschijnlijk de verklaring waarom dieren letterlijk hun wonden likken.
Gehoopt wordt dat deze bevindingen mensen met slechthelende wonden kunnen helpen, zoals bij diabetes en brandwonden. Of dit mechanisme werkt voor een wonden van elke grootte is niet duidelijk.
Oude geschriften en afbeeldingen tonen ons dat de rammenas of Raphanus sativus al in het oude Egypte bekend was. De rammenas was ooit het basisvoedsel voor de Egyptische boeren en slaven die de piramiden bouwden. Dit wortelgewas bleek bovendien een echt cultuurgoed te zijn tijdens de Oudheid. Zo staan in de tempel van Apollo in Delphi een zilveren wortel, een loden koolraap en een gouden rammenas afgebeeld. Vandaag lijkt hij wat in de vergeethoek geraakt. Tijd dus om deze oude knol van onder het stof te halen...
Variëteiten De rammenas is een wortelgewas, wat betekent dat enkel het ondergrondse deel, de wortel dus, wordt gebruikt voor consumptie. Dat er zomer- en wintervariëteiten bestaan, merk je al aan de benamingen: de rammenas of zwarte radijs is de wintervariëteit. De Fransen spreken over radis dhiver et dautomne en de Engelsen noemen hem winter radish. Er zijn rassen met een ronde wortel en er zijn er met langwerpige wortels. Wanneer er geteeld wordt op grond die slecht doorlaatbaar is, worden best ronde rassen gebruikt omdat de langwerpige te snel vertakken. De zwarte rammenas heeft een erg scherpe smaak. Hij is vooral verkrijgbaar in oktober, november, december en februari. Rettich is de Duitse benaming voor de witte zomerrammenas. Rettich komt van het Latijnse woord radix, wat wortel betekent. Rettichwortels kunnen wit, rood, roze, paars of bruin zijn, maar onder de schil zijn ze altijd wit. Ze hebben een vrij pittige smaak maar zijn milder dan de zwarte rammenas. Rettich is er vooral in maart, april en augustus maar ook in mei, juni en juli.
En dan is er nog de daikon, ook oosterse of Japanse radijs genoemd. Het gaat hier om een Japans hybrideras van de rammenas dat bij ons vooral in juni, juli en augustus te vinden is. De plant groeit zowel boven- als ondergronds veel sterker uit dan de gewone rammenas. Het vruchtvlees van de daikon is in tegenstelling tot de zwarte rammenas zoet en zacht van smaak. In vulkanische streken van Japan teelt men een reuzenvariëteit: de Sakurajima mammouth, een ronde witte wortel die tot 45 kg kan wegen!
De wortels van de daikon zijn meestal wit, maar wegens de toenemende westerse belangstelling worden kleurvarianten geteeld. Red meat bijvoorbeeld is een ronde daikon met rood vruchtvlees, een witte schil en een groene kraag. De green meat variant is langwerpig met groene schil en lichtgroen vruchtvlees. De ronde tricolor heeft rood vruchtvlees en een groen-witte schil en de murasaki-shikibu is bovenaan paars, wit onderaan en heeft wit vruchtvlees.
Bij aankoop is het belangrijk dat de wortels van de rammenas stevig aanvoelen en niet gerimpeld zijn. Wanneer het lof nog niet verwijderd is, moet het een frisgroene kleur hebben. De zwarte rammenas bewaart het best buiten de koelkast, op een koele plaats (12°C) gedurende een tweetal weken. De rettich kan wel in de koelkast en is daar, zonder lof, zon 14 dagen houdbaar. Nadeel is dat deze groenten snel uitdrogen en dus best afgedekt bewaard of af en toe bevochtigd worden.
In de keuken Daikon is zeer populair in de Aziatische keuken. Deze groente is voor Japanners wat de aardappel voor ons is. Je kan daikon rauw eten, gekookt in soepen of opgelegd in zoet-zuur. Tegenwoordig zijn de gekiemde zaden of daikonkers erg in trek.
Zwarte rammenas en rettich worden vooral rauw gegeten. In schijven tussen de boterham met wat peper, zout of gomasio (een mengsel van zeezout en gemalen sesamzout), als bijgerecht bij een warme maaltijd of geraspt in salades in combinatie met appel, biet, wortel of ananas. Wanneer rammenas gestoofd wordt met wat knoflook doet de smaak aan raapjes denken.
Rammenas wordt zelfs als medicijn gebruikt in de alternatieve geneeskunde, onder meer tegen hoest. Hiervoor wordt de top van de groente afgesneden en wordt er een gaatje dwars door de rammenas geboord. De groente wordt uitgehold, en er wordt een lepel honing opgeschept. Dan laat men de groente gedurende een nacht uitlekken boven een kopje of glas en s morgens is de hoestsiroop klaar.
Hoe lang is het geleden dat je met de blote voetjes in het gras hebt gelopen? Dokters adviseren dat een ochtendlijk tripje door het natte gras een ideale manier vormt om je mentale gezondheid op peil te houden. De zomer is de ideale moment om je geest te prikkelen.
1. Door in de vroege ochtend op het gras te trippelen, ontstaat er een verkoelend effect op je lichaam. Zo raakt je lichaamstemperatuur in balans, zeker tijdens warme dagen en nachten.
2. Een wandeling op blote voeten heeft een heilzaam effect op je bloedcirculatie. Door te wandelen activeer je de spieren in de benen, en wordt het bloed richting hart geduwd. Deze cardiovascualaire training en de koele ochtendatmosfeer voorkomt dat je minder snel uitgeput raakt.
3. Groen gras geeft een zachte indruk voor je ogen. Het zenuwsysteem in je ogen staan in verbinding met degene in je voeten. Door deze langs je voeten te activeren, vaart ook je zicht er wel bij.
4. Blootsvoets lopen helpt om te ontstressen. Spieren en aders krijgen meer energie waardoor ook je lichaamsimmuniteit verhoogt.
5. Ook het contact met de natuur maakt een mens gelukkig. De dauwprikkels verhogen dat gevoel nog.
- 2 venkelknollen - 1 kleine krulandijvie - 100 g rucola - 150 g harde blauwe kaas (Roquefort, Fourme d'Ambert) - 50 g walnoten, licht geroosterd en grof gehakt - 1 eetlepel xeresazijn - 2 eetlepels balsamicoazijn - 1 rode ui - 4 cl olijfolie - 3 cl walnootolie - peper en zout
Bereiding - Was de krulsla en zwier droog. - Snijd de venkel en de rode ui in heel fijne plakjes op de allessnijder en leg ze in ijskoud water met ijsblokjes. - Mix de twee soorten azijn en voeg geleidelijk aan de olijfolie en de walnootolie toe om een vinaigrette te bekomen, kruid de vinaigrette met peper en zout. - Snijd de blauwe kaas in blokjes. Meng de venkel en de rode ui met de krulandijvie, rucola en de blauwe kaas, druppel de vinaigrette over de salade.
Vorige maand hield de VN een wereldwijde opiniepeiling. Om het eenvoudig te houden werd er slechts 1 vraag gesteld: "Zou U alstublief uw eerlijke mening willen geven over de oplossingen voor het tekort aan voedsel in de rest van de wereld?" Dit bleek echter een verkeerde vraagstelling te zijn, waardoor deze opiniepeiling jammerlijk is mislukt, want...
In Afrika, wisten ze niet wat voedsel was. In Oost-Europa, wisten ze niet wat eerlijk was. In West-Europa, wisten ze niet wat tekort was. In China, wisten ze niet wat mening was. In het Midden-Oosten, wisten ze niet wat oplossingen zijn. In Zuid-Amerika wisten ze niet wat alstublief was. In de VS, wisten ze niet wat de rest van de wereld was.
In het herfstnummer 2002 van The Vegetarian, het tijdschrift van de Engelse Vegetarian Society, stond een reisverslag over een uitstap naar België. Het voornaamste reisdoel was het "Festival van de pompoen en andere zeldzame, vreemde en vergeten groenten", dat sinds 1980 elk jaar wordt gehouden in Tourinnes-Saint-Lambert in Waals-Brabant. Hoogtepunt van dit evenement is de wedstrijd om de zwaarste pompoen van het jaar en om de mooist geklede pompoen, die dit jaar werd gewonnen door een Fransman die zijn exemplaar had verkleed als klok...
Reuzenbes
Botanisch hoort de pompoen niet thuis bij de groenten maar is hij een reuzenbes onder de watervruchten. Tegelijk is hij verwant aan de komkommerachtigen, waartoe eveneens meloen, augurk en courgette behoren. Van de pompoen bestaan er in de hele wereld wel 850 soorten, verschillend in vorm, kleur, grootte en smaak. In winkels en op markten zijn soms exemplaren te bewonderen van 50 kg. In het Guinness Book of Records worden pompoenen vermeld van 400 kg met stengels van 10 meter! Het exemplaar dat dit jaar winnaar werd op hogergenoemd festival woog ruim 120 kg. De niet eetbare soorten die zich uit witte bloemen ontwikkelen zijn als herfstdecoratie in het interieur of winkelraam een kleurrijke blikvanger die met succes een najaarssfeer weten te scheppen.
Wereldburger
Uit archeologisch onderzoek blijkt dat de prachtige geel-oranje kelkvormige bloemen van de pompoenplant al 10.000 jaar voor onze tijdrekening op de vruchtbare bodem van Zuid-Amerika de wildernis sierden. Bij opgravingen en in holen en grotten werden zaden van drie oude wilde pompoensoorten teruggevonden, vooral in de nabijheid van Oaxaca (Mexico). Voor de indianen van de Nieuwe Wereld vormden pompoenen samen met maïs en bonen het basisvoedsel en deze groente verdiende dan ook hun goddelijke verering.
Etnologische botanici stelden vast dat de Mayas en de Azteken de oerinwoners van Zuid-Amerika de pompoen altijd samen met maïs en bonen verbouwden. Ook in andere regionen duikt dit combinatiepatroon op, waardoor specialisten van mening zijn dat de volkeren uit de pre-Columbiaanse tijd reeds intuïtief wisten hoe te voldoen aan de basisbehoeften van de menselijke voeding. Volgens de moderne voedingsleer verkrijgt men door de verbinding van verschillende koolhydraathoudende spijzen namelijk uitstekende plantaardige eiwitcombinaties.
Op de akkers van de Pawnees, een indianenvolk dat in het gebied van Kansas en Nebraska (V.S.) leefde, werden zeven soorten pompoenplanten verbouwd. Het zou de verdienste van de Pawneevrouwen zijn - die bekend stonden als bekwame tuiniersters - dat de pompoen zich van wilde plant tot cultuurplant heeft ontwikkeld.
Net zoals de tomaat en de aardappel heeft de pompoen zijn weg naar Europa gevonden. De Grieken en de Romeinen verwerkten pompoenzaden in amandelolie voor huidverzorging. Vanaf 1550 staat de reuzenpompoen (Cucurbita maxima) vermeld in de plantkundeboeken. In het 16de- en 17de-eeuwse Europa prijken pompoenen in stillevens van de Vlaamse schildersschool.
Oranje goud
Pompoenen leveren met 10 kcal per 100 g weinig energie maar hun vezels en zetmeelgehalte brengen een goed verzadigingsgevoel teweeg, wat voor zwaarlijvige mensen op dieet erg welkom is.
Hun voornaamste pluspunt is het gehalte aan bètacaroteen (provitamine A). Met 2 mg per 100 g is pompoen na wortels en spinazie de caroteenkampioen: 200 g pompoen levert reeds de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid caroteen. De felst gekleurde diep-oranje soorten zijn de rijkste caroteenbronnen. Gezien provitamine A een belangrijke rol speelt bij het neutraliseren van vrije radicalen is ze van groot belang voor het immuunstelsel.
Verder zijn nog de vitamines E, C en die van het B-complex vertegenwoordigd. Wat mineralen en spoorelementen betreft, komt kalium op kop met 323 mg/100 g vruchtvlees. Verder zijn nog calcium, magnesium, ijzer, fosfor en silicium aanwezig.
Aan te stippen valt dat pompoen nitraat-arm is en geen purine bevat.
Pompoen bevat 80-90% water, wat samen met de ideale natrium-kalium verhouding van deze groente een waterafdrijvend middel vormt met ontzurend karakter. Goed nieuws dus voor jicht- en reumapatiënten. Ook bij nier- en hartkwalen die gepaard gaan met waterophoping kan pompoen in de voeding goede diensten bewijzen.
Pompoenpitten
Pompoenpitten zijn in de volksgeneeskunde een eeuwenoud middeltje tegen blaas- en nierklachten en tegen goedaardige prostaatproblemen. Reeds in het oude China noemde men de pompoen de keizer van de tuin. De fascinerende werking van zijn zaden berust op het samenspel van waardevolle nutriënten. Fytosterolen en alkaloïden helpen bij prostaatvergroting; kalium en vitamine E versterken de blaasspieren; selenium zorgt bij sporters voor celbescherming bij intensieve belasting; zink versterkt het immuunsysteem en het vitamine B-complex zorgt voor een probleemloze stofwisseling. Bovendien zijn pompoenpitten een efficiënt middel tegen darmparasieten.
Pompoenpitolie is zeer aromatisch, dik en bruin, en het is even wennen aan haar sterke smaak. Ze wordt verkocht in donkerkleurige glazen flessen of blikken bussen van hoogstens een halve liter. De olie moet beschermd worden tegen het licht opdat ze niet ranzig zou worden. Op de lijst van olieën staat ze hoog gerangschikt met 64% onverzadigde vetzuren, waarvan 28% enkelvoudige en 53% meervoudige. Pompoenpitolie bevat het kankerremmende mineraal selenium, wat niet direct synoniem is voor genezing maar voor vertraging of eventuele preventieve bescherming. Ze wordt eveneens aangeraden ter versterking van het spier- en bindweefsel omdat ze magnesium en vitamine E bevat. Uitwendig gebruikt verzacht ze brandwonden.
Folklore
Op de vooravond van Allerheiligen wordt in Groot-Brittannië en in de Verenigde Staten een feest van Iers-Keltische oorsprong gevierd: Halloween. Van uitgeholde pompoenen worden met wat snijwerk een soort lantarens gemaakt waarin men kaarsen laat branden. De lampions sieren tuinen en vensterbanken. Kinderen verkleden zich in heksen, tovenaars, spookjes en roepen trick or treat! aan alle deuren. Ook bij ons is het gekend.
Naast Halloween komt in de V.S. de pompoen ook voor op Thanksgiving, op de vierde donderdag van november. De laatste jaren zijn door de groeiende belangstelling voor vegetarisme talrijke alternatieven voor de gevulde kalkoen in tijdschriften en kookboeken te vinden (onder meer de befaamde Tofurkey of kalkoen turkey van tofu!). De traditionele pompoengerechten (zout en zoet) blijven hun traditionele plaats in het menu behouden.
Pompoenen kweken, oogsten en bewaren
De pompoenfamilie omvat zoveel soorten, verschillend in vorm, grootte, kleur en gebruiksmogelijkheden, dat het kiezen van het zaad de moeilijkste opgave is. Bij de pompoenen (Cucurbita maxima en Cucurbita moschata) bestaan verschillende rassen: gele reuzen, Golden Debut, Butterball, Lunga di Napoli, Ponca, Gold Nugget, Table King Bij de courgettes (Cucurbita pepo of mergpompoen) vinden we onder meer de rassen Elite Blackini, Kussa, Clarita, Tondo di Piacenza, Greyzini, Eldorado, Gold Rush en de spaghettipompoen. Onder de pattisons met hun merkwaardige ronde vorm, lichtjes afgeplat met gelobde randen, onderscheiden we Patty Pan, White Bush, Peter Pan, Custard Yellow, en Sunburst.
Het kweken van pompoenen is niet arbeidsintensief een echte vrijetijdshobby. Wie geen tuin bezit kan kleinere soorten houden in bloempotten of -bakken. De grotere exemplaren vragen wat meer ruimte voor hun rankende takken. Het liefst groeit pompoen op humusrijke grond - vandaar dat een plant soms spontaan opduikt op een composthoop uit een gekiemd zaadje. Hoewel hij afkomstig is uit regionen met tropische temperaturen, gedijt hij goed in onze Midden-Europese zomer. Het is een plant met een enorm aanpassingsvermogen. Op een zonnige plek met een buurplant die hem af en toe wat schaduw verschaft is hij best tevreden. De groei van pompoenen wordt zelfs nog bevorderd als ze allemaal samen in een bed staan.
Bij de grote exemplaren is het nuttig een vlakke steen, tegel of plankje onder de zware vrucht te leggen om ze tegen het rotten op de natte aarde te beschermen. Pompoenen zijn vorstgevoelig. Wees niet verwonderd slakken rond je pompoenen te vinden, want die trekken ze aan. In droge periodes veel water geven.
Pompoenen oogsten doet men het best als ze volledig rijp zijn - dus als de stengel houtachtig is geworden en de vrucht een hol geluid voortbrengt wanneer men erop tikt. Je bewaart de groente bij voorkeur in een koude, droge ruimte (10-13°) - een vochtige kelder is niet geschikt. De bewaarperiode verschilt volgens de soort, maar de reuze-tuinpompoen kan men toch houden tot de eerste vorst dreigt. Wie een eerste poging wil wagen, vindt specifieke aanwijzingen op de zaadzakjes in de handel.
Culinair
En nu is het de hoogste tijd om de pompoenen de keuken binnen te rollen. Pompoen op het menu is geen garantie voor een smakelijke maaltijd als je niet een beetje thuis bent in de kruidenkeuken. Op zich is het vruchtvlees flets, zowel rauw als warm bereid. Geraspte pompoen als deel van een rauwkostschotel kan met om het even welk sausje op smaak gebracht worden. Bij de warme bereidingen heeft men de keuze tussen een Aziatisch (koriander, piment, kardemom, gember, kerrie) of een Europees (muskaatnoot, oregano, paprika, knoflook, kaneel, kruidnagel, peper) kruidenarsenaal. In een ideale mix domineert het ene kruid het andere niet. Blijf er uiteraard vooral op letten dat het gerecht nog naar pompoen smaakt!
Er bestaan allerlei sterke dieren. Denk maar aan leeuwen en tijgers, olifanten, beren, stieren, walvissen, wurgslangen, mensapen en krokodillen. Het is moeilijk te zeggen welk dier het sterkste is, want hoe kan je de enorme armspieren van een gorilla nu eerlijk vergelijken met de krachtige kaken van een krokodil? Dat gaat niet.
Onderzoekers hebben een truc bedacht om deze vraag toch te beantwoorden. Ze hebben gekeken hoeveel keer een dier zijn eigen lichaamgewicht kan tillen. De uitkomst was verrassend.
De sterkste gewichtheffer is de neushoornkever! Hij kan mestballen optillen die maar liefst 850 keer zijn eigen lichaamsgewicht wegen. Dat komt overeen met een mens die ongeveer 80.000 kilo optilt.
Een andere sterke gewichtheffer is de gouden mol. Die draagt tot 150 keer zijn eigen lichaamsgewicht. En natuurlijk mogen we de mier niet vergeten, die tot 50 keer zijn eigen lichaamsgewicht kan tillen.
De olifant komt er bekaaid vanaf. Hij kan ongeveer een vierde van zijn eigen lichaamsgewicht tillen. Echter, al zou je een 1 op 1 gevecht doen met alle soorten landdieren dan zal de olifant waarschijnlijk wel winnen, vooral omdat hij gewoon heel erg groot is.
Van alle dieren ter wereld zal de blauwe vinvis wel het allersterkste zijn, puur omdat hij gewoon heel erg groot en zwaar is.
- 1 pizzadeeg - een beetje bloem - 500 gram gemixte champignons - 4 teentjes look, gepeld en in fijne schijfjes gesneden - 4 takjes tijm, blaadjes afgeplukt - 50 gram boter - zeezout en zwarte peper - 200 ml tomatensaus - 300 gram spinaziebladeren, gewassen en droog gezwierd - 2 balletjes van 125 gram mozarella, in stukjes gesneden
Verwarm de oven op volle sterkte en rol het pizzadeeg uit op een oppervlak met bloem. ` Giet stevig wat olijfolie in een wokpan. Gooi de champignons erin en kruid met de look en tijm. Laat bakken tot de champignons gaar zijn, voeg dan een beetje boter toe om ze lekker blinkend te maken. Breng op smaak met peper en zout.
Voeg de tomatensaus toe en roer. Kook enkele minuten en voeg de spinazie toe. Giet het vocht weg tot je een dikke brij hebt. Verspreid deze op de pizzabodem, werk af met schijfjes mozarella en breng op smaak met zout en peper. Vouw het deeg dubbel zodat je een halve maan krijgt en druk de kantjes aan zodat de vulling er niet uit kan. Bak tien tot vijftien minuten in de voorverwarmde oven.
.
.
.
.
.
