De tietenkorfjes van El Pee Boonxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

De ‘Zevende Dag’ van 02.02.08 was er weer een van vier en een vogeltje.  

Het aaitem dat mijn keteltje het luidst deed fluiten, was het optreden van Anneke Provoost, je weet wel: dat gebrilde dametje uit de Westhoek, dat in 2007 samen met Peter Verhelst de senaatslijst van Groen opfleurde. Anne heeft wel niet zo’n robuuste kin als den Tienne van hierboven, maar haar taal klinkt minstens even vanzelfsprekend. Tja, dat heb je met die auteurs die dank zij de genereuze push van het VFL vertaald worden in het - hou je vast! - Afrikaans, Catalaans, Deens, Duits, Engels, Fins, Frans, Litouws, Macedonisch, Noors, Pools, Portugees, Sloveens, Spaans, Turks en Zweeds.

Na het curatorenschap van Tom Lanoye in 2007 is het de beurt aan Anne om het literaire festival ‘Zogezegd in Gent’ van Radio 1 en Boek.be in goede banen te leiden. Zo zal ze op 4 april de ‘Fenomenale Feminatheek’ van L.P. Boon tentoonstellen, uiteraard in de Vooruit. De cruciale vraag zal zijn: “Wat hebben fictie, chocolade en erotiek met elkaar te maken?” Op dit, of beter: op hét “literaire festival van de verbeelding” zal “in aanwezigheid van meer dan dertig schrijvers”, van alles gebeuren “met chocoladen boeken (!!), grote idealen, vieze liedjes, Oude Schrijvers, estafettedebatten,” en ga zo maar voort.

Nu moet je weten dat die ‘Fenomenale Feminatheek’ niets anders is dan een paar fenomenale schoendozen, maat Lowie, vol vrouwelijk bloot. Jaja, in plaats van het ‘Parochieblad‘ te lezen, zat de zelfverklaarde ‘Viezentist’ elke avond, terwijl Jeanneke naar ‘Schipper naast Mathilde’ zat te kijken, aan de keukentafel prentjes van blote madammen uit te knippen. (“Wat zijd’e aan ’t doen, Lowie?” – “Ik ben met kunst bezig, Jeanneke!”). 22 000 (!!!) keren hanteerde hij de schaar en bovendien nummerde en ondertitelde hij de “tieten korfjes” en andere unieke attributen van “het mooiste dier ter wereld: de vrouw” met naam, datum en af en toe een paar woordjes ‘commentaar’ (à la “Spaanse meisjes, met rechts frappante gelijkenis met Anne Karenina”). Zoals elke verzamelaar verdeelde hij zijn catalogus in rubrieken: ‘Het naakt verovert de straat’, ‘Het ondergoed’, ‘De soorten bosjes’, ‘Ontbloten en versieren der tieten’, enz. Over die ongelooflijk belangrijke bezigheid schreef hij: “Het is leuker dan pijpen of paraplu's uit alle landen van Europa bijeen te brengen", wat we op zijn woord geloven, hoewel het niet zo duidelijk is of Lowie hier pijpen als nomen of verbum gebruikte.

In okober 2004 werd een selectie van 300 van die bidprentjes ook al eens tentoongesteld in het Letterkundig Museum in Den Haag, naar aanleiding van het verschijnen van een boek met dezelfde sublieme inhoud, dat verpakt zat in een triplex doosje waarop een sticker was aangebracht: ‘Verboden onder de xml:namespace prefix = st1 ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" />16’. Het boek, bestond uit twee delen: Fenomenale feminateek en Koninginnen met kronen van karton (dat in 1958 door de uitgeverij De Vlam in Gent ook ook al eens de wereld werd ingestuurd). Toen aan Herman Brusselmans, die toch ook een en ander afweet van snuif- en melkdozen, gevraagd werd of het hier ging om een ware revelatie of om ordinair viezentistenwerk, zei die: “Nu gaan zeggen dat die blootplaatjes tot zijn oeuvre behoren, is volgens mij bullshit.”

Maar daar gaat Groene in-het-Afrikaans-Catalaans-Deens-Duits-Engels-Fins-Frans-Litouws-Macedonisch-Noors-Pools-Portugees-Sloveens-Spaans-Turks-en-Zweeds-vertaalde Anne, absoluut niet mee akkoord. Ah nee, zoiets moet je bekijken vanuit het “literaire standpunt”, zegt zij. Het is een “tijdsdocument dat omstandig becommentarieerd is door een van onze grootste schrijvers. Het is een ‘fenomeen’ met cultstatus. Voor Boon was het ‘een haast wetenschappelijk project’ over de vrouw, ‘die met alle recht het mooiste dier op aarde mag genoemd worden, (en aan wie) in haar naaktheid, open en bloot’, geen enkel ernstig werk werd gewijd.” (De door Anne aangehaalde woorden komen uit Boons ‘essays’.).

Ook in het Provinciaal FotoMuseum van Antwerpen was een plan opgesteld voor zo’n “exhibitie” (sic, alsof Anne te allen prijs de link wou leggen met een verwant woord). Maar nu is daar toch wel “een député uit de Kempen, excuseer als ik denigrerend klink” - aldus een socialistische burgervader, die in een peperdure loft woont en onlangs een brave “blootposter” deed verwijderen uit de brandweerkazerne, waar ook wel eens moslims langskomen, - die het lef heeft om die hele blootwinkel uit het museum te weren zeker. Vaneigens is het een tsjeef, een gebaarde nog wel, die bovendien de naam Helsen draagt, en die kent sowieso niks van kunst. Die staart zich alleen maar likke’baard’end blind op al die tieten natuurlijk. Dat er tussen die blotigheden ook materiaal zit dat serieus de pedofiele kant opgaat, is uiteraard maar een uitvlucht voor “het licht der Kempen”, bloklettert Yves Besmet in ‘De Morgen’, want het betreft hier een “haast mythisch erotisch verzamelwerk” en een “historisch-literair fotodocument zonder weerga dat instrumenteel is om het werk en de demonen van Louis Paul Boon te kaderen”!!!!

Het gevolg van Helsens beslissing liet zich raden: een “storm van protest” vanuit het progressieve (“stedelijke, opene, wulpse, nieuwsgierige”, dixit Yves Desmet) Vlaanderland en surtout uit Aantwaarpen zelf vaneige. Maar ook Lier liet zich horen, bij monde van Stefan Brijs. Die wil zelfs de 2480 euro prijzengeld, die hij onlangs als winnaar van de Prijs voor Letterkunde van de provincie kreeg, terugstorten. Hoewel we ‘wil’ lezen en dus in feite nog niet weten of hij het ook zal doen, is het hoe dan ook een dapper gebaar. Al even dapper als het optreden van Anne Provoost in ‘De zevende dag’, die zich geschokt voelde door de censuur van Taliban Helsen.

En die vond dat ook kinderen moeten worden toegelaten op de “exhibitie”. Hoewel ze er in één adem aan toevoegde dat haar spruiten bij het zien van de al die vlezigheden zouden roepen: “Aakes, ik wil dat niet zien.” Ja, die ambetante kinderen toch, hè.

In ‘De Morgen’ kakte, zoals gezegd, ook het Geweten van Vlaanderen, zijnde Yves Besmet, zijn zakje vol. ‘Het licht der Kempen’, zo noemt hij député Helsen in zijn schimpschrift. En verder vertolkt hij zijn haat door kwallificatieven te gebruiken als “grote verlichte geest”,  “archaïsche idiotie” en nog meer van dat fraais. De kale dictator eindigt zijn hoogstaand proza met de oproep: “Ontneem hem nu, onmiddellijk, iedere verantwoordelijkheid over cultuur, wegens ronduit misdadige bekrompenheid.” En tegelijk zwengelt deze progressieve geest de hele Kempen door zijn tolerante molen. Hoe durft die “vleesgeworden bekrompenheid der Kempen”, dat “benepen puritanisme” de wet dicteren aan geniale kunstkenners zoals hij!

De hypocrisie die de Besmetten aan mensen als député Helsen verwijten, slaat als een boemerang op henzelf, laat dat duidelijk zijn. Wie op de blootprentjes van Boon ‘artistiek’ wil kleven, weet van huichelen meer af dan een vos die in het hoenderhok wil gaan slapen. Een “mythisch erotisch () fotodocument zonder weerga”, jaja, van ‘kust de kont van ’t vogeltje dan krijgt ge een pluimen smoeltje’. Is het een toeval dat de roepnaam van Besmet gelijkt op die van die Verschrikkelijke Russische tsaar, die de architecten na de bouw van de kathedraal van Sint Basilius blind liet maken om te voorkomen dat ze ooit nog iets mooiers zouden bouwen? Het is maar een vraag als een ander natuurlijk.

Het clubblad van Ivan levert overigens zelf een perfect bewijs van die schijnheiligheid. Tot vrijdagmiddag 31.01.08 was er op de website van ‘De Morgen’ een link te vinden naar opmerkelijke beelden uit de beruchte Feminateek, zoals een bijeenkomst van valse paters en blote wijven of een naakt maagdje van een jaar of zeven in het water. Twee dagen later was die reeks reeds vervangen door een wat minder brisante, zeg maar onschuldiger serie naaktfoto's, waaronder geen neukende monnik of badend nimfje meer. Alleen nog een gelingeriede pin-up die aan een van haar tepeltjes voelt, een ongelingeriede minder jeugdige baadster die de bruisende branding aan haar voeten staat te bestuderen, een zwaar geborste ‘dame’ die je, vanop een leeuwenvel met opengesperde muil, uiteraard in voordelige (vooroverhangende) positie, smachtend aankijkt…

Het spreekt vanzelf dat ook Humo zijn duit in Boons zakje moest doen. En dat die andere namaakpaus de gelegenheid niet zou laten liggen om zo’n verrekte tsjeef tussen de pisbloemen te zetten. In nr 3518 doet ook hij voorbeeldig zijn potje vol: “ ’Boons Fenomenale Feminatheek kán geen kunst zijn; ze bevat slechts uitgeknipte plaatjes’ ? Wie deze stelling durft te huldigen (), degradeert zichzelf tot minder dan een mosselpot. Zelfs een omgekeerd urinoir weet beter.” Aldus Tommeke van Allesmoetkunnen.

Uiteraard laat hij hierbij ook de term ‘Goed Fatsoen’ vallen, voorzien van de nodige hoofd-letters om spottend aan te geven dat het wel degelijk om een kwaadaardige ondeugd gaat. Waarbij ik de bedenking maak dat het misschien toch wenselijk is voortaan de term ‘goede smaak’ te prefereren, teneinde ons grootpratertje op het juiste spoor te zetten. Het is inderdaad erg wanneer over het ‘Correcte Fatsoen’ gepredikt wordt door iemand die als zijn prioriteit nastreeft om van Antwerpen “de  homohoofdstad van Europa” (sic) te maken, - waarmee ik niets anders bedoel dan dat zo’n etiket absoluut niet kan optornen tegen titels als pakweg “Paris, la Ville de Lumière” of “Roma, la Sancta Città”. (De respectabele andersgeaarden die ik in mijn vriendenkring tel, scharen zich overigens geenszins achter het streefdoel van het schreeuwlelijk provocantje, dat in al zijn gelijkhebberigheid denkt met zulke uitspraken de homoaanvaarding te bevorderen.)

Maar goed, nu over naar Depeuter. Wat denkt die benepen Kempenaar daar zo al van? Wel, die Depeuter heeft een ruim deel van de Feminatheek begluurd en vindt dat ditmaal zelfs Brusselmans gelijkheeft: de fenomenale blootplaatjes zijn inderdaad blootplaatjes, die een ouder wordende, door “eros” geobsedeerde “eenzame man” verzamelde zoals een ander bidprentjes of wijnetiketten collectioneert. En ik heb er niets tegen dat men zich daarmee bezighoudt, het mag zelfs op ‘ludieke wijze’ gebeuren. Ook ik heb lang geleden als puber wat (destijds) gewaagd spul uit Ciné-Revue gescheurd en in Flink en Voornaam, mijn wellevendheidshandboekje – jaja, toen bestond zoiets nog! – verstopt tot zich een gunstiger gelegenheid voordeed, maar er is geen haar om op het even welke plek van mijn vege lijf dat er ooit aan gedacht heeft die scheursels als kunst te promoten. Welnu, dat is het in feite wat de Desmetten en Lanoyes doen. Hoewel ik dacht dat fetisjverering alleen nog bij primitieve volkeren voorkwam.

En om alle verdere misverstanden te vermijden (want ik ken die besmette scheeftrekkers): Depeuter heeft ook bijna het hele creatieve oeuvre (behalve de door Weverbergh uitgemolken, zwaar gesubsidieerde en slecht verkochte Boontjes) van El Pee gelezen en vindt pakweg De Kapellekensbaan, Mijn kleine oorlog, De kleine Eva uit de Kromme Bijlstraat, Pieter Daens en ja, zelfs Mieke Maaike’s obscene jeugd… schitterende werken. Maar dat belet hem niet  om met evenveel enthousiasme akkoord te gaan met El Pee’s zelfverklaring tot “viezentist”. En dat zet hem zeker niet aan om geparfumeerde kaarsen voor het plaasteren beeld van de Heilige Lowie van Olsjt te branden. Evenmin als hij dat doet voor de beeltenissen van Onze Lieve Vrouw, laat staan van de reeds voor zijn dood zaligverklaarde Ivan of Tom.

Frans Depeuter