Ik ben Gisela Altruye, kantdocente en al 35 jaar bezeten van Kant. In 1979 ben ik gestart met kantgroep "Terug naar 't kantkussen" en tot op de dag van vandaag zijn er nog altijd dames die reeds komen van in het begin.
Zoeken in blog
Gezien in Ieper
E-mail mij
Druk oponderstaande knop om mij te e-mailen.
Chantilly Lace
Spaanse kantkussens in het Begijnhof van Diest
In Spanje is men gek op kantklossen en hun creativiteit kent geen grenzen!!
"de klantklosster" van Sveltlana Pavlickova, bekeken door de ogen van Hilde. Eigenlijk is Hilde wel een stukje "kunstenaar" want zonder al te veel technische bagage klost ze in het verre Turkije toch mooie kantwerken.
Met de rest van de draad heb ik dit werkje geklost. De 3 rozen zijn niet in dezelfde omdat ik telkens de reizigers vervangen heb door een andere kleur.
De aristocratische familie Soós, eigenaar van de zoutmijnen en vele gebouwen, huwelijkte hun dochter uit aan een Italiaan. Omdat ze niet wilden onderdoen tegenover de Italiaanse familie, nodigden ze Italiaanse kantwerksters uit naar Solná Baña om de uitzet klaar te maken.
De burger vrouwen leerden kant klossen van de Italianen en bekwaamden zich verder in deze kunst.
Legende 2
Volgens deze legende gebeurde er een catastrofe in de zoutmijn en er stierven heel veel mijnwerkers omdat de mijn onder water liep. Maria Terezia stuurde kantwerksters om de weduwen het klossen aan te leren zodat ze hun kinderen eten konden geven.
Welke van de twee legenden op waarheid geschoeid is, weten we niet. Misschien zijn ze wel alle twee waar!!!
De archieven van Solná Baña zijn op het einde van WOII verbrand en daarom is de geschiedenis van de kant in deze contreien moeilijk te achterhalen.
Slovakia In de 2de helft van de 16de eeuw brachten Kroatische kolonisten en Tsjechische en Duitse mijnwerkers het kantklossen naar Slovakije. Vanaf de 17de eeuw werd kantklossen een van de belangrijkste bezigheden van de mijnprovincies.
De belangrijkste centra waren : Banskã Bystrica, Banskã Stiavnica, Kremnica en Presõv. Op het einde van de 19de eeuw werd kantwerk ook een bron van inkomsten in de landelijke gebieden omdat de Hongaarse staat er kantscholen oprichtte.
1.
Spania Dolina
Het mijnstadje Spania Dolina is één van de mooiste locaties in de omgeving van Bankã Bystrica.
Dit stadje is vooral bekend voor haar kloskant die er voornamelijk gemaakt wordt voor de verkoop.
In de zomer zitten de vrouwen buiten kant te klossen.
De kant van Spania Dolina was te bewonderen op tentoonstellingen in Montreal, Leipzig en in tal van landen over de hele wereld.
Het rolkussen is gevuld met zaagsel of een mengeling van zaagsel en zand. Grotere kussens vult men met zeegras of hooi maar om het te verzwaren wordt er in het midden een steen gestoken.
De klosjes werden met de hand gemaakt. Daarvoor gebruikte men hout van de pruimenboom, kersenboom of notenboom omdat deze houtsoorten donker en glanzend worden door het gebruik.
Ik ben weer eens op zoek geweest in mijn archief! Daar vond ik kaarten uitgegeven op 18 maart 1989 te Brugge, in samenwerking met Postzegelkring Arbefil, Kantschool Brugge en het Kantcentrum.
Ik wist niet eens meer dat ik die had, het was dus een aangename ontdekking!!
Op de voorkant van de dubbele kaart staat het volgende gedicht :
Spellewerkster, wat al reken
spellen zie k u neerwaards steken
in uw kussen, slag op slag
meer als ik getellen mag !
Spellewerkend zie k u geerne
vingervaste, oudvlaamse deerne;
die daar zit aan t spinnen, met
t vlugge alaam, uw kobbenet .
Guido Gezelle uit Tijdskrans tweede deel 1893.
De afbeelding is naar een cliché van een oude prentkaart van de Zusters Apostolinnen te Brugge.
De stad Hvar ligt aan de zuid-west kust van het eiland Hvar en is bekend om zijn
Agave-kant.
Deze naadkant wordt gemaakt door de Benedictinessen in het klooster van Hvar stad.
Het specifieke aan deze kant is dat zij gemaakt wordt met draden van de Agave.
De techniek gaat over van generatie op generatie en dat al ongeveer 120 jaar.De kant vertoont veel gelijkenis met de Tenerife kant waar ze volgens de overlevering ook zou ontstaan zijn.
Het prepareren van de draden is een tijdrovend en nauwgezet werkje.De bladeren van de Agave worden op een bepaald tijdstip afgesneden. Uit het middelste van het blad trekt men vezels die dan behandeld worden volgens een bepaald procédé tot ze sterk en wit zijn.
Het resultaat is een fijne, witte draad van een bepaalde lengte, klaar om te verwerken als naaldkant.
Men werkt niet volgens een bestaand patroon. De nonnen laten hun verbeelding de vrije loop en zo is ieder kantwerk een origineel kunstwerk!
OP dit ogenblik is Hvar kant een gegeerd souvenir.
Deze naaldkant staat niet alleen symbool voor Hvar maar hij is ook een voorbeeld van het Kroatische erfgoed!!
Lang geleden, in 1980, zijn wij op reis geweest naar Zweden.
Een prachtig land en het was rustig rijden in die
“eeuwig durende bossen!!
Natuurlijk hebben we ook een bezoek gebracht aan Vadstena, het belangrijkste kantcentrum van Zweden.
In Vadstena is een katholiek klooster, gewijd aan de Heilige Birgitta. Na de hoogmis, op zondag, sprak ik een zuster aan in het Engels en vroeg haar of er in het klooster kant werd geklost. De zuster vroeg van waar wij afkomstig waren en groot was mijn verbazing…het was een Nederlandse kloosterzuster.
In Zweden was het de gewoonte om na de hoogmis de gelovigen uit te nodigen op koffie en koeken. Dat was een oud gebruik omdat de meeste gelovigen van ver kwamen en dikwijls te voet.
Ook wij werden uitgenodigd en zo maakte ik kennis met zuster Bernadette. Zij vertelde dat er aan het klooster een nieuw gedeelte was bijgebouwd en een Zweedse novice heeft bij haar intrede meters en meters kant geklost om de overgordijnen mee af te boorden.
Op de foto zie je een zuster met een “kroontje” zo wordt het hoofddeksel ginder genoemd als verwijzing naar de doornen kroon van Jesus, naast haar zit de novice haar kant te klossen. De afgewerkte kant ligt op een plateau vooraan het kussen.
Ik alleen mocht mee om een kijkje te nemen in het klooster maar mocht binnen geen foto’s nemen.
Het was een leuke belevenis!!
Later heeft zuster Bernadette de patroon van de gordijnkant nog opgestuurd.
In Zweden wordt Vadstena beschouwd als hét kantcentrum bij uitstek maar ook in Blekinge, Dalecarlia, Hälsingland, Scania en Andermanland wordt kant geklost.
De kant uit Vadstena onderscheidt zich van de anderen omdat hij gemaakt werd voor de verkoop en daarom volgde men de Europese mode.
Al vanaf 1740 waren de vrouwen uit Vadstena “…heel begaafd en handig in het maken van verschillende soorten kant…”.
In de 18de eeuw werd de fijne gaaskant met bloemmotieven geklost voor de damesklederen en de stropdassen voor heren.
In de 19de eeuw gebruikte men de kant als kraag, manchetten en eveneens voor de folkloristische klederdracht uit de streek.
In het begin van de 20ste eeuw was de kant vooral bestemd voor de afboording van lakens en prachtige tafelkleden. De kantwerksters behoorden tot de bevolking met een gemiddeld inkomen.
In de 20ste eeuw kwam de impasse en er was geen vraag meer naar Vadstena kant. Het kantklossen verdween bijna volledig. De laatste 40 jaar wordt er terug kant geklost, puur als hobby.
Snelheid, tempo en een groot rendement waren een dagelijkse must.
Praten was verboden!!
Om het tempo aan te houden en de tijd vlugger te laten voorbijgaan, werd er gezongen. Meestal waren het volksliederen zoals bv Londons burning
Telkens opnieuw en opnieuw!!
Opperste concentratie was geboden en fouten werden niet toegestaan.
Kantliederen of tellingen werden er ook gezongen en de stilte tussen twee liedjes of tussen de strofen duurde zolang tot er 8 spelden gestoken waren.
Morgen bekijken we een paar Engelse kussens want vandaag heb ik té veel pijn in mijn knie om lang aan de computer te zitten.Het verdict is gevallen, het wordt een knieprothese. Morgen weet ik meer!
Een berichtje in mijn gastenboek doet altijd plezier maar liefst geen buttons van meer dan 40.000 KB want die vertragen het blog !
Omdat ik hen zo mooi vind !!!!
Thomas Woolner
Camino 2005
De voettocht van mijn man, Theo, naar Santiago de Compostela wordt stap na stap beschreven op zijn blog !! Interesse ? Kijk dan naar : http://blog.seniorennet.be/camino2005
