De boerderij van Sil de Strandjutter uit de TV-serie
FRIEND'S FOTOARCHIEF 3
FOTO'S ZIJN DE SLEUTEL NAAR DE HERINNERING
13-02-2007
XANTEN- ROMEINSE STAD
Xanten is een stad aan de zuidoever van de Duitse Niederrhein in het noordwesten van de deelstaat Noord-Rijnland-Westfalen en behoort tot het district Wesel (Düsseldorf). De stad is gesticht door de Romeinen die het Castra Vetera noemden, wat het 'oude fort' betekent. Later werd het Colonia Ulpia Traiana. Deze plaats speelde als steunpunt van het Romeinse leger een belangrijke rol. Wij brachten daar een bezoek tijdens een familie-reünie en ik kan wel zeggen, dat het de moeite waard is om aan Xanten een bezoek te brengen, gezien de vele bezienswaardigheden, zoals de zuil op bijgaande foto.
Door de plaatsing van de vorige foto werd ik weer herinnerd aan mijn bezoek aan West-Berlijn in 1986, toen de 'Muur' nog de scheiding vormde tussen West- en Oost-Berlijn, wat bij mij een grote indruk achterliet. Met de afbraak van de muur zal ook mijn naam, die ik destijds op de muur heb geschreven, verdwenen zijn. Wie weet, heeft iemand een stukje muur thuis met mijn naam erop. Het is een zoekplaatje, maar ergens in het midden staat Kes.
Ik schreef gisteren over mijn twijfels met betrekking tot de bouw van een modern gebouw als het Forum in Groningen binnen een historische omgeving. Op bijgaande foto uit 1986 van de Gedächtniskirche in Berlijn, die men wilde behouden als een relikwie na de verwoestingen in de Tweede Wereldoorlog, is duidelijk te zien dat de plaatsing van een modern gebouw pal naast deze kerk onrecht doet aan de geschiedenis van dit bouwwerk.
Op termijn zal de oostwand van de Grote Markt worden afgebroken om plaats te maken voor een ondergrondse parkeergarage, nieuwbouw én een nieuw gebouw, waarin o.a. de bibliotheek ,het Groninger Museum , de Groninger Archieven en een bioscoop worden ondergebracht. Voor de bouw van dit gebouw, dat de naam Forum heeft meegekregen, hebben een zevental architecten een ontwerp ingediend. De maquettes van deze ontwerpen zijn een tijdje tentoongesteld geweest in de Martinikerk, opdat de Groninger bevolking haar voorkeur kon uitspreken voor een der ontwerpen. Meer dan 30.000 inwoners hebben van de gelegenheid gebruik gemaakt om deze ontwerpen aan een kritische blik te onderwerpen. Uiteindelijk is het ontwerp van NL Architects als winnaar uit de bus gekomen, een ontwerp dat ook door de vakjury als beste werd gekwalificeerd. De rooilijn van de bebouwing van de oostwand wordt 16 meter naar voren gebracht, zodat de Grote Markt weer zijn vroegere beslotenheid terugkrijgt. Achter de nieuwe bebouwing verrijst dan het 40 meter (!) hoge Forum en reikt dus tot halfweg de Martinitoren, die niet ver verwijderd is van het toekomstige Forum. Of dit nieuwe gebouw past binnen de historische bebouwing rond de Grote Markt waag ik echter te betwijfelen, maar misschien hecht ik teveel aan de bebouwing, zoals deze voor de WO 2 was.
De gemeentelijke informatie vermeldt het volgende:
"De naam Groninger Forum is een directe verwijzing naar het Forum Romanum, dat niet alleen de grote marktplaats van het oude Rome was, maar ook een centrum van culturele bedrijvigheid en debat.
Het Groninger Forum is een initiatief van de Openbare Bibliotheek Groningen, het Groninger Museum de Groninger Archieven en filmtheater Images. Het Forum maakt een programma van tentoonstellingen, lezingen etc. waarin waar mogelijk wordt geparticipeerd door andere instellingen die zich bezighouden met Groninger verleden, actualiteit, informatie-voorziening, onderwijs, cultuur en debat ? instellingen uit Stad en Ommeland. Dat zijn bijvoorbeeld Debatcentrum Dwarsdiep, de Volksuniversiteit, de Hanzehogeschool en de Rijksuniversiteit Groningen.
In 2012 verrijst het Groninger Forum achter de oostwand van de Grote Markt. Het Forum ligt aan een levendig openbaar plein, de Nieuwe Markt. De oostzijde van de Grote Markt heeft in de loop der jaren een aantal gedaanteverwisselingen ondergaan. De meest ingrijpende was de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. Zware beschietingen en branden hadden de meeste panden verwoest. De gemeente Groningen wil zoveel mogelijk de vooroorlogse situatie (??) aan de Grote Markt herstellen en - zoals gezegd - achter de oostwand het Groninger Forum bouwen. Een publiekstrekker van formaat. De stad gaf het gemeentebestuur in een referendum groen licht voor een verdere uitwerking van dit plan."
Nog een stukje Oosterpoort met gebouwen eind jaren '90 van de negentiende eeuw. In tegenstelling tot de huidige architectuur werd er in het verleden aandacht besteed aan het aanbrengen van ornamenten op de woningen. Een goed voorbeeld is het huis op de kop van de twee straten, die hier bij elkaar komen, namelijk de Oosterweg en de Parklaan. Het is een echte blikvanger geworden. Jarenlang was in dit gebouw de Bondsspaarbank gevestigd, doch door inkrimping van het aantal kantoren zijn de bewoners van de Oosterpoort thans verstoken van een bank in hun wijk, wat door hen zeer betreurd wordt.
In de Oosterpoortwijk treffen we een bijzonder gebouw aan, dat dateert uit de laatste jaren van de negentiende eeuw. Oorspronkelijk gebouwd voor de huisvesting van een apotheek, die jarenlang bekend stond als Apotheek Tonella. Sinds kort heeft dit Art Nouveau-gebouw een facelift ondergaan en is het weer geschilderd in de originele kleurstelling. Boven de ramen treffen we tegelplateaus aan. (Zie volgende foto)
Een echte Oosterpoortkenner is Harry Perton en hij heeft op zijn weblog http://gelkinghe.web-log.nl veel aandacht besteed aan dit gebouw. Klik daar op Oosterpoort en je krijgt veel informatie over dit bijzondere gebouw, verluchtigd met fotomateriaal, maar ook over andere onderwerpen m.b.t. deze wijk.
Als je er bij stil staat hoe groot de verscheidenheid in boerderijen in ons landje is, dan nodigt dit gegeven haast uit om er met je fototoestel op uit te trekken om alleen maar boerderijen te gaan fotograferen. Als ik er de tijd voor kan vinden, zal ik dat zeker eens doen en in het noorden van ons land beginnen. Wie weet..... zien jullie in de toekomst wellicht beelden uit het 'hoge noorden' van ons land.
In Limburg tref je nu nog boerderijen en behuizingen aan, die zich kenmerken door het vakwerk en pleisterkalk. Maar hoe lang nog....? Daarom verdienen deze behuizingen zeker een plaats in het Openluchtmuseum, waardoor deze behouden blijven voor de generaties die na ons komen.
Ook dit type ophaalbrug komen we heden ten dage nog tegen in bijv. Amsterdam, waar het de 'Magere Brug' wordt genoemd. Maar gezien de voortschrijdende techniek en het steeds toenemende verkeer, zal ook dit type brug in de toekomst alleen nog maar te zien zijn in het Openluchtmuseum in Arnhem, waar het behouden blijft voor ons nageslacht.
Een molen mag in dit museum zeker niet ontbreken. Nederland kent vele typen molens. Wie kent niet het liedje "Daar bij die molen"? Is de molen naast de tulp en het jongetje, dat met zijn duim in de dijk een watersnood voorkwam, niet het symbool van ons landje?
In het Openluchtmuseum treffen we ook de beroemde Zaanse Schans aan, zij het in beperkte vorm, maar wel authentiek. De Zaanse Schans is gesitueerd in de omgeving van Zaandam en is een unieke woon- en werkbuurt met verschillende musea, molens, ambachten, restaurants. Ook is er een bezoekerscentrum en gelegenheid tot een rondvaart. Het geeft een uitstekende indruk hoe de Zaanstreek er in de 17e en 18e eeuw uit heeft gezien en is ook één van de topattracties in Nederland.
In 1912 richtten een aantal bezorgde' particulieren in Arnhem een openluchtmuseum op. Ze vonden dat door de toenemende industrialisatie en verstedelijking een grote rijkdom aan Nederlandse tradities en regionale verscheidenheid verloren dreigde te gaan. De stichters pachtten het landgoed Waterberg van de gemeente Arnhem. Een zestal gebouwen werd naar het terrein overgebracht en zo opende het Nederlands Openluchtmuseum op 13 juli 1918 zijn poorten. In 1941 werd het Openluchtmuseum 'Rijksmuseum voor Volkskunde', waarna enkele moeilijke oorlogsjaren zouden volgen. Sinds 1 januari 1991 is de stichting 'Het Nederlands Openluchtmuseum' verantwoordelijk voor het voortbestaan. De gebouwen en voorwerpen bleven echter eigendom van het Rijk. Voor het beheer en onderhoud ontvangt deze stichting jaarlijks een bijdrage van het Rijk: het museum is zelf verantwoordelijk voor de exploitatie. Oude beroepen en bezigheden worden hier nog steeds uitgeoefend om de bezoeker een idee te geven hoe het er in het verleden aan toeging. Bijgaande foto illustreert dit.
Als het ware ingeklemd tussen twee grotere gebouwen treffen we dit pareltje van bijna twee eeuwen oud aan in de 19e eeuwse wijk Oosterpoort in Groningen.
Groningen is een oude Hanzestad en kent daardoor nog vele historische plekjes, ook al is er door Wereldoorlog 2 veel verloren gegaan. Aan dit plekje bewaar ik prettige herinneringen, daar schuin tegenover de Gardepoort de Prinsenhof ULO was gevestigd. Via dit straatje bereikte ik vier jaren lang deze school. De school is inmiddels afgebroken, maar het straatje heeft nog steeds zijn karakter behouden. Een schoolplein had de school niet en in de pauzes werd daarom via de Gardepoort uitgeweken naar het Martinikerkhof. In mijn schooltijd werden de jongens en de meisjes hier gescheiden. Er liep namelijk een weg door het Martinikerkhof en de meisjes liepen in de pauze aan de ene kant van de weg en de jongens aan de andere kant. In deze tijd is zoiets ondenkbaar en ik begrijp nog steeds niet waar die schoolregel destijds op gebaseerd was.
.... een foto van een kale boom, die op mijn weg kwam. De kale takken tegen de blauwe lucht intrigeerden me en dan is een foto ook gauw gemaakt. In de zomer zijn de takken onzichtbaar, maar nu, in de winter, vallen zelfs de kleinste twijgjes op. Daarom zo maar een foto gemaakt!
Het prachtige tuindorp "Het Blauwe Dorp' bestaat uit een zevental straten, die alle genoemd zijn naar struiken etc. , zoals Heesterpoort, Meidoornpad, Klaverpad, Distelpad, Graspad, Lindenhof en zoals bijgaand straatnaambordje aangeeft: Wingerdhoek.
In de jaren zeventig werd dit stukje stad al bedreigd door sloop, maar dank zij wethouder Max v.d. Berg ( thans Europarlementariër) werd dit voorkomen en vond renovatie plaats evenals eind jaren negentig van de vorige eeuw.De boerderijwoningen kwamen zelfs op de monumentenlijst te staan en de randwoningen kwamen onder beschermd stadsgebied te vallen. Deze laatste zouden worden vergroot door van vier woningen twee te maken, zodat ze geschikt werden voor gezinnen. Een aantal woningen aan de Wingerdhoek werd samengevoegd en als modelwoningen in 2004 opgeleverd (zie foto op de vorige pagina), maar nu worden de randwoningen al weer bedreigd met sloop, al heeft de monumentencommissie het advies gegeven de randwoningen monumentwaardig te vinden. Het laatste woord is nu aan de Gemeenteraad.