Lichaamsoefeningen en een snelle hervatting van de dagelijkse activiteiten zijn vaak de beste manier om van lage rugpijn af te geraken. Dat is de belangrijkste conclusie van een recente studie van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE). In het rapport waarschuwt het KCE voor nutteloze behandelingen en onderstreept het de cruciale rol van de arbeids –en verzekeringsgeneesheer.

Zeven op tien Belgen krijgt ooit te maken met lage rugpijn. Gelukkig verdwijnen die pijnen bij de meeste mensen spontaan binnen de 6 weken. Bij anderen daarentegen wordt de pijn permanent of komt hij regelmatig terug. Men spreekt dan van “chronische lage rugpijn”: een plaag voor de patiënt, een kopzorg voor de arts en een grote hap uit het budget van de ziekteverzekering. Het KCE heeft in samenwerking met de UCL, de ULG en het Ziekenhuis Oost Limburg de financiële en sociale gevolgen van deze aandoening onderzocht en zet de wetenschappelijke bewijzen over de werkzaamheid van allerhande testen en behandelingen op een rijtje.

De medische kosten van chronische lage rugpijn bedragen jaarlijks minstens 83,8 miljoen euro. Dat wordt vooral besteed aan vele testen, kinesitherapie, injecties en operaties. Die kosten zijn maar de top van de ijsberg want ze vertegenwoordigen naar schatting slechts 10 tot 30 % van het geheel. Het is vooral de werkgever die het grootste slachtoffer is: lage rugpijn is verantwoordelijk voor 10 % van de ziekteverzuimen die langer dan een maand duren. De klacht komt het meest voor bij mannelijke arbeiders in de schoonmaak-, de bouw– en de voedingssector. Meer dan 6 % van de arbeidsongevallen hebben een chronische lage rugpijn en arbeidsongeschiktheid (in 75 % van de gevallen) als gevolg. De jaarlijkse maatschappelijke kost ligt tussen de 270 miljoen en 1,6 miljard euro. En dit is maar een voorzichtige schatting.

Zijn er medische oplossingen voor deze kwelduivel ?
Het KCE rapport heeft de wetenschappelijke bewijskracht achter vele testen en behandelingen geanalyseerd. Het heeft meestal geen zin om de patiënt te onderwerpen aan een massa onderzoeken, zoals labotesten, radiografieën en scanners. Ze kunnen meer slecht dan goed doen. Alleen als een arts bepaalde symptomen vaststelt die kunnen wijzen op een onderliggende ernstige aandoening kunnen ze nuttig zijn.

Het KCE stelt vast dat injecties en operaties best worden vermeden. Hun nut is nog niet bewezen. Ze moeten worden voorbehouden voor zorgvuldig geselecteerde gevallen, waarbij geen enkele andere behandeling nog helpt. Er wordt nochtans vaak geopereerd in België.

Algemene conclusie is dat een juiste medische aanpak met oefeningen, een multidisciplinair programma en het zo snel mogelijk hernemen van de dagelijkse activiteiten - zelfs met nog enige pijn - het meest kans op slagen biedt. Eventueel moeten de werkomstandigheden tijdelijk aangepast. Het KCE rapport stelt dat patiënten met rugklachten meer kans maken om te evolueren naar chronische ruglijder als ze inactief blijven of niet van in het begin juist behandeld worden..

Volgens het KCE moeten de arbeids- en verzekeringsarts , in samenspraak met de behandelende arts, een veel actievere rol spelen bij het geven van informatie over en bij de preventie van lage rugpijn evenals bij de begeleiding van de werkhervatting van de afwezigen.

Gudrun Briat
Verantwoordelijke communicatie
Wetstraat 62, 1040 Brussel
Tel : +32 2 287 33 54, GSM 0475/27.41.15
Fax : +32 2 287 33 85
e-mail : info@kenniscentrum.fgov.be
website : www.kenniscentrum.fgov.be