5.2 Hoofdstamlijn

Carel Martens (°Hansbeke 12-01-1766 + Hansbeke 26-12-1837 ) zv Jan

5.2.1 Zijn jeugd

Carel, of naargelang de bron Charel, Karel of Carolus Martens, werd op 16 januari 1766 op de hofstede De Meren te Hansbeke geboren als elfde en laatste kind van Joannes en Maria Francisca De Brauwer, en als kleinzoon van de toen reeds overleden Judocus Martens en Petronilla Lamme. Bij zijn geboorte was zijn oudste zus Regina reeds 20 jaar ,zijn broer Jacob bijna 18 jaar en waren er nog 5 andere zussen in leven tussen 15 en 3 jaar. Carel werd omstreeks 7 uur ’s avonds geboren op het ouderlijk erf, dicht bij het dorp, langs de steenweg op Nevele. De volgende dag werd hij gedoopt door onderpastoor Goethals. Tussen 1775 en 1788 trouwden zijn broer en zijn vier oudste zussen, en deze vestigen zich elders te Hansbeke, Nevele en Aalter. Wanneer zijn vader Jan(+1801) en zijn moeder Maria Francisca De Brauwer(+1806) stierven woonde hij als 40-jarige vrijgezel nog steeds op De Meren, samen met twee ongehuwde zussen: de 45-jarige Carolina en de 43-jarige Rosalia. Het hof De Meren werd eigendom van Carolina, die er ook bleef wonen. Zijn zus Rosalia Martens trad in 1808 in het huwelijk met Jacob Van Hove, maar zal 5 jaar later kinderloos sterven.

Op 22 april 1807, tien maanden na het overlijden van zijn moeder, huwde Carel met de 36-jarige Maria Rosa Sutterman, dochter van Boudewijn en Joanna De Pauw, kleindochter van oud-burgemeester Petrus Sutterman en Livina Lamme en achterkleindochter van Jan Lamme en Pieternella Van Vynckt. Carel en Francisca trouwden te Hansbeke voor pastoor Godefroy, met als getuigen Carel’s schoonbroer Joannes Vander Vennet en Maria Anna Sutterman.

Personen in genealogie van Petrus SUTTERMAN, grootvader van Maria Rosa SUTTERMAN

I.1 M SUTTERMAN, Petrus        24-05-1687 Hansbeke            1772 Hansbeke

I.2 V LAMME, Livina            19-04-1689 Hansbeke            1719 Hansbeke

II.1 M SUTTERMAN, Boudewijn

II.2 V De PAUW, Joanna         14-03-1728               08-09-1794 Hansbeke

III.1 M SUTTERMAN, Pieter Jacob      1765 Hansbeke

III.2 V SUTTERMAN, Marie-Ther. 11-06-1766 Hansbeke

III.3 M MOENS, Lieven-Bernard             Wondelgem

III.4 V SUTTERMAN, Maria Rosa  12-01-1771 Hansbeke      14-09-1850 Hansbeke

III.5 M MARTENS, Carel         12-01-1766 Hansbeke      26-12-1837 Hansbeke

III.6 M SUTTERMAN, Jan Baptist                                1806 Hansbeke

Voor de generatie IX van de afstammelingen van Stoffel Martens , dit is de generatie van Carel Martens, zijn in de gegevensbank van de stam Martens 70 personen opgenomen ( bijlage 5.2). Deze lijst behelst nog 10 namen van personen in de stamlijn van de Hansbeekse baljuw Jan Martens, namelijk 5 betachterkleinkinderen van zijn dochter Sara en Joos Sutterman en eveneens 5 langs zijn dochter Susanne en Frans Vande Putte. Verder zijn er 60 achterkleinkinderen en echtgenoten afstammend van de Bellemse burgemeester Joannes Martens, namelijk 49 uit zijn eerste huwelijk met Joanna Maenhout en 11 uit zijn tweede huwelijk met Joanna De Vligere.

Hansbeke is met minstens 35 personen veruit de belangrijkste geboorteplaats voor deze generatie. Een tweede concentratie betreft de regio Varsenare, Jabbeke, Snellegem en Beernem met minstens 15 geboorten. De gekende geboortedata voor generatie IX liggen verspreid tussen 1725 en 1801 terwijl de overlijdens te situeren zijn tussen 1735 en 1865. De naam Martens komt voor bij 28 personen, waaronder slechts 4 gehuwde mannen die de familienaam konden overdragen naar volgende generaties: Jacobus Joannes Martens die te Hansbeke huwde met Livina Catharina Maenhout, Jan Francies Martens die te Aalter in het huwelijk trad met Ferdinanda Ornelis, Albert Martens die trouwde met Joanna Vermeire uit Sint-Joris-ten-Distel en in de hoofdstamlijn Carel Martens, de verre afstammeling van de naar Bellem uitgeweken Pieter Martens, gehuwd te Hansbeke met Maria Rosa Sutterman. Opvallend is dat de naam van Maria Rosa Sutterman niet opgenomen is bij generatie IX uit het parenteel van Stoffel Martens, maar wel bij generatie VIII als betachterkleindochter van Joos Sutterman en Sara Martens of in voortzetting van de te Hansbeke gebleven afstamming van baljuw Jan Martens.

5.2.2 Goed ter Elst

Na het overlijden van haar ongehuwde broer Jan Baptist had Maria Rosa Sutterman Goed ter Elst geërfd. Na haar huwelijk in 1807 vestigde zij zich daar met haar man Carel Martens. Langs deze weg kwam deze hoeve, ten oosten van het dorp langs de Merendreestraat (voor de aanleg van de spoorweg met een lange dreef verbonden naar de wijk Zande en de weg naar Landegem) in het bezit van de familie Martens die er zou blijven wonen tot het einde van de XXe eeuw. Na Carel Martens zal deze hofstede achtereenvolgens bewoond worden door Petrus en Joannes-Francies, Emiel, Marcel en Arlette Martens. Tussen Joannes-Francies en Emiel Martens werd de hoeve verpacht aan de familie Van Vynckt. Tot voor de verbouwing aan het einde van de XXe eeuw was in een versiering van een steunbalk in de woonkamer het ingebeiteld jaartal 1753, wijzend op een verbouwing, duidelijk zichtbaar. De geschiedenis van Goed ter Elst gaat evenwel veel verder.

De oudste vermelding van het Goed ter Elst dateert van 1486: goet gheheeten tgoet ter helst inde prochie van hansbeke (L. Luyssaert Toponiemen Hansbeke … a.w. p 107). Het pachtgoed met land en mers in den doerenbossche, zeven bunders groot, vernoemd in het penningkohier van 1575, was wellicht het Goed ter Elst. Jonker Jan Bels verpachtte het aan Jan Steyaert(14).

Het goed of de heerlijkhede ter Elst, gelegen ten zuidoosten van de kerk, was een leen dat van de heerlijkheid van Hansbeke gehouden werd. Het behoorde in 1575 toe aan jonker Caerl de Gruytere, heer van Exaerde. In de tweede helft van de XVIIe eeuw was het goed eigendom van Maria Anna de Haynin en haar schoonbroer Lodewijk-Domien Vereycken, graaf van Sart, die het van hun oom Willem de Gruytere, heer van Mariakerke, geërfd hadden. Het bestond uit een pachthoeve met circa 7 bunders (ongeveer 9.5 ha) land.

In 1643 pachtte Andries Van Heyste het Goed ter Elst, bestaande uit een hofstede met boomgaard, twee bossen en twaalf partijen land waaronder de mispelaere, het groot rot, het cleen rot, het gheetjen, de hauden bogaert, de papenbilck, de potstaecken en de vierwechsche (drie eeuwen later werden de perceelsnamen groot rot en klein rot nog courant gebruikt op Goed ter Elst). Pachter Van Heyste was gehuwd met Lyevinne Van Wassenhove, een tweede maal met Cornelia Hendricx dochter van Lucas. Hij was schepen in de jaren 1654-1663. Hij overleed op 6 mei 1664, 62 jaar oud. Zijn weduwe hertrouwde op 17 januari 1666 met Pieter De Cuyper, zoon van Heindrick en Anna Van Heyste. Na de dood van Cornelia Hendricx in 1678 huwde pachter De Cuyper met Tanneken Dobbelaere, dochter van Jooris.

In het landboek van 1700 werd het Goed ter Elst ook Roukenburgh genoemd en op de bijhorende kaart gesitueerd in het beloop Kercke en Voorde, perceelsnummer I/46, nabij het zuideinde van het doorenbuschstraetjen (nu Merendreestraat 16). De hofstede was toen bereikbaar vanuit de huidige Donkerstraat via een lange dreef die door de aanleg van de spoorweg in 1838 geamputeerd werd maar waarvan de twee gescheiden delen tot in de tweede helft van de XXe eeuw nog zichtbaar bleven.

Op 4 maart 1687 kocht de Gentse grootgrondbezitter Philip Van Aerde, gehuwd met Isabella Monica Van Ouverwaele, het Goet ter Elst van de gravinne de Sart, dochter Gruytter voor 462 ponden 17 schellingen groten. Het landboek van 1700 vermeldt Philip Van Aerde nog als eigenaar(in Hansbeke had hij in totaal 23.695 roeden land in eigendom) en Pieter De Cuyper als pachter. Pieter De Cuyper was ook nog eigenaar van 8.407 roeden land te Hansbeke. De landbouwer was schepen (1669-1679) en vervolgens burgemeester (1679-1687, 1693-1696) van de heerlijkheid van Hansbeke en overleed op 6 januari 1714, 76 jaar oud.

Uittreksel van de figurative caerte van Hansbeke, anno 1700

Op 26 october 1718 kocht Pieter Sutterman, echtgenoot van Livina Lamme, zoon van Pieter Sutterman en Lievijne Maenhout, het goed met medegaande landerijen van Therèse Van Aerde, dochter van Philip, weduwe van Niclaes Ballas. Hij betaalde 613 ponden 6 schellingen en 8 groten(15). Weduwe Pieter De Cuyper stierf op 22 januari 1720. Haar zoon Jan De Cuyper trouwde een paar maanden later met Petronilla Claeys en bleef pachter op het Goed ter Elst.

In 1753 werd een belangrijke verbouwing uitgevoerd vermits in een versierde steunbalk in de grote woonkamer deze datum werd ingebeiteld. Tot welke datum de twaalf wit-groen geschilderde vensterluiken in de voorgevel teruggaan kon niet worden achterhaald.

In 1767 werd het Leen ter Elst, bij octrooi verleend door Hare Majesteit Maria Theresia, gedenatureerd in allodiael ende deelsaem goet (niet meer leenroerig maar eigen en tussen de erfgenamen verdeelbaar goed)(16).Nog tijdens zijn leven verkavelde Pieter Sutterman, bij akte van 25 september 1767, zijn onroerend goed tussen zijn nog levende kinderen (17). De erfgenamen hielden de kavels in onverdeeldheid tot na zijn overlijden in 1773. Het cauterstuck , waarop door Pieter een kapel werd gebouwd (thans Mariakapel op de wijk Zande), werd toen gebruikt door Baudewijn Sutterman, vader van Marie Rosa.

Het cauterstuck met de kapel kwam na 1774-1775 in bezit van Pieter De Schuyter en Livijne Sutterman, dochter van Pieter. Zij bleven ook nog eigenaar gedurende de XIXe eeuw.

Pentekening Goed ter Elst Robert Leenknecht

Stamvader Carel Martens kwam op Goed ter Elst na zijn huwelijk in 1807 met Maria Rosa Sutterman, die de eigendom erfde die haar grootvader Pieter Sutterman, oud-burgemeester van Hansbeke, 90 jaar voordien gekocht had. De gemeenschappelijke voorouders van Carel Martens en Maria Rosa Sutterman, Jan Lamme en Pieternella Van Vynckt waren overleden in 1740 en 1742 en hadden dus deze aankoop van hun schoonzoon nog beleefd. Ze konden evenwel moeilijk vermoeden dat hun andere schoonzoon, Judocus Martens, hen een achterkleinzoon Carel Martens zou bezorgen die zou huwen met hun achterkleindochter Maria Rosa Sutterman en die zich samen op Goed ter Elst zouden vestigen en aldus de start zouden geven voor bijna 2 eeuwen familie Martens op die hofstede.

Na het overlijden van Carel Martens (1837) en Maria Rosa Sutterman (1850) werd de hoeve eigendom van hun zoon Joannes-Francies. In 1886, na het overlijden van Maria Paulina Van Nieuwenhuyse, weduwe van Joannes-Francies Martens, kwam Goed ter Elst in onverdeeld bezit van Petrus Martens en zijn schoonzoon Serafien Van Vynckt. Door de voorouderlijke schenkingsakte van 14-9-1893 werd Maria Martens, dochter van Petrus en weduwe van Serafien Van Vynckt, eigenaar van Goed ter Elst.

5.2.3 Zijn gezin

De kwartierstaat maakt duidelijk dat de kinderen van Carel Martens en Maria Rosa Sutterman zelfs driemaal het echtpaar Jan Lamme en Livina De Meyere terugvinden bij hun voorouders:

- aan moederszijde zijn Jan Lamme en Livina De Meyere betovergrootouders van Maria Sutterman, overgrootouders van Boudewijn Sutterman, grootouders van Livina en Petronilla Lamme en ouders van Jan Lamme

- aan vaderszijde zijn zij tweemaal de betovergootouders van Carel Martens:

-enerzijds als overgrootouders van Joannes Martens, grootouders van

diens moeder Petronilla Lamme en ouders van Jan Lamme ;

-anderzijds als overgrootouders van Maria Francisca De Brauwer,grootouders van haar moeder Petronilla Bogaert en ouders van Anna Lamme;

Door opeenvolgende huwelijken met vier begoede Hansbeekse families Lamme, Maenhout, De Brauwer en Sutterman heeft de hoofdstamlijn Martens bij de terugkeer van Bellem naar Hansbeke er zich in een sterke maatschappelijke positie gewerkt.

Onderstaand schema illustreert de meervoudige verwantschap van Petrus Martens, zoon van Carel en Marie Rosa Sutterman, met de families Martens, Sutterman en Lamme. De zusjes Livina en Petronilla Lamme waren beide betovergrootmoeder van Petrus : Livina als grootmoeder van Marie Rose Sutterman en Petronilla als grootmoeder van Carel Martens. De stamouders Jacob Martens en Livina Claeys zijn ook tweemaal voorouders van Petrus: zij zijn overgrootouders van Petrus Sutterman en van Jan Martens en de vader en moeder van Petrus Martens zijn achterkleinkinderen van respectievelijk Jan Martens en Petrus Sutterman.

Jacob Martens                 x                   Livina Claeys

(1560-1618 )                                       (1563-1637)

  Jan Martens x Barbara Speeckaert    Pieter Martens x Tanneken Steyaert

(1590-1646)    (1594-1636)                (1602-1653)     (1600-1665)

Joos Sutterman x Sara Martens         Guilliame Martens x Joanna Steyaert

(1596-1680)     (1617-1692)                (1628-1708)       (1631-1702)

                                                           Jan Lamme x Petronilla Van Vynckt

                                                           (1662-1740)    (1662-1742 )
Petrus Sutterman x Liv Maenhoudt J Maenhout 1x Jan Martens 2x J DeVlieghere

(°1650)            (1658-1717)   (1657-1691)    (1656-1729)   (1664-1729)

Pieter SuttermanxLivina Lamme Petron Lamme1xJudocus Martens2xMariaLedeganck

(1687-1773)      (1689-1719)    (1694-1720 )   (1686-1725 )   (1700-1761)

Boud Sutterman x Joa De Pauw       Joannes Martens x Maria Fr De Brauwer

                 (1727-1794)         (1719-1801 )     (1724-1806)

               Maria Rose Sutterman x Carel Martens

                        (1771-1850)    (1766-1837)

 Dorothea Van Der Plaetse 1x Petrus Martens 2x Eugenie Coddens

    (1831-1859 )              (1810-1900 )       (1836-1898)

Niettegenstaande het feit dat Maria Rosa reeds meer dan 36 jaar was toen zij huwde, bracht zij nog 5 kinderen ter wereld in een tijdspanne van ruim 6 jaar. De 3 dochters en 2 zonen werden geboren te Hansbeke. Haar oudste dochter Eugenie werd geboren en gedoopt op 18 maart 1808 en kreeg de reeds vernoemde Joannes Vander Vennet en Maria Anna Sutterman als peter en meter.

Ongeveer één jaar later werd de tweede dochter Regina geboren met als doopouders Petrus Jacobus Sutterman en Regina Petronilla Martens, zus van Carel.

Nog een jaar later,bijna dag op dag, werd de oudste zoon Petrus-Francies geboren. Livinus Bernardus Moens was peter en Norbertina Martens, zus van Carel, werd meter. Op 15 februari 1812 werd een vierde kind geboren en gedoopt onder de naam Maria Carolina Julia, met Judocus Maenhout als peter en Theresia Sutterman als meter. Zij overleed reeds na twee en een halve maand.

Tenslotte werd na verloop van ongeveer 2 jaar, op 3 februari 1814, een vijfde en laatste kindje geboren, Joannes Francies. Petrus Judocus Wille en Carolina Martens, zus van Carel, waren peter en meter. Zijn moeder Maria Rosa was toen ruim 43 jaar.

Gezinsfiche van Carel Martens

Carel Martens                  Maria Rosa Sutterman

fs Joannes en Maria F. De Brauwer      fa Boudewijn en Joanna De Pauw

° Hansbeke 12-01-1766                    ° Hansbeke 12-01-1771

                             X

                      Hansbeke 22-04-1807

+ Hansbeke 26-12-1837                     + Hansbeke 14-09-1850

Kinderen

1.Eugenie                                Pieter Josef De Schuyter

° Hansbeke 18-03-1808                     fs Carolus en Petronilla Wille

                                          ° Hansbeke 12-05-1811

                              x

                       Hansbeke 08-11-1843

+ Hansbeke 14-08-1845                     + Hansbeke 01-04-1885

2. Regina

° Hansbeke 08-03-1809

+ Hansbeke 18-08-1850

3. Petrus-Francies                         Dorothea Van der Plaetse

° Hansbeke 04-03-1810                       fa Bernard en Sophie Vyncke

                              x              ° Nevele 06-09-1831

                         Hansbeke 02-09-1858

                                             + Hansbeke 13-07-1859

                                           Eugenie Coddens

                                         fa Jan Baptist en Amelia De Zutter

                               x             ° Bellem 29-09-1836

                         Hansbeke 28-01-1864

+ Hansbeke 30-01-1900                        + Hansbeke 18-10-1898

4. Maria Carolina Julia

° Hansbeke 15-02-1812

+ Hansbeke 02-05-1812

5. Joannes-Francies                        Maria Paulina Van Nieuwenhuyse

° Hansbeke 03-02-1814                      fa Joseph en Maria Ther. Dossche

                               x            ° Oostakker 11-10-1811

                      Oostakker 07-05-1851

+ Hansbeke 19-03-1867                       + Hansbeke 03-05-1886

Het gezin van Carel Martens en Maria Rosa Sutterman was behoorlijk welstellend. Met een geraamd inkomen van 250 gulden per jaar waren zij in 1819 de vierde hoogste belastingbetalers van Hansbeke, na de kasteelheer Jan Baptiste Van de Woestijne en na twee familieleden: de weduwe van Jacob Martens en het echtpaar Jan Frans Van Der Vennet-Regina Martens. In 1830, Carel was dan 64 jaar oud, stonden zij met hetzelfde inkomen op de achtste plaats. Op 10 september 1835, slechts 2 jaar voor zijn overlijden, werd Carel nog eigenaar van De Meren, een hoeve die voordien in het bezit was van zijn ongehuwde zus Caroline. Deze hofstede werd verpacht aan August Hanssens, wiens afstammelingen opnieuw zouden trouwen binnen de familie Martens.

Carel Martens was bijna 72 jaar oud toen hij op zijn erf Goed ter Elst stierf op tweede Kerstdag 1837. Zijn weduwe Maria Rosa was toen 66 jaar en zijn 4 kinderen waren volwassen maar nog ongehuwd: Eugenie(29 jaar), Regina(28 jaar), Petrus-Francies(27 jaar) en Joannes(23 jaar). Zijn afstammelingen die leefden tijdens de XIXe eeuw zijn weergegeven in bijlage 5.3 . Pas 6 jaar na het overlijden van haar vader trouwde de oudste dochter Eugenie met Pieter Josef De Schuyter en vestigde zich op de wijk Reibroeck, waar zij anderhalf jaar later, op 14 augustus 1845, sterft. Volgens het bevolkingsregister van Hansbeke woonde in 1847 de 76-jarige weduwe van Carel nog steeds op Goet ter Elst ten oosten van het dorp, samen met drie nog steeds ongehuwde kinderen Regina(38 jaar), Petrus(37 jaar) en Joannes(33 jaar). Drie jaar later, op 18 augustus 1850, stierf de 41-jarige Regina, nog steeds ongehuwd. Is het toeval dat nog geen maand later, op 14 september 1850, ook haar moeder Maria Rosa Sutterman stierf, 79 jaar oud ? Op 28 october 1850, één maand na het overlijden van hun moeder, werd de nalatenschap van Carel Martens en Maria Rosa Sutterman in een akte voor notaris Van Doorn te Poucques verdeeld tussen de in 1844 geboren kleindochter Marie Clemence De Schuyter en de twee zonen Petrus en Joannes. Joannes verwierf hierbij Goed ter Elst en de hofstede De Meren werd eigendom van de oudste zoon Petrus-Francies.

De twee ongehuwde broers Petrus en Joannes bleven alleen achter op Goed ter Elst, maar niet voor lang. Op woensdag 7 mei 1851 huwde Joannes te Oostakker voor de wet met de bijna 40-jarige Pauline Van Nieuwenhuyse en het paar bleef op het ouderlijk bedrijf te Hansbeke. De nog steeds ongehuwde Petrus vestigde zich na het huwelijk van zijn broer Joannes vermoedelijk op het voorouderlijk erf De Meren langs de steenweg op Nevele, samen met een dienstmeid en 2 dienstknechten. Het was pas 7 jaar later, op 2 september 1858, dat hij huwde met de 27-jarige Dorothea Van der Plaetse.

5.2.4 Gemeentebestuur

Voor zover bekend maakte Carel Martens geen deel uit van de gemeenteraad in de Hollandse tijd, en was hij dus ook niet formeel betrokken bij de organisatie van de eerste raadsverkiezingen op 16 december 1830 . Over deze verkiezingen zelf is weinig bekend. Als burgemeester werd de grondeigenaar Jan-Baptiste van de Woestijne verkozen, die reeds burgemeester was onder het Hollands Bewind. Hij had zijn vaste verblijfplaats te Gent en woonde slechts tijdelijk op het kasteel van Hansbeke. Als schepenen of assessoren werden 2 landbouwers verkozen: Boudewijn Maenhout die later burgemeester werd en de 64-jarige Carel Martens. Verder werden nog 4 landbouwers, een olieslager en een bakker lid van de eerste gemeenteraad.

Op 5 april 1831 werd in het wethuis om 9 uur ’s morgens een tussentijdse verkiezing gehouden tot het kiezen van twee assessoren met twee suppleanten in vervanging van Boudewijn Maenhout en Carel Martens. Vooraf hadden een dertigtal notabelen onder de twaalf grootste belastingbetalers een stembureau van 5 personen samengesteld. Carel Martens was één van deze vijf en behoorde dus tot de beperkte groep van de twaalf grootste belastingbetalers van de gemeente. Judocus-Francies Martens (1788-1846), zaakwaarnemer, en Leonard Van Hee, koopman, werden verkozen tot eerste en tweede assessor. Was dit kort mandaat van Carel Martens bedoeld om zijn familielid Judocus-Francies, zoon van zijn broer Jacob, naar voor te schuiven of waren er andere motieven? Of had Carel toen reeds gezondheidsproblemen, 6 jaar voor zijn overlijden?

31-07-2007 om 14:09 geschreven door Laurent Martens

Hoofdstuk 5 Negentiende eeuw

Van heerlijkheid naar gemeente Hansbeke

5.1 Historisch kader

5.1.1 Algemeen kader

Na de Franse revolutie in 1793 werden de Zuidelijke Nederlanden in 1794 ingelijfd bij Frankrijk en de verfransing van het onderwijs en het openbaar ambt volgde tijdens de periode van de Franse Overheersing (1794-1814). Bij het begin van de XIXe eeuw leert Vlaanderen ook het Franse leger en het leger van Napoleon(1801-1814) kennen. Hansbeke viel onder het Franse departement Escaut, met Gent als hoofdplaats. Na het Ancien Régime werden de administratie en de rechtbanken hervormd en verfranst, de heerlijkheden verdwenen en de gemeenten kwamen in de plaats.

Na de slag bij Waterloo en de aftocht van de Franse troepen bracht het Verdrag van Wenen de Zuidelijke Nederlanden onder Willem I in het Verenigd Koninkrijk. Tijdens het Hollands Bewind(1815-1830) maakte men niet enkel kennis met troepen uit het Noorden, maar er kwam ook meer ruimte voor de Nederlandse taal. De Universiteit Gent werd opgericht en op 9 october 1817 geopend door Willem, prins van Oranje-Nassau, de latere Willem II.

De Belgische onafhankelijkheid degradeerde Gent tot een provinciale hoofdplaats. Bij wet van 27 september 1835 kreeg de Gentse universiteit een nieuwe start, eerst met het latijn en spoedig nadien met het frans als voertaal.

De economische crisis van omstreeks 1846 bracht armoede,landvlucht en hongersnood. Door gebrek aan competitiviteit van de huisnijverheid, die voor veel landbouwers en plattelandsbewoners een bijkomend inkomen verschafte, nam de plattelandsbevolking af. Tussen 1846 en 1856 daalde de bevolking van de Vlaamse provinciën met 3%.

In de omgeving van Hansbeke werd het Schipdonkkanaal gebouwd (1843) en de spoorwegverbinding Brussel-Gent-Brugge-Oostende, met een station te Hansbeke, zal na 1840 het dorpsleven beinvloeden.

De zogenaamde Belle Epoque(1886-1900), waarmee de XIXe eeuw afsloot, was in werkelijkheid voor de landbouw een periode van grote crisis, vooral in de graansector. De exodus naar Amerika kwam op gang. De landbouw schakelde noodzakelijkerwijze over naar de veehouderij. Deze crisis werd ook een vertrekpunt voor allerlei cooperatieve en syndicale initiatieven en vormde de prikkel tot de oprichting van een Ministerie van Landbouw in 1899.

Het algemeen meervoudig stemrecht voor mannen kwam er uiteindelijk in 1893, na een lange strijd.

5.1.2 Taal en kultuur

In 1838 publiceerde Hendrik Conscience(1812-1883) ‘ De Leeuw van Vlaanderen’. Dat Emiel Martens(°1871) zichzelf soms ‘De Leeuw van Vlaanderen’ noemde heeft wellicht te maken met de blijvende weerklank van dit boek van Conscience.

Op kultureel vlak kwam tijdens de tweede helft van de XIXe eeuw heel wat in beweging in Vlaanderen: stichting van het Willemsfonds te Gent(1851), gevolgd door het Davidsfonds(1875).De eerste taalwetten in Vlaanderen dateren van 1873-1898. In de ‘Vlaamse’ literatuur was er Guido Gezelle(1830-1899) en ook Cyriel Buysse(1859-1932), met zijn Nevelse tantes Loveling. Op wetenschappelijk vlak zijn ondermeer de namen van Adolphe Quetelet(1796-1874) en Henri Pirenne(1862-1935) bijgebleven.

Op sociaal en politiek vlak verdienen Edward Anseele(1856-1938) en Priester Adolf Daens(1839-1907) speciale vermelding. Bij de politieke macht in het jonge Belgie kan niet voorbijgegaan worden aan de Luikse liberale politicus Charles Rogier(1800-1885) die reeds deel uitmaakte van het Voorlopig Bewind en tweemaal premier werd(1847-1852 en 1857-1867). Hij ondertekende ook de (franstalige) benoemingsbrief van Petrus Martens tot schepen te Hansbeke.

Naar het einde van de XIXe eeuw komt ook een mondiale dimensie. Door de persoonlijke ambities van Leopold II in Afrika verwierf België in 1908 een kolonie. Jozef De Ceuster,alias pater Damiaan(1840-1889), plaatste Hawaï en Molokaï op de wereldkaart door zijn strijd tegen lepra en Adrien de Gerlache (1866-1934) deed ons Antartica ontdekken. Op wetenschappelijk vlak kan de evolutietheorie van Charles Darwin (1809-1882) niet onvermeld blijven.

5.1.3 Van heerlijkheid naar gemeente Hansbeke

Onder het Ancien Régime strekte de Heerlijkheid van Hansbeke zich uit over meerdere parochies. De heerlijkheden werden afgeschaft na de aanhechting bij Frankrijk op 1 october 1795. De wet van 17 februari 1800 erkende de gemeente als lokale bestuursvorm en dit bleef zo tijdens het Hollands Bewind(1814-1830).

Tijdens de periode 1806-1813 hebben veel Hansbeekse mannen gediend in het leger van Napoleon. Op basis van de overlijdensregisters komt Robert Leenknecht tot het besluit dat 20 jonge inwoners sneuvelden op slagvelden of in militaire hospitalen in Frankrijk, Spanje, Griekenland, Oostenrijk, Luxemburg, Duitsland en Brussel. Voor zover de leeftijd gekend is, betreft het jonge mannen tussen 19 en 22 jaar oud. Er komen geen leden van de stam Martens voor op deze lijst.

Pas in het onafhankelijk Belgie hadden gemeenteraadsverkiezingen plaats.Het decreet van 8 october 1830, onmiddellijk na het uitroepen van de Belgische onafhankelijkheid op 4 october 1830, bepaalde de modaliteiten van de eerste gemeenteraadsverkiezingen. Alleen Belgische mannen die aan de staat jaarlijks minstens 21,16 BEF aan directe belastingen (cijns) betaalden, hadden kiesrecht maar geen kiesplicht. Elke kiesgerechtigde beschikte over één stem. De verkiezing vond plaats voor een stembureau dat vooraf door de notabelen van de gemeente gekozen en geproclameerd werd. De stemming was geheim en gebeurde met dichtgevouwen stembiljetten waarop de kiezer de naam vermeld had van degenen aan wie hij zijn stem gaf. Er waren geen kieslijsten en men kon dus voor om het even wie stemmen die verkiesbaar was.

Te Hansbeke hadden de eerste gemeenteraadsverkiezingen plaats op 16 december 1830 in de bovenzaal van de herberg tegenover de kerk, ter vervanging van de gemeenteraad uit de Hollandse tijd. Het betrof de verkiezing van burgemeester, 2 assessoren(schepenen) en 6 raadsleden. Bij de verkiezingen van 25 oktober 1832 brachten 71 kiezers een stem uit.

Vanaf 1836 werden burgemeester en schepenen niet meer rechtstreeks verkozen door het kiezerskorps. De gemeentewet van 30 maart 1836 gaf stemrecht aan alle Belgische mannen die een bepaald bedrag aan belastingen betaalden, afhankelijk van de grootte van de gemeente. Bij de 9 verkozen raadsleden waren er te Hansbeke toen 5 landbouwers en verder een handelaar, een schoenmaker, een olieslager en een bakker.

Een fragment uit een kadastrale kaart uitgegeven door Popp in 1846 toont de toestand langs de Pontstraat naar Nevele , die op dezelfde plaats te situeren is als de in vorig hoofdstuk weergegeven kaart van 1700. Het is opvallend dat de dorpskern nabij de kerk zich ontwikkeld heeft vermits nu naast de kerk een rij van aanéénsluitende en bij de straat aansluitende gebouwen aangeduid zijn.In 1846, na de grote hongersnood, liet de kasteelheer Jan-Baptiste van de Woestijne d’Hansbeke langs de oostzijde van de dorpsstraat een dagschool voor meisjes bouwen.In 1848 startte hij met de bouw van een rusthuis. Het jaar daarop liet hij aan het kasteelgoed tegenover het aloude wethuis de neo-classistische Philomenakapel bouwen.

Omstreeks 1790 was de St Pieter en Paulus kerk verbouwd tot een driebeukige classicistische kerk. In 1872 werd deze kerk, die vijf traveeën telde, aan de westzijde met een zesde travee verlengd en omstreeks 1875 werd de stompe kerktorenkap door een spitse torennaald vervangen.

In de jaren 1876-1877 bouwde het gemeentebestuur langs de westzijde van de dorpsstraat een nieuwe gemeenteschool met schoolhuis voor de hoofdonderwijzer. Wellicht kon Emiel Martens hier nog zijn lagere school afmaken, net zoals zijn zoon Marcel en zijn kleinzonen Carlos en Laurent Martens.

In 1884, jaar waarin tijdens de grote kermis te Hansbeke een moord werd gepleegd, telde de gemeente 2.139 inwoners en 29 herbergen.

Op een uittreksel van de kadastrale Popp-kaart, met de dorpskom van Hansbeke en met het tracé van de in 1840 aangelegde Chemin de Fer de Brueghe à Gand, zijn een aantal punten aangeduid die bij deze moord tijdens de nacht van dinsdag 14 op woensdag 15 october 1884 ter sprake komen. De kaart laat ook de toenmalige ontwikkeling van de dorpskern zien. Beide hofsteden van de familie Martens dicht bij de dorpskom, De Meren naar het zuiden, richting Nevele, en Goed ter Elst naar het oosten, richting Merendree, vallen net buiten dit uittreksel. Een deel van de gronden van Goed ter Elst, grenzend aan de Cluyse, staan wel op de kaart.

Bij de raadsverkiezingen van 22 augustus 1848, nauwelijks twee jaar na de grote hongersnood, waren er op 2473 inwoners slechts 107 kiesgerechtigden waarvan er 91 kwamen opdagen. Bij de verkiezingen van 29 october 1857 werden 93 stemmen uitgebracht. Petrus werd verkozen met 92 op 93 stemmen en bleef schepen. In 1863 was het aantal opgekomen kiezers gestegen tot 104 en Petrus kreeg 103 stemmen. De wet van 12 augustus 1871 verlaagde de vereiste cijns om kiesgerechtigd te zijn tot 10 BEF, waardoor bij de verkiezingen van 1 juli 1872 174 Hansbekenaren, of 8,1% van de inwoners, kiesgerechtigd werden.

Pas in 1877, door de wet Madou, werden vooraf gedrukte stembrieven ingevoerd. Door de gemeentewet van 24 augustus 1883 kwamen er te Hansbeke ongeveer 20 capaciteits- en bekwaamheidskiezers bij, maar toch werden er in 1884 slechts 113 geldige stemmen uitgebracht. Door de gemeentewet van 18 augustus 1889 werd de minimumleeftijd teruggebracht van 25 naar 21 jaar en werd de jaarlijkse cijns om kiesgerechtigd te zijn verlaagd tot 8 BEF. Dit resulteerde in 1890 in 121 geldige stembrieven.

Het algemeen meervoudig stemrecht kwam te Hansbeke voor het eerst in voege bij de raadsverkiezingen van 17 november 1895. Dit resulteerde in 410 mannelijke kiesgerechtigden met samen 628 stemmen. Naast 269 kiezers met 1 stem waren er 90 met 2 stemmen, 25 met 3 stemmen en 26 met 4 stemmen. De twee lijsten kwamen echter vooraf overeen om samen maar 9 kandidaten voor te dragen, zodat bij de verkiezingen van 17 november 1895 alle kandidaten verkozen werden. Bij deze 9 zijn er zeker 3 verwant aan de stam Martens: Henri De Schuyter(grondeigenaar), Emiel Hanssens(grondeigenaar) en Pieter-Jan De Muynck(handelaar). Slechts 2 van de 9 raadsleden waren landbouwer. Ook op de verkiezingen van 15 october 1899 waren er slechts 9 kandidaten en konden de verkiezingen afgelast worden.

5.1.4 Herbergen, landbouw, crisistijden en hongersnood

Herbergen te Hansbeke

Tijdens de XIXe eeuw heeft het sociaal leven, althans uitgedrukt onder de vorm van het aantal herbergen binnen de gemeente, hoogtij gevierd. Ondanks een verdubbeling van de bevolking, was het aantal herbergen tijdens het Ancien Régime ongewijzigd gehouden op 7. Bij de volkstelling van 1818, gedurende het Hollands Bewind, telde de gemeente 2559 inwoners(inclusief inwonende meiden en knechten) op een oppervlakte van 983 ha. Er werden 13 herbergen geteld, of 5 per 1000 inwoners. Bij de uitbaters waren toen geen leden van de stam Martens. Bij een telling in 1847 was het aantal herbergen bijna verdubbeld tot 25 of 10 per 1000 inwoners. In 1881 waren het er al 29 en in 1891 zelfs 35 of 17 per 1000 inwoners. In de toenmalige dorpskom was er nabij het station de herberg van Petrus-Joannes Martens, gehuwd met Leonie De Vreese, alsook drie andere herbergen van de familie De Vreese.

Bij de eeuwwisseling, in 1901, werden zelfs 38 herbergen geteld, waaronder deze van Petrus-Joannes Martens, van Rosalie en Coralie De Vreese en van Eugeen-Napoleon De Grauwe in het Dorp, maar ook deze van Charles Martens en zijn echtgenote Maria-Coleta Van Hoecke in de wijk Hamme en van Edmond De Vreese en zijn echtgenote Julia Vande Wattijne op de wijk Zande, allen direct of indirect verwant met de familie Martens. De maximale bezetting aan herbergen zou bereikt worden in 1911, namelijk 44 of bijna 21 per 1000 inwoners.

Algemene landbouwtelling 1846

Naast de landbouw waren er te Hansbeke twee olieslagerijen, één bierbrouwerij en vijf windmolens. Er werd ook melding gemaakt van één stoomtuig en twee suikerijfabrieken.

Bij de algemene landbouwtelling van 1846 telde Hansbeke maar liefst 524 landbouwbedrijven, waaronder één met meer dan 30 ha en twee met 20 tot 25 ha. De grondprijzen waren begrepen tussen 2.000 en 4.000 frank en de pachtprijzen tussen 40 en 80 frank per hectare. Er waren 161 loontrekkende mannen en 82 loontrekkende vrouwen tewerkgesteld op de landbouwbedrijven. Het dagloon was sinds 1830 ongewijzigd gebleven: naast de voeding 64 centiem voor mannen en 37 centiem voor vrouwen. De pachtprijs per hectare vertegenwoordigde dus zowat het loon van 100 werkdagen.

In totaal werden er in 1846 89 paarden geteld en 772 runderen, waaronder 50 trekkoeien. Verder waren er 195 schapen, 441 varkens en 76 geiten.

Het landbouwareaal vertoonde een zeer gevarieerd beeld. Naast 114,55 ha meerschen en 18,17 ha bosch, was de oppervlakte teelten verdeeld als volgt:

54,62 ha tarwe

251,32 ha rogge

24,71 ha gerst

58,55 ha haver

2,09 ha bonen

39,84 ha boekweit

11,47 ha koolzaad

49,83 ha vlas

2,77 ha bieten (beetwortels)

13,83 ha wortels

82,58 ha aardappelen

60,65 ha klaver

De dominante plaats van rogge en aardappelen is opvallend. Boekweit en vlas bekleedden eveneens een belangrijke plaats.

Crisisjaren 1830-1847 en hongerjaren 1845-1846 (bijlage 5.1)

In 1818 behoorden de 2.559 inwoners tot 480 huishoudens die samen 375 woningen betrokken(1). Slechts 25 van de gezinshoofden,die samen 155 personen vertegenwoordigden, werden als behoeftig aanzien, zijnde 7% van de bevolking. Het betrof 14 dagloners, 7 wevers en 4 spinsters(2). Het Bureel voor Weldadigheid zorgde voor maandelijkse voedselbedelingen en ook voor bonnetjes voor voedsel en winkelwaren. De inkomsten van het armenbestuur bestonden uit renten en pachten, geldinzamelingen, gemeentelijke subsidies en dergelijke meer(3). Behoeftigen die in staat waren tot werken werden bij landbouwers of anderen tewerkgesteld(4).

De bevolking die tegen 1840 was gestegen tot 2.789 en in 1845 terug gedaald was tot 2.635, werd deels tewerkgesteld in het produceren van vlas en lijnwaad, maar door de vlas- en linnencrisis in de jaren veertig steeg het aantal behoeftigen tot 10% van de bevolking. Tegen 1847 was de bevolking verder gedaald tot 2.473, waarvan 480 of 19,4% behoeftigen(5). De gemeente zag zich genoodzaakt de belastingen te verhogen(6). Toen de gemeente in 1844 een nijverheidscomité oprichtte werd vastgesteld dat slechts 50 van de 200 voorhanden weefgetouwen in werking waren(7). Door de crisis in de huisnijverheid en de landbouw was er plattelandsvlucht. De Gentse bevolking was tegen 1850 gestegen tot 106.000 of 27% meer dan in 1830.

Toen in de jaren 1845-1846 de graan- en aardappeloogsten mislukten, wat tot grote hongersnood leidde, nam het aantal hulpbehoevenden te Hansbeke sterk toe. Pastoor Pieter Frans Bullens schreef: Het jaer 1845 is het voornaemste voedsel van den aermen aengerand geweest door eene bijzondere en tot nu toe onbekende plaeg, zoo danig dat er nauwelijks in geheel Belgenland aerdappelen zijn gevonden geweest die hunnen voorgaenden smaek hadden en het grootste deel ging wel haest over tot verrotting, zoo dat er hier uyt eenen grooten hongersnood is voort gesproten dat er op vele plaetsen menschen van honger zijn gestorven… ’t Jaer nadien had de plaeg der aerdappels nog niet geheel opgehouden, en zette zich daerbij nog op een ander voedsel niet min noodzakelijk te weten den rogge…De aermoede hier door groeyde zoo aen dat de menschen zich spijsden met ongehoorden kost zoo als gerste, loof van rapen eta. Uitgemergeld van cragten vele menschen bezweken van honger(8).

Door de lange strenge winter 1844-1845 was een deel van de koolzaad- en tarweproductie verloren. In de zomer van 1845 kwam daar bovenop een parasiet die het grootste deel van de aardappeloogst deed mislukken. De volgende zomer van 1846 mislukte de graanoogst opnieuw wegens een ziekte. Voedsel werd schaars en duur. Een verzwakte bevolking viel ten prooi aan epidemieën(tyfus en cholera). Het aantal overlijdens te Hansbeke steeg van 43 in 1842 tot 92 in 1846. Bovendien woedde een besmettelijke thyphoide koorts met dodelijke gevolgen(9). In 1847 telde men zelfs 112 overlijdens. In juli-augustus 1848 moesten maatregelen genomen worden tegen de cholera morbus, die binnen een week elf personen aantastte waarvan er zeven overleden(10). Dat jaar werden nog 80 overlijdens geregistreerd, tegenover slechts 37 geboorten .

De steunkas van het Weldadigheidsbureel raakte uitgeput(11) en het nijverheidscomité, dat aan ongeveer 200 mensen werk verschafte, moest bij gebrek aan geld zijn werkzaamheden beperken. Jan Baptiste van de Woestijne, kasteelheer te Hansbeke, kwam als grote weldoener ter hulp door aan alle armen kledij en gratis voedsel te verschaffen. Bovendien liet hij in het hongerjaar 1846 een dag- en kantwerkschool bouwen, met bijhorend kloosterpand.

In de gegevensbank van de familie Martens komen tijdens deze honger- en ziekteperiode enkele overlijdens voor maar er zijn geen aanduidingen dat zij verband hielden met deze crisis. Bij de generatiegenoten van Petrus-Francies Martens overleed zijn zus Eugenie Martens op 14 augustus 1845, slechts 37 jaar oud . Judocus Martens stierf te Merendree op 24 januari 1846, 58 jaar oud en Petrus Joannes Maenhout, zoon van Norbertina Martens, stierf te Hansbeke op 18 november 1846 , 59 jaar oud.

5.1.5 Hollands Bewind en familie Martens te Hansbeke

Tijdens de Hollandse periode werd vanaf 1819 in het register van de gemeenteraad van Hansbeke de jaarlijkse lijst ingeschreven van de gemeentebelastingen. Voor het dienstjaar 1819 waren 196 inwoners belastingplichtig, met een geschat jaarlijks inkomen tussen 350 en 10 gulden(12). Het geraamd inkomen van alle belastingplichtigen samen bedroeg 13.700 gulden. Het persoonlijk inkomen werd voor iedereen belast met dezelfde aanslagvoet van negen cents vier honderd en zeventien duizendsten of 9.417%. Dit gaf een totale plaatselijke omslag van 1289 gulden en 13 cents.

In 1819 hadden slechts 15 inwoners een jaarlijks inkomen boven 150 gulden:

                                             inkomen

                                              gulden

1. Wwe Jacob Martens, landbouwster             350

2. Van de Woestijne Jan Baptiste, kasteelheer  300

3. Van Der Vennet Jan Frans, landbouwer        270

4. Martens Carel, landbouwer                   250

5. Wwe Lambrechts Bernard, landbouwster        240

6. Kinderen Lefebure August, landbouwers       240

7. Wwe De Blocq Jan Baptiste, particulier      200

8. Steyaert Joanna en Rosa, particulieren      200

9. Bultinck Jan Baptist, herbergier            180

10.De Schuyter Bernard, landbouwer             180

11.Maenhout Judocus, landbouwer                180

12.Wwe De Witte Jan, landbouwster              160

13.Maenhout Francies, landbouwer               160

14.Sutterman Pieter Jacob, particulier         160

15.Van Driessche Francies, landbouwer          160

De kasteelheer, burgemeester en grootgrondbezitter Jan Baptiste Van de Woestijne(1775-1858), die nochtans meer dan 1.000 ha in eigendom had en zowat 17% van de Hansbeekse oppervlakte, werd slechts getakseerd op 50% van zijn op 600 gulden begroot inkomen, omdat hij de helft van de tijd te Gent verbleef. Op plaats 7 is er Josepha du Paix, weduwe van Jan Baptist Blocq, wonend op een kasteeltje in de Voorstraat, en die ook slechts op de helft van haar inkomen belast werd. In leven was haar man erfactig greffier van den raed in vlaenderen. Zijn grafsteen bevindt zich aan de zuidgevel van de kerk van Hansbeke onder het eerste kerkraam.

Bij de permanent te Hansbeke wonende belastingplichtigen is de bijzonder dominante positie van de stam Martens opvallend. De plaatsen 1, 3, 4, 5 en 11 maken deel uit van de stam Martens, namelijk vier kinderen van Jan Martens(1748-1794) en Maria Francisca De Brauwer, geboren op het goed De Meren. De hoogste belastingbetaalster is hun schoondochter Livina Maenhout, weduwe van Jacob Martens, landbouwer in de Boerestraat en waarvan later 4 ongehuwde kinderen rentenierden in de Kerkwijk te Merendree. Op plaats 3 is er hun schoonzoon Jan Frans Van Der Vennet(1754-1829), gehuwd met Regina Martens, en uitbater van een hofstede in de Hammestraat. In 1830, bij het einde van het Hollands bewind, was

hij gemeenteraadslid. Op plaats 4 is er hun zoon Carel Martens(1766-1837), gehuwd met Maria Rosa Sutterman en landbouwer op Goed ter Elst.

Marie Anna Maenhout, weduwe van Bernard Lambrecht op plaats 5 is de schoonmoeder van Maria Anna Martens(1786-1847), dochter van Jacob Martens en gehuwd met Judocus Lambrecht. Haar kleindochter Francisca Lambrecht huwde later met Pieter Josef De Schuyter, na het overlijden van diens eerste echtgenote Eugenie Martens, dochter van Carel Martens. De familie De Schuyter, op plaats 10 in de lijst, was van 1879 tot 1909 vertegenwoordigd in de gemeenteraad en het schepencollege.

Op plaats 11 bevond zich Judocus Maenhout(1748-1829), gehuwd met Norbertina Martens(1751-1821), eveneens een dochter van Jan Martens en Maria Francisca De Brauwer. Hun dochter Carola Maenhout zal trouwens in het huwelijk treden met Augustinus Hanssens en aldus de basis leggen van de latere familie Emiel Hanssens-Maria Martens en van de familie Karel De Waele-Virginie Hanssens, ouders van Maria De Waele en schoonouders van Marcel Martens. Pieter Jacob Sutterman, op plaats 14 van dezelfde lijst, is eveneens nauw verwant. Hij is een zoon van Baudewijn Sutterman en Joanna De Pauw , en zijn tante Maria Rosa Sutterman huwde met Carel Martens. Uit deze lijst blijkt dat de familie Martens en aanverwanten in 1819 binnen de Hansbeekse top-15 ruim de helft van het inkomen vertegenwoordigde , en binnen de top-10 zelfs 60%.

Op het einde van het Hollands Bewind, tien jaar later, werd het gezamenlijk inkomen van 216 belastingplichtigen voor het jaar 1830 begroot op 15.480 gulden en getakseerd voor 1.440 gulden of tegen 7.37%, dus een lagere aanslagvoet dan in 1819(13). De getakseerden werden ingedeeld in 6 klassen volgens hun jaarlijks inkomen.

Klasse Jaarlijks inkomen(I) aantal

         in gulden

1             I > 250           4

2       250 < I > 200           9

3       200 < I > 150          18

4       150 < I > 100           29

5       100 < I > 50            47

6        50 < I > 20           109

                              ----

                               216

In 1830 werden onder de hoogst getakseerden enkele verschuivingen en enkele nieuwe namen aangetroffen.

Jaarlijks inkomen

in gulden

Eerste klasse

1. Dujardin Eugeene Albert, particulier      350

2. Wwe Martens Jacob, landbouwster           350

3. Wwe Van Der Vennet Jan Frans, landbouwster 270

4. Van de Woestijne Jan Baptiste, kasteelheer 270

Tweede klasse

5. Kinders Lambrecht Bernard, landbouwsters   250

6. Lambrechts Francies, priester              250

7. Kinders Lefebure August, landbouwers       250

8. Martens Carel, landbouwer                  250

9. Martens Carolina, particuliere             250

10.Steyaert Rosa, particuliere                250

11.Kinders Maenhout Judocus, landbouwers      200

12.Sutterman Pieter                           200

De hoogst gerangschikte in 1830 is de nieuwkomer Eugeene Dujardin, gehuwd met Maria Josepha De Vos, die het kasteeltje had gekocht dat voordien toebehoorde aan Jan Baptist De Blocq. Hun enige dochter Maria Joanna Dujardin huwde met Carel Joseph Deseille die in de Hollandse tijd achtereenvolgens burgemeester van Hansbeke en van Aalter werd. Na de Belgische onafhankelijkheid werd hij bij de verkiezingen van 25 october 1832 nipt verkozen tot burgemeester van Hansbeke, met 37 stemmen tegen 35 voor Joos-Francies Martens, zoon van Jacob Joannes en Livina

Maenhout. De moeder van Joos-Francies, weduwe Jacob Martens, stond in 1830 op de tweede plaats volgens het getakseerd inkomen. Charles-Jean Deseille, zoon van Charles-Joseph en Maria Dujardin, huwde later met Monica Lambrecht, kleindochter van Marie Anna Martens en achterkleindochter van Jacob Martens. De grafzerk van de echtgenoten Dujardin-De Vos en Deseille-Dujardin is ingebouwd in de zuidelijke kerkgevel van Hansbeke, onder het vierde kerkvenster. De priester Francies Lambrecht(1744-1835) op plaats 6, was een oom van Maria Anna Martens door haar huwelijk met Judocus Lambrecht. Hij werd priester gewijd in 1776 en werd vervolgens kapelaan in Gent St Martinus en coadjutor te Bellem. Eind 1799 werd hij onder het Frans Bewind als onbeëdigd priester aangehouden en tot januari 1800 opgesloten in het rasphuis aan de Coupure te Gent. In 1830 was hij op rust in zijn geboortedorp.

Bij de plaatselijke bewoners zijn er slechts beperkte verschuivingen opgetreden. De weduwe van Jacob Martens en haar dochter Regina Martens staan op de plaatsen 2 en 3. Op plaats 5 zijn er de kinderen van Bernard Lambrecht, dus ook zijn schoondochter Maria Anna Martens. Carel Martens is met een ongewijzigd inkomen gedaald van plaats 4 naar plaats 8 en zijn ongehuwde zuster Carolina Martens(1761-1837) staat als particuliere of rentenierster op plaats 9. De kinderen van Judocus Maenhout en Norbertina Martens gaan van 11 naar 12. De verwante Pieter Sutterman ziet zijn belastbaar inkomen toenemen van 160 naar 200 gulden en stapt van de 14^e naar de 13^e plaats. Nieuwkomer Bernard Van Der Plaetse uit Nevele komt op plaats 11. Zijn dochter Dorothea(1831-1859) werd het jaar nadien geboren en zal in 1858 in het huwelijk treden met Petrus Martens(1810-1900), zoon van Carel. De hoge positie van de stam Martens op de maatschappelijke ladder te Hansbeke was in 1830 nog onaangetast. Binnen de top-12 van de hoogste jaarlijkse inkomens vertegenwoordigde de familie Martens en aanverwanten bijna 65% van het inkomen.

5.1.6 Gemeenteraden en familie Martens

Tijdens de XIXe eeuw heeft de stam Martens, samen met aanverwante families, ongetwijfeld een stempel gedrukt op de gemeentepolitiek te Hansbeke. In de samenstelling van de opéénvolgende gemeenteraden en schepencolleges kan men steeds leden van de hoofdstamlijn, van Joannes over Carel naar Petrus, en hun aangetrouwde families, terugvinden. Naast de familienaam Martens betreft het de aanverwante families De Muynck, De Schuyter, Deseille, Hanssens, Maenhout, Van Der Plaetse en Van Vynckt.De samenhang wordt duidelijk aan de hand van volgend lijstje met huwelijksdata:

19-04-1785 Judocus Maenhout x Norbertine Martens dv Joannes

22-04-1807 Carel Martens x Maria Rosa Sutterman

08-11-1843 Pieter De Schuyter x Eugenie Martens dv Carel

02-09-1858 Petrus Martens x Dorothea Van De Plaetse dv Bernard

28-01-1864 Petrus Martens x Eugenie Coddens

16-09-1872 Carolus Bruggheman x Marie Clemence De Schuyter dv Pieter

26-09-1882 Serafien Van Vynckt x Maria Martens dv Petrus

23-11-1984 Charles-Jean De Seille x Monica Lambrecht, dv Maria Anna Martens

12-01-1893 Emiel Hanssens x Maria Martens dv Petrus

02-01-1903 Aimé De Muynck x Irma Martens dv Petrus

Stam Martens en aanverwanten in gemeenteraden te Hansbeke 1830-1976

vet: gemeenteraadslid ©: schepen ©©: burgemeester

Van bij de start in 1830 waren de afstammelingen van Joannes Martens in de nieuwe gemeenteraad en het schepencollege. Zijn zoon Carel werd rechtstreeks verkozen tot schepen(1831), samen met de aanverwante Baudewijn Maenhout. Zijn zoon Jacob was reeds overleden maar diens zoon Judocus-Francies Martens werd op 5 april 1831 met overgrote meerderheid van de 132 aangetreden kiezers verkozen tot eerste assessor of schepen. Wellicht trad hij niet aan vermits hij reeds op 11 november 1831 vervangen werd door zijn suppleant, de latere burgemeester Pieter-Jan Schaubroeck.

Bij de raadsverkiezingen van 25 october 1832 werd de hoger vernoemde ongehuwde zaakwaarnemer Joos-Francies Martens (1788-1846), zoon van Jacob en Livina Maenhout, als kandidaat-burgemeester nipt verslagen door de zaakwaarnemer Charles-Joseph Deseille (1791-1858) die slechts enkele maanden burgemeester zou blijven. Joos-Francies Martens verhuisde naar Merendree en speelde derhalve na zijn nipte nederlaag geen rol meer in de Hansbeekse politiek. Twee zonen Deseille zouden wel nog aan plaatselijke politiek doen. De oudste zoon Charles-Jean Deseille, gehuwd met Monica Lambrecht, kleindochter van Jacob Martens, werd raadslid van 1861 tot 1865 en verhuisde in 1865 eveneens naar Merendree. Zijn jongere broer Timor (1844-1910) werd notaris en zetelde van 1879 tot aan zijn overlijden in 1910 ononderbroken in de gemeenteraad, waarvan van 1904 tot 1910 als schepen.

Norbertina Martens, dochter van Joannes, was drievoudig vertegenwoordigd in de raad dank zij haar huwelijk met Judocus Maenhout. Haar schoonzoon Gerard-Francies Maenhout, echtgenoot van Norberta’s dochter Maria Anna Maenhout, was raadslid(1837-1848) en diens broer Boudewijn Maenhout werd aanvankelijk schepen(1831) samen met Carel Martens, en nadien burgemeester(1831-1832).

Een tweede dochter van Norbertina en kleindochter van Joannes Martens, Carola Maenhout, trouwde met August Hanssens die schepen werd(1849-1851 en 1870-1881). Ook haar zoon Charles-Louis Hanssens werd gemeenteraadslid(1882-1895). De familiale opvolging in de gemeenteraad werd verzekerd door Emiel Hanssens, zoon van Bruno Hanssens, kleinzoon van Carola Maenhout en achterkleinzoon van Norbertina Martens. Emiel Hanssens werd immers raadslid(1896-1909) bij de overgang van de XIXe naar de XXe eeuw. Als tweede echtgenoot van Maria Martens, dochter van Petrus, zorgde Emiel Hanssens bovendien voor een bijkomende binding met de stam Martens. Serafien Van Vynckt, eerste echtgenoot van Maria Martens, was eveneens gemeenteraadslid(1888-1890) en hun zoon Charles Van Vynckt zou de traditie voortzetten tot ver in de XXe eeuw.

Carel Martens was niet enkel schepen bij het begin van het onafhankelijke België, maar nadien namen zijn zoon Petrus alsook zijn dochter Eugenie deze rol over. Eugenie Martens trad in het huwelijk met raadslid(1879-1884) Pieter-Jan De Schuyter, die na het vroegtijdig overlijden van zijn eerste echtgenote hertrouwde met Francisca Lambrecht. Henri De Schuyter, zoon uit dit tweede huwelijk, volgde zijn vader op als raadslid(1885-1903) en werd nadien schepen(1903-1909) tot aan zijn vroegtijdig overlijden.

Binnen de hoofdstamlijn zette Petrus Martens, zoon van Carel, de familietraditie in de lokale politiek verder. Hij werd eerst raadslid(1848-1851) en vervolgens schepen(1852-1869), maar speelde geen politieke rol meer na de eerste verkiezingen die volgden op zijn tweede huwelijk met Eugenie Coddens. Zijn schoonvader uit zijn eerste huwelijk, Bernard Van Der Plaetse, was eveneens gemeenteraadslid(1837-1860) en schepen(1867-1876). Petris zetelde dus 20 jaar samen met zijn (toekomstige en ex) schoonvader. In de XXe eeuw zal Leon Van Der Plaetse, zoon van een broer van Dorothea en dus van een schoonbroer van Petrus Martens, vele jaren in de gemeenteraad en het schepencollege zetelen, ondermeer samen met Marcel Martens en Charles Van Vynckt, kleinzonen van Petrus Martens.

Bij de kinderen uit het tweede huwelijk van Petrus Martens, was het niet enkel langs beide echtgenoten van zijn oudste dochter Maria, maar ook langs het huwelijk van zijn dochter Irma dat de stam Martens actief betrokken bleef in het gemeentebestuur. Irma’s echtgenoot August Aimé De Muynck stamde uit een familie met meerdere raadsleden. Zijn broer Desiré De Munck werd raadslid bij het begin van de XXe eeuw(1908-1926), zijn vader Pieter Jan De Muynck was achtereenvolgens raadslid(1876-1878) en schepen(1879-1903) en voordien was zijn grootvader Pieter-Nicolaes De Muynck eveneens lid van de gemeenteraad(1831-1836 en 1849-1875).

Gedurende de XIXe eeuw kunnen bij elke samenstelling van de gemeenteraad bij de 9 leden telkens 1 tot 4 leden geïdentificeerd werden die tot de stam Martens behoren of er mee verwant zijn.Ook tijdens de XXe eeuw zullen meerdere kleinkinderen van Petrus, en hun aanverwanten, een rol spelen in de gemeentepolitiek te Hansbeke.

31-07-2007 om 10:38 geschreven door Laurent Martens

ALFABETISCHE PERSONENLIJST (hoofdstukken 1 tot 4)

A-B

AERENS Jan 189;AERENS Joanna-Maria 186, Petronella 140 ;ANDRIES Jan 69, Lieven 79, Mattheus 79, Pieter 69;ANTHONIS Pieter 62,118 ; APERS Anna Maria 113,201,202 ;ARENS Petronella 157,210 ;

ARENTS Janneken 72,195,196 ; BAFORT Bernard 200, Jean Baptiste 200 ,Marie Theresia 194,200; BASILIUS Marcus 76,139; BATSLé Marie 199 , BAUWENS Anthone 146 , Marie Susanna 146;

BAYENS Cornelis 61,173 , Jan 173 , Joos 173 ; BEERNAERT Anthone 65 , BEERNAERT Cornelis 65 ;BEGIJN Joos 64 ;BEKAERT Pieter 117 ;BERT Philip 60; BEUSELYNCK Anne Marie 180 , Jacques 180 , Jan 180 ,Joannes 180;

BEYENS Pieter 89,182 ;BIEBUYCK Catherine 176 ;BILLEMAN Pieter Lodevicus 97

BLOMME Anna 93, Jan 78 , Bauduyn 78 ; BOELAERT Francisca 74 ;

BOGAERT Christoffel 109,110,155,171,189, Guilliame 145, Petronella 13,14,16,35,110,111,155,170,171,188,189 , Pieter 34,110,111,171; BOLLICK Tanneken 46,59 ; BONAMIE Emma 192 ;

BOSSIER 76;BOUTE Angelique 161 ,Emiel 161 ,Helena 161 ,Jules 161,211 ,

BOUTE Maria 161 , Martha Margareta 161 ,René 161; BRAEM Joanna 72;

BRAET

BRAET André 217 ,Catharina 72,73 ,Elisabeth 72,195 ,Frans 186,214,217 ,

Gheert 71,81,214,215 ,Gherolf 35,72,73 ,Gillis 36,187,214,216 ,

Jaecques 35,65,71,72,81,100,102,195 ,Jan 36,187,214,216 ,

Jan Baptiste 156,182 , Joanna 72,73 , Joseph-Frans 187,217 , Livina 214,216

Petra 36,43,80 , Pieter 187,214-217 , Theresa 187,214,216,222 ;

B-C

BRAUS Barbara 35,45,59 , Susanna 59 ; BRIEL Herbert 149 ;

BRUGGEMAN Anna 15,193 , Julien 15,193 ; BRUGGHEMAN Charles 190 ;

BRUYSSENS Jan 75 , Jooris 75,87; BULTINCK 123; Jan 89,91,126,168,197 ; BRUNEELS Pieintken 60; BUYSSE Elisabeth 113,114 , Laurens 146 , Lieven 146 ;

CACKAERT Bauduyn 172,194 , Bernard 194 , Jan 72 ,Joannes 155,194 ,

Joseph 155,172,194,198 , Maria Theresia 200 , Marie Therese 194

Maurice 194 , Mauris 194 ;

CATHOIR Carel 199 , Joannes 199 , Pieter 199 , Rosalia 16,199 ;

CHOMBACH tot ‘s HERTOGHENBOSCH Heindrick 145 ;

CHRISTIAEN Jan 149 , Joos 149 , Lievijne 149 ;

CLAEYS

CLAEYS Antonne 90,112,126 , Frans 74 , Guilliame 90,112,126

Herreman 90,112,126 , Jan 144 , Jaspar 80 , Joannes 89,91,112,126,197 , Joris 90,100,102,126 , Joosijne 144 , Livina 15,27,31,34,39,45,58,118,159 ,Margareta 104,105 , Maria 36,74 , Marten 15,31,34,39,45,46,58,60,74 , Martina 74 , Petronella 90,112,126 , Petrus 102 , Pieter 56,80,90,100,112, 126,148,162 ,Tanneken 90,112,126; CLAYS Geeraert 146 ,CLAYS Marie 146;

C

CLAYSSENS Passchier 145 , COCQUET Jan 121 , COCQUYT Jan 68 ;

CODDENS Eugenie 16,155 , Jan Baptist 16 , CODDENS Joanna Judoca 158,211

COECKE Pieter 85 , COGEN Anna 211,214 , Eugène 211 COLMAN Ferdinand 196 ; CONSCIENCE Hendrik 212 ;COOMAN Pieter 215 ;

COPPENS Joanna 31,65,67,70,100,195 , CORNELIS Lieve 15,16,

CORNELIS Robert 16 ; COTTIGNIE Jan 161 , Jos 161 ,Julien 161

Kristian 161 ,Lieve 161 ,Luc 161 ,Noël 161 ,Patrick 161 ,Rolanda 161;

COUSSENS Guilliame 69 ,Heindrick 69; CRAYENEST Christiaen 145 ,

CRAYENEST Marie 145; CREMERS 221 ;

D

DANCRE 53;DANNEELS Guilliame 221 , Joanna 156,168,221 ,Joos 51 ;

D’AVUST Charles 145;

DE BACKER(E)

De BACKER Anna 202 , Balduinus 113,201,202 , Carolus 16,113,203 , Desiderius 203 , Elisabeth 113,201,203 , Geeraerd 113,201,202 ,

Gillis 60,61,64 , Jacobus 113,201,202,203 , Jan 113 ,

Jan Baptist 113,201,202 , Joanna 113,114 , Joanna Theresia 113,201,202 ,

Joannes 113,201,202 , Josette 15,16,113,203 ,Judocus 203 ,

Livinus 113,201,203 , Livinus Joseph 113,201,202 , Magdalena 113,114 ,

Petronilla 113,201 , Petrus 113,114 , Pieter 113,201

Pieter Francies 113,202,203 , de BACKERE Anna 113,115 , Egidius 113,114 ,

Geeraerd 113,115,201 , Gerardus 113,114,115,201 , Joannes 113,114,115

Livina 113,115 ,Livinus 114,115,201 ,Petronilla 113,115 ,Pieter 113,115,201

D

De BAETS Carel 123 , Guilliame 146 , Janneken 70,112,123 , Jozef 89,167 ,

De BEER Baldinus 96 , Catharina 96,97 , Guilliame 96 ;DEBERGH Jan ;

De BLIECK Anna 68,121 , Carel 146,147 , Jan 84 , De BLIECQ Jaques 64;

De BRABANTER Jan 48 , Gheert 14,34,39,109,110,153,169,171,223 ,

Livina 14,34,39,109,153,169,171,223;

De BRAUWER Jan 35,110,171 , Joos 35,110,171 , Loys 110,171 ,

Maria Cath 179 ,Maria Francisca 13,14,16,35,110,154,155,170,171,182,

188-189,198 , Olivier 16,35,110,154,155,170,171,189 ;

De BRUYNE Isabella 203 , De BUCK Janneken 196 , De CLERCK Margareta 76;

De CLERCQ Baudewijn 144 , Livinus 202 ,Magdalena 46,78 ,Marten 30 ,

Tobias 144; De CLOET Pieter 144 ; De COEYERE Lieven 74 ;

De CONINCK Abraham 106 ; De COSTER , Anna , 199; De CRETS Catherina 70,112, 123,195; De CROCK Philip 27,55; De CUYPER Pieter 139; De CUYPERE Heindrick 77,118; De DECKER Francisca 199, Petronilla 49 , Jacques 86,144 ,Joos 86 , Pieter 86,144 , Serafie 172,192 , Theresia 189 ; De DECKERE Livina 158,211 ; De FRAEYE Petrus 181 ; de GUERNOVAL Alexander 116 , Arnaut 139 , Hubert Albert 62,116 , Julianus Livinus 116 Philip 78,116,117;

De GRAET Josepha 190; De GRAEVE Petronilla 43,77 ;De GROOTE Livina 202 ;

De GRUTERE Gijsbrecht 116;De GRUYTERE Marten 69; de JAGER Gertrudis 113,114;

De JANS Clara 96 ; De JONGHE Jan 81,85 ; De KEER Arent 144 ;

De KEYSER Joos 85 , Pieter 85 ; De LANGHE Chaerel 96 , Pieter 196;

De LANSANG Joanna 123; Del PLANCQUE 53; De MEYER Francisca 199;

De MEYERE Baudewijn 62,77,118 , Franciscus-Dominicus 91 , Jans 77 ,

Joos 14,27,39,47,52,110,153,169,171,223 , Judocus 91 , L. 154,169 ,

Livina 13,14,39,109,110,153,154,155,169,170,171,223 ,

Philippa 33,36,43,45,48,76,127 , Pieter 48,77 , Willem 49 ;

De MUYNCK Baudewijn 49,76 , Christoffel 49,80,81,117 , Maria 36,43,77,80 ,

Pieter 80,81,117,139,196 ; De NEVE Catharina 105 , Joanna 158 , Livina 172 ,

Suzanne 172 ; DENIJS Boudewijn 27,55 ; De PAERCQ Arent 71 ,Gilbert 71 ;

de PAU Ludovicus 113,114 , Petronilla 202; De PAUE Laureins 51;

De PAUW Joanna 16,67,111,155,156,172,182 , Laurens 47 ;

De PESTEL(E) Andryes 67 , Jan 148 , Joos 14,34,39,148,159,169,171,

Lievijne 67 , Maria 14,16,34,39,104,109,157,159,160,169,171,188;

De REVIERE Désiré 161 , Jules 161; De REYTERE Petronella 83,105;

De RIETER Marijn 85 ; De ROO Adrianus 181 , Anna Maria 180,210 ,

Colette 180 , Franciscus 180,210 , Ignatius 180,181,210

Isabella 180,210 , Joanna 140,160 , Sophia 180,210;

De ROOSE Carolus 94 , Suzanne 56,89,94,100,127 , Theresia 72 ;

De RUUCK Gheeraert 51 , Joris 51 ,Nelis 51 ;

De RYCKE Joannes 205 , Marten 87 ,Petrus Franciscus 160 ,

Petrus Judocus 160,182 ; De SCHEPPER Koen 15 ;

De SCHUYTER Henri 189,190 , Leontine 189 ,Maria Theresia ,

Marie Clemence 190 , Pieter 156,182,186 , Pieter Josef 189 ;

De SEILLE Charles-Jean 187,189,190 , Charles-Joseph 187,190

Timor 190; De SMET Andries 221 , Joanna 156,168,221 , Pieter 146 ,

Theoduul 192 ; De SUTTER Arent 87 , Guilliame 94,96,97

Jan 84,94,96 , Marie 94,96; De SUTTERE Arnout 91 ,Jan 55,146,

Joos 87 , Sara 56,89,91,100,126,144,197;De VALCKE Gheert 77 , Livina 93;

De VLIEGHER Carel-Adriaen 70,121,122,195, Coleta 70 ,

Jan 45,70,105,121,122,182,195 , Jan-Marten 70,121,Joanna-Catharina 70,121,

Judoca 105 , De VLIGERE, Joanna 83,104,105,112,126,140,152,154

De VLIGERE M Gaspar 104,105,141 ;

De VOS Arnold 93,94, Joanna 89,167,182 , Maria-Josepha 190

Marten 216, Pieter 147; De VRIENDT Judoca 99 ,De WAEGENAERE Francies 89,162,

De WAELE Charel 16,192,194,200 , Francies 200 , Joannes 194,200

Joannes Baptiste 194,200 , Maria 15,16,175,192,199,200 ,

Rosa-Petronella 162 , Willem 49 ; De WEDUWE Martine 146 ;

De WEERDT Maurice 211,214 ; De WEERT Joanna 90 ;

De WEVER Pieternella 70,121,195 ; De WEVERE Georgia 202, Marie 113,115,201 ,

Petronilla 201,202 , Petrus 202 ; De WILDE Adriaen 88 , Guilliame 95 ,

Lucas 76 ;De WISPELAER Janneken 144 ,De WISPELAERE Arnaud 146 ,Corneel 83 ,

Jan 84 , Joanna-Maria 188 , Joannes 146 , Joos 146 , Joosyntken 84,144 ,

Livina 14,16,34,39,81,82,85,143,159,179 , Magdalena 91 ;

De WITTE Adriaan 61 , Elisabeth 67,68,112 , De ZUTTER Amelia 16 ,

Janneken 144 ,Lievijne 144 ,Marie 144 ,Marten 144 , Passchijntien 144 ,

De ZUTTER(E) Pieter 47,97,144 ; DHONDT Jacques 75 , D'HONDT, Judoca 211 ,

Suzanna 161,182 ; D’HOOST Judoca 83,102,211 ;

D'HUYVETTER Balduinus 160 ,Catharina 160 ,Franciscus 160 ,

Guillelmus 160 , Jan Baptist 160 , Joanna Brigitta 160 ,

Joanna Francisca 104,126,140,160,168,198 , Joannes 160 ,

Lieven 160 ,Livina Catharina 160 , Livinus 160 , Maria 160 ,

Petrus 160,182 ,Petrus Franciscus 160;

DIERICKX Maria 89,162,182;,DOBBELAERE Arendt 48,154 , Jan 215 ,

Joos 27,87,88 ,Lieven 215 ,Pieter 30 , Suzanne 76 ;

DUJARDIN Egidius 187,190 , DUJARDIN Marie-Jeanne 187,190;

Du PREZ Catharina 89,91,112,126,197 , Guilliame 143 , Jan 162 ,

Janneken 144,149 , Marie 146 , Marten 85,144;

DYSSERINCK Philip 86; FRANSSENS Joannes 55,82;

G-H

GAUDISSAUBOIS Pieter 47; GERMAIN Joanna 216 , Lieven 215 ;

GHIJSELS Elisabeth 78 , Jan 74,78 , Janneken 74 , Tanneken 78 ;

GIJSELS Jan 71,81 ; GOETHALS Elisabeth 195 , Gillis 144 ,Guilliame 96,152 ,

Jacques 99 , Jan 144,146 , Joos 105 , Joris 146 , Josepha 179 ;

GOORMACHTICH Christiaen 146 ; GOOSEN Anna 113,114 ; GROOTAERT Livinus 202 ;

HAERENS, Maria 139,172,185,188-189,206,220 ;HALLAERT Jan Baptist 155,172,193,198

Karel 155,193 , Maria Theresia 193 , Petrus 172,193 , Regina 155,193 ;

HANDEKIJN Rita 15 ;

HANSSENS

HANSSENS Augustinus 155,175,192 , Bruno 192 , Carolus Ludovicus 192 ,

Cornelius 192 , Edwardus 192 , Edwardus Franciscus 192 , Emiel 175,192 ,

Jan 192 , Josefus 193 , Kamiel 192 , Maria Virginia 192,200

Maria Virginie 192 , Petrus 192 , Virginia Theresia 16,192 ;

HAPERS Balduinus 203 ,Jacobus 203 ,Joanna 203 ; HEECKHOUT Frank 161 ,

Frans 161 ,Koen 161 ,Rosa 161 ;

H

HERMAN Joannes 170 ; HERSCHAP Catharina 105

HERSCHAP Janneken 148 ;HEYDE Karel Francies , Rosalie 192 ;

HEYTENS Boudewijn 56,86,90,100,126,143,148,197 , Jan 90,95,112,126,197 ,

Joos 90,112,126,197 , Livina 90,112,126,197 , Maria 90,112,126,197

Maria Cath. 90,112,126,197 ,Olivier 87,95,96,97,98 , Petrus 90,112,126,19

HORENBAULT Jacques 116 ; HUYBRECHT Danneel 143 ; HUYSSENS Anna 74 ;

I-J-K-L

IDE Ramond 217 ; JOOS Lieven 146 , Pieternelle 146 ;

KERCKAERT Anna 180,210 , Barbara 180,210 , Casimarus 180,210 ,

Emmanuel 180,181,210 , Jacques 180 ,Maria Theresia 180,210 ,

Monica 180,210 , Regina 180,210 , Petrus 181 ;

KINT, Jacob 90,112,126,197 ; LADER 149 ; LAGAE Julius 213 ;

LAMBRECHT Bernard Carolus 188,189 , Catharina 188 ,Christoffel 215 ,

Emmanuel 188 ,Francisca 189,190 ,Gillis 35,188,189 ,Jan-Frans 188 ,

Janneken 49,76 ,Judocus 188 ,Monica 187,189-191 ,Regina 188, Rosalia 189;

LAMME

LAMME Anna 35,109,111,155,170,171 , Gheert 14,34,39,61,63,64,109, 110,153,154,155,169,223 , Geraert 109,154,156 ,

Jan 13,14,16,34,39,109,110,139,140,152-155,157,168,170-172,174,179,221 ,

J.F. 153,157 , Joanna 109,156,170,176 , Livina 43,67,109,151,154,155,168,221 , Mattijs 54 , Petronilla 13,14,16,34,39,89,104,109,126,140,152,157,168, 176,179,181,188-189,198 , Pieter 139,186,206 , Thomas 76;

L

LAMPAERT Lucas 217; LANDUYT Christiaen 146 , Jan 146 ,Joosijntien 146;

LANGERAERT Hortensia Marie, Pr 142;

LEDEGANCK Clara 211 ,Franciscus 140,157,210 ; Guille 157,158,210 ,

Jan 211 ; Jan Baptist 158,210,211 ,Joanna 89,141,157,161,168,211 ,

Karel Lodewijk 158,211,212 ,Maria 104,140,141,152,157,168,180,181,211 ,

Monica 200 ,Pieter 158,211 ,Pieter Jacobus 158,211 ;

LEDEGEN Katleen ; LEFEBURE Gheert 71 ,Jacob 72 ,Jaecques 69,71 ,Jan 71,78 ,

Juliana 72 ,Marten 71,78,81 ,Petronilla 72 ,Pieter-Joos 72;

LEFEBRE Maria 116; Le FEVERE Marijn 62;le QUIEN Philip 46;

le ROUFFON Maximiliaan 87; le VASSEUR Filips 46;

LICOENS Jan 89,91,126,168,197 ; LIEVENS Gillis 62 ; LIPPENS Eugenie 188 ,

Judoca 158,211 ,Pieter Jacobus 188 ,Theresia 167 ;

LOBBESTALL Nicolaas 90,112,126,197 ;LOETE Jan 99 ;LOONTIENS Anna 35,110,171

LOONTIENS Joanna 179 ,Jozef 156,170,179,182 ,Lieven 35,110,171 ;

LOONTJENS Hildefons 192 ,Joseph 109,156 ; LOOTENS Catharina 93 ,

Joanna 92 ,Lippynken 66 ; LOOTKENS Janneken 77 ;

MAENHA(O)U(D)T

MAENHAUT Abraham 43,77,223 ,Christoffel 123 ,Elisabeth 70,112,123,195 ,

Gheert 75,188 , Pieternelle 12;

MAENHOUDT Baudewijn 34,43,77,80,100,102,127,154,223 ,

Livina 43,67,77,79,111,112,127,223 ;

MAENHOUT Adriaan 97 ,Anna Catharina 155,192 ,Boudewijn 36,43 ,

Carola 155,192 ,Georgius 192 ,Gerardus Francies 155,192 ,

Gheeraert 14,16,34,39,104,109,139,153,157,159,169,171 ,

Gherof 61 ,Jan 185,188-189,220 ,Janneken 80,83,103 ,

MAENHOUT, Joanna 14,16,39,109,112,126,152,153,159,168,169,171,188,198

Joannes 139,172,185,186,189,206 ,Joos 14,34,39,109,153,159,169,171,198,218,

Judocus 155,172,192 ,Livina 155,172,185,188-189,217,220-221

Maria 67,156,182,222 ,Maria Anna 155,188,189,192 ,Maria Christina 185,186 ,

Maria Theresia 155,192 ,Petrus 172,192 ,Petrus Joannes 155,192 ,

Pieter-Frans 189;

M

MAES Roelant 215;MANOUDT Baudewijn 47 ,MARCHALCK 196

MARTENS

MARTENS Adriana 89,91,96,98,112,126,127,144,197 ,Agnes 89,140,167 ,

Albert 89,162 ,Albert 1,27,47,70,138,190 ,Angelus 161,211 ,

Anna 43,63,65,83,91,103,105,112,126,127,160,181 ,

Anna Maria 67,68,99,112,127,168,180,182,210 ,Arlette 15,193 ,

Arnoldus 89,112,126,197 August 161 ,Benedictus 161,182,211 ,

Brigitta 140,160,182 ,Carel 13,34,104,111,151,152,155,156,157,172, 173,176,187,188,223 , Carel-Frans 162,163,182 ,Carlos 15,193 ,

Carolina 155,167,172,175,185,188,198,199 ,Carolus 67,68,92,112, 126,127, 155,167,168 ,Carolus Francies 155,184,217 ,Carolus Franciscus 172,187, Catharina 89,91,126,168,197 ,Charles 175 ,

Christina 91,126,168,197 Christoffel 28,33,45,52,55,60,62,63,65,76,77,81,127

Clausijntjen 36,43,77,100,127 ,David 15,136 ,Elisa Maria 161,211

Eliza 175 ,Emiel 13,15,174,193,199 ,Eugenie 155 ,Fabienne 15 ,Fil 1,15 Frances 15 ,Francies 96,112,126,127,157,162,168,174,178,180,182,198,210 ,

Francisca 35,63,65,72,100,102,195 ,Franciscus-Joannes 180,210 ,

Frans 98,104,140,152 ,Geeraart 33,36,43,45,49,76,85,117,120,127 ,

Guillaume 126,168 ,Guilliame 13,14,33,34,39,56,66,81,82,92,98,100,104,108, 112,126,127,140,143,151,159,160,171,198 ,Ignatius 89,162,166,182 ,

Isabella 180,181,210 Jacob 13,27,31,39,43,45,66,67,68,70,76,104,111,112, 115,118,121,140,151,157,159,188,195,220 , Jacoba 81,89,162,167,182 ,

Jacobus 152,161,162,168,210,211,217 ,Jacobus Joannes 155,172,185 ,

Jacques 33, 45,53,63,65,67,100,102,121,127,154,157,176 ,Jan 13,27,30,35,39, 43,44,45,52,55,56,59,65,69-70,77,83,89,91,98,100,104,112,116,121,126, 127,140, 144, 178,188,195,197,223 ,Jan Carel 89,167,182 ,Jan Francies 161,210, Janneken 45,52, 63,75,81,90,97,100,126 ,Joanna 33,56,65,67,89,91,111,112, 126,127, 152,156,167,168, 173,174,175, 180,182, 197,198,210,Joanna Catherina 155,159, 171,179, 184 ,Joanna Maria 162,185,199 ,Joanna Petronilla 172,193 ,Joanna Theresia 180,210 ,Joanna-Maria 155,182,199 ,Joanna Margareta 104,105 ,Joanne Maria 187 ,Joannes 14,31,35,39,67,68, 102,112,126,127,140, 152,155,156,159, 168,169,176,180,182,189,206,210,217,218 ,Joannes Francies 175,180,210 , Joos 98,99,104,112,127,140 ,Josef Ludovicus 180,210 Judocus 13,34,39,109, 126,151,152,168,171,176,179-181,185,188-189,198,210,211 ,Judocus Franc.187,190 ,

Karl 13,136 ,Laurent 13,15,113,203 ,Livina 45,56,63,66,76,100,127 ,

Louise 1,15 ,Marcel 13,15,175,192,194,199,200 ,Maria Anna 155,185,187,188 ,

Maria Catharina 167,182,188,199 ,Maria Petronilla 172,194 ,Maria Philomana 154,155,167, 175,188,192 ,Mattheus 67,68,112,195 ,Mira 1,15 ,Mireilla 15,Monica 155,185,187 ,Norbertina 155,172,192 ,Petrus 103,112,126,168 , Petrus Franciscus 155,172,210,Petrus Jacobus 180,210 ,Petrus-Francies 13,27,139,155, 175,180,187,199 ,Pieter 13,14,27,33,39,43,45,52,55,56,63,66, 67,70,81,82,83,89,91,100,102,104,111,126,140,145,159, 162,171,197 ,Rachel 15 , Regina 155,185,187 ,Regina Petronelle 155,171,184 ,René 175 ,Rosa 180,210 Rosalia 155,172 ,Sara 35,36,44,45,52,63,65,66, 81,100,110,127, 221,223

Simon 1,13,15 ,Sophia 89,162 ,Stoffel 1,13,27,29,39,66,111,168 ,Susanna 35, 63, 64,65,67,68-70,100,102,121,195 ,Theophiel 161 ,Tuur 1,15 ,Victoria Cornelia 180,210,Vijntjen 28,33,52,77,82,90,100,120,126 ,Wilfried 33,Willem 45,52 ;

M

MATTHIJS Cornelis 51 ,Joanna 89,91,112,126,197 ,Nicolaas 91 ,Mecheline 51 ;

MEGANCK Joanna 172,194 ,MELCHIOR Lucas 170 ,MERVEILLE Joanna 90,112,126,197;

MESTDAGH Bernardus 199 ,Constant 16,199 ,Emma 15,16,199 ,Hieronymus 180,210,

Isabelle 202 ,Joanna 180,210 ,Joannes 180,181,210 ,Joannes Bernardus 180,210

Judocus 199 ,Monica 180,210 ,Philippus 180,210 ,Pieter Jacobus 180,210 ,

Regina 180,210;

MEYERS Margriete 30;MEYSMAN Joos 117,173;MIJNSBERGHE Anna-Isabella 68,70,168

Guilliame 68,70,71,121,122,168 ,Joanna 68,70,168 ,Maria 68,70,121,168,195 ,

Nicolaus 68,70,71,112,121,195 , Petronilla 68,70,168;

MOENS Lieven-Bernard 156 ;MORTIER Jeanne Marie 200;

N-O-P-R

NACKAERT Patrick 15 ;NASSCHAERTS Maria 181 ;NEERINCKX Adriaan 176 ;

NIEULANT Christoffel 69 ,Carel 69;NOOSE Charles 47; ORNELIS Ferdinanda 161,211;OVERWAELE 110 ;

PAGE Phle 164;PASSCHIER 144;PATTYN Pieter 95 ;

PEIRS Elisabeth 56,98,100,127 ;Jan 98 ;POELMAN Frans 215;PROVIJN Frans 217

Pieter 217;PROVOST Rogier 75;

RIJCKAERT Arent 35,63,65 ,Elisabeth 33,35,45,63,65,66 ,Gillis 63,78 ,

Joos 78 ,Livina 15,39,45,55,159,195 ,Maria 68,122 ,Tanneken 63,64 ;

RIJM Karel 44

ROOTSAERT Carel 93 ,Christoffel 45,85 ,Frans 98 ,Jacomijntjen 46 ,

Jan 87,93,97,98,108 ,Joosyntken 85 ,Livina 81 ,Marten 27,33,45,54,81, 87, 96,120,127,142,150 ,Pieter 62,78,87,88 ,Thomas 78 ,Christoffel 78;

ROUGIERS Pieter 78 ;ROYAERT Jacob 148 ,Lieven 148 ;RUTSAERT Jan 60,77,81

RUTSAERT Judoca 83 ,Lieven 81 ;RYM Maximiliaen Anthone 88,108 ;

S

SAEY Sophia 161,211 ;SALAERT Jan 61 ;SANDERUS Anthoni 116 ;SANDERLINCK 173;

SCHATTEMAN Catharina 67,68,112,195 ,Jan 68 ;SCHAUBROECK Pieter-Jan 190 ;

SCHOUTHEET Judoca 113,114 ;SERWEYTENS Gillis 66 ,Mayken 36,65,66 ;

SLOCK Andries 146,Anna 146,Marten 146,Guilliame 146,Joos 146,Pitronelle 146;

SPEECKAERT Barbara 31,35,44,45,59,195,223 ;Jan 35,45,59 ;SPIESSENS Adriaan 56,92 ,Adriana 31,84,89,92,100,127 ; SPINTS Rosa 181 ;STANDAERT Carel 68 ,

Geeraert 217 ,Gherolf 62 ,Joanna 67,68,112,195 ,Pieter 217 ;

STASINS Egidia 113,114 ;STEELAN(d)T Anna 180-182,210 ,STEELAN(d)T Bertinus 181 ; STEVENS Adriana 203 ,Emmanuel J. 177 ;

STEYAERT

STEYAERT Anna 14,15,39,55,82,111,126,141,153 ,Guilliame 145 ,

Jacobus 96,141,143,146,167 ,Jan 55,85,93,102,144,146 ,Joanna 14,16,34,39, 45,56,82,93,100,126,141,153,159,167,171 ,Joos 86,93,98,144,145 ,

Lieven 83 ,Maria 167 ,Maria Anna 104,126,141,151,168 ,Pieryncken 81 ,

Pieter 14,16,34,39,81,83,85,108,153,159,171 ,Rosa 192 ,

Willem 15,39,45,55,82,86,92,98,159 ,STEYAERT de JONGHE Jacques 145;

S

STOCKMAN Livina 202 ;STOFFERIS Pieter 82,89,162 ;

SUTTERMAN

SUTTERMAN Barbarina 156,182 ,Bernard 156,182 ,Bernard Frans 156,182 ,

Boudewijn 16,67,111,155,156,172,182,196,223 ,Domien Frans 156,182,221 ,

Jan 35,36,65,67,111,223 ,Jan Baptist 156 ,Jan Baptiste 67,156,183,221,222 ,

Joanna 156,182,194,Joanna Petronilla 221 Joos 35,36,44,65,67,100, 111,156, 182,221 ,Joos Andreas 156,222 ,Livijne 185 ,Livina 156,182,188-189,221 , Maria Anna 156,182,222,Maria Rosa 16,156,172,175,196,223 ,Maria-Theresia 156

Marie Rosa 34,111,154,155,182 ,Petronilla 49,156,182,222 ,Petrus 43,67,109, 111,112,154,155,156,168,190,196,216,,222 ,Pieter Frans 156,182,222;

Pieter-Jacob 156;

S-T-W

SWEVERS 54,76 ,Alexendrina 80 ;

TACCOEN Jacques 76;TACK Cornelis 86;TEIRLINCK Ludovica 113,201,202 ;

TEMMERMAN Pieter 62 ;TERMONT Jan 149 ;THIJSEBAERT Daniël 103,107,152 ;

TOEBAST Jan 64 ;TRIEST Antoon 153 ;TRIOEN Pieter 215 ;TUYTSCHAVER Jan 72 ,

Janneken 35,72 ,Marten 72 ,Willem 72 ,TYTGADT Jan 96 ;

Van ACKERE Adrianne 35,72 ;Van AERDE Jenne Therese 145 ,Philip 76,139,145 ;

Van BAELEN Jan 205 ,Van BASTELAERE Joannes 215 ;Van BELLEGHEM A 107,108 ;

van BRUESELE Margriete 59 ;Van BUERE Laureyntjen 98 ,Marten 62 ;

Van BUSSCHE Catharina 45 ,Joris 45 ;Van CAEPENBERGHE Jan 14 ;

Van CANEGHEM Robrecht 46,59 ;Van CASEELE Jaecques 149 ,Philip 149 ;

Van COUTER Hilaire 15 ; Van DAELE Jan 79 ,Matthijs 51 ,Maurus 79 ,Pieter 79;

Van DAMME Jan 4 ;Vanden BOSSCHE Lieven 62 ;Vanden BUSSCHE Cathelijne 52 ,

Joanna 90,112,197 ,Joorys 52 ,Livinus 9 ;

Van de KERCKHOVE, Magdalena 35,110,171 ;

Vande PUTTE Carel 108 ,Frans 35,64-65,67-69,70,100,112,121,123,168,195 ,

Gheraert 35,64-65,69,70,112,116 ,Jan 70,112,168 Joanna 68,70,112,121, 122,195 ,Joos 35,69,70 ,Judoca 70,112 ,Livina 70,112 , Maria 67,70,112, 168 ,Petrus 65,100 ,Philip 70,112,121 ,Pieternelle 70,168 ,Susanne 70,168;

Van den BOSSCHE Lieven 77 ;Vanden BUSSCHE Joanna 126 ;Vande VEIRE Pieter 49,116,196;Van Der HAEGEN, Ann 15 ;Vander HULST 142;Vander MOESEN Gaspart 177 ; Van der PLAETSE, August 199 ,Bernard 199 ,Catharina 194

Dorothea 155,199 ,Petrus 199 ,Rosalia 200 ;Vander SICKEL Jan-Francies 217 ;

VANDERSTRA(E)TEN Cathelijne 35,36,50,65,67,111,223 ;

Vander STRATEN Gherolf 47,60 ;Vander STRICHT Philip 121 ;

Vander VENNET Anna 155 ,Carolus 155,172,184 ,Jan Baptist 155 ,Jan 59,187 ,

Joanna 155 ,Joannes 155,171,184 ,Maria Rosa 155,184 ,Petrus ;

Vande VEIRE Jooris 76 ,Joos 76 ,Pieter 76 ;

Vande VOORDE Andries 217 ,Benedict 217 ,D. 178 ,Raes 116 ;

Vande WALLE Joanna 36,187,214,216 ,Adrian 62,65,75,85,98 ,Gheeraert 65,75 ;

Van de WOESTIJNE Jan Baptiste 188 ;Van EYSTE Pieter 61 ,Van GAVERE Jochem 46;Van HECKE Louis 121 ,Margarita 113,115 ,Marten 89,167,182 ;

VANHESTE Paula 16 ; Van HEULE Clementina 192;Van HEULLE Maryn 87 ;

Van HEYSTE Bauduyn 71 ,Gillis 71 ,Egidius 223,Gillis 30 Joanna 43,77,223 ,

Livina 34,43,77,223 ;Van HOBSTAELE Pieter 96 ;Van HOECKE Leontine Paulina 175 ,Marten 98; Van HOLSBEKE Joanna 199 , Van HOUCKE Adriaan 96 ,Gheert 79 ,Symoen 79 ,Willem 55 ;

Van HOVE Gillis 61 ,Jacobus 155,172 ,Jacobus Franciscus 172 ,Maria 196 ,

Pieter 196 ;Van HULLE Anna 79 ,Carel 145 ,Gabereel 61 ,Gerarda 83,126,168 ,

Gheerolf 30,51 ,Gillis 80 ,Jan 27,52,53,61,62,77,80,118,154 ,Maria 196 ,

Martinus 165 ,Vijnken 30 ;Van KERREBROECK Adriana 94,95,96 ,Joanna 171,184 ,

Willem 46,47,51,62 ;Van KERREBROUCK Gillis 46,110 ;Van KERREBROUCK Jonas 48,

Van KERREBROUCK Lieven 27,47,52,53,61,62,116,154 ,Pieter 27,85,95,186 ,

Suzanne 76,127 ;Van LOOCKE Tanneken 196 ;

Van MALDEGHEM Jacques 173 ,Jan 71,162 ,Lieven 81 ,Maria 73 ,Marten 62,71,81

Pieter 62,98 ,Petronilla 89,104,126,141,162,168,214,216 ,Philip 73;

Van MOERBEKE Joanna 69,70 ;van MULLEM Pieternelle 146 ;Van NIESSE Marijn 146

Van NIEUWENBURCH Adriaen 144,145 ;Van NIEUWENBURG Juliaan 15 ;

Van NIEUWENBURGCH Adriaen 150 ;Van NIEUWENHUIZE Livina 46,78;

Van NIEUWENHUUS François 46 ;Van NIEUWENHUYSE Maria Pauline 175 ;

Van NIEUWKERCKE Servaes 196 ;Van NIEUWKERCKEN Jacques 74 ;

Van OOTEGHEM Andries 79 ,Lieven 144 ,Philip 59 ;Van OVERBEKE Catharina 160,

Franciscus 140,160 ,Godeliva 160 ,Joanna 160 ,Joannes 160 ;

Van PAEMEL Jan Frans 89,167,182 ;Van PAMELE Guilliame 87 ,Pieter 46,87 ;

Van POUCKE Christina 180 ;Van RENTERGHEM Anna 70 ,Christian 47 ,Elisabeth 67,112 ,Jan 35,110,171,194 ,Joanna 192 ,Joos 27,34,47,49,52,53,60,76,118 Judoca 35,110,171 ,Lauwerijn 27,34,47 ,Lieven 35,110,171 ,Maria 194,196, Pierijnken 59 ,Willmijntken 47 ; van ROSSEN 166 ; Van RUYMBEKE Ignace 156,182 ;Van SCHEYNGHEM Joos 51 , Serafinus 76 ;Van SEVECOTTE Jacques 96;Van SPENVOORDE Joris 46,48; Van SPEYBROECK Judocus 27,83,126,168 ,Petrus 83,89,112,126 ; Van SPEYBROUCK Daniel 60 ,Guilliame 87,97,105 ,Jan 196 , Joanna 91 , Joos 87,88,95,105 ,Pieter 105 ;Van SUYT Catelijne 85 ,Van VINCKT Jacob 14,34,39,109,110,153,169,171,223 ;

Van VINCKT Jacques 62 ,Van VINCKT Petrus 34,39,62,109,110,153,223 ;

Van VINCT Jan 46,66 ;Van VINCQ Jacques 63 ,Jan 36,44,65,100 ;

Van VOOREN Arnold 70,121,168,195 ,Gheert 80 ,Joanna 70,121,122,182,195 ,

Van VOOREN Frans 80 ;

VAN VYNCKT

Van VYNCKT Amelia 167 ,Anna Maria 210 ,Carolus Franciscus 155,188,198,199 ,

Carolus-Ludovicus 167,188 ,Christoffel 158,211 ,Edwardus 167,188 ,

Elisabeth 75 ,Eugenie 167,188 ,Frans 196 ,Gabriel 81,85 ,Gillis 196 ,

Ignatius 211 ,Jacques 36,44,64,66,196 ,Jan 36,66 ,Joanna 210 ,

Joannes 210 ,Joos 176,179 ,Judocus 179,210 ,Livina Monica 210 ,Maria Joanna 211 ,Maria Paulina 167,188 ,Maria Theresia 167,188 ,Michiel 80 , Petronella Francisca 211 ,Petrus 14,157,158,167,169,171,181,210,211 ,

Petrus Jacobus 211 ,Pieter 71,80,89,167,182,188,199 ,Pieternella 14,15,34, 39,109,110,140,153,154,155,169,171,176,223 ,Regina 167,188 ,Rosalia 167,188

Serafien 154,155,156,167,188 ,Theresia 210 ,xxx 167 ;

V

Van WASSENHOVE Arendt 33,45,49,54,76-77,120,127 , Bauwen 77 , Jan 61,62 ;

Van ZEEBROECK Mattias 178 ;Van ZEELE Jan 97 ; VERBECKE Jan 144 , Joos 144 ;

VERCRUYSSE Philip 145;VERDONCK Petronilla 83;VEREECKEN Adriaen 113,115 ,

Jan Baptist 192 ,Judocus 113,201 ;VERHELST Adolf 192 ;Maria Joanna 205,

Maurice 175 ;VERHEYE Joos 142 ;VERHUYST Barbel 86,144 ;VERKINDER Petrus 163;

VERLé Jan 146,147 ,Joos 147,150 ;VERLEE Joos 87,108 ;VERMEERLE Mattheeus 64;

VERMEIRE Joanna 89,162 ;VERMOTTE Francisca 76 ;VERRIJSSEL 192 ;

VERSLUYS Isabella 180-182,210 ,Jan 149,180 ;VERSTRATEN Cathelijn 46 ;

VERSTRAETEN Adelaide 199 ;VERVINCT Joannes 64;VISIOEN Anne Marie 180,210 ,

Benedictus 180,210 ,Rosa 180,210 ;VLERICK Maria 199 ;VLIEGHER N.144 ;

VOLLAERT Jacobus 166 ;VRIENDT Livina 79 ;VRIENT Ardijnken 94 ;

VRINDT Magdalena 91 ;VYNCKE Sophie 199 ;

W-Y-Z

WEYLANT Maria 152 ,Cornelis 85,87 ,Jaecques 145 ;WEYNANDT Chaerles 53 ;

WIEGHMAN Heindrick 47 ; WIEME Maria 221 ;WILLE Pieter 89,91,126,168,197 ;

WILLEMOT Loys 51 ; WILLEMS Bernardus 205 ,Gerarda 159 ,Jan 118 ,Jan-Frans

212 ,Joanna 110 , Joos 110 ,Suzanna 89,162,182 ;WIMME Joosijne 49 ;WINNE

Lieven 78 ; WITTEWRONGEL Daneel 73 ;WITTINCK Jacoba Clara 181 ;WOUTTERS

Alexander 146 ; WYNANDT Jacob 105 ;YSERMAN Alexander 73 ,Boudewijn 72 ,Clara

72 ,Elisabeth 72 ,Gheraert 72,196, Isabella 72,195 ,Jacob 72 ,Jan

72,195,196 ,Joanna 72,73 Joos 72 ,Lieven 72 ,Maria 72 ,Maria-Joanna 72

31-07-2007 om 10:27 geschreven door Laurent Martens

4.8 Archieven

(1) RAG, Hansbeke, parochieregister nr 5, fo 196

(2) RAG, fds Hansbeke, bundel 64

(3) GAA, Bellem, par. reg. 7, p. 544

(4) RAG, f OB, nr 1, p 371r

(5) RAG, f OB, nr 2, p 329r-331r

(6) RAG, f OB, nrs 2 en 3

(7) RAG, fds oud Ursel, nr 163, p 130, dd 20-09-1730/nr 237, dd 31-12-1740/ nr 170,p 284, dd 12-10-1767

(8) RAG, f OB, nr 18, p 14v-15v, akte van 24-01-1687

(9) RAG, f OB, nr 18, p 152v-155r, akte van 16-06-1693

(10)RAG, f OB, nr 21, p 24v, akte van 29-11-1729

(11)RAG, f OB, nr 19, p 42r/v, akte van 11-01-1701

(12)RAG, f OB, nr 19, p 180r/v, akte van 13-05-1710

(13)RAG, f OB, nr 19, p 186r/v, akte van 20-01-1711

(14)RAG, f OB, nr 19, p 190r/v, akte van 30-03-1711

(15)RAG, f OB, nr 18, p 191r/v, akte van 29-11-1696

(16)RAG, f OB, nr 19, p 193r-194v, akte van 13-10-1711

(17)RAG, f OB, nr 19, p 209r-211v, akte van 02-04-1712

(18)RAG, f OB, nr 2

(19)RAG, f OB, nr 29, p 254r/v, akte van 04-12-1714

(20)RAG, f OB, nr 20, p 21r-23v, akte van 29-07-1713

(21)RAG, f OB, nr 21, p 25v-26v, akte van 29-11-1729

(22)RAG, f OB, nr 20, p 103v-104v, akte van 17-09-1718

(23)RAG, f OB, nr 20, p 42r-44v, akte van 22-12-1716

(24)RAG, f OB, nr 21, p 27r/v, akte van 29-11-1729

(25)RAG, f OB, nr 21, p 28v-29v, akte van 29-11-1729

(26)RAG, f OB, nr 21, p 1v-3r, akte van 29-11-1729

(27)RAG, f OB, nr 21, p 24v-25v, akte van 29-11-1729

(28)RAG, f OB, nr 21, p 28r/v, akte van 29-11-1729

(29)RAG, f OB, nr 18, p 76v-78r, akte van 14-07-1698

(30)RAG, f OB, nr 18, p 246r/v, akte van 14-07-1698

(31)RAG, f OB, nr 18, p 76v-77r, randschrift akte van 14-07-1689

(32)RAG, f OB, nr 19, p 254r-255r, akte van 04-12-1714

(33)RAG, f OB, nr 20, p 123r/v, akte van 09-01-1720

(34)RAG, f OB, nr 20, p 149r-150r, akte van 26-02-17212

(35)RAG, f Ob, nr 20, p 165r-166r, akte van 17-12-1726

(36)RAG, f OB, nr 5, p 128

(37)RAG, f OB, nr 6, p 21r/v

(38)RAG, f OB, nr 6, p 26v

(39)RAG, f OB, nr 6, p 30r

(40)RAG, f OB, nr 5, p 13r

(41)RAG, f OB, nr 6, p 53r-54r

(42)RAG, f OB, nr 6, p 59v-60r

(43)RAB, f OB, nr 6, p 63r/v

(44)RAG, f OB, reg 4, p 246

(45)RAG, fds Hansbeke, reg 7, p 75

(46)RAG, fds Hansbeke, reg 7, los bijblad

(47)RAG, fds Hansbeke, reg 99, blz 123r-125r

(48)RAG, fds Ursel, reg 162, blz 251v-258r, staat van goed 02.10.1727

(49)RAG, fds Ursel, bundel 224

(50)RAG, fds Ursel, reg 165, blz 102v-103v

(51)RAG, fds Ursel, bundel 223

(52)RAG, fds Ursel, bundel 236

(53)RAG, fds Ursel, reg 171, f 346 ev

(54)RAG, fds Ursel, reg 166, f 115-120

(55)RAG, fds Ursel, reg 167, f 211-212

(56)Archief Augustijnenklooster Gent, Liber Professionis Religiosorum 1689 O.E.S. Aug. Conventus Gandavensis, f 87

(57)RAG, fds Ursel, reg 167, f 211-212

(58)Archief van het bisdom te Gent, fonds Augustijen, nr 35

(59)Augustijnenklooster van Mechelen, Provincialia nr 5

(60)Archief Augustijnenklooster St Truiden

(61)RAG, fds Augustijnen, bundels 11 en 12

(62)RAG, fds bisdom Gent, bundel B3608

(63)Akte van het kapittel, gekopieerd in het register van Mechelen, bladzijde 324

(64)Archief Augustijnenklooster Gent

(65)Archief Augustijenklooster Gent,1864, blz 267

(66)RAG, fds Ursel, reg 163, blz 131r-133r

(67)RAG, fds Ursel, bd 334, staat van goed 03.09.1784

(68)RAG, fds Nevele, par reg 7

(69)RAG, fds Hansbeke, reg 7, los bijblad

(70)RAG, fds Ursel, reg 165, blz 102v-103v

(71)RAG, fds Ursel, reg 165, blz 95v-102v, blz 102v-103v

(72)RAG, fds Ursel, reg 165, blz 104r

(73)Stadsarchief Aalst, reg 113, Registrum Mortuorom Ecclesiae Collegiatae et parochialis Sancti Martini Alosti, blz 5178

(74)RAG, fds Nevele, reg 406, blz. 432v-435v

31-07-2007 om 10:22 geschreven door Laurent Martens

4.10 Bronnen

Bastiaen, Filip, De Reuck, Dirk, Hoste, Ivan en Stockman, Luc (1994)

Geschiedenis van Bellem

Aalter: Gemeentebestuur

Braet, André (1996)

De Braetroute

Aalst-Erombodegem: eigen beheer André Braet

De Reuck, Dirk(1986)

Het bestuur van een plattelandsgemeente in de kasselrij van de Oudburg. Bellem(1672-1795)

RUG: licentiaatsverhandeling

De Vlaminck, A. (1875)

Filiations de familles de la Flandre

Gent

Heremans, J.F.J. (1856)

Gedichten van K.L. Ledeganck met eene levensschets des dichters

Gent

Keelhoff, A. (1864)

Geschiedenis van het klooster der Eerw. Paters Eremijten Augustijnen te Gent

Lindemans, Paul(heruitgave 1994)

Geschiedenis van de landbouw. Deel II

Antwerpen: Genootschap voor Geschiedenis en Volkskunde

Martens, Albert (1969)

Stamvaders van Petrus-Francies Martens

Stam Martens.Mededelingsblad voor de families Martens en aanverwanten, Jg 1, nr 1, pp 5-7.

Martens, Albert(1970)

Overgrootouders van Petrus-Francies Martens

Stam Martens, Jg 1, nr 3, p 3-7

Martens, Albert(1970)

Gezin van Francies Martens, fs Judocus en Maria Ledeganck

Stam Martens, Jg 1, nr 4, pp 6-8

Martens, Albert (1970)

Het gezin van Joannes Martens, betovergrootvader van Petrus-Francies Martens

Stam Martens, Jg 2, nr 2, pp 1-5

Martens, Albert (1970)

Verwantschap tussen Maria Ledeganck, echtgenote Judocus Martens, en de dichter Karel Lodewijk Ledeganck

Stam Martens, Jg 2, nr 2, pp 5-6

Martens, Albert (1971)

Guilliame Martens, fs Pieter, als ‘wethouder’

Stam Martens, Jg 2, nr 3, pp 3-5.

Martens, Albert (1971)

Hof “De Meren”

Stam Martens, Jg 2, nr 3, pp 10-12

Martens, Albert (1971)

Begijntje Joanna Martens filia Judocus

Stam Martens, Jg 3, nr 1, pp 1-4

Martens, Albert (1971)

Een schermutseling met een soldaat

Stam Martens, Jg 3, nr 1, pp 7-9

Martens, Albert (1971)

Carel-Frans Martens, pater Augustijn (Bellem 1731-Gent 1790)

Stam Martens, Jg 3, nr 2, pp 3-8

Martens, Albert (1972)

Peilingen naar het analfabetisme omstreeks het einde van de XVIIIde eeuw aan de hand van de parochiale huwelijksakten van Hansbeke (1779-1776)

http://home.planetinter.be/lvnevele/artikelen/1972_4.htm

Martens, Albert (1973)

Uit voorbije eeuwen: Ambachten te Hansbeke. Smid.

http:// home.planetinter.be/vnevele/artikelen/1973_3b.htm

Martens, Albert (1989)

Joanna Lamme en Joanna Martens, Donatrices van een zilveren ampulleschaal en ampullen aan de kerk van Hansbeke, anno 1745

Het Land van Nevele, Jg 20, nr 3, pp 236-246

Martens, Albert (1990)

Guilliame Martens(1628-1708) Burgemeester te Bellem

Land van de Woestijne, Jg 13, nr 3 en 4, pp 9-17

Martens, Albert (1992)

Mini-kwartierstaten van Jan Martens(1719-1801) en Maria-Francisca De Brauwer(1724-1806)

Mensen van Toen, Jg 2, nr 3, pp 70-73

Martens, Albert (1992)

Grafschrift van Jan Baptiste Sutterman(1712-1772) en van zijn huisvrouw Marie Maenhout (1708-1778)

Mensen van Toen, Jg 2, nr 4, pp 100-102

Martens, Albert (1993)

De Sint-Petrus en –Pauluskerk te Hansbeke(1793-1993). Architectuur en kunstpatrimonium.

Het Land van Nevele, Jg 24, nr 3, pp 161-267

Martens, Albert (1996)

Vrijlaten van Ursel, woonachtig in het Land van Nevele, anno 1736

Mensen van Toen, Jg 6, nr 1, pp 12-14

Martens, Albert (1996)

Staten van goed in het fonds Ursel van personen uit het Land van Nevele(Hansbeke, Landegem).

Mensen van Toen, Jg 6, nr 1, pp 15-20

Martens, Albert (1997)

Jan Martens(1656-1729) Burgemeester te Bellem

Land van de Woestijne, Jg 20, nrs 1 en 2, pp 17-47

Martens, Albert (1998)

De Mariakapel op de wijk Zande te Hansbeke

Het Land van Nevele, Jg 29, nr 1, pp 27-67

Martens, Albert (2001)

Hansbeke in 1700

Uitgave Oud-Hansbeke

Martens, Albert (2002)

Mengelingen uit de oude parochieregisters van Hansbeke 1624-1796

Uitgave Oud-Hansbeke

Martens, Albert (2003)

Mensen van vlees en bloed. Hansbeke 1619-1791

Uitgave Oud-Hansbeke

Martens, Albert (2003)

Huwelijken tussen bloedverwanten te Hansbeke (1651-1796)

De Levensboom, Jg 16, nr 1, pp 9-15

Martens, Albert (2004)

Herbergen en herbergiers te Hansbeke

Uitgave Oud-Hansbeke

Martens, Laurent(1970)

De Vlaamse landbouw van de 16^e tot de 18^e eeuw

Stam Martens, Jg 2, nr 2, pp 12-14

Notteboom, Hugo (1997)

Karel Lodewijk Ledeganck … vereeuwigd

Appeltjes van het meetjesland, nr 48, pp 221-260

Raes, Roeland (2005)

Karel-Lodewijk Ledeganck-flamingant en grootnederlander

http://voorpost.org/historic/afbeeldingen/ledeganck.jpg

Sanderus (1735)

Verheerlijkt Vlaandre, I deel Boek III

Leiden-Rotterdam

Stockman, Luc

Geschiedenis van Bellem

Vandeputte, Omer (1983)

Nederlands. Het verhaal van een taal.

Lauwe : Stichting Ons Erfdeel

31-07-2007 om 10:21 geschreven door Laurent Martens

5.8 Archieven

(1) RAG, fds Hansbeke modern, reg 7

(2) RAG, fHM, bundel 116, staat van behoeftigden, reg 7

(3) RAG, fHM, bd 69, zitting armbestuur van 24-03-1836

(4) RAG, fHM, rekeningen Welvaartsbureel

(5) RAG, fHM, bd 69, staten van behoeftigheid

(6) RAG, fHM, bd 69, reg 7, f 56v, gemeenteraadszitting 15-04-1844

(7) RAG, fHM, bd 69, reg 04v, gemeenteraadszitting 09-12-1844

(8) Kerkarchief Hansbeke, Liber Memorialis van Hansbeke, p 31

(9) RAG, fHM, reg 66, f 4v, zitting armbestuur 17-09-1848

(10)RAG, fHM, reg 66, f 8v, zitting armbestuur 13-09-1848

(11)RAG, fHM, bd 69

(12)RAG, fds Hansbeke, modern, reg 4, p 20v-23r

(13)RAG, fds Hansbeke, modern, reg 6, p 16v ev

(14)RAG, fds OH, nr 1182

(15)RAG, fds OH, nr 99, p 76r-80r

(16)RAG, fds Oud Hansbeke, nr 104, p 87v,88r

(17)RAG, fds Oud Hansbeke, nr 104, p 169r, v

(18)RAG, fds HM, nr 7, p1r, raadszitting 01-09-1836

(19)RAG, fds HM, nr 71, p40r, schepenboek 26-10-1839

(20)RAG, fds HM, nr 7, p24v, raadszitting 11-01-1840

(21)RAG, fds HM, nr 7, p75r, raadszitting 17-01-1846

(22)RAG, fds HM, nr 8, p 122v, raadszitting 15-03-1864)

(23)RAG, fds MH, nr 73, p 28v, schepenboek

(24)RAG, fds HM, nr 8, p 12v, raadszitting 05-10-1848

(25)RAG, fds HM, nr 73, p 62r, schepenboek 17-10-1851

(26)RAG, fds HM, nr 8, p 40v, raadszitting 21-01-1852

(27)RAG, fds HM, p 81v, raadszitting 18-04-1858

(28)RAG, fds HM,nr 8, p 12r, raadszitting 05-01-1864

(29)RAG, fds HM, nr 8, p 122v, raadszitting 15-03-1864

(30)RAG, fds HM, nr 9, p 39r, raadszitting 17-01-1870

(31)RAG, fds HM, nr 9, p 148r, raadszitting 12-02-1879

(32)RAB, Pa, Grv, nr 2/6285/1

(33)RAG, fds HM, nr 75, p 180, raadszitting 19-12-1895

(34)RAG, fds HM, nr 75, p 299, raadszitting 14-03-1903

(35)RAB, Pa Grv, nr 2/7902/20

(36)RAG, f HM, bundel 116, staat van behoeftigen dd. 17-06-1818

(37)RAG, f HM, bd 69, zitting armbestuur 24-03-1838

(38)RAG, f HM, bd 116, rekeningen Welvaartsbureel

(39)RAG, f HM, bd 69, staten van behoeftigheid

(40)RAG, f HM, reg 7, f 56v, gemeenteraadszitting 15-04-1844

(41)RAG, f HM, reg 7, f 64v, gemeenteraadszitting 09-12-1844

31-07-2007 om 00:00 geschreven door Laurent Martens

4.8 Bijlagen

Bijlage 4.1 Analfabetisme te Hansbeke

Aan de hand van de parochiale huwelijksakten van Hansbeke(1779-1796) maakte Albert Martens in 1972 een peiling naar het analfabetisme omstreeks het einde van de XVIIIe eeuw. We moeten evenwel slechts terug gaan tot net voor de eerste wereldoorlog toen van D. Starcke een vlugschrift verscheen met de intussen legendarisch geworden titel Arm Vlaanderen, waarin een schrijnend beeld wordt geschetst o.m. van het lage ontwikkelingsniveau van de Vlamingen.

Gaan we terug tot de XVIIIe eeuw dan waren er zeer velen die niet eens hun naam konden schrijven en als bewijs van kennisneming noodgedwongen met een eenvoudig kruisje tekenden. Terwijl het hanteren van de pen uiteraard nog geen voldoende maatstaf is nopens de preciese ontwikkelingsgraad van de personen die hun naam konden schrijven, kan toch geoordeeld worden dat zij die als handtekening een gewoon kruisje plaatsten, ongetwijfeld tot de groep van analfabeten behoorden die noch lezen noch schrijven konden. Representatief materiaal kan hieromtrent gevonden worden in de parochieregisters.

Ingevolge de besluiten van het Concilie van Trente in 1563 werden in de Nederlanden schoorvoetend door de parochiegeestelijkheid registers aangelegd waarin data en bijzonderheden betreffende dopen, huwelijken en overlijdens opgetekend, maar deze registers werden op uiteenlopende en onvolledige wijze bijgehouden. Nog in 1778, onder Jozef II, werden dienaangaande in het Edict van 6 augustus, uitgevaardigd door de Oostenrijkse regering in de Nederlanden, de vroegere voorschriften hernomen en aangevuld. In de huwelijksakten dienden o.m. naam, voornaam, geboorte- en woonplaats van de trouwers en van de getuigen vermeld te worden. De akte moest in twee registers ingeschreven worden en bovendien door de pastoor en de betrokken personen ondertekend worden. Analfabeten zouden een merkteken plaatsen. Indien het gevraagde dubbel liet gedeponeerd werd, zou de in gebreke blijvende pastoor van overheidswege beboet worden tot het betalen van 50 gulden. Deze strafmaatregel hielp blijkbaar vermits vanaf 1779 de parochieregisters op een gedetailleerde manier werden bijgehouden.

De parochiepriester vergewiste zich vooraf van de kunde of onkunde van de optredende personen zodat, naargelang van de bevindingen, in de akten allerhande formuleringen voorkomen zoals:

‘interrogati an scribere possent, responderunt omnes quod non’

‘interrogati an possent scribere, responderunt pater et matrina quod non’

‘interrogati an scribere possent, responderunt sponsa et una testium quod non’

‘solus sponsus scribit’

‘omnes scribunt excepta secunda teste’ e.a.

Voor degenen die hun naam niet konden schrijven, werd onderaan de akte een ruimte voorbehouden waar ze een kruisje plaatsten naast de passende aanduiding ‘chirographus (of signum) sponsa’, ‘chirographus secunda teste’…

Door de organieke wet op de burgerlijke stand, daterend van 20-25 september 1792, werden alleen de ambtenaren van de burgerlijke stand bevoegd verklaard om akten op te maken. De toepassing van die wet werd in ons land tijdens de Franse overheersing bevolen door het Dekreet van 29 Prairal an IV(17 juni 1796).

De van 1779 tot 1796 ondertekende doop- en huwelijksakten verschaffen als zodanig bewijskrachtige gegevens i.v.m. de meest elementaire geletterheid van een zeer talrijke groep personen.

De bestuurlijke richtlijnen van 1778 werden voor de parochieregisters te Hansbeke vrij stipt nageleefd door Jan Van Baelen, pastoor-deken. Onderstaande huwelijksakte van 30 april 1785, met vertaling, illustreert dit (1).

Trigesima Aprilis 1785, factis tribus proclmationibus bannorum antenuptialium, contraxerunt matrimonium coram me infrascripto, Bernardus Willems ex hac parochia habitans in Oostcamp et Maria Joanne Canoot ex Nevel habitans in hac parochia

minorennis consentiente et presente matre tutrice Maria Joanna Verhelst, testibus Joanne de Rijcke habitante in Oostcamp et Maria Joanna Verhelst habitante in Nevel, interrogati an possant scribere responderunt sponsa et secunda testis quod non.

J. Van Baelen, pastor

Bernardus Willems

Joannes De Rijcke

signum sposa +

signum secunda teste +

Vrije vertaling

Nadat de 3 voorhuwelijkse afroepingen hadden plaatsgehad zijn in aanwezigheid van de ondertekende op 30 april 1785 gehuwd: Bernardus Willems van deze parochie, wonend in Oostkamp, en de minderjarige Maria Joanna Canoot van Nevele, wonend in deze parochie, met instemming en in tegenwoordigheid van haar moeder en voogdes Maria Joanna Verhelst, en de getuigen Joannes De Rijcke, wonend in Oostkamp, en Maria Joanna Verhelst, wonend in Nevele; ondervraagd of ze konden schrijven antwoordden de bruid en de tweede getuige ontkennend.

Uit het tabellarisch overzicht blijkt dat de Hansbeke tussen 20 april 1779 en 16 juli 1796, in een periode van circa 18 jaar, 239 huwelijken ingeschreven werden waarbij 965 personen (487 mannen en 478 vrouwen) betrokken waren.

Aantal huwelijken per jaar te Hansbeke (1779-1796)

Bij deze 965 personen zijn er 702, of 72.7% ongeletterden die met een kruisje tekenen. Bij de mannen blijken 60.2% ongeletterden tegenover 85.6% bij de vrouwen.

mannen vrouwen

geletterd 35.8% 14.4%

ongeletterd 64.2% 85.6%

Er zijn goede redenen om aan te nemen dat deze resultaten vrij representatief zijn voor het platteland in Vlaanderen aan het einde van de XVIIIe eeuw. Het hoog percentage analfabeten kan aan meerdere factoren toegeschreven worden. Het dorpsonderwijs werd van ouds door de parochiegeestelijkheid georganiseerd en bleef in hoofdzaak een geloofsonderricht dat zich meestal beperkte tot het aanleren van gebeden en de catechismus. Elementaire vakken zoals lezen, schrijven en rekenen waren soms van ondergeschikt belang. Door eeuwenlange vreemde overheersing bestond bovendien een algemene verwarring en verwaarlozing, wat zeker niet bevorderlijk was voor de geestelijke verrijking van de bevolking. De schrale bezetting van de bestaande dorpsscholen werd ook voor een deel verklaard door de sociale noden van de bevolking, waarbij opgroeiende kinderen zo vlug mogelijk ingeschakeld werden voor het levensonderhoud.

Enkel kinderen uit de gegoede stand konden voortgezet onderwijs genieten in één of andere (stads)school. Een nader onderzoek naar de identiteit van enkele zogenaamd geletterden te Hansbeke toonde inderdaad aan dat ze behoorden tot vooraanstaande en welstellende boerenfamilies. Anderzijds waren leden van een zelfde familie vaak allen geletterd (of ongeletterd).

Dat er vooral meer ongeletterde vrouwen dan ongeletterde mannen zijn is geen toeval. Het aantal schoolgaande meisjes lag lager dan het aantal schoolgaande jongens. De zienswijze dat dochters zich enkel in typisch vrouwelijke bezigheden dienden te bekwamen wordt duidelijk geillustreerd in de Staet ende verclaers van de goede, opgemaakt op 21 maart 1620 na het overlijden van voorvader Jacob Martens, baljuw te Hansbeke. Hij liet 9 kinderen achter waarvan de oudste vier gehuwd en de overige, vier jongens en een meisje, minderjarig waren. In de inventaris werd ingelast dat de weduwe Lievine Clays tegenover de voogden de verplichting op zich nam haere knechten te doen leeren leesen ende schriven ende de walsche tale, omme hemlieden te manne commende te behelpen, ende ook het meyskin te doen leren hemden nachtdoucken ende dierghelyck tsyden ofte scheppen ende connen nayen om oock haer selfs vrauwe synde te connen behelpen(2).

Een gelijkaardig voorbeeld vindt men omstreeks 1770 bij de oude Joannes Maenhout, landbouwer en weduwnaar van Maria Francisca Haerens, die op herhaaldelijk verzoek van de deelvoogd, Pieter Lamme, ook een voorouder, weigerde zijn dochtertjes te laeten uytwoonen ter scholen in cloosters ofte sevire plaetsen niettegenstaande de meisjes alsnoch seer weynigh ter schoole gegaen waren ende mitsdien weynigh ervaeren waren inde lecture, schrijven, naeyen etc. Volgens zijn overtuiging hield hij de meisjes op het erf om bij hem te blijven leeren, wercken, observieren, de menargie inde lantsbauwerije.

Wanneer het beschikbaar cijfermateriaal voor Hansbeke gegroepeerd wordt in drie perioden van telkens zes jaar, kan vastgesteld worden dat het analfabetisme bij de mannen met 7.2% daalde, terwijl de afname bij de vrouwen slechts 2.2% bedroeg. De relatieve achterstand van de vrouwen werd dus nog groter.

Analfabetisme te Hansbeke per 6 jaar in %

Bijlage 4.2 De Vlaamse landbouw van de XVIe tot de XVIIIe eeuw

uit Stam Martens, jg 2, nr 2, pp12-14

Om een idee te krijgen omtrent de Vlaamse landbouw van de 16^e tot de 18^e eeuw, wanneer de voorouders van Petrus-Francies Martens(1810-1900) reeds landbouwbedrijven uitbaatten te Bellem of Hansbeke, kan men niet veel te weten komen van de Vlamingen uit die tijd vermits zij weinig op papier hebben gezet. Immers in 1823 schreef Van Aelbroeck dat de boerestiel niet geleerd wordt in boeken maar te velde, met een ploegstaart in de hand, door gedurigen arbeid, oplettendheid en ondervinding.

Niettemin weten wij dat de Vlaamse landbouw op een voor die tijd hoog peil stond vermits meerdere buitenlanders op bezoek kwamen om hier de stiel te leren. Het is dan ook vooral uit Engelse, Duitse en Franse bronnen dat men iets kan leren over de geschiedenis van de Vlaamse landbouw.

Terwijl in de ons omliggende landen het drieslagstelsel nog werd toegepast, met rogge in het eerste jaar, gevolgd door zomergraan in het tweede jaar en braakland in het derde jaar, was in Vlaanderen het braakland reeds grotendeels verdwenen in de 16^e eeuw. Dit was mogelijk door toedienen van stalmest en door het verbouwen van allerlei nieuwe gewassen. Reeds in de 15^e eeuw is er in het Gentse sprake van de teelt van rapen, eerst als voeding voor de mensen en later als veevoeding. Ook klaver komt voor van bij het begin van de 16^e eeuw.

De vlasteelt verspreidde zich reeds over het ganse Vlaamse land tijdens de 14^e en de 15^e eeuw en was toen een relatief belangrijke teelt. De teelt van boekweit, bestemd voor pannenkoeken, boekweitpap of voedergraan, was vrij belangrijk op de armen zandgronden van de 16^e tot de 18^e eeuw. Aardappelen daarentegen werden in Vlaanderen pas voor het eerst verbouwd in de 17^e eeuw, terwijl de eigenlijke uitbreiding ervan pas gebeurde na 1750. Toen waren de graanprijzen zodanig gestegen dat het brood als basisvoedsel te duur werd en in de volksvoeding vervangen werd door de goedkopere aardappelen. Wellicht waren Joannes Martens(1719-1801) en Carolus Martens(1766-1837) de eerste stamvaders Martens die aardappelen verbouwden.

De opbrengsten van de teelten en het vee lagen evenwel ver beneden het huidig peil. In de 16^e eeuw was een opbrengst van 1 ton graan per hectare helemaal niet slecht en de gemiddelde jaarproduktie van een melkkoe moet in de buurt van 1.000 liter gelegen hebben.

Het grootste aantal landbouwers waren zogenaamde keuterboeren, met minder dan 4 ha, alhoewel een normale boerderij toen reeds meer dan 10 ha telde. Zeer grote bedrijven, zelfs met 100 of meer ha, kwamen ook reeds voor en waren veelal de eigendom van kloosters. De keuterboeren hielden slechts 1 of 2 koeien en op de graanbedrijven waren ook zelden meer dan 5 koeien, hoewel in de veestreken bedrijven bestonden met mleer dan 20 runderen. In de 16^e eeuw hield elk hof van betekenis een kudde schapen. Op de meeste bedrijven werden een paar varkens gehouden, uitsluitend voor eigen slacht.

Koeien en ossen werden als trekkracht gebruikt, maar de iets grotere bedrijven beschikten toch over paarden. Er bestonden reeds primitieve ploegen, maar veel gronden werden omgespit in plaats van geploegd. De Brabantse ploeg, die een prototype geworden is voor de ploeg over de ganse wereld, werd bij ons uitgevonden maar dat was pas bij het begin van de 18^e eeuw. Joannes Martens(1719-1801) was misschien de eerste stamvader Martens die er mee werkte.

De pik, ook een Vlaamse uitvinding die reeds in de 14^e eeuw vermeld werd, heeft niettemin pas in de 17^e en 18^e eeuw haar volle uitbreiding gekend. Toen werd er met veel lof over geschreven omwille van de grote arbeidsbesparing die er door mogelijk gemmakt werd. Voordien werd het graan kort onder de aren afgesneden met een sikkel, zodat achteraf het stro nog moest afgemaaid worden met de zeis. Het dorsen gebeurde nog met de vlegel en vormde de winterbezigheid op alle bedrijven. Zelfs in de 18^e eeuw slorpte het dorsen nog meer dan de helft van de tijd op van een dagloner op een graanbedrijf.

Hoe het met het landbouwinkomen gesteld was is niet zo goed gekend, maar toch weet men dat er goede en slechte tijden waren. De eerste helft van de 16^e eeuw was een krisisperiode voor de landbouw, maar vanaf 1550 tot de eerste helft van de 17^e eeuw verbeterde de toestand voor de boeren, vooral wegens de gunstiger graanprijzen. Een minder goede periode tot 1690 werd gevolgd door een lichte verbetering tot omstreeks 1720, om nadien terug te vervallen in een zware agrarische krisis tot 1740. Tenslotte beleefde Joannes(1719-1801) opnieuw een periode die veel gunstiger was voor de boeren.

Bijlage 4.3 Families Ledeganck , Martens en Van Vynckt

Uit het parenteel van Guille Ledeganck blijkt dat twee dochters van zijn zoon Franciscus huwden met twee dochters van stamvader Joannes Martens en Joanna Maenhout. Ter gelegenheid van het huwelijk van Judocus met Maria Ledeganck op 25 juli 1722 heeft zijn jongere broer Jacobus, die toen reeds 35 jaar oud was, de 13-jarige Joanna Ledeganck, zus van Maria, leren kennen. Zij zullen pas in 1730 huwen.

Personen in parenteel van Guille LEDEGANCK , Judocus MARTENS(1686-1725) en Jacobus MARTENS(1687-1767)

I.1 M LEDEGANCK, Guille

II.1 M LEDEGANCK, Franciscus

II.2 V ARENS, Petronella

III.2 V LEDEGANCK, Maria       31-07-1700 Ursel       16-11-1761 Ursel

III.1 M MARTENS, Judocus       09-11-1686 Bellem      25-05-1725 Hansbeke

IV.1 M MARTENS, Francies       11-08-1723 Hansbeke    18-08-1783 Varsenare

IV.2 V VERSLUYS, Isabella Clara29-03-1715 Beernem     30-12-1752 Ruddervoor

V.2 V MARTENS, Joanna          20-09-1744 Beernem

V.1 M VISIOEN, Benedictus

VI.1 V VISIOEN, Rosa

VI.2 V VISIOEN, Anne Marie

V.3 V MARTENS, Victoria Cornel.21-02-1751 Ruddervoor  15-03-1766 Varsenare

IV.3 V STEELAN(d)T, Anna Maria 08-11-1730 St Andries  12-11-1797 Jabbeke

V.3 V MARTENS, Isabella Clara  02-07-1754 Ruddervoor  28-05-1823 Jabbeke

V.4 M MESTDAGH, Joannes        20-04-1750 Snellegem   14-03-1808 Snellegem

VI.3 V MESTDAGH, Joanna Theres.22-12-1776 Jabbeke

VI.4 M MESTDAGH, Hieronymus    05-03-1779 Jabbeke     05-05-1780 Jabbeke

VI.5 M MESTDAGH, Joannes B.    17-03-1782 Jabbeke     23-04-1782 Jabbeke

VI.6 MESTDAGH, xxx             09-06-1784 Jabbeke     09-06-1784 Jabbeke

VI.7 M MESTDAGH, Pieter Jacob  03-09-1785 Jabbeke

VI.8 V MESTDAGH, Monica        23-12-1787 Jabbeke     13-01-1790 Jabbeke

VI.9 M MESTDAGH, Philippus     20-10-1789 Jabbeke     05-03-1809 Jabbeke

VI.10 V MESTDAGH, Regina Charles  xx-1795 Jabbeke     20-10-1815 Jabbeke

V.6 M MARTENS, Petrus Francis  07-02-1757 Varsenare   09-07-1773 Varsenare

V.7 V MARTENS, Rosa            05-05-1759 Varsenare   03-12-1759 Varsenare

V.8 M MARTENS, Joannes Francies02-11-1760 Varsenare   28-11-1760 Varsenare

V.10 V MARTENS, Anna Maria     03-06-1762 Varsenare   17-04-1814 Jabbeke

V.9 M De ROO, Ignatius         01-12-1759 Jabbeke     25-05-1831 Jabbeke

VI.11 V De ROO, Anna Maria     25-01-1789 Jabbeke

VI.12 V De ROO, Isabella       03-05-1791 Jabbeke

VI.13 V De ROO, Sophia Theres.07-10-1798 Jabbeke

VI.14 M De ROO, Franciscus    xx-xx-1801

V.11 M MARTENS, F.J.          01-02-1765 Varsenare    15-02-1765 Varsenare

V.13 V MARTENS, Joanna Ther.  27-02-1766 Varsenare    25-01-1828 Jabbeke

V.12 M KERKAERT, Emmanuel     27-05-1765 Jabbeke      12-06-1836 Jabbeke

VI.16 V KERCKAERT, Maria The. 15-02-1787 Jabbeke      07-03-1842 Jabbeke

VI.17 V KERCKAERT, Regina     20-03-1789 Jabbeke      13-09-1790 Jabbeke

VI.18 V KERCKAERT, Barbara    06-03-1791 Jabbeke

VI.19 M KERCKAERT, Casimarus  16-09-1797 Jabbeke

VI.20 V KERCKAERT, Monica     24-12-1799 Jabbeke

VI.21 V KERCKAERT, Anna       11-01-1802 Jabbeke

VI.22 M KERCKAERT, Emmanuel   28-11-1803 Jabbeke

V.14 M MARTENS, Joannes       13-02-1769 Varsenare    10-09-1807 Oudenburg

V.15 M MARTENS, Josef Ludovic.19-03-1772 Varsenare    08-04-1773 Varsenare

V.16 M MARTENS, Petrus Jacob  04-05-1774 Varsenare

IV.4 M MARTENS, Jacobus       01-03-1725 Hansbeke     25-10-1725 Hansbeke

III.3 M Van VYNCKT, Petrus    04-12-1702 Hansbeke     30-05-1767 Ursel

IV.5 V Van VYNCKT, Joanna M.  21-07-1726 Hansbeke

IV.6 V Van VYNCKT, Livina Mon.16-12-1728 Hansbeke

IV.7 V Van VYNCKT, Theresia   24-01-1730 Hansbeke

IV.8 M Van VYNCKT, Joannes L. 04-05-1732 Hansbeke

IV.9 V Van VYNCKT, Judocus    17-01-1734 Hansbeke

IV.10 V Van VYNCKT, Anna Maria31-01-1735 Hansbeke

IV.11 V Van VYNCKT, Petronella15-04-1736 Hansbeke

IV.12 M Van VYNCKT, Petrus Ja.26-11-1737 Hansbeke

IV.13 M Van VYNCKT, Ignatius  09-03-1739 Hansbeke

IV.14 V Van VYNCKT, Maria Joan11-04-1740 Hansbeke

III.5 V LEDEGANCK, Joanna     18-11-1709 Ursel       07-10-1788 Bellem

III.4 M MARTENS, Jacobus      07-12-1687 Bellem      02-06-1767 Bellem

IV.15 M MARTENS, Benedictus   28-09-1743 Ursel       09-02-1812 Ursel

IV.16 V D'HONDT, Suzanna Carolina    xxx Ursel       10-04-1796 Ursel

V.17 M MARTENS, Jan Francies  04-11-1790 Ursel       10-10-1846 Aalter

V.18 V ORNELIS, Ferdinanda    04-03-1801 Aalter      19-12-1875 Aalter

VI.24 M MARTENS, Angelus      23-04-1837 Ursel       29-10-1912 Aalter

VI.25 V SAEY, Sophia          06-07-1837 Knesselare  25-01-1916 Assenede

VII.2 V MARTENS, Elisa Maria  08-03-1873 Aalter      16-08-1938 Aalter

VII.1 M BOUTE, Jules          05-08-1858 Aalter      12-04-1934 Aalter

II.3 M LEDEGANCK, Pieter      06-02-1721 Ursel

II.4 V D'HONDT, Judoca        29-04-1678 Ursel       03-05-1712 Ursel

III.6 M LEDEGANCK, Jan Baptist           Ursel       21-11-1778 Ursel

III.7 V De NEVE, Joanna Maria 24-06-1709 Ursel       22-02-1784 Ursel

IV.17 M LEDEGANCK, Pieter Jacobus        Ursel       14-02-1804 Adegem

IV.18 V LIPPENS, Judoca       17-11-1737 Ursel       05-07-1804 Adegem

V.19 M LEDEGANCK, Jan         22-02-1773 Adegem      10-05-1839 Eeklo

V.20 V CODDENS, Joanna Judoca 21-09-1771 Ursel       07-11-1836 Eeklo

VI.26 M LEDEGANCK, Karel Lod. 09-11-1805 Eeklo       19-03-1847 Gent

VI.27 V De HOON, Virgina                                   1890 Gent

VII.3 V LEDEGANCK, Clara

VII.4 M COGEN, Eugéne

VIII.1 V COGEN, Anna                1867

VIII.2 M De WEERDT, Maurice

Na het overlijden van haar man Judocus Martens op 26 mei 1725 blijft Maria Ledeganck achter met haar twee kinderen van minder dan twee jaar oud, alsook met de twee kinderen uit het eerste huwelijk van Judocus, zes en negen jaar oud. De 25-jarige weduwe Maria hertrouwt reeds op 9 september 1725 te Hansbeke met de 23-

jarige Petrus Van Vynckt(° Hansbeke 4-12-1702 + Ursel 30-05-1767), zoon van Christoffel en Livina De Deckere. Ze kregen nog tien kinderen die allen te Hansbeke geboren worden, vermoedelijk op een hofstede in de Broeckstraat. Het echtpaar is pas later verhuisd naar Ursel, het geboortedorp van Maria, waar beiden overleden zijn.

Stam Karel Lodewijk Ledeganck

Maria en Joanna Ledeganck hebben een gemeenschappelijke stamvader met Karel Lodewijk Ledeganck, namelijk Guille Ledeganck, vader van Franciscus en van Pieter. Uit het huwelijk van Franciscus met Petronilla Arens werden de zussen Maria en Joanna geboren, die met de broers Judocus en Jacobus Martens trouwden. Pieter Ledeganck huwde op 25 maart 1705 te Ursel met Judoca D’Hondt en is de betovergrootvader van de dichter Karel Lodewijk Ledeganck(1805-1847), tijdgenoot van Petrus Francies Martens.

Jan Baptist Ledeganck, zoon van Pieter, huwde te Ursel op 7 december 1735 met Joanna Maria De Neve.

Pieter Jacobus Ledeganck, zoon van Jan Baptist, huwde te Ursel op 28 februari 1764 met Judoca Lippens.

Jan Ledeganck, zoon van Pieter, huwde te Adegem op 4 juli 1795 met Joanna Judoca Coddens. Hij was onderwijzer en kleine winkelier te Eeklo. Zijn echtgenote Joanna “was een dier aertsvaederlijke huysvrouwen wier geslacht schijnt uitgestorven te zijn, en die den vromen pater Poorters en den wijzen vader Cats van buiten kenden”(W. Ledeganck in “Ons Heem” Jg XII, nr 6, p 173). De toenmalige burgemeester van Eeklo staat als orangist bekend.

Hun zoon Karel-Lodewijk Ledeganck werd op 9 november 1805 geboren in een groot gezin te Eeklo. Als kind is hij een bepaalde tijd spoeler geweest bij een linnenwever, maar toen had hij blijkbaar reeds een duidelijke lees- en schrijfdrift.Hij wordt ontdekt door Karel Vervier, gewezen bankier, daarna ontvanger, dichter en orangist. Die biedt Karel de gelegenheid op het stadhuis te gaan werken als "expeditionaris”, een bescheiden plaatsje, wat hem toeliet op eigen houtje verder te studeren. Ledeganck wordt lid van de “maatschappij voor Nederlandse letterkunde”. Hij stelt zijn eerste nog houterige pennenvruchten op. Hij studeert muziek, componeert zelfs, en is als 20-jarige al een geziene figuur in het Meetjeslandse Vlaams-culturele wereldje.

Komt dan 1830, het Koninkrijk der Nederlanden verdwijnt, de Belgische staat ziet het levenslicht. De orangistische burgemeester wordt afgezet en Eeklo krijgt er een belangrijk burger bij: Jan-Frans Willems, de latere ‘vader der Vlaamse beweging’. Willems is om zijn orangisme als belastingsontvanger in Antwerpen afgezet en naar het veel kleinere Eeklo gedegradeerd. Ledeganck werd door Willems en Vervier flamingant en grootnederlander.

In het begin der jaren 30 vervult Ledeganck verschillende functies: ambtenaar in Oudenaarde, griffier in Kaprijke en plaatsvervangend vrederechter. Zijn ambitie reikte verder. Hij had al op zijn eentje Latijn en Grieks gestudeerd en vatte in 1833 aan de Gentse universiteit de studie van de Rechten aan. Niet zo vanzelfsprekend voor de onbemiddelde jongeman. Men vertelt dat hij, als hij kursus wilde volgen, te voet van Eeklo naar Gent(20 km) trok en ’s avonds te voet naar huis terugkeerde om dan ’s nachts te studeren. In augustus 1835 mocht hij zich doctor in het Romeins en Modern Recht noemen.

In 1836 werd hij vrederechter in Zomergem. Op 4 februari 1840 huwt hij te Kaprijke met Virgina De Hoon. In 1838 werd hij lid van de Provinciale Raad van Oost-Vlaanderen en hield aldaar in 1840 de allereerste rede in het Nederlands. Resultaat: met de gemeenten zou de provincie briefwisseling voeren in de door henzelf verkozen taal. Ledeganck begon ook meer te dichten.

Intussen werkte hij, verbeten en rusteloos, aan wat hij toen als zijn hoofdopdracht beschouwde: de éérste integrale Nederlandse vertaling van het Burgerlijk Wetboek.Die kwam er in 1842 en werd herhaaldelijk herdrukt. In 1842 wordt hij provinciaal opzichter van het Lager Onderwijs voor de provincie Oost-Vlaanderen. In 1844 wordt hij samen met Hendrik Conscience lid van het ‘Nederlandsch letterkundig Genootschap’ te Leiden, en in 1845, alweer met Conscience, krijgt hij de eretitel van ‘geaggregeerd hoogleraar’ aan de Gentse universiteit.

Een paar citaten over Gent:

gij zijt niet meer, gelijk weleer,

De trotsche wereldstad die koningen deed beven,

gij zijt niet meer dat leeuwennest,

dat wijd geducht gemenebest dat tot de wereld sprak,

het hoofd fier opgeheven.

Of nog

blijf steeds uw Vlaamsche oorsprong waard

wees Vlaamsch van hert en Vlaamsch van aard.

De gezondheidstoestand van Ledeganck ging verder achteruit, maar hij bleef dichten tot op zijn sterfbed. Vier dagen voor zijn dood schreef hij nog dit Gent-gedicht:

’t wie kent die stad waar alles nog van Vlaanderens grootheid spreekt

waar ontrouw, walscheid en bedrog, van schande nog verbleekt?

Die schone stad is ons bekend, ’t is Vlaanderens hoofdstad Gent

Op 19 maart 1846 overleed hij, en op de Sint-Amandsbergse Campo Santo werd hij begraven, vlak bij het monument van zijn mentor J.F. Willems.

Te Eeklo werd een halve eeuw na zijn dood een standbeeld van Karel-Lodewijk Ledeganck opgericht, gebeeldhouwd door Julius Lagae die ook het Rodenbachbeeld in Roeselare en het Guido Gezellebeeld in Brugge ontwierp. De inhuldiging bracht een massa volk op de been, tot en met kroonprins Aalbrecht (de latere koning Albert I) die er een Vlaamsche toespraak hield.

Standbeeld van K L Ledeganck te Eeklo

Ook meerdere straten, ondermeer te Gent, dragen de naam van Karel-Lodewijk Ledeganck. Zijn kleindochter Anna Cogen(°1867) huwde met Maurice De Weert die schepen werd van de stad Gent. Als schilderes is zij gekend onder de naam Anna De Weert. Vanaf omstreeks 1896 woonde Anna ’s zomers in Hof ter Neuve te Afsnee aan de Leie. Het is nu nog een schitterend buitenverblijf aan de Veurestraat , verbouwd van een voormalige hoeve met een oude XVIIe eeuwse kern.

Bijlage 4.4 Families Braet te Hansbeke

De in het Salomonsoordeel(1774) betrokken baljuw Frans Braet,zoon van Jan en Joanna Vande Walle alsook zijn broer Gillis Braet en verder Theresa Braet, dochter van Gillis en ook nog Pieter Braet, schoonvader van Gillis en Joseph Braet, zoon van Pieter, spelen een rol in meerdere merkwaardige gebeurtenissen die geschetst worden in ‘Mensen van Vlees en Bloed’. Daarom even een schets van deze familie, gevolgd door deze 4 ware verhalen die tekenend zijn voor het Hansbeekse dorpsleven in de XVIIIe eeuw.

Vooreerst een verhaal waarbij een dienstknecht van Pieter Braet betrokken is.

Gillis Braet , zoon van schipper Jan en Joanna Vande Walle, huwde op 29 november 1721 met Livina Braet, dochter van Pieter(molenaar) en Petronilla Van Maldeghem. Uit dit huwelijk werden 15 kinderen geboren. In 1764, 12 jaar na het overlijden van Gillis, woonde weduwe Braet met haar zieke 23-jarige dochter Theresa op een behuyst hofstedeken ende erfve langs de oostkant van de Doorenbuschstraete. Theresia was vanover lange jaeren ende tijdelijck overvallen geweest met de sessen.

Frans Braet, als baljuw, was ook bevoegd voor het toezicht op herbergen.

Joseph-Frans Braet(°1746), broer van Pieter en oom van de verdronken Theresia, is in 1762 getuige van handgemeen in het wethuis.

Twee jaar na het Salomonsoordeel(1774) van de vierschaar voorgezeten door baljuw Frans Braet huwt de betrokken dochter Livina Maenhout met Jacobus Martens, zoon van Joannes. Samen krijgen zij 10 kinderen, waarvan er 4 vroegtijdig overlijden. In 1783 kregen zij zelfs twee kinderen die beide datzelfde jaar overleden: Joanne Maria werd op 6 januari geboren en overleed 5 dagen later terwijl op 9 december een naamloos kind dood geboren werd. Nog een jaar later, op 9 december 1784, werd Joannes geboren, maar hij overleed toen hij net geen jaar oud was. De oudste zoon Carolus-Franciscus stierf op 10 maart 1791, op 13-jarige leeftijd.

In 1996 publiceerde André Braet uit Erembodegem “ De Braetroute” waarin ondermeer de voorouders van de familie Braet te Hansbeke besproken worden, van Pieter Braet (1470-1540) tot Pieter Braet (1724-1788). Vanaf 1694 werd de Hansbeekse molen uitgebaat door de familie Braet. Pieter Braet was molenaar en baljuw (1718-1724) en de volgende molenaar Frans was baljuw tot 1788.

30-07-2007 om 11:58 geschreven door Laurent Martens

4.8 Andere tijdgenoten uit de XVIIIe eeuw

4.8.1 Afstammelingen van stamlijnen Martens uit XVIIe eeuw

Afstammelingen van hoofdstamlijn Jacob Martens(1590-1646 ), baljuw

De oudste zoon Jan werd, evenals zijn vader, baljuw van Hansbeke. De kinderen uit zijn huwelijken met Barbara Speeckaert en Elisabeth Rijckaert zorgden voor een uitgebreid nageslacht, waarvan sommigen ook nog tijdens de XVIIIe eeuw konden gevolgd worden.

Kinderen en familie van Gheeraert Martens zv Jacob

Clausijntjen Martens(+1660), dochter van Gheeraert en kleindochter van Jacob huwde in 1659 met Boudewijn Maenhaudt en stierf in het kraambed. Hier zijn dus geen afstammelingen in de XVIIIe eeuw. Haar man trad evenwel nog tweemaal in het huwelijk: in 1662 met Maria De Muynck en in 1667 met Petra Braet.

Kinderen en kleinkinderen van Jacques Martens zv Jacob

Zoon Jacques Martens en Joanna Coppens hadden drie minderjarige kinderen toen Jacques overleed. Zijn zoon Mattheus Martens(1667-1703) kreeg zes kinderen uit zijn huwelijk met Catharina Schatteman te Hansbeke. Na haar overlijden krijgt hij te Bellem met zijn tweede vrouw Joanna Standaert nog vier kinderen die de naam Martens dragen.

Kinderen en kleinkinderen van Suzanna Martens dv Jacob

Suzanna’s dochter Joanna Vande Putte(1651-1681) huwde met de brouwerszoon Nicolaus Mijnsberghe. Hun dochter Maria Mijnsberghe(°1672) huwde op haar beurt met Arnold Van Vooren. Joanna Van Vooren(1695-1756), achterkleindochter van Suzanna Martens, krijgt te Hansbeke twee jongens en twee meisjes uit haar huwelijk met Jan De Vliegher(1690-1754). De oudste zoon Carel-Adriaen De Vliegher trouwt met Pieternella De Wever. Jan De Vliegher was uitbater van de herberg In het Land van Nevele aan de Brugse vaart te Hansbeke. Jan De Vliegher had deze herberg in cheynpacht van de baron van Nevele en voerde er belangrijke verbeteringswerken uit (zie hoofdstuk 3). Susanna’s oudste zoon Frans Vande Putte(1647-1693), die de herberg In Mechelen uitbaatte, kreeg twee jongens en twee meisjes uit zijn huwelijk met Elisabeth Maenhout en nog eens een dochter uit zijn tweede huwelijk met Catharine De Crets.

Familie van Francisca Martens dv Jacob

Door het huwelijk van Francisca Martens(1631-1391) met Jacques Braet komt een familiale band tot stand met de familie Yserman en later ook met de familie Lefebure. De acht kinderen uit het huwelijk van Jan Yserman en Isabella Yserman zijn alle geboren in het begin van de XVIIIe eeuw. In ‘Mensen van Vlees en Bloed’ wordt uitvoerig een verhaal besproken uit 1701 waarbij de aangetrouwde familie van Francesca Martens betrokken is. Janneken Arents, echtgenote van Jan Yserman en dus schoondochter van Elisabeth Braet(wiens broer Jacques gehuwd was met Francesca Martens), legt er getuigenis af bij een merkwaardige gebeurtenis.

Dit gebeuren doet er aan herinneren dat de Brugse vaart tijdens de Spaanse Successieoorlog een verdedigingslinie vormde tegen de invallen van de Hollanders. Te Hansbeke frekwenteerden toen soldaten onder bevelhebber Marchalck. Burgemeester Pieter Sutterman, die het verhoor mede afnam, is de vader van Boudewijn Sutterman en grootvader van Maria Rosa Sutterman , latere echtgenote van hoofstamhouder Carel Martens.

Afstammelingen van hoofdstamlijn Pieter Martens (1602-1653) zv Jacob

Ook van de afstammelingen van Pieter Martens konden naast de hoofdstamlijn van zijn zoon Guilliame, nog meerdere vertakkingen gevolgd worden in de XVIIIe eeuw. Onderstaand schema is vooral uitgewerkt voor de afstammelingen te Bellem: Guilliame, Pieter en Jan. Ook van de dochter Janneken zijn de afstammelingen in Ingelmunster gekend.

Kleinkinderen van Pieter Martens(1636-1677) zv Pieter

Tijdens de tweede helft van de XVIIIe eeuw zijn er in deze stamlijn te Bellem drie afstammelingen met de naam Martens, maar uitsluitend in de vrouwelijke lijn: Christina, gehuwd met Pieter Wille, Catharina gehuwd met Jan Licoens en Joanna, gehuwd met Jan Bultinck. Arnoldus Martens, zoon van Pieter en kleinzoon van Pieter stierf in 1720, Anna in 1717, Adriana in 1758 en Jan in 1758.

Personen in parenteel van Pieter MARTENS

I.1 M MARTENS, Pieter     31-03-1636 Bellem      01-08-1677 Bellem

I.2 V De SUTTERE, Sara    29-10-1634 Bellem      16-07-1710 Bellem

II.1 M MARTENS, Arnoldus  22-07-1663 Bellem      15-03-1720 Bellem

II.2 V Du PREZ, Catharina       1672             21-03-1740 Bellem

III.2 V MARTENS, Christina      1705                   1757

III.1 M WILLE, Pieter

III.4 V MARTENS, Catharina      1708                   1773

III.3 M LICOENS, Jan

II.3 V MARTENS, Anna      24-08-1665 Bellem      07-10-1717 Bellem

II.5 V MARTENS, Adriana   23-03-1669 Bellem      04-11-1758 Bellem

II.4 M CLAEYS, Joannes    14-04-1664 Bellem      13-10-1719 Bellem

II.6 M MARTENS, Jan             1672                   1758

II.7 V MATTHYS, Joanna

III.6 V MARTENS, Joanna         1706                   1780

III.5 M BULTINCK, Jan

Kleinkinderen van Jan Martens(1644-1709), zn van Pieter

Jan, waard van Haltebij, huwde driemaal en kreeg elf kinderen, maar verdere informatie over de volgende generatie van zijn kleinkinderen is niet beschikbaar.

Kleinkinderen van Joanna Martens(°1633), dochter van Pieter

Janneken had vijf kinderen waarvan minstens twee, met de naam Heytens, nog leefden tijdens de XVIIIe eeuw. Zij woonden te Ingelmunster.

Personen in parenteel van Boudewijn HEYTENS

I.1 M HEYTENS, Boudewijn    08-06-1673 Ingelmunster

I.2 V MARTENS, Janneken     15-03-1633 Bellem     na8-6-1673 Ingelmunster

II.1 V HEYTENS, Maria       20-05-1650 Gent H. Ma 03-10-1651 Bellem

II.2 V HEYTENS, Maria Cath. 04-08-1661 Ingelmunster

II.3 M HEYTENS, Joos        07-11-1667 Ingelmunster

II.4 V Vanden BUSSCHE, Joan.20-03-1665 Zwevezele  12-03-1730 Zwevezele

II.5 M HEYTENS, Petrus      08-12-1670 Ingelmunster

II.6 M HEYTENS, Jan         07-03-1673 Ingelmunst 23-09-1729 Ingelmunster

II.7 V MERVEILLE, Joanna                          28-06-1743 Ingelmunster

II.9 V HEYTENS, Livina                 Bellem     11-03-1729 Ingelmunster

II.8 M LOBBESTALL, Nicolaas

II.10 M KINT, Jacob

II.11 M HEYTENS, Jan                    Ingelmunster         Ingelmunster

Afstammelingen van hoofdstamlijn Guilliame (1628-1708) zv Pieter

De afstammelingen van Guilliame gaan uitsluitend door langs de hoofdstamlijn van zijn zoon Jan(1650-1720)en verder langs zijn kinderen Guilliame, Joos, Jacob, Francies en Carel die in de XVIIe eeuw werden geboren en tijdens de XVIIIe eeuw overleden.

Afstammelingen van Joannes Martens(1656-1729) en stamlijn Joos Maenhout (bijlage 4.5) tijdens de XVIIIe eeuw

Het parenteel met de afstammelingen van stamhouder Jan Martens(1656-1729) uit Bellem en Joanna Maenhout(1656-1691) uit Hansbeke, kleindochter van Joos Maenhout, behelst de namen van 125 personen die alle geleefd hebben tijdens de XVIIIe eeuw.

De spreiding van de geboortedata illustreert de leeftijdsverschuivingen tussen en binnen de opeenvolgende generaties. De geboortedata van de kinderen en aangetrouwde kinderen van Jan Martens en Joanna Maenhout varieert tussen 1684 en 1709, deze van hun kleinkinderen tussen 1716 en 1743, van hun achterkleinkinderen tussen 1744 en 1801 en van de volgende (onvolledige) generatie, tussen 1776 en 1837.

Guilliame Martens, de oudste zoon van Jan en Joanna Maenhout, en ook zijn vrouw Joanna D’Huyvetter, zijn overleden te Hansbeke maar hun beide dochters werden geboren te Canegem. Hun kleinkinderen woonden te Nevele en te Hansbeke.

Hoofdstamlijnhouder Judocus Martens huwde met de Hansbeekse Petronilla Lamme, waar zij zich ook vestigden. Hun dochter Joanna, begijntje, overleed te Aalst. Hun zoon en hoofdstamlijnhouder Jan bleef te Hansbeke met zijn vrouw Maria De Brauwer. Meerdere afstammelingen van Jan en Maria De Brauwer blijven te Hansbeke. Uitzonderingen zijn Carolina die huwt met Carolus Van Vynckt te Bellem, Joanna die huwt met Jan Baptist Hallaert en waarvan de kinderen te Aalter geboren worden, en Maria die huwt met Joseph Cackaert.

Francies, zoon uit het tweede huwelijk van Jan met Maria Ledeganck, krijgt kinderen en kleinkinderen uit zijn twee huwelijken die gespreid zijn over meerdere gemeenten, vooral in West-Vlaanderen: Varsenare, Ruddervoorde, Jabbeke, Snellegem en Oudenburg.

De afstammelingen van Jacobus Martens, zoon van Jan en Joanna Maenhout, zijn dan weer verspreid over Ursel, Aalter, Assenede en Bellem.

4.8.2 Voorouders verwante families van Stam Martens in XIXe eeuw

In de hoofdstamlijn is Maria Rosa Sutterman(1771-1850), echtgenote van Carel Martens(1766-1837) op 12 januari 1771 te Hansbeke geboren als dochter van Boudewijn en Joanna De Pauw. Haar grootvader Petrus(°24-05-1687) ,burgemeester, en haar grootmoeder Livina Lamme(°1689) werden te Hansbeke geboren aan het einde van de XVIIe eeuw. Haar voorouders werden reeds besproken bij de XVIIe eeuw.

Ook de grootouders en ouders van Serafien Van Vynckt(1822-1890) en schoonouders van Maria Martens(1864-1950) overbruggen de XVIIIe eeuw te Bellem. Bovendien komt daarbij reeds een dubbele binding tussen de families Martens en Van Vynckt tot uiting (zie verder XIXe eeuw). Carolina Martens(1781-1817), de eerste echtgenote van Carolus Van Vynckt zv Pieter, was een dochter van Jacobus Joannes Martens en Livina Catharina Maenhout. Maria Catharina Martens(°1747), echtgenote van Pieter Van Vynckt en grootmoeder van Serafien Van Vynckt was een dochter van Carolus Martens en Marie Anna Steyaert.

Personen in parenteel van Pieter Franciscus Van VYNCKT

I.1 M Van VYNCKT, Pieter F.

I.2 V MARTENS, Maria Catharina         1747

II.1 M Van VYNCKT, Carolus F.    23-10-1776 Bellem      29-05-1863 Bellem

II.2 V MARTENS, Carolina         30-06-1781 Hansbeke    07-07-1817 Bellem

De voorouders van Dorothea Van Der Plaetse, eerste echtgenote van Petrus-Francies Martens , hebben hun roots tijdens de XVIIIe eeuw te Nevele.

Personen in parenteel van Petrus Van Der PLAETSE

I.1 M Van Der PLAETSE, Petrus

I.2 V VLERICK, Maria

II.1 M Van Der PLAETSE, Bernard   27-11-1794 Nevele    31-03-1876 Hansbeke

II.2 V VYNCKE, Sophie

III.2 V Van Der PLAETSE, D.C.     06-09-1831 Nevele    13-07-1859 Hansbeke

III.1 M MARTENS, Petrus-Francies  04-03-1810 Hansbeke  30-01-1900 Hansbeke

IV.1 M MARTENS, xxx               01-07-1859 Hansbeke  01-07-1859 Hansbeke

III.3 M Van der PLAETSE, August              Hansbeke

III.4 V VERSTRAETEN, Adelaïde

De voorouders van Emma Mestdagh, echtgenote van Emiel Martens, waren in de XIXe eeuw verspreid over Hansbeke, Meigem, Merendree en Landegem

Personen in parenteel van Judocus MESTDAGH

I.1 M MESTDAGH, Pieter

II.2 V BATSLé, Marie

II.1 M MESTDAGH, Judocus         12-05-1757 Hansbeke  28-03-1819 Hansbeke

II.2 V De MEYER, Francisca             1767 Drongen   11-02-1835 Hansbeke

III.1 M MESTDAGH, Bernardus      23-11-1794 Hansbeke  26-01-1875 Meigem

III.2 V De DECKER, Francisca     07-10-1798 Vinkt     30-01-1863 Meigem

IV.1 M MESTDAGH, Constant        04-05-1832 Meigem    14-04-1913 Hansbeke

IV.2 V CATHOIR, Rosalia          12-03-1849 Merendree 28-10-1918 Aalter

IV.2 V MESTDAGH, Emma            17-03-1878 Landegem  30-05-1964 Hansbeke

IV.1 M MARTENS, Emiel            22-05-1871 Hansbeke  09-05-1955 Hansbeke

Personen in parenteel van Joannes CATHOIR

I.1 M CATHOIR,Joannes                        Bellem

I.2 V VAN HOLSBEKE, Joanna       27-06-1740 Hansbeke  14-07-1815 Merendree

II.1 M CATHOIR, Pieter           03-01-1770 Merendree 17-04-1830 Merendree

II.2 V DE COSTER, Anna           03-09-1776 Merendree 06-07-1811 Merendree

III.1 M CATHOIR, Carel                 1813 Merendree 06-05-1892 Hansbeke

III.2 V MARTENS, Joanna Maria    02-02-1814 Merendree na 1892

IV.1 V CATHOIR, Rosalia          12-03-1849 Merendree 28-10-1918 Aalter

De voorouders van Maria De Waele, echtgenote van Marcel Martens, waren gevestigd te Nevele en Poesele. De familie Hanssens wordt elders besproken.

Personen in parenteel van Francies De WAELE

I.1 M De WAELE, Francies         omstr 1774 Poesele

I.2 V LEDEGANCK, Monica

II.1 M De WAELE, Joannes               1801 Poesele

II.2 V CACKAERT, Maria Theresia  08-09-1810 Nevele

III.1 M De WAELE, Joannes Baptist04-03-1838 Poesele   04-11-1918 Vynckt

III.2 V BAFORT, Marie Theresia   23-01-1841 Poesele   28-02-1927 Poesele

IV.1 M De WAELE, Charel          16-11-1872 Poesele   09-01-1938 Nevele

IV.2 V HANSSENS, Maria Virginia  19-01-1880 Nevele    14-10-1913 Nevele

V.2 V De WAELE, Maria Rosalie    22-02-1906 Nevele    21-06-1997 Hansbeke

V.1 M MARTENS, Marcel Joseph     18-09-1903 Hansbeke  23-05-1989 Hansbeke

Personen in parenteel van Bernard BAFORT

I.1 M BAFORT, Bernard            omstr 1759 Nevele

I.2 V MORTIER, Jeanne Marie      omstr 1788 Poesele

II.1 M BAFORT, Jean Baptiste     23-03-1813 Poesele

II.2 V Van Der PLAETSE, Rosalia  21-05-1812 Poesele

III.2 V BAFORT, Marie Theresia   23-01-1841 Poesele   28-02-1927 Poesele

III.1 M De WAELE, Joannes Baptist04-03-1838 Poesele   04-11-1918 Vynckt

4.8.3 Familie De Backer

De verst bekende voorouder van Josette De Backer(°1937), echtgenote Laurent Martens, is Petrus De Backer die voor 1609 werd geboren te Mariakerke bij Gent. De hoofdstamlijn werd te Wondelgem voortgezet door zijn zoon Geeraerd De backere(zie XVIIe eeuw) en vervolgens door diens zoon Lieven.

Personen in parenteel van Lieven De BACKERE

III.9 M De BACKERE, Livinus   31-12-1687 Wondelgem    16-08-1729 Wondelgem

III.10 V De WEVERE, Marie

IV.2 M De BACKER, Geeraerd    09-04-1716 Wondelgem

IV.3 M De BACKER, Pieter            1718 Wondelgem    07-04-1726 Wondelgem

IV.5 V De BACKER, Elisabeth   29-02-1720 Wondelgem          1779 Wondelgem

IV.4 M VEREECKEN, Judocus

IV.6 M De BACKER, Livinus     12-11-1722

IV.7 M De BACKER, Joannes     28-09-1725 Wondelgem    31-10-1781 Wondelgem

IV.8 V APERS, Anna Maria ex Lochristi

V.1 M De BACKER, Jan Baptist  10-06-1763 Wondelgem          1778 Wondelgem

V.2 M De BACKER, Balduinus    09-10-1766 Wondelgem          1767 Wondelgem

V.3 M De BACKER, Pieter Franc.10-06-1768 Wondelgem

V.4 M De BACKER, Livinus Jos. 28-10-1771 Wondelgem

V.5 V TEIRLINCK, Ludovica Oostakker

V.6 M De BACKER, Jacobus      01-10-1775 Wondelgem     01-09-1824 Oostakker

V.7 V De BACKER, Joanna Ther. 23-06-1778 Wondelgem     22-11-1778 Wondelgem

IV.9 V De BACKER, Petronilla  17-04-1729 Wondelgem

Livinus(Lieven) De backere(°31-12-1687 +1729)

In de derde generatie van deze stamlijn worden 6 kinderen geboren uit het huwelijk van Lieven De backere (of soms De Backer) met Marie de Wevere. Zij zijn op 23 september 1714 getrouwd te Wondelgem met als getuigen Gerardus de backere(misschien de broer van zijn grootvader) en Petronilla de Wevere. Lieven is dan 27 jaar.

Livinus overlijdt op 16 augustus 1729, slechts 43 jaar oud. Hij wordt begraven in de kerk te Wondelgem, wat er op wijst dit hij een zeker maatschappelijk aanzien had verworven. Van Marie De Wevere wordt geen begrafenis vermeld in de parochieregisters van Wondelgem. Wellicht is zij elders gaan wonen. Vermits zij bij het overlijden van Lieven achterbleef met 5 kinderen tussen 5 maand en 13 jaar is het mogelijk dat zij hertrouwde.

Gezinsfiche

Livinus De backere        X        Marie de Wevere

° Wondelgem 31-12-1687                ° Wondelgem 23-09-1714

+ Wondelgem 16-08-1729

Kinderen

1. Geeraerd De Backer

° Wondelgem 09-04-1716

2. Pieter De Backer

° Wondelgem 1718

+ Wondelgem 07-04-1726

2. Elisabeth De Backer   x   (Judocus Vereecken)

° Wondelgem 29-02-1720

+ Wondelgem 1779

3. Livinus De Backer

° Wondelgem 12-11-1722

4. Joannes De Backer    x     Anna Maria Apers

° Wondelgem 28-09-1725         °Oostakker 18-10-1757

+ Wondelgem 31-10-1781

5. Petronilla De Backer

° Wondelgem 17-04-1729

Peters en meters

Geeraerd: Gerardus de backer en Petronilla de Wevere

Pieter : Petrus de Wevere en Anna De Backer

Elisabeth:gedoopt sub conditione na nooddoopsel door Livina Stockman

Livinus De Clercq en Isabelle Mestdagh

Livinus: Livinus Grootaert en Georgia de Wevere

Joannes: Joannes debacker en Petronella De Pau

Joannes(Jan Baptist) De Backer(°28-09-1725 +31-10-1781)

Joannes, in de vierde generatie, is getrouwd te Oostakker toen hij 32 jaar oud was. De bruid Anna Maria Apers (soms Hapers) is nochtans niet terug te vinden in de geboorteregisters van Oostakker. In de doopakte van één van haar kinderen staat wel te lezen dat zij ex Lochristi is, maar daar kan geen doopakte van haar gevonden worden.

Dit echtpaar kreeg 6 kinderen die geboren werden te Wondelgem. Joannes De Backer was 56 jaar toen hij stierf. Zoals zijn vader werd ook hij in de kerk begraven de dag na zijn overlijden. Zijn oudste zoon Jan Baptist was toen reeds gestorven, slechts 15 jaar oud en de jongste dochter Joanna had slechts 5 maanden geleefd. De weduwe Anna Apers bleef achter met 4 kinderen tussen 6 en 13 jaar.

Gezinsfiche

Joannes De Backer    X     Anna Maria Apers

° Wondelgem 28-09-1725        °Oostakker 18-10-1757

Kinderen

1. Jan Baptist De backer

° Wondelgem 10-06-1763

+ Wondelgem 1778

2. Balduinus De backer

° Wondelgem 9-10-1766

3. Pieter Francies De backer    x     Livina Maria De Groote

° Wondelgem 10-06-1768

4. Livinus Joseph De Backer     x     Ludovica Teirlinck

° Wondelgem 28-10-1771                 °Oostakker 4-5-1797

5. Jacobus De backer

° Wondelgem 01-10-1775

+ Oostakker 01-09-1824

6. Joanna Theresia De backer

° Wondelgem 23-06-1778

+ Wondelgem 22-11-1778

Peters en meters

Jan Baptist : gedoopt sub conditione

Gerardus De Backer en Joanna Hapers

Balduinus : Balduinus Hapers en Elisabeth De Backer

Pieter Francies: gedoopt sub conditione

Gerardus De Backer en Joanna Hapers

Livinus Joseph : gedoopt sub conditione

Livinus De Backer en Joanna Hapers

Jacobus : Jacobus Hapers en Isabella De Bruyne

Joanna Theresia: Judocus Vereecken en Adriana Stevens

Van Jacobus is bekend dat hij als ongehuwd landsman in de Rijckestraat te Oostakker woonde toen hij overleed. Zijn broer Pieter Francies was hierbij getuige. Pieter Francies De Backer is de vader van Judocus, de grootvader van Desiré, de overgrootvader van Karel en de betovergrootvader van Josette De Backer, echtgenote van Laurent Martens.

30-07-2007 om 11:28 geschreven door Laurent Martens

4.7 Andere afstammelingen van Joannes Martens(1719-1801)

Na Jan Martens wordt de hoofdstamlijn verder gezet door de jongste zoon Carel of Carolus Martens, die pas bij het begin van de XIXe eeuw in het huwelijk treedt en derhalve pas in het volgend hoofdstuk besproken wordt. Voor de oudere kinderen van Jan verloopt hun hoofdaktiviteit reeds overwegend tijdens de XVIIIe eeuw.

Joanna Catharina(1745), oudste dochter van Joannes en Maria Francisca De Brauwer, leefde slechts 3 weken. Hun zevende kind Petrus(1756) stierf na een half jaar en hun achtste Carolus(1757) overleed anderhalf jaar na zijn geboorte en nummer negen, Carolina(1761-1837) bleef ongehuwd. Hun jongste dochter Rosalina Martens was 44 jaar oud toen zij op 18 mei 1808 te Hansbeke trouwde met de 44-jarige Jacobus Franciscus Van Hove, zoon van Jacobus en Suzanne De Neve. Zij kregen geen kinderen en Rosalina overleefde haar echtgenoot die reeds op 12 februari 1813 te Hansbeke overleed, slechts 48 jaar oud.

Behalve langs de hoofdstamlijn van de jongste zoon Carel, zijn de kleinkinderen van Jan Martens geboren uit de huwelijken van Regina, Jacobus, Norbertina, Joanna en Maria. Vermits Jacobus geen kleinkinderen had met de naam Martens, is de hoofdstamlijn van Jan Martens enkel overgegaan naar de afstammelingen van zijn zoon Carel.

4.7.1 Regina Petronella Martens(1746-1830 ) dv Joannes

Op 20 juni 1775 huwde de 29-jarige Regina Martens te Hansbeke met de 20-jarige Jan(Joannes Franciscus) Vander Vennet, zoon van Carel en Joanna Van Kerrebrouck. Zij woonden op een hofstede in de Hammestraat te Hansbeke, waar zes kinderen geboren werden, waarvan slechts één jongen, Carolus, en één meisje, Maria Rosa, de volwassen leeftijd bereikten.

Regina en Jan waren bloedverwanten van de vierde graad zijlinie. Zij hadden gemeenschappelijke betovergrootouders.

Personen in genealogie van Carolus Vander VENNET

I.1 M Vander VENNET, Carolus

I.2 V Van KERREBROECK, Joanna M.

II.1 M Vander VENNET, Joannes F. 06-09-1754 Hansbeke   24-10-1829 Hansbeke

II.2 V MARTENS, Regina Petronelle07-06-1746 Hansbeke   13-12-1830 Hansbeke

III.1 V Vander VENNET, Joanna C. 04-11-1776 Hansbeke   22-11-1776 Hansbeke

III.2 V Vander VENNET, Maria Rosa28-11-1777 Hansbeke   24-11-1859 Hansbeke

III.3 M Vander VENNET, Petrus          1780 Hansbeke   24-05-1788 Hansbeke

III.4 M Vander VENNET, Carolus F.21-01-1784 Hansbeke   23-08-1831 Hansbeke

III.5 M Vander VENNET, Jan Bapt. 30-06-1786 Hansbeke   09-06-1788 Hansbeke

III.6 V Vander VENNET, Anna C.   17-12-1788 Hansbeke   16-10-1794 Hansbeke

Toen Regina op 13 december 1830 te Hansbeke op de wijk Hamme overleed,in het jaar van de Belgische onafhankelijkheid en één jaar na haar man, was zij 84 jaar oud.

Haar zoon Carolus bleef ongehuwd en zou het jaar nadien sterven. Enkel haar dochter Maria Rosa Vander Vennet, die eveneens ongehuwd bleef, overleefde haar moeder tot 1859 toen zij stierf op de wijk Hamme waar zij geboren was. Daarmee was deze familietak uitgestorven.

4.7.2 Jacobus Joannes Martens(1748-1794) zv Joannes

Gezin en parenteel

Jacobus huwde op 28-jarige leeftijd op 24 september 1776 te Hansbeke met de 25-jarige Livina Catharina Maenhout. Livina en haar zus Marie-Christina waren dochters van Joannes Maenhout en Maria Francisca Haerens en ook haar grootouders Jan en Livijne Sutterman zijn bekend en kregen nog een andere binding met de stam Martens.

Personen in parenteel van Jacobus Joannes MARTENS

I.1 M MARTENS, Jacobus Joannes   05-09-1748 Hansbeke  20-04-1794 Hansbeke

I.2 V MAENHOUT, Livina Catharina 29-12-1756 Hansbeke  01-01-1834 Hansbeke

II.1 M MARTENS, Carolus F.       27-06-1777 Hansbeke  10-03-1791 Hansbeke

II.2 M MARTENS, Petrus Franciscus15-12-1778 Hansbeke  17-03-1852 Merendree

II.4 V MARTENS, Carolina         30-06-1781 Hansbeke  07-07-1817 Bellem

II.3 M Van VYNCKT, Carolus F.    23-10-1776 Bellem    29-05-1863 Bellem

III.1 V Van VYNCKT, Regina       11-12-1806 Bellem

III.2 V Van VYNCKT, Maria Theres.27-01-1808 Bellem    16-10-1884 Hansbeke

III.3 V Van VYNCKT, Amelia       24-04-1809 Bellem    13-07-1816 Bellem

III.4 V Van VYNCKT, Rosalia      23-02-1811 Bellem    24-10-1875 Hansbeke

III.5 M Van VYNCKT, C.L.         08-06-1813 Bellem    06-04-1894 Hansbeke

III.6 M Van VYNCKT, Petrus       12-09-1814 Bellem    05-12-1814 Bellem

III.7 M Van VYNCKT, xxx          21-11-1815 Bellem    21-11-1815 Bellem

III.8 V Van VYNCKT, Eugenie      04-07-1817 Bellem    22-07-1817 Bellem

II.5 V MARTENS, Joanne Maria     06-01-1783 Hansbeke  11-01-1783 Hansbeke

II.6 MARTENS, xxx                09-12-1783 Hansbeke  09-12-1783 Hansbeke

II.7 M MARTENS, Joannes          09-12-1784 Hansbeke  01-12-1785 Hansbeke

II.9 V MARTENS, Maria Anna       23-10-1786 Hansbeke  21-03-1860 Merendree

II.8 M LAMBRECHT, Judocus        04-03-1779 Hansbeke  17-09-1843 Hansbeke

III.9 V LAMBRECHT, Rosalia       08-04-1820 Hansbeke  24-04-1820 Hansbeke

III.11 V LAMBRECHT, Francisca    10-03-1822 Hansbeke  18-12-1869 Hansbeke

III.10 M De SCHUYTER, Pieter Jos.12-05-1811 Hansbeke  01-04-1885 Hansbeke

IV.1 M De SCHUYTER, Henri         11-04-1855 Hansbeke 16-01-1909 Hansbeke

IV.2 V De SCHUYTER, Leontine            1861          21-04-1931 Hansbeke

III.13 V LAMBRECHT, Monica        03-10-1824 Hansbeke 05-04-1903 Merendree

III.12 M De SEILLE, Charles-Jean  09-11-1829 Aalter   06-10-1895 Merendree

III.14 M LAMBRECHT, Josephus      10-02-1826 Hansbeke 19-04-1839 Hansbeke

II.10 M MARTENS, Judocus F.       30-11-1788 Hansbeke 24-01-1846 Merendree

II.11 M MARTENS, Regina           08-08-1790 Hansbeke 11-05-1873 Merendree

II.12 V MARTENS, Monica           27-10-1792 Hansbeke 30-05-1862 Merendree

Personen in parenteel van Jan MAENHOUT

I.1 M MAENHOUT, Jan               31-01-1664 Hansbeke

I.2 V SUTTERMAN, Livijne          07-09-1669 Hansbeke

II.1 M MAENHOUT, Joannes          06-06-1705 Hansbeke 01-02-1785 Hansbeke

II.2 V HAERENS, Maria Francisca         1719 Merendree01-07-1761 Hansbeke

III.2 V MAENHOUT, Livina Catharina13-09-1751 Hansbeke 01-01-1834 Hansbeke

III.1 M MARTENS, Jacobus Joannes  05-09-1748 Hansbeke 20-04-1794 Hansbeke

III.3 V MAENHOUT, Marie-Christina

Door het huwelijk van Maria Anna Martens met Judocus Lambrecht, en meer bepaald langs hun dochter Francisca Lambrecht, kwam later een band tot stand met de familie De Schuyter. Pieter Josef De Schuyter, echtgenoot van Francisca Lambrecht, en vooral hun zoon Henri, speelden bij het einde van de XIXe en het begin van de XXe eeuw een rol in de Hansbeekse gemeentepolitiek. Deze familie bouwde Zandekapel(zie verder). Een andere dochter Carolina Martens bracht door haar huwelijk met Carolus Van Vynckt een eerste band tussen de families Martens en Van Vynckt tot stand. In de XIXe eeuw zal Maria Martens, dochter van Petrus, door haar huwelijk met Serafien Van Vynckt een tweede band tot stand brengen.

Monica Martens, de jongste dochter van Jacobus en Livina Maenhout werd geboren te Hansbeke op 27 october 1792, vier weken na het begin van de republikeinse tijdrekening. Zij werd derhalve geboren in de maand Vendémiaire van an 1. Op 31 december 1805 kwam een einde aan de 12 jaar dat de republikeinse kalender de officiële Franse kalender was. In ‘Mensen van Vlees en Bloed’ komt een waar gebeurt verhaal voor dat betrekking heeft op Livina Maenhout en haar jongere zus Marie-Christina.

De in dit Salomonsoordeel(1774) betrokken baljuw Frans Braet,zoon van Jan en Joanna Vande Walle alsook zijn broer Gillis Braet en verder Theresa Braet, dochter van Gillis en ook nog Pieter Braet, schoonvader van Gillis en Joseph Braet, zoon van Pieter, spelen een rol in meerdere merkwaardige gebeurtenissen die geschetst worden in ‘Mensen van Vlees en Bloed’. Daarom geeft een schets van deze familie,

gevolgd door 4 ware verhalen, een sprekend beeld van het Hansbeekse dorpsleven in de XVIIIe eeuw( bijlage 4.4 familie Braet). Naast een getuigenis omtrent de verdrinking van een meisje, zijn er betwistingen voor de vierschaar aangaande het recht tot begrazing van een landweg, het sluiten van een verboden jeneverkroeg en een herbergruzie.

Twee jaar na het Salomonsoordeel(1774) van de vierschaar voorgezeten door baljuw Frans Braet huwde de betrokken dochter Livina Maenhout met Jacobus Martens, zoon van Joannes. Samen kregen zij 10 kinderen, waarvan er 4 vroegtijdig overleden. In 1783 kregen zij zelfs twee kinderen die beide datzelfde jaar overleden: Joanne Maria werd op 6 januari geboren en overleed 5 dagen later terwijl op 9 december een naamloos kind dood geboren werd. Nog een jaar later, op 9 december 1784, werd Joannes geboren, maar hij overleed toen hij net geen jaar oud was. De oudste zoon Carolus-Franciscus stierf op 10 maart 1791, op 13-jarige leeftijd. Omstreeks diezelfde tijd, in een verkoopakte In de herberg Reibroek aan Pieter Langeraert, geregistreerd op 24 mei 1791, komt de naam Jacob Martens voor in de plaatsbeschrijving van deze herberg: “… scheedende langs den noortoostkant met eenen gemeenen wal ofte gracht vanop den noortwesthoek tot ontrent het huys ande aldus vervolgende tusschen de hofstede competerende aen Jacobus Martens causa uxora met eene regte linie tot jegens de straete, suyt de straete lopende van Hansbeke naer Lootenhulle…”.

Jacobus en Livina bleven te Hansbeke wonen, waar Jacobus reeds stierf op 20 april 1794, amper 45 jaar oud. Zijn weduwe Livina was toen slechts 43 jaar en bleef achter met 6 ongehuwde kinderen tussen 16 en 2 jaar oud. Toch was ze zeer welstellend. Uit de jaarlijkse lijst van de gemeentebelastingen die tijdens het Hollands Bewind door het gemeentebestuur moest worden aangelegd blijkt dat de weduwe van Jacob Martens in 1819 met een geraamd jaarinkomen van 350 gulden het hoogste inkomen had van alle ingezetenen van Hansbeke. Haar schoonbroers Jan Van Der Vennet-Martens en Carel Martens stonden op de derde en vierde plaats. In 1830 kwam zij op de tweede plaats, na de kasteelbewoner Eugeene of Egidius Dujardin en voor haar schoonzus Regina Martens, weduwe van Frans Van Der Vennet. Marie-Jeanne Dujardin, dochter van Eugeene, trad in 1827 in het huwelijk met Charles-Joseph De Seille en hun zoon Charles-Jean huwde met Monica Lambrecht, dochter van Marie Anna Martens.

Vier kinderen bleven ongehuwd, ook nadat hun moeder te Hansbeke gestorven was op 1 januari 1834, 82 jaar oud:

- Petrus Franciscus was 73 jaar oud wanneer hij op 17 maart 1852 te Merendree stierf als rentenier. Hij bleef ongehuwd;

- Judocus Franciscus stierf op 24 januari 1846 te Merendree, op 57-jarige leeftijd. Hij was zaakwaarnemer. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 25 october 1932 was de 44-jarige Judocus Franciscus of Joos-Francies Martens kandidaat voor het ambt van burgemeester te Hansbeke. Hij behaalde 35 stemmen en werd daardoor nipt verslagen door Charles-Joseph De Seille.

- Regina, grondeigenaarster, overleed eveneens te Merendree op 11 mei 1873, 82 jaar oud;

- Monica, de jongste dochter, was 69 jaar toen zij op 30 mei 1862 overleed te Merendree als rentenierster.

Blijkbaar zijn deze vier vrijgezellen samen gaan wonen bij hun broer Judocus die zaakwaarnemer was en zich voor of omstreeks 1834 in de Kerkwijk te Merendree vestigde. Het is bekend dat de jongste dochter Monica, samen met haar zus Maria Anna die weduwe geworden was na het overlijden van haar man Judocus Lambrecht, op 10 juli 1847 van Hansbeke naar Merendree verhuisde, na het overlijden van hun broer Judocus.Twee dochters van Jacobus en Livina stichtten een gezin en kregen nakomelingen.

Jacobus-Joannes Martens, en vooral zijn weduwe Livina Catharina Maenhout, waren zeer welstellend. De erfenis zal overgaan op de kinderen van Van Vynckt-Martens te Bellem en op de 2 overlevende dochters van het gezin Lambrecht-Martens te Hansbeke. Alles bleef binnen de familie. Er was niet enkel de hoger beschreven bloedverwantschap tussen Jan Martens en Maria Francisca De Brauwer, ouders van Jacob, maar bovendien waren Jacob Martens en zijn echtgenote Livina Maenhaut bloedverwanten van de derde en vierde ongelijke zijlinie.

Gheert Maenhaut (°Hansbeke 25-07-1631) x Maria De Pestel (° Nevele ca 1633)

¯

¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬®®®®®®®®®®®®®

¯ ¯

Jan Martens x Joanna Maenhaut Jan Maenhaut x Livina Sutterman

(°03-12-1656) ¯ (°24-11-1657) (°31-01-1664) ¯ (°07-09-1669)

Judocus Martens x Pieternella Lamme Jan Maenhaut x M. F. Haerens

(°09-11-1686) ¯ (° ca 1694) (°06-06-1705)¯ (°ca 1719)

Jan Martens x M.F. De Brauwer ¯

(°25-03-1719)¯ (°22-04-1724) ¯

Jacob Martens (°Hansbeke 04-09-1748) x Livina Maenhaut (°Hansbeke 29-12-1756)

Carolina Martens dv Jacobus

Carolina Martens was 25 toen zij op 13 augustus 1806 te Hansbeke huwde met de 29-jarige Carolus Franciscus Van Vynckt uit Bellem. Carolus was de zoon van Pieter Franciscus Van Vynckt (wellicht de Pieter die omstreeks 1751 en 1764 burgemeester was te Ursel voor ’t Gentsche Vrije) en Maria Catharina Martens. Carolina ‘s schoonmoeder, Maria Catharina Martens, was een afstammelinge van de aanverwante Bellemse stam Martens. De gehuwden vestigden zich te Bellem op de wijk Pauwelshoek waar Carolina overleed op 7 juli 1817, slechts 36 jaar oud, in het kraambed van haar achtste kind Eugenie. Vier kinderen werden volwassen: Regina die begijn werd te Brugge, Maria Theresia die op 76-jarige leeftijd overleed te Bellem,Rosalia werd 64 jaar oud en de enige zoon Carolus-Ludovicus Van Vynckt was 80 jaar oud toen hij op 6 april 1894 overleed te Hansbeke.

Na het overlijden van Carolina Martens zal Carolus Van Vynckt hertrouwen met Eugenie Lippens uit Ursel, dochter van Pieter Jacobus en Joanna Maria De Wispelaere. Uit dit tweede huwelijk werden nog 4 kinderen geboren te Bellem: een naamloos doodgeboren kind(16-07-1821), Serafien(14-09-1822), Edward(24-04-1824) en Maria Paulina(04-08-1827).

Serafien Van Vynckt, zoon uit dit tweede huwelijk en halfbroer van de kinderen van Carolina Martens, zal later huwen met Maria Martens, kleindochter van Carel Martens( zie XIXe en XXe eeuw). Serafien en zijn zoon Charles Van Vynckt zullen in de XIXe en de XXe eeuw een rol spelen in de gemeentepolitiek van Hansbeke.

Maria Anna Martens dv Jacobus

Maria Anna Martens was reeds 33 jaar toen zij op 20 december 1819 te Hansbeke huwde met de 40-jarige Judocus Lambrecht, landbouwer-eigenaar, zoon van Carolus en Marie Anne Maenhout en kleinzoon van Gillis Lambrecht en Petronella Bogaert. De Lambrechts behoorden tot een welstellende en voorname landbouwers-familie. Opeenvolgende generaties runden een middelgroot landbouwbedrijf op de wijk Ro (nu Rostraat 29) te Hansbeke. Zo was Gillis Lambrecht achtereenvolgens kerkmeester en burgemeester. Twee zonen van hem, Emmanuel en Jan-Frans, werden priester en twee dochters, Catharina en Regina, traden in het Groot-Begijnhof Sint-Elisabeth te Gent. Volgens het register van de gemeentebelastingen van Hansbeke kwam Maria Anna Maenhout, weduwe van Bernard Lambrecht en schoonmoeder van Maria Anna Martens, in 1819 op de vijfde plaats inzake belastbaar inkomen, na de weduwe van Jacob Martens, en ook na kasteelheer Jan Baptist Van de Woestijne, Jan Frans Van Der Vennet en Carel Martens. Ook in 1830 komt zij voor op plaats 5. Maria Maenhout en haar man Bernard Lambrecht waren verwanten van de derde en vierde graad ongelijke zijlinie.

Van de 4 kinderen van Judocus Lambrecht en Maria Anna Martens werden enkel Francisca en Monica volwassen. Toen hun vader stierf op 17 september 1843 was Francisca 21 en Monica 19 jaar. Door het huwelijk van Francisca met Pieter Josef De Schuyter, zoon van Carolus en Pieternella Rosa Wille, en ook door hun zoon Henri De Schuyter komt een binding tot stand van de stam Martens met twee generaties De Schuyter die een rol speelden in de lokale politiek. Nog meldenswaardig: dezelfde Pieter De Schuyter was weduwnaar van Eugenie Martens(1808-1845), zus van Petrus-Francies en Eugenie Coddens( zie XIXe en XXe eeuw).

Personen in parenteel van Gillis LAMBRECHT

I.1 M LAMBRECHT, Gillis                 1692          11-02-1783 Hansbeke

I.2 V BOGAERT, Petronella         08-01-1701 Hansbeke 25-05-1760

II.1 M LAMBRECHT, Bernard Carolus 29-12-1736 Hansbeke

II.2 V MAENHOUT, Marie Anne       21-11-1746 Hansbeke 31-05-1827 Hansbeke

III.1 M LAMBRECHT, Judocus        04-03-1779 Hansbeke 17-09-1843 Hansbeke

III.2 V MARTENS, Maria Anna       23-10-1786 Hansbeke 21-03-1860 Merendree

IV.1 V LAMBRECHT, Rosalia         08-04-1820 Hansbeke 24-04-1820 Hansbeke

IV.3 V LAMBRECHT, Francisca       10-03-1822 Hansbeke 18-12-1869 Hansbeke

IV.2 M De SCHUYTER, Pieter Josef  12-05-1811 Hansbeke 01-04-1885 Hansbeke

V.1 M De SCHUYTER, Henri          11-04-1855 Hansbeke 16-01-1909 Hansbeke

V.2 V De SCHUYTER, Leontine       xx-xx-1861          21-04-1931 Hansbeke

IV.5 V LAMBRECHT, Monica          03-10-1824 Hansbeke 05-04-1903 Merendree

IV.4 M DESEILLE, Charles-Jean     09-11-1829 Aalter   06-10-1895 Merendree

V.3 M DESEILLE, Charles-Jean      18-09-1866 Merendree10-10-1866 Merendree

IV.6 M LAMBRECHT, Josephus        10-02-1826 Hansbeke 19-04-1839 Hansbeke

Na het overlijden van haar vader op 17 september 1843 verhuisde de nog ongehuwde Monica Lambrecht op 10 juli 1847 met haar moeder naar Merendree en ze werden er ingeschreven als particulier. Ze bewoonden een dubbelhuis in de Kerkwijk, gelegen tegenover het kerkhof en het klooster (nu Merendreedorp 31).Een dienstmeid woonde bij hen in. Monica was 35 jaar en nog steeds ongehuwd toen haar moeder te Merendree op 23 maart 1860 stierf. Ze bleef in het ouderlijk huis wonen. Ze bezat te Hansbeke verscheidene eigendommen met een gezamenlijke oppervlakte van 1,5 ha : een huis met tuin en een nabijgelegen partij zaailand op Rokouter, een partij zaailand ten noorden van de Molenstraat, twee huizen met tuin, boomgaard en een partij land ten oosten van de Boerenstraat nabij de viersprong op Reibroek, en nog twee partijen land nabij de viersprong op Dale. Op 23 november 1864, ze was toen 40 jaar, huwde ze te Merendree met de 35-jarige Charles-Jean Deseille (of De Seille). Haar man was zaakwaarnemer, ontvanger-administrateur en sinds 1861 gemeenteraadslid te Hansbeke.

Charles-Jean Deseille was geboren in een voorname familie. Zijn vader Charles-Joseph Deseille was slechts 26 wanneer hij in de Hollandse tijd bij K.B. van 5 juli 1818 tot burgemeester van Hansbeke werd benoemd. Hij verhuisde in 1825 naar Aalter waar hij het burgemeestersambt bekleedde tot 1830 en waar zijn oudste zoon Charles-Jean geboren werd. Hij huwde in 1827 met Marie-Jeanne Dujardin, enige dochter van Egidius en Maria-Josepha De Vos die in de Voordestraat te Hansbeke een kasteel bewoonden ( nu Voordestraat 7). Charles-Joseph Deseille vestigde zich omstreeks 1838 opnieuw te Hansbeke in het kasteel van zijn schoonouders. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 25 october 1832 was hij er met een nipte meerderheid van 37 stemmen (precies de helft van de stemmen plus één) tot burgemeester gekozen, tegenover 35 stemmen voor Joos-Francies Martens. Op 16 januari legde hij in handen van de competente overheyd den vereischten eed af. Na een tijdelijke schorsing door de gouverneur met ingang van 16 november 1833, wegens halstarrigheid na procedurefouten bij de benoeming van een gemeentesecretaris, gaf hij zijn ontslag. Pieter-Jan Schaubroeck volgde hem op als plaatsvervangend burgemeester. Charles-Joseph Deseille overleed in 1858, zijn vrouw in 1891. Hun grafsteen en die van het echtpaar Dujardin-De Vos, bevindt zich onder het derde kerkvenster in de zuidgevel van de Sint-Petrus- en Pauluskerk te Hansbeke. Hun zoon Timor werd notaris.

Personen in parenteel van Egidius DUJARDIN en Charles-Joseph DESEILLE

I.1 M DUJARDIN, Egidius

I.2 V De VOS, Maria-Josepha

II.2 V DUJARDIN, Marie-Jeanne                               1891 Hansbeke

II.1 M DESEILLE, Charles-Joseph 09-09-1791 Sleidinge  17-08-1858 Hansbeke

III.1 M DESEILLE, Charles-Jean  09-11-1829 Aalter     06-10-1895 Merendree

III.2 V LAMBRECHT, Monica       03-10-1824 Hansbeke   05-04-1903 Merendree

IV.1 M DESEILLE, Charles-Jean   18-09-1866 Merendree  10-10-1866 Merendree

III.3 M DESEILLE, Timor         24-04-1844 Hansbeke   11-11-1910 Gent

III.4 V De GRAET, Josepha

Grondeigenaar Charles-Jean Deseille zetelde van 1861 tot 1865 in de gemeenteraad. Hij was blijkbaar populair bij de stemgerechtigden vermits hij bij de verkiezingen van 30 october 1860 100 van de 104 uitgebrachte stemmen kreeg. In mei 1865 verhuisde hij naar Merendree zodat hij krachtens artikel 57 van de gemeentewet ophielt raadslid te zijn. In Merendree bewoonde het echtpaar Charles-Jean De Seille-Monica Lambrecht het ouderlijk renteniershuis in de Kerkwijk. Ze hadden een dienstmeid en een dienstknecht-koetsier. Monica baarde er op 18 september 1866 een zoontje Charles-Jean dat na 28 dagen, op 10 october, overleed. Charles-Jean, echtgenoot van Monica, overleed te Merendree op 6 october 1895.

Albert Martens verwijst er naar dat volgens een mondelinge overlevering de weduwe Monica Lambrecht aan een erge oogkwaal leed en wellicht daarom naar Zandekapelletje te Hansbeke, gebouwd door Pieter Sutterman, op bedevaart kwam. Daar werd de H. Coleta aangeroepen tegen oogziekten. Zo zou zij de belofte gedaan hebben om daar een nieuwe Mariakapel te laten bouwen in plaats van het bouwvallig bedehuisje. Zo kwam in 1901 de huidige Zandekapel tot stand. Het oude kapelletje, gebouwd door Pieter Sutterman op grond van het toenmalige Goed ter Elst, stond op grond die eigendom was van de weeskinderen van Charles Bruggheman en Marie-Clemence De Schuyter. Hun voogd Henri De Schuyter, halfbroer van Marie-Clemence, was zeker een goede kennis van Monica vermits zijn moeder Francisca Lambrecht een oudere zus was van Monica. Twee jaar na het bouwen van de kapel stierf Monica te Merendree.

Doodsprentje van Monica Lambrecht

4.7.3 Norbertina Martens(1751-1821 ) dv Joannes

Op 19 april 1785 huwde de 34-jarige Norbertina Martens te Hansbeke met de 36-jarige Judocus Franciscus Maenhout, landsman en zoon van Petrus en Serafie De Decker. De gehuwden waren bloedverwanten in de derde en de vierde graad vermengd.Zij woonden op de wijk Reybroeck, Carmenhoek te Hansbeke.

Uit dit huwelijk werden tussen 1786 en 1793 vijf kinderen geboren te Hansbeke. De jongste dochter Maria Theresia werd begijntje. De oudste zoon Petrus Joannes bleef ongehuwd en stierf als rentenier op 59-jarige leeftijd. Anna Catharina was slechts 281 dagen oud toen zij stierf.

Hun oudste dochter Maria Anna Maenhout was 44 jaar oud toen zij op 11 juni 1831 te Hansbeke huwde met de 43-jarige landbouwer Gerardus Francies Maenhout, zoon van Georgius en Rosa Jacoba Steyaert. Zij kregen geen kinderen. Gerard Francies Maenhout was na de Belgische onafhankelijkheid van 1837 tot 1848 gemeenteraadslid te Hansbeke( zie XIXe eeuw).

Toen Norbertina Martens overleed op 9 februari 1821,70 jaar oud, had zij 4 kleinkinderen in leven uit het huwelijk van haar dochter Carola Maenhout met August Hanssens. Carola Maenhout was geboren te Hansbeke op 15 december 1791, dus nog net voor het jaar 1 van de republikeinse kalender die werd ingevoerd met ingang van 22 september 1792, dag waarop de Franse republiek werd uitgeroepen.

Personen in parenteel van Petrus MAENHOUT

I.1 M MAENHOUT, Petrus

I.2 V De DECKER, Serafie

II.1 M MAENHOUT, Judocus F.  18-09-1748 Hansbeke    22-04-1829 Hansbeke

II.2 V MARTENS, Norbertina   08-03-1751 Hansbeke    09-02-1821 Hansbeke

III.2 V MAENHOUT, Maria Anna 07-07-1786 Hansbeke    13-12-1863 Hansbeke

III.1 M MAENHOUT, Gerardus F.05-08-1787 Hansbeke    12-10-1863 Hansbeke

III.3 M MAENHOUT, Petrus J.  29-10-1787 Hansbeke    18-11-1846 Hansbeke

III.4 V MAENHOUT, Anna Cath. 28-03-1790 Hansbeke    03-01-1791 Hansbeke

III.6 V MAENHOUT, Carola     15-12-1791 Hansbeke    12-02-1861 Nevele

III.5 M HANSSENS, Augustinus 10-07-1792 Nevele      07-01-1887 Hansbeke

IV.1 M HANSSENS, Edwardus    13-06-1826 Nevele

IV.2 M HANSSENS, Carolus L.  04-07-1827 Nevele      11-01-1916 Hansbeke

IV.3 M HANSSENS, Bruno       10-12-1828 Nevele      21-07-1864 Hansbeke

IV.4 V HEYDE, Rosalie        13-01-1825 Hansbeke    01-04-1897 Hansbeke

V.1 M HANSSENS, Cornelius    09-04-1860 Hansbeke    05-08-1864 Hansbeke

V.2 M HANSSENS, Emiel        12-12-1862 Hansbeke    08-04-1909 Hansbeke

V.3 V MARTENS, Maria P.P.    29-04-1864 Hansbeke    05-12-1950 Hansbeke

V.4 V HANSSENS, Virginia T.  16-01-1864 Hansbeke    13-07-1864 Hansbeke

IV.5 M HANSSENS, Edwardus F.  17-09-1830 Nevele     10-08-1889 Nevele

IV.6 V Van HEULE, Clementina  26-10-1838 Nevele

V.6 V HANSSENS, Maria Virginia19-01-1880 Nevele     14-10-1913 Nevele

V.5 M De WAELE, Charel        16-11-1872 Poesele    09-01-1938 Nevele

VI.9 V De WAELE, Maria Rosalie 22-02-1906 Nevele    21-06-1997 Hansbeke

VI.8 M MARTENS, Marcel Joseph  18-09-1903 Hansbeke  23-05-1989 Hansbeke

V.7 M HANSSENS, Kamiel               1870 Nevele

V.8 V BONAMIE, Emma                  1873 Hansbeke

V.9 M HANSSENS, Jan

V.10 V VERRIJSSEL,

V.11 V MAENHOUT, x

V.13 V HANSSENS, x

V.12 M LOONTJENS, Hildefons

V.15 V HANSSENS, x

V.14 M De SMET, Theoduul

V.17 V HANSSENS, x

V.16 M VERHELST, Adolf

IV.8 V HANSSENS, Maria Virginie   20-09-1832 Nevele

IV.7 M VEREECKEN, Jan Baptist     26-07-1810 Evergem

IV.9 M HANSSENS, Petrus           24-09-1??? Hansbeke

III.7 V MAENHOUT, Maria Theresia  24-09-1793 Hansbeke

Op 9 april 1825 huwde de 33-jarige Carola Maenhout, met de 32-jarige August Hanssens uit Nevele, zoon van Josefus en Joanna Catharina Van Rentergem. Hun eerste zoontje Edward werd geboren te Nevele op 13 juni 1826. Zij krijgen in totaal 6 kinderen. Zoals vader August zal ook de tweede zoon Carolus een rol spelen in de Hansbeekse gemeenteraad (zie XIXe eeuw). Van de kinderen van Bruno Hanssens wordt enkel Emiel volwassen. Door het huwelijk van Emiel, achterkleinzoon van Norbertina Martens, met Maria Martens, weduwe van Serafien Van Vynckt, zal andermaal een verbinding met de stam Martens tot stand komen (zie XIXe en XXe eeuw). De afstammelingen van Emiel Hanssens hebben dus twee stammoeders Martens: Maria en Norbertina. Ook aan deze zijde van de stam zijn 3 generaties gemeenteraadsleden en/of schepenen te vinden: eerst August, daarna Carolus en tenslotte Emiel Hanssens.

Uit het huwelijk van Edward Hanssens met Clementina Van Heule werden zes kinderen geboren die afstammelingen kregen. Hun dochter Maria Virginia Hanssens trad in het huwelijk met Charel De Waele. Zij kregen drie kinderen waarvan de oudste dochter Maria huwde met Marcel Martens, zoon van Emiel Martens. Bij het huwelijk van Marcel Martens en Maria De Waele was Emiel Hanssens reeds 20 jaar overleden en Marcel zal wellicht de tweede echtgenoot van zijn tante Maria niet of nauwelijks gekend hebben. Misschien wist hij toen niet eens dat zijn eveneens overleden schoonmoeder Virginia Hanssens een nicht was van Emiel Hanssens en dat meteen een derde binding Martens-Hanssens tot stand kwam.

4.7.4 Joanna Petronilla Martens (1752-1831) dv Joannes

Op 6 september 1785 huwde de 32-jarige Joanna Martens met de 42-jarige Jan Baptist Hallaert uit Aalter. Hij was de zoon van Petrus en Livina De Neve. Hij vestigde zich als landbouwer te Aalter, waar een zoon en twee dochters geboren werden. De tweede dochter Regina overleed 2 dagen na haar geboorte. Joanna Martens was 79 jaar oud toen zij in 1831 te Aalter overleed. Zij was toen reeds 18 jaar weduwe.

Personen in parenteel van Petrus HALLAERT

I.1 M HALLAERT, Petrus

I.2 V De NEVE, Livina

II.1 M HALLAERT, Jan Baptist      24-02-1743 Aalter    09-05-1813 Aalter

II.2 V MARTENS, Joanna Petronilla 20-10-1752 Hansbeke  19-04-1831 Aalter

III.1 M HALLAERT, Karel           28-08-1786 Aalter

III.2 V HALLAERT, Maria Theresia  18-01-1788 Aalter

III.3 V HALLAERT, Regina          06-02-1790 Aalter    08-02-1790 Aalter

Wellicht is het van deze familie Hallaert dat sommigen een eeuw later uitweken naar Detroit. Deze tak is ook verwant met de familie Bruggeman uit Aalter, familie waarvan een zoon Julien en een dochter Anna in 1958 te Hansbeke in het huwelijk traden met respectievelijk Arlette en Carlos Martens, en aldus opnieuw een binding met de stam Martens tot stand brachten.

4.7.5 Maria Petronilla Martens (1754-1789 ) dv Joannes

Op 8 april 1788 trad de 35-jarige Maria Petronilla te Hansbeke in het huwelijk met de 35-jarige Joseph Cackaert uit Nevele, zoon van Bauduyn en Joanna Meganck. Zij vestigden zich te Nevele, wijk Veldeken. Joseph en Maria Petronilla waren bloedverwanten in de vierde graad zijlinie. Zij hadden gemeenschappelijke betovergrootouders.

Op 17 augustus 1789 werd haar zoontje Joannes geboren, maar het kind stierf dezelfde dag. Ook Maria Petronilla stierf twee dagen later in het kraambed. Dit was meteen het einde van deze tak van de stam Martens.

Personen in parenteel van Bauduyn CACKAERT

I.1 M CACKAERT, Bauduyn

I.2 V MEGANCK, Joanna

II.1 M CACKAERT, Joseph          09-02-1753 Nevele

II.2 V MARTENS, Maria Petronilla 14-01-1754 Hansbeke    19-08-1789 Nevele

III.1 M CACKAERT, Joannes        17-08-1789 Nevele 17-08-1789 Nevele

II.3 V Van RENTERGEM, Maria A.J. 10-12-1767 Nevele

III.2 M CACKAERT, Mauris         26-12-1797 Nevele

III.3 V CACKAERT, Marie Therese  15-08-1799 Nevele

III.4 M CACKAERT, Bernard        29-05-1801 Nevele

III.5 M CACKAERT, Joseph         28-10-1805 Nevele

III.6 V CACKAERT, Marie Therese  25-03-1807 Nevele

Op 3 maart 1791, bijna 3 jaar na het overlijden van Maria Petronilla, hertrouwde Joseph Cackaert met Maria Van Rentergem, dochter van Jan en Joanna Sutterman. Uit dit tweede huwelijk werden te Nevele nog vijf kinderen geboren, waaronder ook Marie Thérèse Cackaert(° Nevele 1799).

Op 8 september 1810 werd nog een Maria Theresia Cackaert geboren te Nevele wijk Veldeken, namelijk de latere echtgenote van Joannes De Waele en overgrootmoeder van Maria De Waele die door haar huwelijk met Marcel Martens deel uitmaakt van de hoofdstamlijn Martens. Het lijkt waarschijnlijk maar is niet aangetoond dat het hier om dezelfde familie Cackaert gaat, verwant aan Joseph Cackaert, echtgenoot van Maria Petronilla Martens.

Personen in parenteel van Maurice CACKAERT

I.1 M CACKAERT, Maurice               1783 Nevele

I.2 V Van Der PLAETSE, Catharina      1788 Nevele

II.2 V CACKAERT, Maria Theresia 08-09-1810 Nevele

II.1 M De WAELE, Joannes              1801 Poesele

III.1 M De WAELE, Joannes Bapt. 04-03-1838 Poesele    04-11-1918 Vynckt

III.2 V BAFORT, Marie Theresia  23-01-1841 Poesele    28-02-1927 Poesele

IV.1 M De WAELE, Charel         16-11-1872 Poesele    09-01-1938 Nevele

IV.2 V HANSSENS, Maria Virginia 19-01-1880 Nevele     14-10-1913 Nevele

V.2 V De WAELE, Maria Rosalie   22-02-1906 Nevele     21-06-1997 Hansbeke

30-07-2007 om 11:08 geschreven door Laurent Martens

4.6 Andere afstammelingen van Judocus Martens en generatiegenoten van Joannes

4.6.1 Joanna Martens(1716-1784) begijn dv Judocus

Joanna Martens, dochter van Judocus en Pieternelle Lamme, werd op 31 augustus 1716 te Nevele geboren, vermoedelijk op een hofstedeken in de wijk Veldeken. Ze werd er dezelfde dag gedoopt door pastoor Adriaan Neerinckx. Peter en meter waren Jan Martens, haar grootvader, en Petronilla Van Vynckt, haar grootmoeder langs moeders zijde:

1716: Die 31 augusti baptizavi Joannam fa Judoci Martens et Petronilla Lamme conjugum, natam eodem die circa sextam matutinam, susceperunt Joannes Martens et Petronilla Van Vynckt(68).

Vanaf 1717 woonde ze met haar ouders op een hofstede te Hansbeke in de toenmalige Reybroeckstraat, nu Boerestraat. Ze gebruikten er 20 partijen land, meers en bos, gezamenlijk circa 30 gemeten groot(69). Janneken was pas 4 jaar oud toen haar moeder stierf en was nog geen 9 jaar toen ze ook haar vader, die hertrouwd was met Maria Ledeganck, verloor.

Samen met haar jongere broer Jan heeft het weesmeisje alleszins gedurende een zekere tijd ingewoond bij haar maternele grootvader en voogd Jan Lamme te Hansbeke(70), wellicht ook in de periode dat haar tante Joanna Lamme, na het vroegtijdig overlijden van haar eerste man Joos Van Vynckt, terug thuis was komen wonen. Joanna werd vermoedelijk ergens op school geplaatst, zoals zou blijken uit een rekening van deze voogd, gepresenteerd op 21 juli 1736 aan de heren Bailliu ende Schepenen van de prochie ende ambachte van Ursel appendantsche vanden lande vanden vrijen, s’weesens oppervooghden. In deze rekeningen vindt men inderdaad het volgende:

…volgens notitie en(de) specificatie bij den rendant (Jan Lamme) gehauden, hebben de weesen gecost van scholgelt, taeffelcosten, kleeden en(de) reeden, de somme van vijfenveertigh ponden acht schellyn(gen) thien gr(ooten), sonder er inne te begrijpen de taeffelcosten van(den) tijdt de selve met den rendant hebben gewoont…

Janneken is op de leeftijd van 19 jaar binnengetreden in het Groot Begijnhof van Sinte Elisabeth te Gent en woonde in het Convent “Ten Hove”. Dit blijkt uit een rekening, eveneens van 21 juli 1736, voorgelegd aan de vernoemde wethouders door Jacques en Carel Martens, paternele ooms en voogden van de wezen, waarin staat dat Joanna hedent eenigen tijdt haer heeft begeven in het groot begijnhof binnen Gent ende aldaer aengenomen den regel van S(in)te Elisabeth, tot soo verre dat sij hedent eenigen tijdt is gekleet en(de) gestedt, tot becostynge van alle twelcke de rendanten aen haer hebben g’advanceert tot 54 ponden 19 schellyngen 8 grooten(71).

Ook haar grootvader Jan Lamme had aan Janneken, bij haar intrede in het begijnhof, een som van 19 ponden voorgeschoten. Het begijntje bezat nochtans (of was gerechtigd in) verschillende eigendommen, gelegen te Hansbeke, Lotenhulle, Nevele en Bellem, die ze geërfd had.

Na haar intrede in het begijnhof en vooralsnog als minderjarige wees, richtte ze zich, met instemming van haar voogden, in een verzoekschrift tot de wethouders van Ursel waarin zij vroeg, samen met Juffrouw Catherine Biebuyck van het voornoemde convent, haar goederen te mogen beheren. De wethouders van Ursel hebben aan dit verzoek gevolg gegeven en hun toestemming laten neerschrijven in een acta emancipatie van Joanne Martens filia Juducus, begintien in thof van Sinte Elisabeth te Gent, gedateerd 21 juli 1736(72).

Joanna Martens verbleef nog in het Groot Begijnhof te Gent op 23 juli 1739, als door Jan Lamme opnieuw een rekening, betreffende geïnde landpachten en intresten in het voordeel van de wezen, werd voorgelegd aan de voogden en oppervoogden. Haar familiale gebondenheid en gehechtheid aan de grond van haar voorouders heeft haar er wellicht toe gebracht omstreeks 1740 voor de helft tussen te komen in de onkosten van de nieuwe bouwwerken die haar broer Jan op de hofstede De Meren te Hansbeke liet uitvoeren, waarvan zij hem daarna omstreeks 1760 haar gemene helft in alle de edifitien ende catheylen voor dertig ponden grooten heeft verkocht. Bovendien heeft zij aan haar broer Jan haere generaele vaderlijcke goederen ende gronden van erven met alle de edifitien ende catheylen daer op staende ende medegaende, gestaen ende gelegen soo binnen de prochie van Hansbeke als binnen de gonne van Lootenhulle Nevel ende Bellem verkocht voor de som van 85 ponden 12 schellingen bij uytgroetynge van 28 juli 1767.

Dit testament was eigenhandig ondertekend door het begijntje Joanne Martens, alsmede door de testamentaire getuigen Mattias Van Zeebroeck en Emmanuel J. Stevens. Gaspar Van Der Moesen(°1708) bij wie Joanna inwoonde, was sans alliance en Emmanuel Stevens was de zoon van zijn zuster Catherine Van Der Moesen. De genealogie van deze families werd gepubliceerd in Filiations de familles de la Flandre(Gent,1875) door A. De Vlaminck.

Joanna Martens stierf zes en een half jaar later te Aalst op 11 januari 1784, 67 jaar oud, en werd er ’s anderdaags begraven(73):

Anno 1784 Januarii 12, sepulta est Joanna Mertens f. Judoci(devota) obiit 11 huj. hora 1 noctis. D. Vandevoorde dec. Pastor.

Haar eigendommen worden beschreven in de Staet ende Inventaris in baeten ende commeren bleven ende bevonden ten sterfhuyse gedateerd 3 september 1784, en werden verdeeld tussen haar broer Jan wonende op de hofstede De Meren te Hansbeke en de kinderen van haar overleden halfbroer Francies die achtereenvolgens gewoond had te Beernem, Ruddervoorde en Varsenare. De laatste wilsbeschikkingen van het begijntje werden uitgevoerd hetgeen blijkt uit een paragraaf van de vernoemde Staet ende Inventaris …: … ende beroerende s’ overledens kleederen ende lijnwaeden, mitsgaeders meubelen ende effecten, alle de selve sijn op den 9en Maerte lestleden bij venditie vercocht geworden, met het import van welke ende met s’overledens comptante pennyngen betaelt sijn geworden de doodt ende andere schulden haeren sterfh(uys)e regarderende, mitsgaeders de testamentaire lasten… . Volgens de rekenynghe ende respective acquiten die werden voorgelegd bleef er na deze openbare verkoping een geldoverschot van circa 12 ponden. Het batig saldo tussen de baten en lasten in het sterfhuis van begijntje Joanna Martens tenslotte bedroeg ruim 200 ponden grooten. Gelukzalig begijntje Martens.

Joanna Lamme(°1703 +1745), dochter van Jan en Petronilla Van Vynckt en jongere zus van de met Judocus Martens getrouwde Petronella Lamme, was pas twintig jaar oud toen zij te Landegem op 7 september 1723 trouwde met Joos Van Vynckt. Haar man overleed 10 weken later, op 11 december 1723. Het echtpaar woonde op een hofstede te Landegem binnen de jurisdictie vande Lande ende Baronie van Nevel(74), maar Joos Van Vynckt was ook nog eigenaar van twee andere hofsteden. Joanna ging echter opnieuw inwonen bij haar ouders te Hansbeke, waar zij op 26 mei 1724 een postume zoon Judocus Franciscus baarde. Zoon Judocus Van Vynckt stierf op 1 oktober 1728, 4 jaar oud. Joanna hertrouwde op 25 januari 1729 met Jozef Loontiens, waarmee zij 3 kinderen kreeg waarvan slechts een dochter volwassen werd. Deze dochter Joanna Loontiens was 14 jaar toen haar moeder stierf op 42-jarige leeftijd te Hansbeke op 6 januari 1745. Bij testament(75) schonk zij volghens haere vuyterste begheirte een geldsom van vijftigh guldens aan de kerk van Hansbeke tot (het) maecken (van) eene silvere schincktailliore. De zilveren ampulleschaal werd blijkbaar nog hetzelfde jaar door de zilversmid Michiel de Grave vervaardigd.

Op 15 januari 1745, amper een week na het overlijden van Joanna Lamme, verving de 13-jarige Joanna Loontiens, dochter van de pas overleden Joanna Lamme, als ‘meetje-lap’ de echte meter begijntje Joanna Martens bij het doopsel van Joanna Catherina Martens, eerste kindje van haar broer Jan Martens en Maria Catherine De Brauwer. Het was in die dagen van droefheid voor het heengaan van haar geliefde tante en van blijdschap om de geboorte van haar nichtje, dat het begijntje Joanna Martens de aanvullende geldsom gaf voor de zilveren misampullen die, gelijkertijd door Michiel de Grave vervaardigd, geschonken door haar tante, een harmonisch stel vormden.

Laatste begijntje

Onder de titel “Laatste begijntje Klein Begijnhof gestorven” verscheen in De Standaard van 13 januari 2005 een kort artikel waarbij het overlijden gemeld werd van de 91-jarige Hermina Hoogewijs die in 1934 verhuisde van Kalken naar het Klein Begijnhof. Door haar overlijden kwam een einde aan bijna 8OO jaar verblijf van begijnen in het begijnhof aan de Lange Violettestraat. In hetzelfde artikel wordt gesteld dat in januari 2003 grootjuffrouw Josepha Goethals van het Groot Begijnhof van Sint-Amandsberg overleed. De vestiging in Sint-Amandsberg ontstond pas in 1874, dus 100 jaar na het overlijden van begijntje Joanna Martens, nadat de bewoners van het Sint-Elisabethbegijnhof verdreven werden van hun oorspronkelijke stek op het einde van de Burgstraat te Gent.

4.6.2 Francies Martens(1723-1783) zv Judocus

Francies Martens, zoon van Judocus en Maria Ledeganck, halfbroer van het begijntje Joannes en van hoofdstamvader Joannes Martens, werd te Hansbeke geboren op 11 augustus 1723.

Nog voor hij ten volle twintig jaar oud was huwde hij de 8 jaar oudere Isabella Versluys, geboren te Beernem op 29 maart 1715 als dochter van Joannes en Christina Van Poucke. Isabelle was weduwe van Jan Beuselynck fs Jacques met wie zij een 5-jarige dochter Anne Marie(°1738) en een 4-jarig zoontje Joannes(°1739) had. De ondertrouw van Francies en Isabella had plaats te Beernem op donderdag 18 juli 1743, de trouw eveneens te Beernem op woensdag 24 juli daaropvolgend;

Uit dit huwelijk zijn twee dochters geboren: Joanna te Beernem op 20 september 1744 en Victoria Cornelia te Ruddervoorde, waar haar ouders zich gevestigd hadden, op 21 februari 1751. Deze stamlijn gaat met de twee dochters van Joanna(Rosa en Anne Marie) verder onder de naam Visioen. Victoria Martens is slechts 16 wanneer zij sterft te Varsenare. Haar moeder Isabella was kort na de geboorte van Victoria gestorven te Ruddervoorde, slechts 37 jaar oud.

Personen in parenteel van Francies MARTENS

I.1 M MARTENS, Francies       11-08-1723 Hansbeke    18-08-1783 Varsenare

I.2 V VERSLUYS, Isabella Clara29-03-1715 Beernem     30-12-1752 Ruddervoor

II.2 V MARTENS, Joanna        20-09-1744 Beernem

II.1 M VISIOEN, Benedictus

III.1 V VISIOEN, Rosa

III.2 V VISIOEN, Anne Marie

II.3 V MARTENS, Victoria C.  21-02-1751 Ruddervoorde 15-03-1766 Varsenare

I.3 V STEELAN(d)T, Anna Maria08-11-1730 St Andries   12-11-1797 Jabbeke

II.5 V MARTENS, Isabella Cl. 02-07-1754 Ruddervoorde 28-05-1823 Jabbeke

II.4 M MESTDAGH, Joannes     20-04-1750 Snellegem    14-03-1808 Snellegem

III.3 V MESTDAGH, Joanna Ther22-12-1776 Jabbeke

III.4 M MESTDAGH, Hieronymus 05-03-1779 Jabbeke      05-05-1780 Jabbeke

III.5 M MESTDAGH, Joannes B. 17-03-1782 Jabbeke      23-04-1782 Jabbeke

III.6 MESTDAGH, xxx          09-06-1784 Jabbeke      09-06-1784 Jabbeke

III.7 M MESTDAGH, Pieter Jac.03-09-1785 Jabbeke

III.8 V MESTDAGH, Monica     23-12-1787 Jabbeke      13-01-1790 Jabbeke

III.9 M MESTDAGH, Philippus  20-10-1789 Jabbeke      05-03-1809 Jabbeke

III.10 V MESTDAGH, Regina Charles  1795 Jabbeke      20-10-1815 Jabbeke

II.6 M MARTENS, Petrus Franc.07-02-1757 Varsenare    09-07-1773 Varsenare

II.7 V MARTENS, Rosa         05-05-1759 Varsenare    03-12-1759 Varsenare

II.8 M MARTENS, Joannes Franc02-11-1760 Varsenare    28-11-1760 Varsenare

II.10 V MARTENS, Anna Maria  03-06-1762 Varsenare    17-04-1814 Jabbeke

II.9 M De ROO, Ignatius      01-12-1759 Jabbeke      25-05-1831 Jabbeke

III.11 V De ROO, Anna Maria  25-01-1789 Jabbeke

III.12 V De ROO, Isabella    03-05-1791 Jabbeke

III.13 V De ROO, Sophia Ther.07-10-1798 Jabbeke

III.14 M De ROO, Franciscus        1801

III.15 V De ROO, Colette     26-01-1809 Jabbeke      24-10-1835 Jabbeke

II.11 M MARTENS, F.J.        01-02-1765 Varsenare    15-02-1765 Varsenare

II.13 V MARTENS, Joanna Ther.27-02-1766 Varsenare    25-01-1828 Jabbeke

II.12 M KERKAERT, Emmanuel   27-05-1765 Jabbeke      12-06-1836 Jabbeke

III.16 V KERCKAERT, Maria Th.15-02-1787 Jabbeke      07-03-1842 Jabbeke

III.17 V KERCKAERT, Regina   20-03-1789 Jabbeke      13-09-1790 Jabbeke

III.18 V KERCKAERT, Barbara  06-03-1791 Jabbeke

III.19 M KERCKAERT, Casimarus16-09-1797 Jabbeke

III.20 V KERCKAERT, Monica   24-12-1799 Jabbeke

III.21 V KERCKAERT, Anna     11-01-1802 Jabbeke

III.22 M KERCKAERT, Emmanuel 28-11-1803 Jabbeke

III.23 M KERCKAERT, Jacques  28-03-1807 Jabbeke

II.14 M MARTENS, Joannes     13-02-1769 Varsenare     10-09-1807 Oudenburg

II.15 M MARTENS, Josef Ludov.19-03-1772 Varsenare     08-04-1773 Varsenare

II.16 M MARTENS, Petrus Jacob04-05-1774 Varsenare

Francies Martens was slechts 29 jaar oud toen hij als weduwnaar achterbleef. Op 4 maart 1753, slechts 2 maanden na het overlijden van zijn eerste echtgenote, hertrouwt hij te St Andries-Brugge met de 22-jarige Anna Steelan(d)t, dochter van Bertinus en Rosa Spints. Uit dit tweede huwelijk werden 10 kinderen geboren: 6 jongens en 4 meisjes. De helft van hun kinderen overlijdt vroegtijdig. Drie van de dochters krijgen afstammelingen.

Dochter Isabella Martens, wellicht genoemd naar de eerste vrouw van Francies, huwde te Varsenare op dinsdag 16 mei 1775 met Joannes Mestdagh, zoon van Joannes en Joanna Jarkens. Uit dit huwelijk zijn minstens 9 kinderen geboren te Jabbeke, waarvan minstens 6 stierven voor de volwassen leeftijd.

Dochter Anna Martens huwde te Jabbeke op donderdag 26 januari 1786 met Ignatius De Roo, kleermaker, zoon van Adrianus en Maria Nasschaerts. Uit dit huwelijk werden te Jabbeke minstens 6 kinderen geboren, waarvan zeker één vroegtijdig stierf.

Joanna Martens huwde op dezelfde dag als haar zus Anna te Jabbeke op donderdag 26 januari 1786 met Emmanuel Kerkaert, schoenmaker en later veldwachter te Jabbeke, zoon van Petrus en Jacoba Wittinck. Uit dit huwelijk werden minstens 8 kinderen geboren te Jabbeke, waarvan zeker één vroegtijdig overleed.

Men stelt vast dat 3 van de 6 zonen van Francies zeer vroeg, na enkele dagen of maanden, overleden. Petrus Franciscus was slechts 16 toen hij stierf. Joannes stierf te Oudenburg op 38-jarige leeftijd, maar ongehuwd. De zesde en jongste zoon Petrus Jacobus was slechts 10 jaar toen zijn vader Francies overleed. Hij was maar liefst 30 jaar jonger dan zijn oudste halfzus Joanna. Het is niet bekend of hij nakomelingen kreeg. Mogelijk is de naam Martens van de stam Martens-Steelandt uitgestorven.

Op 18 augustus 1783 overlijdt Francies Martens te Varsenare op 60-jarige leeftijd. Zijn 53-jarige weduwe Anna Maria Steelandt hertrouwde te Varsenare op dinsdag 27 januari 1784 met Petrus De Fraeye. Petrus was gedoopt te Schoore en woonachtig te Oudenburg. De huwelijksakte vermeldt dat Petrus ongeveer 24 jaar oud was. Dit was wel een bijzonder jonge man voor Anna, of is hier een fout in de akte geslopen? Over dit huwelijk is verder niets meer achterhaald, ook niet of de twee nog ongehuwde zonen bij hun zeer jonge stiefvader zijn gebleven. Anna Maria Steelandt overleed op 12 november 1797 te Jabbeke in de woning van haar dochter Joanna Martens op de leeftijd van 67 jaar.

De samenhang in de familie van Francies Martens was derhalve bijzonder complex: zijn eerste echtgenote Isabella Versluys had uit haar eerste huwelijk twee kinderen met de naam Beuselynck. Er werden vervolgens twee dochters Martens-Versluys geboren. Nadien volgden 10 kinderen uit het huwelijk Martens-Van Steelandt. Tenslotte kwam er na het overlijden van Francies nog een huwelijk De Fraeye-Van Steelandt. Francies zelf was trouwens opgegroeid in een komplexe familie: hij was geboren uit de familie Martens-Ledeganck, met nog een broer Jacobus, maar hij had een halfbroer en een halfzus-begijntje uit het eerste huwelijk van zijn vader Judocus met Petronilla Lamme. Na het overlijden van zijn vader Judocus kreeg hij nog 6 halfzussen en 4 halfbroers uit het tweede huwelijk van zijn moeder Maria Ledeganck met Petrus Van Vynckt.

4.6.3 Generatie VIII uit parenteel van Stoffel

Generatiegenoten van Joannes

Bij de generatiegenoten van Joannes Martens en Maria Francisca De Brauwer zijn 23 personen gekend in de afstamming van de Hansbeekse tak van baljuw Jan Martens : 21 achterkleinkinderen en hun echtgenoten uit het huwelijk van Joos Sutterman en Sara Martens en één achterkleindochter van Frans Vande Putte en Susanne Martens. In de afstamming van de Bellemse tak van Pieter Martens zijn 28 personen opgenomen, alle achterkleinkinderen van burgemeester Guilliame Martens en Joanna Steyaert.

VIII.1 M SUTTERMAN, Jan Baptiste  15-03-1712 Hansbeke  25-09-1772 Hansbeke

VIII.2 V MAENHOUT, Maria          17-01-1708 Hansbeke  15-05-1778 Hansbeke

VIII.3 V SUTTERMAN, Petronilla          1714 Hansbeke  15-02-1786 Gent

VIII.4 V SUTTERMAN, Maria Anna    30-09-1715 Hansbeke

VIII.5 M SUTTERMAN, Pieter Frans  22-04-1718 Hansbeke  24-07-1721 Hansbeke

VIII.6 M SUTTERMAN, Boudewijn

VIII.7 V De PAUW, Joanna          14-03-1728 Bellem    08-09-1794 Hansbeke

VIII.8 V SUTTERMAN, Joanna        16-11-1721 Hansbeke  17-11-1721 Hansbeke

VIII.9 M LOONTIENS, Jozef

VIII.10 V SUTTERMAN, Barbarina          1723

VIII.11 M Van RUYMBEKE, Ignace

VIII.12 M SUTTERMAN, Joos         01-04-1725 Hansbeke  26-04-1794Oostrozeb.

VIII.13 M De SCHUYTER, Pieter     11-05-1730 Hansbeke

VIII.14 V SUTTERMAN, Livina       15-12-1730 Hansbeke

VIII.15 V SUTTERMAN, Marie Rosa   17-03-1733 Hansbeke

VIII.16 M SUTTERMAN, Bernard      11-05-1734 Hansbeke  11-12-1735 Hansbeke

VIII.17 M SUTTERMAN, Bernard Frans18-07-1736 Hansbeke  05-09-1772 Hansbeke

VIII.18 M SUTTERMAN, Joos Andreas 17-10-1737 Hansbeke  30-06-1818 Hansbeke

VIII.19 M SUTTERMAN, Domien Frans 22-06-1739 Hansbeke  25-09-1739 Hansbeke

VIII.20 M BRAET, Jan Baptiste

VIII.21 V SUTTERMAN, Joanna P.    10-06-1748 Hansbeke

VIII.22 M De VLIEGHER, Jan              1690           07-02-1754 Hansbeke

VIII.23 V Van VOOREN, Joanna      04-04-1695 Hansbeke  02-04-1756 Hansbeke

VIII.24 M De RYCKE, Petrus Judocus10-03-1725 Nevele    15-01-1785 Nevele

VIII.25 V MARTENS, Anna Maria Agnes04-03-1725 Canegem  01-03-1774 Nevele

VIII.26 M D'HUYVETTER, Petrus            1725          02-11-1792 Hansbeke

VIII.27 V MARTENS, Brigitta Jacoba 21-06-1728 Canegem  21-02-1784 Hansbeke

VIII.28 V MARTENS, Joanna          31-08-1716 Nevele   11-01-1784 Aalst

VIII.29 M MARTENS, Joannes(hoofdst)25-03-1719 Hansbeke 23-01-1801 Hansbeke

VIII.30 V De BRAUWER, Maria F.     22-04-1724 Hansbeke 19-06-1806 Hansbeke

VIII.31 M MARTENS, Francies        11-08-1723 Hansbeke 18-08-1783 Varsenare VIII.32 V VERSLUYS, Isabella Clara 29-03-1715 Beernem  30-12-1752 Rudderv.

VIII.33 V STEELAN(d)T, Anna Maria  08-11-1730 St Andries12-11-1797 Jabbeke

VIII.34 M MARTENS, Jacobus         01-03-1725 Hansbeke25-10-1725 Hansbeke

VIII.35 M MARTENS, Benedictus      28-09-1743 Ursel   09-02-1812 Ursel

VIII.36 V D'HONDT, Suzanna Carolina           Ursel   10-04-1796 Ursel

VIII.37 M MARTENS, Carel-Frans    25-11-1731 Bellem   21-12-1790 Gent Aug.

VIII.38 M MARTENS, Ignatius             1733 Bellem

VIII.39 V WILLEMS, Suzanna

VIII.40 V DIERICKX, Maria Catharina

VIII.41 M MARTENS, Jacobus              1736 Bellem

VIII.42 M BEYENS, Pieter

VIII.43 V MARTENS, Joanna-Maria         1739 Bellem

VIII.44 M Van HECKE, Marten

VIII.45 V MARTENS, Joanna               1736                 1794

VIII.46 M MARTENS, Jan Carel            1744                 1826

VIII.47 V De VOS, Joanna

VIII.48 M Van VYNCKT, Pieter F.

VIII.49 V MARTENS, Maria Catharina      1747                 1747

VIII.50 M Van PAEMEL, Jan Frans

VIII.51 V MARTENS, Jacoba               1749                 1843

Binnen de generatie van Joannes Martens en Maria Francisca De Brauwer treedt in de afstamming van Jacob Martens vooral de familienaam Sutterman op de voorgrond met 14 personen, alle geboren te Hansbeke. In de lijst van 51 personen van de zelfde generatie komt de naam Martens ook 14 maal voor, verdeeld over Bellem, Hansbeke en Ursel.

Andere familienamen die samengaan met afstammelingen Martens zijn hier Maenhout, De Pauw, Van Vooren, Versluys, Steelandt,D’Hondt, Willems en De Vos. In de mannelijke lijn zijn er Van Paemel, Van Vynckt, Van Hecke, Beyens, D’Huyvetter, Loontiens, De Rycke, De Vliegher, Braet, De Schuyter en Van Ruymbeke.

Hansbeke is de dominante gemeente, maar uit de plaats van overlijden kon toch een zekere ruimtelijke spreiding vastgesteld worden: naast de buurgemeenten Nevele en Bellem zijn daar ook Gent, Oostrozebeke, Aalst, Varsenare, Jabbeke, Ruddervoorde en Ursel. Het zijn vooral de afstammelingen van de Bellemse tak die verhuisd zijn naar andere gemeenten, of die teruggekeerd zijn naar Hansbeke. Uit deze lijst zijn slechts 2 personen met de naam Martens geboren en overleden te Hansbeke: Joannes Martens in de hoofdstamlijn, zoon van Judocus en Petronilla Lamme, en Jacobus Martens, zoon van Judocus en Maria Ledeganck, die overleed toen hij 7 maand oud was.

27-07-2007 om 18:47 geschreven door Laurent Martens

4.5 Hoofdstamlijn

Joannes Martens( 1719-1801 ) zv Judocus

4.5.1 Zijn jeugd

Joannes of Jan werd geboren te Hansbeke op 25 maart 1719 omstreeks de middag en reeds ’s namiddags gedoopt door onderpastoor L. De Meyere. Hij was de zoon van Judocus en Petronilla Lamme. Peter en meter waren Jan Lamme, zijn grootvader langs moederszijde, en Joanne De Vligere, de tweede vrouw van zijn paternele grootvader Joannes. Bijna 3 jaar vroeger, op 31 augustus 1716, was reeds een dochter Joanna geboren.

Zijn moeder Petronilla overleed op 27 september 1720, toen Jan slechts anderhalf jaar oud was. Bijna twee jaar later hertrouwde zijn vader Joos met Anna Maria Ledeganck, gevolgd door de geboorte van twee halfbroertjes Francies en de jong overleden Jacob. Vader Joos stierf op 26 mei 1725 en nadat hun stiefmoeder hertrouwt was woonden de weesjes Joanna en Joannes bij hun maternele grootvader Jan Lamme.

In 1729 werd de erfenis van de overleden grootvader Jan Martens, oud-burgemeester van Bellem, geregeld. De 10-jarige Jan, zijn zus Joanna en hun halfbroer Francies erfden in het sterfhuis van hun grootvader zeven partijen land, een woonhuisje staende op cheyns vanden Leybaerm bij den meulen van Bellem en de helft van eene behuysde hofstede,op de oostzijde van de Leystraete te Bellem, met de aanpalende partij land den michiel(66).

Toen hun maternele grootouders Jan Lamme en Petronilla Van Vynckt overleden, deelden Joanna en Jan Martens volgens de verkaveling van 26 juli 1740 uit de nalatenschap, elk voor de helft, ondermeer een hofstede op de westzijde van de

Nevelestraat te Hansbeke met de aanpalende akkers den meiren ofte meirman en den lijskensacker respectievelijk ten noorden en ten zuiden van het erf. Toen Jan 21 jaar werd, was hij reeds behoorlijk begoed.

4.5.2 Zijn huwelijk en gezin

Joannes huwde te Hansbeke voor pastoor J. Herman op zaterdag 8 februari 1744, ongeveer 25 jaar oud, met de bijna 20-jarige Maria Francisca De Brauwer, enige dochter van Olivier en Petronella Bogaert. Getuigen bij het huwelijk waren Joseph Loontiens, tweede echtgenoot van Joanna Lamme, zus van Jan zijn overleden moeder Pieternella Lamme, en Petronilla Bogaert, moeder van Maria Francisca.

De kwartierstaat maakt duidelijk dat Jan Martens en Maria Francisca De Brauwer bloedverwanten van de derde graad in zijlijn waren. Zij hadden een gemeenschappelijk overgrootouderpaar, namelijk Jan Lamme en Livina De Meyer. Deze waren enerzijds de maternele grootouders van de moeder van de bruid en anderzijds de paternele grootouders van de moeder van de bruidegom. Jan Martens en Maria Francisca De Brauwer waren andersweers. Ze waren kleinkinderen respectievelijk van Jan Lamme en Anna Lamme, broer en zuster. Derhalve moest dispensatie aangevraagd en bekomen worden.

Transscript van een huwelijksakte uit het parochiaal huwelijksregister van Hansbeke nr 7, blz. 162:

8va februarii 1744 petita et obtenta prius dispensatione super impedimento tertii consanguinitatis graduae (quo sese contingebant Joannes Martens et Maria Francisca De Brauwer) a reverendissimo admodum domino officiali diaecesis Gandavensis utpote facultate ipsi concessa ab illustrissimo ac reverendissimo domino Luca Melchiori tempi archiepiscopo Nicomediensi Bruxellis nuntio apostolico 4ta februarii 1744, in super habita dispensatione super tribus bannis antenuptialibus supra nominate Joannes Martens et Maria Francisca De Brauwer subditi nostri contraxerunt matrimonium coram me infrascripto et testibus Josepho Loontiens et Petronilla Bogaert.

Joannes Herman, deservitor

Vertaling

Op 8 februari 1744, na een eerste dispensatie aangevraagd en bekomen hebbend over het beletsel van bloedverwantschap in de 3^e graad (waarin zich bevonden Joannes Martens en Maria Francisca De Brauwer) van de zeer eerwaarde heer officialis van het bisdom Gent krachtens de macht die hem werd verleend door de hoogeerwaarde heer Lucas Melchiori tijdelijk aartsbisschop van Nicomedia apostolisch nuntius te Brussel de 4^e februari 1744, eveneens bekomen hebbend dispensatie over de drie roepen voor het huwelijk van genoemde Joannes Martens en Maria Francisca De Brauwer, hebben onze onderdanen een huwelijksverbond gesloten voor mij ondertekende en de getuigen Jozef Loontiens en Petronilla Bogaert.

Uit dit huwelijk werden 11 kinderen geboren: 7 meisjes en 4 jongens.

Gezinsfiche

Joannes Martens Maria Francisca De Brauwer

fs Judocus              en          Petronilla Lamme
                                     fa Livinus en Petronella Bogaert

° Hansbeke 25.03.1719                 ° Hansbeke 22.04.1724

                   x