Ook in 1980 bleef het weer slecht tot in augustus

Het natte weer van de laatste maanden weekte bij mij herinneringen los over de zomer van 1980. Wij hadden toen, aangezien onze dochters Nele en Katrien nog niet schoolplichtig waren, onze vakantie in juni gepland. Het werden 18 dagen in een huisje aan zee in Klemskerke. Wat voor onze kinderen, Katrien was toen 10 maanden en Nele was in haar derde levensjaar, een zonnige zeevakantie moest worden verwaterde in dagelijkse buien, stortregens en miezelweer. Alleen ’s avonds na 18u kwam de zon erdoor. Ik ben toen meermaals van zee naar huis gereden om de tuin in toom te houden, het onkruid en de grasmat groeiden uit zotte dat jaar.

In 1980 passeerde de Ronde van Frankrijk ook in Luik. Ze ging van start met een proloog in het Duitse Frankfurt op 26 juni. Op 28 juni was er een zware rit van 276 km van Frankfurt naar Metz. Deze rit werd legendarisch want Rudy Pevenage, die kind aan huis was in Viane en Moerbeke, won deze rit en veroverde de gele trui. Deze Tour de France begon met de Fransman Bernard Hinault als belangrijkste kanshebber op de eindwinst. Hij won meteen de proloog en had al enige jaren de Tour gedomineerd. Het leek erop dat de Nederlander Joop Zoetemelk opnieuw van een Fransman zou verliezen. In het begin van de Tour ging het heel slecht met Zoetemelk. Hij had ook het hele voorjaar nog niet goed gereden en de eerste anderhalve week van de Tour reed hij ook slecht. Tijdens die bewuste rit over 276 kilometer van Frankfurt naar Metz reden drie man weg en die pakten bijna een kwartier voorsprong. Ook Hinault en zijn ploeg moesten hier het onderspit delven. Hinault had  zich waarschijnlijk op deze dag geforceerd. Uiteindelijk slonk de voorsprong tot negen minuten en pakte de Geraardsbergse Rudy Pevenage de gele trui. De dag erop won Henk Lubberding de etappe van Metz naar Luik. In de tijdrit van Spa naar Francorchamps verloor Joop Zoetemelk meer dan één minuut op Hinault, en in de verschrikkelijke kasseienrit door de ‘Hel van het Noorden’ van Luik naar Lille verloor Joop drie minuten op Bernard Hinault. In die rit heeft vooral Hennie Kuiper als een beest gereden, maar ook Hinault, Thurau en Ludo Delcroix. Het was een rit, waarin de ‘Hel’ werkelijk al haar poorten had geopend want het regende pijpenstelen. Op de zevende dag was er opnieuw een ploegentijdrit en kwam de ommezwaai, de Raleigh-ploeg van Zoetmelk pakte anderhalve minuut terug op Hinault. ’s Middags won Jan Raas de rit over honderd kilometer.  Bert Oosterbosch won de etappe naar Saint-Malo en Cees Priem de tiende rit naar Bordeaux.

Rudy Pevenage schakelde tijdens die Ronde van de gele trui over naar de groene. De plaatselijke zanger Marcellino had intussen al een liedje gecomponeerd over de wieleravonturen van Rudy. Marcellino had ‘Onze Rudy wint de gele trui’ geschreven en op band opgenomen. Dagelijks reed hij met een geel autootje in de Geraardsbergse dorpen rond terwijl het liedje vanuit een luidspreker vanaf het dak van zijn wagen weerklonk.

De grote tijdrit van Damazan naar La Plume won Joop Zoetmelk, hij reed Hinault op anderhalve minuut. Het was meteen het begin van het einde voor Bernard Hinault.  Hij blesseerde ook nog zijn knie en stapte af toen Pyreneeën in zicht kwamen.

In de Pyreneeën en de Alpen heeft de hele Raleigh-ploeg toen voor Zoetemelk gereden. Het geel kwam voor de Nederlander eigenlijk nooit meer in gevaar, maar het werd  toch nog spannend: Joop was in de laatste beklimming van de Tour in de finale betrokken bij een spectaculaire valpartij. Johan van de Velde viel bijna en maakte daardoor een zwaai. Hij bleef zelf overeind, maar Zoetemelk viel. Na zijn val kwam hij als een pijl uit een boog terug en wist de gele trui te behouden. Joop Zoetemelk zelf zag deze valpartij niet als het gevaarlijkste moment in deze Tour. Het meest kritieke moment voor zijn tourzege was de ontsnapping van Raymond Martin op de Galibier. Zoetemelk had daar een enorm slechte start en moest al snel een minuut of vier toegeven. Gelukkig heeft hij hem in de afdaling nog weten in te halen. Het is legendarisch geworden hoe Joop Zoetemelk de Ronde van Frankrijk in de natte maand juli van1980 heeft gewonnen. Rudy Pevenage won dat jaar het puntenklassement en bouwde hiermee zijn legendarische loopbaan op in de keiharde wereld van de wielersport.

Toen op zondag 20 juli de Tour eindigde, wouden er mensen uit Moerbeke en Viane Rudy Pevenage vieren. Aan het begin van de Heuvelstraat in Moerbeke waren toen nog 2 cafés: Den Bascule en De heuvelhoek, er werd overeengekomen om hem daar te ontvangen. Op het terrein rond café Den Bascule werd er een tent opgetrokken om iedereen een onderdak te bieden. Dat was nodig want het was nog iedere dag slecht weer, die zondagavond van 20 juli, was het echt herfst. Rudy Pevenage is uiteindelijk rond 1 u ’s nachts gearriveerd, er was zelfs  wateroverlast doordat er grachten langs de Heuvelstraat  overliepen. Op maandag 21 juli is het in de namiddag gaan beteren en is het  uiteindelijk zomer geworden. Ook augustus en het najaar van 1980 waren prachtig.  Laat dit voor ons een troost wezen, er is nog hoop!

- Joop Zoetemelk is een naam die de Franse journalisten nooit goed hebben kunnen uitspreken. Vooral Luk Varenne niet, hij was in de Zoetemelkperode sportjournalist voor de RTBF en afkomstig van Doornik. Ik vraag me nu ook af hoe onze huidige premier Zoetemelk zou uitspreken? -

                                                                                                                              Karel De Pelsemaeker.