Wassily kandinsky: Lyrisch gedicht.

De abstracte schilderkunst is op 18 november een eeuw oud

De vader van de abstracte kunst is Wassily Kandinsky, in 1909 stichtte hij met zijn vriend alexej von Jawlensky  de  " Neue Künstlervereinnigung München".  Na een jaar verliet hij deze groep en richtte in 1911 met Franz Marc kunstenaarsvereniging " Der Baue Reiter" op. Deze tentoonstelling werd genoemd naar een eerder schilderij met ruiter (een blauw paard) van Kandinsky en naar de voorliefde voor paarden van Franz Marc, van het kleur blauw hielden ze allebei. ‘Der Blaue Reiter’ werd ook de naam van een door deze groep uitgegeven almanak

In 1912 verscheen, van kandinsky, in twee opeenvolgende edities zijn belangrijke essay ‘Über das Geistige in der Kunst’. Op 18 december 1911 echter, werd de legendarische eerste tentoonstelling van de groep gelijkgestemde kunstenaars ‘Der Blaue Reiter’ geopend, met werken van onder andere Franz Marc, Rousseau, Delaunay, Schönberg en Kandinsky zelf. Aan de bezoekers van de tentoonstelling werd een ietwat verwarrend beeld van de nieuwe schilderkunst aangeboden. Iedere schilder had namelijk een heel andere eigen stijl. Zelfs de welwillendste criticus had moeite om hun sprongen te volgen. Kandinsky en zijn vrienden hadden een ‘genezing door de kunst’ voor ogen, en wel door diep ingrijpende, nieuwe en spirituele kunst, die ze in veel verschillende kunstvormen meenden te herkennen. Volgens Kandinsky drukte er op de moderne ziel, van toen, een angstaanjagende last, een opvatting die door vele denkers en kunstenaars uit die tijd werd gedeeld.        

De abstracte kunst verwerp elke voorstelling van de zichtbare wereld. Deze benaming voor niet figuratieve kunst is geen stijl. Abstracte vormgeving bestond al eeuwen in de decoratieve kunst, maar verscheen pas in het begin van de 20ste eeuw in de schilder- en beeldhouwkunst en op verscheidene plaatsen en haast gelijktijdig.

De abstracte kunst ontstaat op twee mogelijke manieren. De eerste manier komt voort uit het vereenvoudigen van vormen uit de natuur en de oervorm. Dit soort abstractie is waar te nemen bij een aantal kunstenaars zoals Wassily Kandinsky, Robert Delaunay, Piet Mondriaan en kazimir Malevitch die rond 1910 de figuratieve kunst verlieten.

Een tweede manier is het samenbrengen van vormen, kleuren, lijnen en materialen in een compositie. Men gaat er dan van uit dat die elementen een eigen esthetische waarde hebben. Dit vormt de basis voor de meeste stromingen in de abstracte kunst.

Natuurlijk is er in de jaren 2000, of in de eeuw waar we nu in leven, niet opeens een totale breuk met het verleden opgetreden. Alle stromingen binnen schilderkunst van de 20ste eeuw die tot de actuele kunst behoren vinden gewoon hun voortzetting in de 21ste eeuw. Op de kunstmarkt bestaat daarnaast weer grote belangstelling voor jonge figuratieve schilderkunst; hoewel de van oorsprong Duitse schilderes Tomma Abts in 2006de Engelse ‘Turnerprize’ wint met abstract geometrische schilderijen.

Michaël Borremans

Voor figuratieve kunst is er, in deze eeuw, een grote belangstelling voor Geraardsbergenaar Michaël Borremans, hij rekent de Spaanse hofschilder Diego Velàzquez, tot zijn grote voorbeeld. Velàzquez werd geboren in Sevilla, op 6 juni 1599 en stierf in Madrid op 6 augustus 1660. Hij was een Spaanse kunstschilders die werkte als hofschilder van de Spaanse koning Filips IV, voor wie hij veel portretten van de koninklijke familie, evenals enkele religieuze schilderijen maakte.

Diego Velàzquez zijn werken zijn heel sterk gebaseerd op observatie, waardoor hij veel gemeen heeft met de Hollandse schildersschool van barok kunstschilders. Veder interesseerde hij zich voor alle facetten van het bestaan: voor het licht dat op een kruik, op een stuk stof of op een karaf met water valt, voor kleurnuances en schaduwen - maar vooral voor de blik in de ogen van mensen, voor de kleine trekjes rond hun mond, voor de lijnen in hun gezicht.

                                                                                                                       Karel De Pelsemaeker.

                                                                                                                    
" Uit Knack van 20 juli2010: Paleis stelt schilderijen Borremans voor

Vanaf nu behoort ook het werk van de Gentse kunstenaar Michaël Borremans tot de vaste collectie. Zijn zes schilderijen en videowerk kregen een plaatsje in de drie gerenoveerde salons tussen de Troonzaal en de Empirezaal. Aangezien Borremans de opdracht zo’n vijf jaar geleden kreeg, had hij voldoende tijd om met zijn schilderijen in te spelen op de omgeving en de historiek van het Koninklijk Paleis. De kunstenaar kreeg volledig carte blanche.”

Rechtzetting: Michaël Borremans is in Geraardsbergen geboren en opgegroeid. De man schildert het liefst in een net pak ( in za kostum).  Dat is een ritueel: “ Ja,  in vuile kleren kan ik geen goed werk maken - hoe netter het kostuum, hoe beter het schilderij.”  

                                                                                                                          kdp.

Paul Klee

Een slang verbeeldt de tijd,

verder is er geen appel

of boom noch mens te zien

in zijn abstracte paradijs

Geen schepen op een eindeloze zee,

maar toch zakt de zon

als de goudzonnige zee naar

blauwe hemel schijnt.

En eindeloos is de slang

die zich in haar staart bijt,

‘Dood’ is ze in 2 gesneden

 met een bloedrood mes.

Karel De Pelsemaeker

.