Op het werk, enkele weken later, haalde ik een kemel uit die me bijna mijn ontslag heeft veroorzaakt (gelukkig heb ik een goede engelbewaarder, of was het mijn eigen eerlijkheid?). Ze hadden mij gevraagd een grafische wereldtentoonstelling bij te wonen in Chicago en op de terugkeer ervan even binnen te springen in het kantoor in Boston, van onze exporteur daar, met de opdracht hen te waarschuwen dat we niet helemaal tevreden waren met hun diensten, vooral daar waar het de “onkosten” betrof. Háhá…, ge moet dat alleen maar aan mij vragen!
 
Na ontvangen te zijn geweest op de luchthaven door een directeur van de firma en daarna door de joodse eigenaars, werd ik uitgenodigd van een plechtig en verdiend middagmaal te genieten, moment waarop ik werk begon te maken van mijn opdracht. De directeur recht in de ogen trotserend verweet ik hem ervan dat de commerciële en technische risico’s verbonden met alle verwezenlijkte zaken altijd voor onze firma in Brazilië, opdraaiden; dat de investering in mensen om de machines te verkopen, te installeren en assistentie te verstrekken, de onze was; dat de verdere investeringen om machines in onze stock te behouden, samen met alle nodige reservestukken, ook de onze was en dat het werk om voor alle nodige importdocumenten, externe financiering en de rest van het papierwerk, inclusief “shipping instructions”, te zorgen, ook de onze was en dat we voor dat alles samen een nominale commissie verdienden van amper twintig percent op de prijs van de verkochte machines. Van de andere kant, dat zij, de export firma, die voor niets anders hadden te zorgen dan de machines aan de fabriek te bestellen en ze op te zenden, een mark-up aan de fabrieksprijs toevoegden die, hadden wij kunnen vaststellen, ook in de buurt lag van twintig percent, iets wat ons niet alleen uitprijsde ten opzichte van de concurrentie in onze lokale markt, maar ook oneerlijk was ten opzichte van onszelf, hun naaste medewerkers.
 
Gedurende de loop van mijn commentaar zag ik hem langzamerhand van kleur veranderen, terwijl het eten in zijn keel bleef haperen en op den duur oordeelde hij dat het hoog tijd werd er mee op te houden, want dat moest hij toch allemaal eens dringend gaan overdragen aan de eigenaars van de firma. De rekening was vlug betaald en weg waren we, terug naar het kantoor, waar hij me aan de tafel van zijn secretaresse in de steek liet en haar de opdracht gaf mij mijn plan te laten trekken en me zelf naar een gepaste hotelkamer te laten zoeken, terwijl hij, stomend, in het bureel van de eigenaars verdween.
 
Ik vroeg me af of ik niet wat te drastisch was geweest met mijn argumenten en begon voor mijn job te vrezen, vooral toen ik daar binnenin het kantoor de stemmen hoorde opzwepen (want ik verkoos net wat langer te blijven plakken, om de gevolgen van mijn misdaad onmiddellijk te vernemen), toen hij, rood als een kalkoen zijn hoofd buiten de deur stak en de opdracht gaf aan zijn secretaresse een telefoonverbinding te realiseren met mijn directeurs in Rio. Hij keek me zelfs niet meer aan.
 
De uitloop heb ik niet kunnen volgen, want ik verkoos, op dat ogenblik, de ijskoude wind van de maand november in Boston uit te dagen en me in een voor mij onbekende straat en stad te wagen, dan te blijven wachten op een aanrazend ontslag dat natuurlijk onmiddellijk geëist en waarschijnlijk toegestaan zou worden, in naam van hun uitstekende verhoudingen en het mutueel respect, opgebouwd gedurende de laatste tien jaren.
 
Het ontslag is dan toch niet onmiddellijk ontvangen geworden want ik heb mezelf in een onbekend hotel laten verdwijnen voor een paar dagen, om het stof te laten zinken en de “Board of Directors” van mijn eigen firma heeft mij, na mijn terugkeer in Rio, de kans gegeven mijzelf, vóór hen, in een daarvoor speciaal op getrommelde vergadering, uit te leggen. En dat heb ik gedaan zonder er een woord van af te trekken, of er een woord aan toe te voegen. Ze hebben zichzelf gerust zitten bekijken en zijn tot de beslissing gekomen dat ik niet alleen gelijk had maar méér dan dat: alle gelijk van de wereld (vandaag begrijp ik dat de eigenaars van de exportfirma in de VSA, mij waarschijnlijk hebben beschuldigd anti-joods te zijn). Het incident is officieel afgesloten geweest met een brief, waarin mijn firma beweerde dat ik een Belg was en dus de engelse taal niet helemaal perfect beheerste en dat zij het allemaal misschien ook wel een beetje verkeerd hadden verstaan, waarvoor ze zich verontschuldigden. En punt. En dat was ook weeral eens opgelost. En hun mark-up is wat later gedeeld geweest door twee en mijn prestige, integendeel, vermenigvuldigd met twee en nog later ben ik verantwoordelijk geweest voor ongeveer driekwart van hun omzet, in Brazilië.
 
Maar het was, toen, toch op het nippertje geweest, vond ik.
 
Mij vanaf deze gebeurtenis helemaal in vertrouwing nemend, wat de reden is geweest van mijn relatief succes hier, deed de directeur niet terug deinzen, gedurende meerdere gelegenheden, er zichzelf van te verzekeren dat ik volledig tevreden was in en met de firma en ondermeer, vlakaf te vragen of ik nog altijd content was met mijn toen overeengekomen wedde, wat ik, stommerik, elke keer, meteen heb beantwoord: jawel meneer, ik ben volledig tevreden…
 
(In het land van de dieven is een eerlijk mens toch nog altijd een fortuin waard, vindt ge niet?)