Maar onze "tegenstanders" hadden, in feite, niet (altijd) helemaal ongelijk. Ik herinner mij dikwijls één bepaalde gebeurtenis, in de krant eerder vermeld, toen ik verplicht werd verwoed naar verklarende redens te schartelen, overvloedig zwetend en met mijn mond vol tanden en praktisch niets heb kunnen aanwenden tot mijn verdediging, toen ik 's morgens heel vroeg, op een zaterdag, thuis in mijn bed, een telefoontje ontving van een Vlaamse collega, Guido Aeck, oorspronkelijk afkomstig vanuit Staden (een elektronische ingenieur, aangeworven door onze firma ongeveer twee jaar ná mijn eigen aanwerving). Zijn job, in de firma, bestond erin de "phototypesetting machines" (van het merk PHOTON, model Pacesetter) die wij eerder hadden verkocht, te installeren in elke krant die we hadden kunnen overtuigen naar "offset" over te schakelen. Terwijl mijn eigen job nooit lange verblijven vereiste in de installaties van de kranten (maar wel veel korte reizen), was dat voor hem onvermijdelijk en was hij verplicht zich meerdere weken van zijn familie (in Rio) te verwijderen en zelfs lange uren, 's nachts en 's morgens, door te brengen in de kantoren van onze klanten, niet alleen om daar de machines te installeren, maar ook om hun dagelijks, initieel gebruik bij te wonen, eventuele fouten te corrigeren en ze daarna, ook in te huldigen. xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

De eerste twee weken van zijn verblijf waren redelijk goed verlopen geweest en enkele pagina's van de krant werden reeds dagelijks met het nieuw systeem gezet en gedrukt geworden. De volgende stap was moeilijker want ze werden verplicht ook de sectie van de advertenties te beginnen typen, classificeren, indelen en drukken met het splinternieuw "phototypesetting" systeem. Het betrof zich toen, over de grootste krant van het Noordoosten van Brazilië en hun Zondag's editie, waarvoor de voorbereidselen al getroffen beginnen te worden vanaf de vrijdagnamiddag, bestond uit praktisch 130 standaard bladzijden, terwijl de hoeveelheid advertenties, gemakkelijk de 13.000 kon overschrijden.

Guido was dus vlijtig bezig geweest uit te leggen hoe ze die enorme hoeveelheid advertenties moesten tijpen op tientallen nieuwe keyboards die toen "perforated tape" produceerden. Die "tapes" werden dan naar een nieuwe machine gebracht, daarvoor speciaal bestemd, die die duizenden advertenties moest rangschikken volgens de voordien besliste secties, alfabetisch en in verschillende parallelle rijen, tot ze later op de phototypesetter gezet zouden worden op fotografisch papier, dan gefilmd, dan gebrand op de aluminium platen en dan uiteindelijk gedrukt. Die nieuwe machines werden "Varicomposer 3208" genoemd (dat laatste nummer refererend aan een geheugen van 8K, een waarlijk wonder van de wetenschap in diene tijd, herinnert ge dat?), werkten met behulp van plastieken (floppy) diskettes van 8" (zeldzaam, zelfs in diene tijd) en waren toevallig ook de eerste in hun reeks, gebruikt voor dat doel (de klant had zich, voorzichtig, twee van die supermachines aangeschaft), zodat zelfs Guido belangrijke moeilijkheden ondervond ze persoonlijk na te zien en te installeren.

Feit is dat de tientallen ambtenaren van de krant de gehele achternoen en avond hadden zitten tijpen, dat men beslist had niet voor een alternatieve (in geval van nood) compositie te zorgen (met Linotypes) en dat het drukproces, in alle geval, vroeg in de zaterdagmorgen gestart moest worden. Toen Guido eindelijk alles had ontvangen wat er gepubliceerd moest worden, alles degelijk had geclassificeerd, gerangschikt en gepagineerd, kwam hij uiteindelijk tot het besluit alles te verzamelen op één floppy disk van 8" dat gebruikt zou worden om het feitelijk "zetten" te kunnen aanvangen. Toen hij, doelbewust, zijn wijsvinger op de knop "Enter" zette, net alsof hij van plan was een atoombom te doen ontploffen, nodig om die taak te voltooien, verdween almeteen en spoorloos, niet alleen van het scherm van de computer, maar ook vanuit zijn geheugen, die dertienduizend voorzichtig getypte en gespaarde advertenties, net zoals een tovenaar doet met het konijn in zijn hoed, met een simpele "hocus pocus pax.." en daar stond hij, Guido, verstomd, perplex, overmeesterd door de ramp en het noodlot, terwijl de ambtenaars van de klant zich allemaal rond de machine verzamelden en ongelooflijk vast stelden dat dat nieuw wonderapparaat bekwaam was geweest het werk van tien uur in één enkele oogwenk compleet te vernietigen, verwoesten en in rook te doen opstijgen, zonder enige verdere explicatie, schande noch schaamte...

Wel ja, Guido heeft zich dan terstond strategisch terug getrokken, iedereen verbluft en verbijsterd achter latend en ergens in een donker hoekje, is hij mij gaan opbellen, om drie uur 's morgens, om mij mede te delen dat ik maar beter wakker moest blijven om te wachten op een telefoon van de eigenaar van de krant, want dat zijn zondagseditie ineens ineen was gekrompen tot amper veertig bladzijden en de sectie "advertenties", met enkele dagen vertraging zou moeten circuleren, gezet en gedrukt op hun ouderwets, maar betrouwbaar, Linotype systeem...

Nogmaals, ik ben, met al dat gerucht in mijn oren, niet bekwaam geweest terug te gaan slapen, die zaterdagmorgen en ik heb toen besloten mijn heet hoofd wat te gaan afkoelen in de frisse wind die vanuit de Atlantische oceaan aan het wapperen was...