Ik schrijf zonder te weten of ge al terug zijt vanuit Griekenland, of niet. Eender wat, eigenlijk, want ik moet diene krop in mijn keel toch kwijt geraken. xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
't Is altijd iet. Ne keer dat ge de mijlpaal van de vijftig gepasseerd zijt is alle nieuws, slecht nieuws. Vooral als iemand u belt op de meest verdachte uren. 't Zal nog pijnlijker moeten geweest zijn voor Mama, geloof ik. Zal ze die meesleurende gedachten en de druk op verlossing altijd meester kunnen geweest zijn?
Gelukkig dat Hilde zelf niet besefte wat er aan de gang was. En wij ook niet, trouwens. Ik heb het eerder al eens gezegd: ignorant zijn is niet altijd een slechte zaak en ik vind zelfs (niet alle dagen, om eerlijk te zijn) dat het toch beter is geweest, voor mij, tussen de drie domste van de broers gerekend te zijn geweest. Zoals Fonske dat, met alle zekerheid, had beslist en me, in dat opzicht, zelfs beschouwde als de onverslaanbare kampioen, terwijl D. en G. de tweede plaats disputeerden. Hoe oerdom was Fonsje zelf wel niet, eigenlijk? Dienen, laaghangende, klootzak.
Hilde had alles al gezien, beleefd en meegemaakt, maar ze is toch niet snugger genoeg geweest om haar eigen "calvarieweg" te begrijpen. Ik had haar nog gebeld, want Mama had me gezegd dat ze niet meer kon neerzitten. Aan de telefoon is ze er dan nog (bijna) in geslaagd mij te overtuigen dat het zich maar om een eenvoudige ontsteking betrof, aan dat stukje darm dat overgebleven was, ná haar operatie en dat ze tegen augustus, volgens die kwakzalverdokter van Oostduinkerke, volledig genezen zou zijn. Gelukkig, dacht ik en ik hoopte eerlijk en danig dat ze gelijk zou hebben. Maar 't schijnt dat ze het maar allemaal volledig begrepen heeft enkele dagen vóór ze gestorven is. Ik had haar nog gebeld op haar sterfbed, verwittigd door J. dat ze haar laatste adem aan het zoeken was en ze heeft mijn naam nog kunnen fluisteren, vooraleer ze de strijd heeft op gegeven. 't Er was niets ne mere aan te doen. Voor haar is het áf gelopen. Voor ons duurt het nog wat langer.
Diene maand "Augustus" herinnert mij aan de oudste zuster van de moeder van mijn eerste vrouw Hilma (Dna. Diamantina). Ze had me altijd duidelijke tekens gegeven dat ze mij waarlijk apprecieerde en zelfs (hoe is dat mogelijk?) van mij hield (zo had ik toch de indruk). Diezelfde liefde heeft ze vanzelfsprekend onmiddellijk over gedragen aan mijn zoon en toen hij gereed lag, in zijn doodskist, om begraven te worden, in Rio, is zij de enige geweest die niet heeft ingedut, de gehele nacht lang, terwijl ikzelf mijn zwart kostuum ben gaan halen en gedurende één enkel uurtje, mijn hoofd op de tafel heb néér laten zinken, verslagen door de vijand. Toen ik terug keerde, het was nog stikdonker, zat ze daar nog altijd, recht op hare stoel, terwijl ze het hoofd van haar kleinzoontje, op haar schoot, voortdurend bleef strelen. Ik stond er verstomd van hoeveel uithoudingsvermogen en toewijding ze wel bezat en ik heb meer compassie gevoeld met haar, dan zij, waarschijnlijk, met mij. Ze was toen al zeker over de tachtig en bekende mij, terwijl ik naast haar plaats had genomen, dat ze al verschillende weken niets nemeer door haar keel had kunnen krijgen, tenware enkele slokjes water, vanwege een "gezwel" daar, dat ze niet beter wist (of wilde) te omschrijven. Haar zoon, rond de veertig, was verpleger van beroep en had haar verzekerd dat ze zich niet ongerust moest maken.
Twee maanden ná de begrafenis van Rudo Jr. moest ik terug naar Rio (beroepshalve) en ik heb haar persé terug willen zien, alhoewel ze in Niteroi woonde.
Ze verkeerde nog altijd in diezelfde toestand (zonder iets "stevigs" te kunnen inslikken) maar had zich duidelijk "hoopvol" getoond. Zowel haar zoon, als haar dokter, hadden haar beloofd dat ze tegen "Augustus" (het was toen Juni) helemaal genezen zou zijn en ze was daarmee uiterst gelukkig geweest, want dat betekende dat ze maar enkel twee verdere maandjes "geduld" moest hebben. Op aanraden van die dokter, echter, moest ze de zon vermijden en twee keren per week bestralingen ondergaan om te bevestigen dat dat gezwel wel degelijk aan het terugwijken was. Ze noemde die stralen "ultrasonografia"-stralen, wat overeen komt met "echografieën". Ik heb mijzelf, met die commentaar, ook uiterst content getoond. Op zijn minst, ze was niet aan het begrijpen wat er precies aan de hand was...
Toen "Augustus" aankwam, twee maanden daarna, heb ik het bericht ontvangen, hier in Recife, dat ze, in vrede, was vertrokken. Die "stralen" waren uiteraard van een ander type geweest, maar ze heeft het nooit geweten. Het was beter, zo..
NB: Ik heb ooit eens gelezen, hier in Brazilië, hoe een bepaalde dokter zijn vonnis had verstrekt aan één van zijn patiënten: "ge hebt nog twee weken te leven". De patiënt haalde onverwachts een revolver uit zijn broekzak, keek de dokter ernstig in de ogen en besloot: "gij zult zoveel geluk niet hebben" en schoot hem een kogel door het hoofd.
Dat er veel domme dokters bestaan, dat bestaan er.
