Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
05-06-2006
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
5 Juni 2005 was een bewolkte dag met lichte regen waar het kwik niet hoger steeg dan 17,4° om 14u50 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg die dag 12,2° en die werd 's nachts om 1u30 opgetekend. 5 Juni 2004 was een dag waar wolken en zon elkaar afwisselde, om 13u11 bereikte het kwik zijn hoogste punt met 19,9°. De minimum temperatuur bedroeg toen 13,6° om 4u19 op de morgen genoteerd. De warmste 5de juni oooit kwam in 1950 voor met 31° !
Vandaag was vroeger in het Vlaamse land vooral een dag van begankenissen naar de verschillende heiligdommen. In het land van Aalst bijvoorbeeld werd de H. Cornelius het meest vereerd. Daar hadden de zogenaamde Krijsersmissen plaats. Moeders gingen er met hun kinderen naartoe, zelfs zuigelingen op de arm om er de mis bij te wonen. De naam "krijsers" zegt al voldoende om te verstaan dat de kleintjes hun kindermuziek hoog boven het orgel en de kerkzang uitkwam. Na de mis werden (of worden) de kindjes gezegend met de reliek van de heilige. In Moerbeke vereerde men de heilige tegen de seskens en zenuwziekten. Vroeger offerde men daar zelfs levende kiekens en vlees, later deed men het met een aalmoes. De gewoonte bestond er daar in dat men beewegen moest doen met drie leden van hetzelfde huisgezin of uit de buurt. Hoewel de H. Cornelius te Ninove geen bijzonder altaar had in de kerk hem toegewijd, kwamen er op de dag van vandaag wel 5000 bedevaarders bidden tegen de stuipen en die gingen dan driemaal rond de kerk langs binnen. In Anderlecht had de Paardenommegang van Sint Wyen plaats. Op Sinxen begon de noveen tot O.L.Vrouw van Halle. Het vermaarde zwart Mariabeeld bestaat al van de 13de eeuw. In Lovenjoel bezocht men het heiligdom van de H. Ermelinde tegen de koorts, oogziekte en lamheid. Te Tienen begon dan weer de grote begankenis ter ere van O.L.Vrouw ten Poel. En zo kan ik nog een tijdje verder gaan, helaas behoort er momenteel van al dat moois, al veel tot de geschiedenis. Morgen vertel ik nog wat over de Derde Sinxendag en Assebroek, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
4 Juni 2005 was een bewolkte dag met een bui en even zon. De maximum temperatuur bedroeg toen 18,9° en die werd om 16u05 opgetekend. De minimum temperatuur werd om 5u36 genoteerd, en die bedroeg 10,7°. 4 Juni 2004 was een bewolkte dag met regen, en een maximum temperatuur van 19,4° om 17u43 waargenomen. De minimum waarde bedroeg 11,4° en die werd om 4u16 opgetekend. De warmste 4de juni ooit kwam in 1985 voor met 30° !
Was de kermis vroeger gedaan dan was het aan de kinderen die op hun beurt kermistent gingen spelen. Op een bepaalde dag en uur vergaderden ze in een stal of op een grasplein, om er toeren te doen. Doorgaans werden de buurknapen en meisjes uitgenodigd, ook de stalknechten en meiden die een cent of en stuiver moesten betalen. De jongens stonden op hun handen, de benen in de lucht, ze sprongen over stoelen, hielde het evenwicht op een plank, de meisjes dansten, deden evenwichttoeren met stokken op de vinger, speelde met verschillende ballen enz, enz. In een woord ze aapte de kunstenaars die in de foortenten speelde na, en......ze waren ook heel gelukkig ! ! ! Omdat het vandaag Pinksteren is wil ik nog een en ander kwijt over het wangeloof op deze dag in lang vervlogen tijden. Zo beweerde men vroeger dat men eieren die heden gelegd werden moest bewaren. Indien er vuur ontstond dan volstond het om er een van die eieren in te werpen, en het vuur zou geen kracht meer hebben, zei men. Een nieuw kostuum aandoen, bracht dan weer geluk. Jonge dochters tuurde naar de zonsopgang, was de lucht beneveld, dan zouden hun wensen vervuld worden. En in de stal tenslotte, daar stak men een vuur aan waar men aalbeziën in wierp tegen de veepest. Morgen vertel ik wat over tweede Sinxendag, tot dan ?
We krijgen eindelijk een beter weertje over de vloer, gelukkig maar zou ik zeggen. Maar hoe kunnen we nu weten of zien, wanneer het echt mooi weer gaat worden ? Wel de volgende weerspreuk geef ons daar een duidelijk antwoord op !
" Wanneer 's avonds dichte nevels stijgen, we de volgende dag goed weer verkrijgen. "
Nu maar hopen dat we die nevels heel veel avonden gaan te zien krijgen, na al de ellende van de voorbije dagen, hebben we daar meer dan recht op vind ik !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
3 Juni 2005 was een dag met zon en een bui maar wel met een maximum temperatuur van 27,4° om 14u02 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg die dag 12,8° en die werd om 4u 09 opgetekend. 3 Juni 2004 was een dag waar bewolking en zon elkaar aflosten. Om 15u19 noteerde men 19,5° als maximum temperatuur, en om 6u05 noteerde men toen 11,8° als minimum temperatuur. De warmste 3de juni ooit kwam in 1947 voor met 33° !
Gisteren vertelde ik over de kermis van vroeger en vandaag put ik uit een Gents walesanctje van rond 1700 dat ons een blik in 't verleden geeft. Volksspelen vierde hoogtij en aan keuze was er geen gebrek. Om er uit de tijd van toen maar enkele te noemen : het werpen naar de gans, het ganzenknuppelen, paling trekken, kuipke steken, ringsteken al lopende of te paard, en later zelfs per velo. Verder had je nog het dansen onder de rozenhoed, koekenkappen, papeten, papegaey schieten, witschieten, onder nat boven nat, boegsprietlopen, drijbeenlopen, kwaden driessteken, biggen vangen, vaatjes kruien, blaasgevechten, zaklopen, potslaan, eislaan, kaarskenslopen, haan knuppelen enz. Op de kermissen stonden toen verschillende tenten opgetimmerd zoals : een draaikraam, een apenspel, Pier-Jan-klaasspel, een werpkraam, een poppenkraam, molens, een kijkglazenkraam en noem maar op. Voor de herbergen stond de liedjeszanger op een ton zijn lied te zingen bij 't krassen van zijn viool ! Helaas is de kermis lang niet meer zoals weleer, het vermaak van het volk is totaal verdwenen. In die tijd was het deugddoende voor de spelers zowel als voor de kijkers. Al dat moois brokkelde stilaan af en het kwam zover dat men zich ging vervelen gedurende de acht dagen verplichte werkstaking, want zolang duurde toen de kermis. Diegene die geld hadden gingen dan maar een reisje doen en de familie bezoeken waar het geen kermis was. Hoe de kinderen zich na de kermis vermaakte, wel dat vertel ik morgen samen met nog een stukje wangeloof tijdens de sinxendagen, tot dan ?
Inderdaad is juni een erg belangrijke maand en ofschoon de natuur zichzelf herstelt, moet de temperatuur wel dringend omhoog en dient die lek in 't luchtruim dringend gedicht, want zegt een weerspreuk :
" Op juni komt het aan, of de oogst zal bestaan. "
Een tweede weerspreuk komt dat alleen maar bevestigen :
" Als het veel in juni regent, de Heer de oogst niet zegent. "
Zullen we dan met z'n allen maar een kaarsje branden voor een droge en warme maand juni ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar gelden ?
2 Juni 2005 was een bewolkte waar het kwik om 17u01 toch nog een maximum van 23,7° bereikte. De minimum temperatuur bedroeg die dag 13,7° en die werd 's nachts om 2u51 opgetekend. 2 Juni 2004 was eveneens een bewolkte dag met op sommige plaatsen in de voormiddag een echte zondvloed. De maximum temperatuur werd eigenaardig genoeg 's nachts om 0u10 waargenomen en die bedroeg 16,1°. De minimum temperatuur daalde tot 12,6° en die werd dan weer om 14u11 in de namiddag genoteerd ! De warmste 2de juni ooit kwam in 1947 voor met 32° !
Vroeger en misschien nu ook nog wel een beetje, was juni de maand van de kermissen. Gewoonlijk vielen de Hoogdagen : O.H. Hemelvaart en Pinksteren in deze maand. Van ouds werder Sint-Jansdag, Sint Pieter en Pauwel gevierd, waarop de jeugd lustig rond de vuren dansten en midzomer vierde. Terwijl op den buiten de wijkkermissen nog volop bloeide, er waren dorpen waar het om de veertien dagen ergens kermis was, hebben de stadsbesturen de oude parochiekermissen afgeschaft om ze te vervangen door een grote kermis die acht dagen duurt. Het was waar, men had wat meer werkverlet, maar de parochiekermissen gaven aanleiding tot familiefeesten en een inniger familieleven. Men nodigde toen de bloedverwanten en vrienden van de andere wijken uit om rijstpap, en chocolade met eierbrood te komen eten. De mannen gingen zich vermaken in de herbergen waar ze om een prijs speelden. 's Avonds kwam men dan samen voor de soupé ! Iedere parochie wedijverde om het schoonste en het beste vermaak te kunnen brengen. De nering en de tering won erbij, en iedereen was er erg gelukkig mee. Op den buiten duurde de grote kermis gewoonlijk tot de donderdag, en op die dag werd dan het hespenbeen begraven. Dat gebeurde vroeger met een grote plechtigheid. Men vergaderde in de herberg, droeg dat hespenbeen rond, soms bij verschillende herbergiers waar duchtig gedronken werd, en dan begroef men het aan een boom. Vroeger hadden de geburen lust aan volksspelen, maar met de tijd veranderde het programma en bestonden de feestelijkheden uit concerten en bals, vertoningen in de schouwburgen, tot zelfs een zwemkoers of een boksavond. Morgen kijk ik terug tot rond 1700 en hoe het er toen aan toe ging, tot dan ?
Ik denk niet dat er ook maar iemand onder ons blij is met ons huidig weertje ? En toch zal de boer zich in zijn handen wrijven, lees maar....
" Eerste juni kil en wak, brengt veel koren in de zak. "
Maar dan is het weer zeer de vraag, waar men nog veel koren kan vinden ? En of we de jongste weken nog geen weermiserie genoeg gehad hebben, komt volgende weerspreuk ons ook nog dit vertellen :
" Als 't koud en nat in juni is, dan is 't heel jaar door ook mis. "
Nu kunnen we alleen maar hopen dat juni niet koud en niet nat zal zijn, en dat zal deze maand ook niet zijn ! Want ik heb een "deal" gesloten met mijn weerheiligen ! ! ! Ook al komt Sint - Medaar deze maand op bezoek ! Hij zal het niet riskeren, zeker weten !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
1 Juni 2005 was een zomerse dag waar men om 16u53 de hoogste temperatuur van deze dag noteerde, zijnde 21,6°. De minimum temperatuur bedroeg toen 6,2° en die werd om 5u 51 waargenomen. 1 Juni 2004 was eveneens een zonnige dag met af en toe wat bewolking. De maximum temperatuur bedroeg toen 22,9° om 16u13 genoteerd. De minimum temperatuur die bedroeg toen 9,9° en die werd 's nachts om 2u49 waargenomen. De warmste 1ste juni ooit kwam in 1947 voor met 32° ! ! !
Juni of de " Rozenmaand " Deze maand werd door Karel de Grote Braakmaand genoemd, zoals dat nu ook nog gebeurd. Later ontving ze de naam van Zomer.- Wede.- Dool.-Wiede.- of Weidemaand. Juni komt van Juno, vrouw van Jupiter. In deze maand komt de zomerzonnewende voor en dat vinden we dus ook terug in haar benamingen die ze meekreeg. Nog andere, maar minder voorkomende namen zijn : Sinxen.- of lange dagen maand. Ik zocht en ik vond ook nog volgend zeer oud gezegde terug :
Naes Juno, Fovis vrouw, is Junius myn naem, van Romulus bedagt, tot pronken der Godenkraem. Men laet sig door geen last van kleeren meer verpletten, de zon komt nu op 't hoogst, en baert de zomerhetten.
Terwijl men vroeger in kerken op deze dag de meimaand afsloot, en men elders de meiboom velde om die dan aan de meest biedende te verkopen, kijk ik even naar wat de weerspreuk ons over juni te vertellen heeft. Laat ons hopen dat het morgen niet regenachtig is, want.........
" Is de eerst juni regenachtig, heel de maand wordt twijfelachtig. "
Dat gaan ze ons nu toch niet meer aandoen mag ik hopen ! Laat ons voor morgen met ons allen op een klare en vooral droge dag hopen !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
31 Mei 2005 was een dag met zon en hier en daar een licht onweer De maximum temperatuur bedroeg 19,7° om 12u 24 waargenomen. Om 5 uur 's morgens werd de minimum temperatuur opgetekend en die bedroeg toen 5,7°. 31 Mei 2004 was een bewolkte dag met onweer, het kwik steeg toen tot maximum 19,9° en die werd om 13u33 opgetekend. De mimnimum temperatuur bedroeg die dag 9,7° en die werd om 5u12 waargenomen. De warmste 31ste mei ooit kwam in 1947 voor met 31° !
Vroeger werd met Sinxen het schoonste meisje van het dorp met bloemen getooid. De deur van haar woning werd met rozen en andere bloemen, bijzonderlijk met madeliefjes, omkranst, en de weg er mee bestrooit. Iedereen bracht hulde aan de Sinxenbruid en de jongelingen dongen om haar gunst in de dans. Later is dat een kinderspel geworden. Een aantal meisjes gingen langs de straat en zongen een liedje aan de huizen. Twee stonden vooraan, ze waren in 't wit gekleed en met bloemen en linten versierd. Een was de Sinxenbruid en die had een krans op het hoofd, en een versierd tinnen drinkschaaltje in de hand. Zij mocht volstrekt niet lachen, noch spreken, veel minder nog antwoorden op wat men vroeg, en ook niet bedanken voor wat men gaf. In de Kempen zag men ook wel de Sinxenbruid en deze had een hemd over haar kleren getrokken, versierd en met allerlei gekleurd papier beplakt. Ze had ook een bloemenkrans op haar hoofd en ze ging zingend van huis tot huis om centen te vergaren die ze dan met haar gezellinnetjes in snoeperijen verteerde. Ook de koewachters vierden Sinxen op hun manier. Jongens en meisjes haasten zich die dag met het vee naar de wei, en wie er eerst aankwam was koning of koningin. De jongens en de meisjes werden ook weer met bloemen en groen opgesmukt, tot zelfs de koe werd versierd. 's Middags gingen ze dan feestelijk naar de hoeve waar een tractement plaats vond ter ere van deze die eerst aangekomen was. Vroeger werden er ook Sinxenvuren aangestoken waarbij de mannen zo hoog sprongen als ze konden, want ze geloofde dat, zo hoog ze sprongen, ook zo hoog het koren zou wassen. Over het wangeloof, want ook dat was er met Sinxen weer, vertel ik u rond de dag van Sinxen zelf.
Het was al een tijdje geleden, maar morgen komt er eindelijk nog eens een weerheilige op bezoek ! En voor de vlasboeren, als die er nog zijn ? Zou het morgen klaar weer moeten zijn !
" Is het klaar met Petronel, dan meet men vlas met een el. "
Of de volgende weerspreuk morgen gaat kloppen, is zeer de vraag ???
" Op Sinte - Petronella heet of wak, het geld smelt in uwe zak. "
Men steken morgen dus best geen geld in onze zak ! Hoewel.....bij deze temperaturen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
30 Mei 2005 was een eerder donkere dag met motregen. Het kwik liep niet hoger op dan 13,1° en dat werd om 15u14 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg die dag 10,4° en dat werd 's nacht om 2u46 genoteerd. Er was maar 2,7° verschil tussen maximum en minimum ! 30 Mei 2004 toen was het Pinksteren en die dag begon erg zonnig, maar eindigde met lichte buien ! De maximum temperatuur bedroeg die dag 18,9° om 10u26 waargenomen. De minimum temperatuur daalde tot 10,1° om 3u44 opgetekend. De warmste 30ste mei ooit kwam in 1944 voor met 32° ! ! ! In dat jaar kende men 3 zeer warme dagen op rij !
Een Sinxenboom werd soms geplaatst op de bijzonderste plaats van de gemeente. De takken werden verwijderd tot aan de bovenste kruin, en het overige werd versierd met linten en strikken, gekleurd papier, zilveren bollen, en ringsom behangen met allerlei gerief zoals men dat in die tijd noemde. Dat gerief bestond uit : worsten, eierbrood, koeken, flessen drank, kledingstukken enz. Was men met dat werk klaar, dan werd de boom opgericht onder het geroep en gejuich van de menigte. Eerst werd het Sinxenbier gedronken, dan hand in hand in de ronde gedanst en Sinxenliedjes gezongen. Vervolgens begonnen de volksspelen, een wedloop, zakkenlopen enz. enz. en eindelijk de Mastklimming. De jongens klauterden de boom op en haalden een voor een de opgehangen voorwerpen naar beneden. Een ander gebruik dat ook nog in zwang was, was het bespotten of beschimpen van den Sinxenluiaard. Al wie het laatst in de kerk of in huis, op straat of op school kwam, werd gans het jaar als Sinxenluiaard en lang slaper uitgescholden. Vroeger werd het schoonste meisje van het dorp met bloemen getooid, maar daar vertel ik u morgen dan weer alles over, tot dan ?
