Taalkundig-culturele democratie kan slechts gerealiseerd worden door gebruik van een Gemeenschappelijke, Eenvoudige, Neutrale, Tweede (= G.E.N.T.) taal, zoals het Esperanto.
27-09-2019
We moeten zo meertalig mogelijk worden - Luc Devoldere - Knack
'Meertaligheid moet de dominantie van het Engels in evenwicht brengen', schrijft Luc Devoldere, hoofdredacteur van de lage landen naar aanleiding van de Europese Dag van de Talen.
InWe moeten zo meertalig mogelijk worden, houdt u een warm pleidooi voor meertaligheid alstegengifvoor de dominantie van het Engels.
Graag enkele bedenkingen hierbij.
De voorbije week las ik meerdere artikels en zag ik meerdere TV-programma's (o.a. De Afspraak met filosoof Maarten Boudry) waarin men stelt dat onze studenten logisch-kritisch denken moet bijgebracht worden. Maar, wat heb je aan logisch-kritisch denken als je het niet wilt of durft toepassen? Ik geef een praktisch voorbeeld wat het talenbeleid betreft.
In Europa met zijn 24 officiële talen is het officiële taalbeleid: 'meertaligheid als norm' (MaN) en het officieuze: 'Engels als lingua franca' (ELF),
Een pientere knaap/meid uit het middelbaar onderwijs, die logisch-kritisch redeneert, begrijpt echter dat:
- MaN 1/ niet haalbaar is voor iedereen en dus discriminerend: het bevoordeelt een intellectueel-sociaal-economische (*) minderheid, en 2/ het Europees (en mondiaal) communicatieprobleem niet oplost.
- ELF ondemocratisch want discriminerend is: 1/ omdat het een intellectueel-sociaal-economische (*) minderheid bevoordeelt en 2/ omdat het leidt tot een duale maatschappij: Native English Speakers (NESsy's) als eersterangsburgers (Übermenschen) – communicatief gehandicapten als tweederangsburgers (Untermenschen)
(*)Met intellectueel-sociaal-economisch bedoel ik: verstandige kinderen uit een bevoorrecht milieu (b.v. beide ouders met universitaire opleiding) waarvan de ouders voldoende kapitaalkrachtig zijn om hun kinderen naar dure buitenlandse scholen of taalstages te sturen (b.v.: de koninklijke familie)
Diezelfde pientere meid/knaap uit het middelbaar onderwijs, die logisch-kritisch redeneert, begrijpt ook dat de eenvoudigste, eerlijkste, efficiëntste en meest economische oplossing eengemeenschappelijke tweede taalis. Zij zijn zelfs zo snugger dat ze beseffen dat, gezien de aangehaalde bezwaren, die gemeenschappelijke taal alleen eeneenvoudigeenneutraletaal kan zijn, m.a.w.: een Gemeenschappelijke, Eenvoudige, Neutrale, Tweede (G.E.N.T.) taal, zoals het Esperanto.
Daar ik mij niet kan inbeelden dat universitair opgeleiden dit niet begrijpen, moet ik wel besluiten dat hier sprake is van onwil die, volgens mij, gebaseerd is op hypocrisie en arrogantie. Men beseft wel dat MaN niet haalbaar en ELF niet aanvaardbaar zijn, maar toch stelt men intellectueel prestige (zoveel malen man als je talen spreken kan) boven intellectuele eenvoud.
Ik kan mij trouwens ook niet inbeelden dat universitair opgeleiden niet inzien dat ELF en G.E.N.T perfectcomplementairkunnen zijn!
Bovendien: Esperanto is niet alleen een volwaardig communicatief model, het is ook een waardevol innovatief-alternatief pedagogisch project.Verschillende studies hebben uitgewezen dat Esperanto als eerst geleerde vreemde taal:
- de leertijd voor andere talen tot 30 % verkort;
- het logisch-kritisch-structureel denken bevordert, niet onbelangrijk voor wiskunde en wetenschappen. Wat het Latijn voor de (intellectueel-sociaal-economische) elite is, is Esperanto voor iedereen.
- het taalbewustzijn vergroot en tot meer inzicht in de moedertaal leidt;
- de creativiteit stimuleert: Esperanto functioneert zoals het lego-systeem: met woordstammen uit Germaanse, Romaanse, Slavische talen en voor-en achtervoegsels kan het kind zelf woorden maken.
- het leerplezier verhoogt: kinderen leren spelenderwijs;
- het zelfvertrouwen opkrikt ten gevolge van de snelle succeservaring: hoera, ik kan iets;
- motiveert om andere talen te leren: via de woordstammen uit de andere talen komt het kind in contact met andere talen;
- het kind reeds op jonge leeftijd interesse voor andere culturen bijbrengt: individueel en/of klassikaal contact met leeftijdsgenoten uit andere taal- en cultuurgebieden leidt tot meer wederzijds begrip.
Hetsynthesemodeldat wij voorstellen is dus:Esperanto als taalbasis en basistaal, als ideale voorbereiding op meertaligheid voor wie daartoe gemotiveerd is op basis van interesse en/of noodzaak.
Denkt u niet dat men door logisch-kritisch denken meerdere vliegen in een klap kan vangen? Het vergt alleen maar wat intellectuele moed om de platgetreden paden te verlaten.
‘Ik ben blij dat ik nog maar vijf of tien jaar te leven heb’ - De Standaard, 27 juli 2019
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "jan-frederik abbeloos" <jan-frederik.abbeloos@standaard.be>, "ruud goossens" <ruud.goossens@standaard.be> Cc: "b tibi" <b.tibi@sowi.uni-goettingen.de> Verzonden: Maandag 29 juli 2019 18:42:10 Onderwerp: ‘Ik ben blij dat ik nog maar vijf of tien jaar te leven heb’ - De Standaard, 27 juli 2019
Geachte heren,
In zijn boek Europa zonder identiteit pleit filosoof Bassam Tibi voor een Leitkultur – een gedeelde, leidende cultuur – en voor een Europese islam (DS 27 juli - Zieners)
Tibi stelt: In Duitsland moeten we zeggen: dit is hier een seculiere maatschappij, hier hoor je rekening te houden met onze wetten, met onze politieke cultuur, met onze identiteit. Toch benadrukt hij dat hij niet voor een Duitse Leitkultur is, dat vindt hij iets lelijks, dat klinkt hem te etnisch.
De auteurs van het artikel, Ruud Goossens en Jan-Frederik Abbeloos, voegen er nog aan toe dat Tibi’s pleidooi voor een Leitkultur en een Europese islam, volgens De Wever, onverminderd overeind blijft.
Laat ons deze gedachtengang eens doortrekken naar het E.U.-taalbeleid.
Iedere cultuur wordt gedragen door de bijhorende taal. Taal en cultuur zijn sterk met elkaar verweven. Wie een taal vooropstelt, geeft ook gewicht aan de cultuur die met die taal verbonden is en aan het volk dat deze taal als moedertaal heeft.
Logisch-kritisch denkend kunnen we bijgevolg stellen dat, als er een Leitsprache moet zijn in de E.U., Duits, Frans, Engels, Spaans, ... daarvoor niet in aanmerking kunnen komen. De Europese Leitsprache kan niet anders zijn dan een neutrale taal die niet gedragen wordt door een volk, die niet verbonden is met een bepaalde (politieke) cultuur, met een bepaalde religie, die de Europese burger een eigen identiteit kan verschaffen: de Internationale Taal Esperanto.
Op monetair gebied koos Europa toch ook niet voor de sterke Deutsche Mark als gedeelde Leitwährend, maar voor een nieuwe, neutrale munt: de Euro!
Benieuwd hoe Tibi (en zijn collega's-filosofen) hierover denken. Zouden zij ook met twee maten en twee gewichten werken?
Ik kreeg volgende reactie van professor Bassam Tibi.
Van: "b tibi" <B.Tibi@sowi.uni-goettingen.de> Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Dinsdag 30 juli 2019 15:01:22 Onderwerp: AW: ‘Ik ben blij dat ik nog maar vijf of tien jaar te leven heb’ - De Standaard, 27 juli 2019
Dear Mr. van Herpe,
I cannot read your mail, because I have no mastery of Dutch. Please resent either in English or in German.
Sincerely
Bassam Tibi
Prof. Dr. Bassam Tibi Professor Emeritus for International Relations
University of Goettingen Institute for Political Science Platz der Goettinger Sieben 3 37073 Goettingen Germany
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "b tibi" <B.Tibi@sowi.uni-goettingen.de> Verzonden: Woensdag 31 juli 2019 17:45:47 Onderwerp: Re: AW: ‘Ik ben blij dat ik nog maar vijf of tien jaar te leven heb’ - De Standaard, 27 juli 2019
Dear professor,
I apologize for sending a Dutch mail. I hoped you'd understand it. I have also slightly modified the text and translated it using a translation machine.
In your book Europa zonder identiteit? De crisis van de multiculturele samenleving you are arguing for a Leitkultur – a shared, leading culture – and for a European Islam.
You state: In Germany we should say: here we live in a secular society, here you should take into account our laws, our political culture, our identity. Yet you emphasize that you are not in favor of a GermanLeitkultur, that 's something ugly, that sounds too ethnic.
The autors of the article in De Standaard, add to it that your plea for a Leitkultur and a European Islam, according to Bart De Wever, remains intact.
Let us extend this line of thought to the language policy of the European Union,
Every culture is supported by the corresponding language. Language and culture are strongly intertwined. Whoever proposes a language also gives weight to the culture that is associated with that language and to the people who have this language as their mother tongue. It divides our community into first class citizens, the native speakers, and second class citizens, the communicatively disabled. This is pure discrimination!
Thinking logically and critically, we can therefore state that, if there must be a Leitsprache in the E.U., German, English, French, Spanish ... cannot qualify for it. I admit that a good knowledge of English is indispensable and that multilingualism offers a great deal in today's society. (But, multilingualism as a norm is a utopia, a E.U.topia!) The European Leitsprache can only be a neutral language that is not supported by an ethnie or by a financial and economic power, that is not connected to a certain (political) culture, to a certain religion, that can give the European citizen an identity of its own.
It should also be a simple language that is attainable for 'everyone' with a minimum investment of time, money and energy: the international language Esperanto.
In the monetary area, Europe did not opt for the strong German Mark either as a shared Leitwährend, but for a new, neutral currency: the Euro!
What do you think, dear professor, about the need for a Gemeinsame, Einfache, Neutrale, Zweite (= G.E.N.Z.) Sprache - as the European Leitsprache ?
I look forward to your opinion, for which I thank you in advance,
Engels, de ideale niemandsÂtaal voor de EU - DS 15 juli 2019
Engels, de ideale niemandstaal voor de EU
Hoe treurig de Brexit ook is, volgens Gaston Dorren biedt het vertrek van de Britten op taalgebied een gouden kans. Maar dan moeten de Europese leiders wel wijzer zijn dan de Belgische in 1830 waren.
GASTON DORREN
Het Verenigd Koninkrijk was 46 jaar lang een vervelend EU-lid, maar zijn erfenis is het misschien waard geweest: eindelijk heeft de EU een neutraal communicatiemiddel, een ‘niemandstaal’ waarin iedereen zich ongeveer even goed (en even slecht) kan uitdrukken. Nu maar hopen dat de Europese leiders niet het België van 1830 tot voorbeeld nemen, maar het Indonesië van 1945.
Dit is maar één alinea uit een tenenkrullend opiniestuk.
Mijn reactie:
Geachte heer Dorren,
Engels, de ideale niemandstaal voor de EU (en de hele wereld)... voor wie niet logisch-kritisch kán, wíl of dúrft denken!
In een democratie die zichzelf respecteert moet men aan een bepaald profiel voldoen wil men verkozen worden voor belangrijke functies. Vraag het maar aan Kris Van Dijck, ex-voorzitter van het Vlaams Parlement. Idem als het de keuze betreft van de ideale 'niemandstaal' voor de EU. Hier mag de logica van de (Angelsaksische) macht evenmin gelden, met of zonder Brexit.
De wijsheid (logisch-kritisch denken) zegt ons dat een gemeenschappelijke tweede taal aan enkele fundamentele voorwaarden moet voldoen: 1/ EENVOUD : voor 'iedereen' haalbaar en 2/ NEUTRAAL : voor iedereen aanvaardbaar.Haalbaar, niet alleen intellectueel maar ook sociaal-economisch: ze moet realiseerbaar zijn met een minimale investering van tijd, geld en energie. Wil ze ook voor iedereen aanvaardbaarzijn, mag die Gemeenschappelijke, Eenvoudige, Neutrale,Tweede (= G.E.N.T.) taal geen cultureel, politiek, religieus , … wereldbeeld uitdragen, wat Engels, Russisch, Chinees, Arabisch of gelijk welke andere taal wél doen. Ze mag ook niet gedragen worden door militair-economische macht.
Kortom: als de Europese leiders vanaf 1992 (oprichting EU) wijsheid hadden laten prevaleren boven hypocrisie (alle burgers zijn gelijk, behalve de NESsy's = Native English Speakers) en intellectuele arrogantie (meertaligheid als E.U.topische norm), zou de overgrote meerderheid van de Europese bevolking nu het Esperanto als G.E.N.T.-taal in voldoende mate beheersen en zouden er heel wat minder taal- en communicatieproblemen zijn, zeker voor de modale burger. Maar ja, noblesse oblige en democratie: à la carte, n'est-ce pas?
Ik heb de tekst (zie hierboven) die ik naar De Standaard en naar het mailadres van de heer Dorren stuurde ook op deze blog geplaatst. Hier staat een mooie reactie van een zekere Sander op het artikel van Dorren. Zeer de moeite waard om te lezen! Gaston Dorren antwoordde daarop en geeft ook aan waarom hij niet voor Esperanto is. Dat was dan weer een gelegenheid voor mij om zijn argumenten te weerleggen.
Vagabondo2330zegt:
Gaston Dorren: Ik heb wel eens een pleidooi gehouden vóór het leren van een extra taal, en daar sta ik nog steeds achter.
Waarom kan dat niet Esperanto zijn? Het leren van Esperanto als eerste vreemde taal in het basisonderwijs biedt behalve communicatieve ook heel wat pedagogische voordelen. Verschillende studies hebben uitgewezen dat Esperanto als eerst geleerde vreemde taal: – de leertijd voor andere talen tot 30 % verkort; – het logisch-kritisch-structureel denken bevordert, niet onbelangrijk voor wiskunde en wetenschappen. Wat het Latijn voor de (intellectueel-sociaal-economische) elite is, is Esperanto voor iedereen. – het taalbewustzijn vergroot en tot meer inzicht in de moedertaal leidt; – de creativiteit stimuleert: Esperanto functioneert zoals het lego-systeem: met woordstammen uit Germaanse, Romaanse, Slavische talen en voor-en achtervoegsels kan het kind zelf woorden maken. – het leerplezier verhoogt: kinderen leren spelenderwijs; – het zelfvertrouwen opkrikt ten gevolge van de snelle succeservaring: hoera,ik kan iets; – motiveert om andere talen te leren: via de woordstammen uit de andere talen komt het kind in contact met andere talen; – het kind reeds op jonge leeftijd interesse voor andere culturen bijbrengt: individueel en/of klassikaal contact met leeftijdsgenoten uit andere taal- en cultuurgebieden verlaagt de interculturele drempel en leidt tot meer wederzijds begrip.
Esperanto als basistaal en als taalbasis! Laat meertaligheid voor wie daarvoor geïnteresseerd is op basis van interesse en/of noodzaak.
Gaston Dorren: Honderden miljoenen Europeanen willen niet hun investering in het Engels weggooien en genieten van alle mogelijkheden die de taal hun geeft.
Dat hoeft ook niet. Engels en Esperanto kunnen complementair zijn. Engels als taal van de macht (volgt de wet van de jungle: het recht van de sterkste), als taal van de elite, als prestigetaal. Esperanto als taal van het volk, als taal van de democratie, als taal van de eenvoud (intellectuele nederigheid). Engels VERDEELT de maatschappij in NESsy’s (Native English Speakers) als eersterangsburgers en communicatief gehandicapten als tweederangsburgers. De laatste categorie wordt ook nog eens verdeeld in intellectueel-sociaal-economisch bevoordeelden en de ‘gewone’ burgers. Esperanto VERENIGT de maatschappij al 132 jaar op een democratische, niet-discriminerende en efficiënte manier over culturele, politieke, religieuze of welke grenzen dan ook heen.
Gaston Dorren: Mensen die nu aan Esperanto beginnen, hebben daar voorlopig weinig baat bij. (Zelf bén ik er ooit aan begonnen, maar ik vond de esperantistengemeenschap weinig aansprekend.)’
Men moet het onderscheid maken tussen de taal Esperanto en de esperantogemeenschap. De waarde en het belang van de taal als communicatief en pedagogisch project wordt niet bepaald door de (grootte van de) esperantogemeenschap.
Gaston Dorren: Ook wordt het gemak overdreven: de grammatica is overwegend eenvoudig, maar de woordenschat vergt aardig wat zitvlees en oefening.
Maar nog altijd tot 10 x minder dan het leren van Engels of andere vreemde talen!
Hoe u het ook draait of keert: er zijn GEEN geldige rationele, maar alleen emotionele redenen om het Esperanto te verwerpen. En, waar een wil is, is een weg, maar waar onwil is, staat de rede machteloos.
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Zondag 12 mei 2019 10:31:22 Onderwerp: Europese verkiezingen 2019: 'Les Verts' ontdekken 'l'espéranto'!
Beste,
De Franse 'Groenen' (les Verts) hebben het licht gezien!
Nous proposons : (...) • De renforcer les compétences du parlement européen en matière d’éducation, pour élaborer des politiques éducatives convergentes et cohérentes au niveau européen. Le socle européen des langues est un bon exemple de cadre collectif, qui peut s’étendre à d’autres disciplines d’apprentissages scolaires (sciences, culture historique et artistique européennes, EPS...), doit comprendre l'espéranto et viser à la convergence d'un socle de langues communément maîtrisé;
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "karel verhoeven" <karel.verhoeven@standaard.be> Verzonden: Vrijdag 5 april 2019 09:51:03 Onderwerp: Het onderwijs is nu officieel in crisis - DS 05 04 2019
Geachte heer Verhoeven,
Betreft: Het onderwijs is nu officieel in crisis
De laatste dagen (maanden/jaren) stuurde ik geregeld berichten naar uw medewerkers i.v.m. de (in verschillende studies aangetoonde) pedagogische waarde van het Esperanto in het basisonderwijs.
Nu het onderwijs in crisis is, zou men van verstandige mensen mogen verwachten dat ALLE opties, en zeker deze die hun deugdelijkheid reeds bewezen hebben, bespreekbaar zijn. Esperanto als locomotief voor taal/talen en s.t.e.m.-vakken wordt echter al jaren gesaboteerd. Aan pers en media om de taboes opzij te schuiven, het treintje opnieuw rijwaardig te maken en aan de politici om het, eindelijk, op de onderwijssporen te zetten!
Kwaliteit onderwijs moet omhoog, maar zonder gelijke onderwijskansen los te laten' - Elisabeth Meuleman - Knack Opinie - 03 04 2019
Van: "Leo De Cooman" <Leo.De.Cooman@telenet.be> Aan: "Groen" <info@groen.be>, "elisabeth meuleman" <elisabeth.meuleman@groen.be> Cc: "meyrem almaci" <meyrem.almaci@groen.be> Verzonden: Woensdag 3 april 2019 18:36:38 Onderwerp: Kwaliteit onderwijs moet omhoog
Dag Elisabeth.
Ik noteer uit uw artikel "... De overheid moet investeren, de vakbonden en werkgevers zullen taboes moeten laten varen om verschillende vormen van ondersteuning in het onderwijs mogelijk te maken. ..." en ik voeg er aan toe: " ook Groen moet taboes laten varen en Esperanto als BASIS in het BASISonderwijs durven overwegen.
Ik lees gedurig over de slechte resultaten op gebied van talenkennis (de moedertaal inbegrepen!) en wiskunde. Geef de mensen die ervaring hebben met Esperanto tenminste een kans hun ervaring mee te delen.
Ik krijg de indruk dat er bij Groen een taboe bestaat over het woord Esperanto. Noch van u, noch van Meyrem kreeg ik enige reactie op mijn berichten. Dat ontgoochelt me zeer!
Ik blijf niettemin hopen (Esper-ant-o betekent immers "de hopende")
ir. Leo De Cooman
Stationsplein 12
8770 Ingelmunster
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "elisabeth meuleman" <elisabeth.meuleman@vlaamsparlement.be>, "meyrem almaci" <meyrem.almaci@groen.be>, "Groen" <info@groen.be> Cc: "knack" <knack@knack.be>, "Jeroen Zuallaert" <Jeroen.Zuallaert@knack.be> Verzonden: Woensdag 3 april 2019 20:00:18 Onderwerp: Kwaliteit onderwijs moet omhoog, maar zonder gelijke onderwijskansen los te laten' - Knack Opinie
Beste mevrouw Meuleman,
Investeren in nieuwe pedagogische concepten, stelt Groen.
Als we dan voor het basisonderwijs een pedagogisch concept voorstellen dat zijn deugdelijkheid in het verleden reeds bewezen heeft, zowel wat taal- en s.t.e.m.-vakken betreft en dat met een minimale investering van middelen kan gerealiseerd worden, dan wordt het door zowat iedereen hooghartig genegeerd. Esperanto bekt blijkbaar nog niet zo goed.
Niet alleen de vakbonden en de werkgevers moeten taboes laten varen!
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Zaterdag 30 maart 2019 13:45:50 Onderwerp: Onderwijslat te hoog voor scholieren?
Geachte mevrouw,
Geachte heer,
Betreft: Onderwijslat te hoog voor scholieren?
Volgens Lieven Boeve, de grote baas van het katholiek onderwijs in Vlaanderen, moet de onderwijslat lager zodat meer leerlingen erover geraken. Hoezo? Je kan de leerlingen ook een springstok aanreiken om eroverheen te geraken, toch? In tijden van (onderwijs)crisis zijn alle pedagogische hulpmiddelen welkom, zou je denken. Niet, dus.
Verschillende studies uit het verleden wezen uit dat Esperanto als eerst geleerde vreemde taal:
– de leertijd voor andere talen tot 30 % verkort (Esperanto als BASISTAAL);
– het taalbewustzijn vergroot en tot meer taalinzicht leidt (Esperanto als TAALBASIS);
– het logisch-kritisch-structureel denken bevordert, niet onbelangrijk voor wiskunde en wetenschappen. Wat het Latijn voor de (intellectueel-sociaal-economische) elite is, is het Esperanto voor iedereen;
– de creativiteit stimuleert: Esperanto functioneert zoals het legosysteem: met woordstammen uit Germaanse, Romaanse, Slavische talen en voor- en achtervoegsels kan het kind zelf woorden maken;
– het leerplezier verhoogt: kinderen leren spelenderwijs;
– het zelfvertrouwen opkrikt ten gevolge van de snelle succeservaring: hoera,ik kan iets;
– motiveert om andere talen te leren: via de woordstammen uit de andere talen komt het kind in contact met andere talen;
– het kind reeds op jonge leeftijd interesse voor andere culturen bijbrengt: individueel en/of klassikaal contact met leeftijdsgenoten uit andere taal- en cultuurgebieden leidt tot meer wederzijds begrip, tot verlaging van de interculturele drempel.
Niet dat Esperanto HET wondermiddel is dat alle onderwijs- en communicatieproblemen met een vingerknip doet verdwijnen, maar men zou van verstandige mensen toch mogen verwachten dat ze openstaan voor alle innovatieve, alternatieve ideeën die op langere termijn (daarvoor moet je blijkbaar niet bij politici zijn) een deel van de oplossing kunnen zijn. Esperanto als opvoedkundig/communicatief project blijft echter nog steeds onbespreekbaar, mede op basis van veel feejk njoews. De springstok wordt botweg genegeerd. Hoe noemt men dat? Hypocrisie? Arrogantie? Blazoensmetvrees (we willen wel, maar we durven niet)?
En nee, dit is geen (flauwe) N-VA-aprilgrap! : - ) https://peterderoover.be/nl/n-va-parlementsleden-pleiten-voor-esperanto-als-officiele-taal-van-belgie De toestanden waarover De Roover & Co zich hier vrolijk maken zijn dagelijkse realiteit: Vlamingen en Franstaligen die via het Esperanto met elkaar communiceren. Zij laten hen en de rest van de Belgen (en de wereld) een poepje ruiken wat eenvoudige, eerlijke, economische en efficiënte communicatie betreft, met wederzijds respect voor elkaars taal en cultuur. Verstandige mensen moedigen dit aan in plaats van het te negeren of belachelijk te maken!
Wanneer twee mensen elkaar de hand schudden, steekt elk de hand halverwege uit, waardoor ze elkaar ontmoeten in een neutrale zone, als een wederzijds gebaar van vriendschap. Dat is wat Esperanto is, een taalkundige handdruk. ZHOU HUANCHANG(Chinese leraar Engels) in Esperanto, a linguistic handshake (Los Angeles Times - 10/3/'84).
Vriendelijke groet,
Dan Van Herpe
Dan Modaal, boerke uit de Kempen
Wouwerstraat 160
2300 Turnhout
Ik stuurde deze mail naar:
trends@trends.be; Lieven Boeve; brieven gazet van antwerpen; Hilde Crevits; koen daniëls; Wilfried Decoo (Emeritus prof. Franse didaktiek UA); Steven Delaet (OVSG); An Demoor (Odisee-hogeschool); Jo De Ro (Open-Vld Vl.P.); Piet Desmet (prof. Franse didaktiek KUL); Bart Dobbelaere (DS); Ghislain Duchateau (didacticus Nederlands); Wouter Duyck (Ugent); Geert van Istendaele; Caroline Gennez; Aliscia Gescinska (filosofe VLD); Inge Ghijs (DS); Groen!; De Tijd; Lisbeth Imbo (VRT); Jonas De Raeve (Voka); Kathleen Helsen (Vl.Parl. CD&V); Kathleen Krekels (Vl.Parl.N-VA); Knack; Fien Loman (Kath. Ond. Vlaanderen); Meyrem Almaci; Bart Masquillier (Kath,Ond,Vl,); Elisabeth Meuleman (Vl,Parl. Groen; Evita Neefs (DS); Redacties van Humo, Klasse, Doorbraak; Marc Reynebeau; Inge Schelstraete (DS); Guy Tegenbos (DS); Rik Torfs; Piet Van Avermaet (Taalkunde Ugent); Kris Van Dijck (Vl.Parl. N-VA); Sarah Vankersschaever (DS); Philippe Van Parys (filosoof); Frank Vercleyen (ped.adv.GO); Hendrik Vos (Ugent); Jeroen Zuallaert (Knack),
Van: "info" <info@s-p-a.be> Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Maandag 1 april 2019 16:07:12 Onderwerp: Re: Onderwijslat te hoog 01-04-2019
Beste Dan,
sp.a is het niet eens met Lieven Boeve over de onderwijslat. Net als u vindt sp.a dat de lat niet lager moet voor sommigen, maar voor iedereen zo hoog moet liggen. En dat zal zonder het esperanto zijn, hoe handig deze taal ook kan zijn qua communicatie tussen verschillende culturen en taalgebieden. Nederlands moet de basis blijven van het onderwijs in Vlaanderen, ook al vinden twee mandatarissen van de N-VA dat we esperanto moeten invoeren in een confederaal België. Wij willen dat niet doortrekken naar de Vlaamse en Nederlandstalige scholen.
Hier vindt u onze visie op de toekomst van het onderwijs in Vlaanderen: https://www.s-p-a.be/standpunten/onderwijs/. Alle kinderen stevige slaagkansen geven en ervoor zorgen dat ze met een diploma de schoolbanken verlaten, dat is wat de overheid moet doen. Dat is onze missie in de komende legislatuur. De kinderen moeten die kansen grijpen, maar ook: de minister van onderwijs mag ook geen kansen laten liggen. De lat voor het Nederlands mag niet zakken, integendeel ze moet omhoog
Met vriendelijke groeten communicatie sp.a
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "sp.a" <catchall@spa.bubbles-it.be> Cc: "caroline gennez" <caroline.gennez@vlaamsparlement.be> Verzonden: Maandag 1 april 2019 19:44:08 Onderwerp: Re: Onderwijslat te hoog 01-04-2019
Beste mevrouw/heer,
Mijn jarenlange (23 jaar!) contacten met politici en politieke partijen leerden mij dat politici specialisten zijn in selectief lezen om vervolgens de inhoud opzettelijk verkeerd te interpreteren. Dit blijkt hier ook het geval te zijn. Niet voor niets dat jullie het moeilijk eens geraken!
Vervolg: zie in uw tekst.
Van: "info" <info@s-p-a.be> Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Maandag 1 april 2019 16:07:12 Onderwerp: Re: Onderwijslat te hoog 01-04-2019
Beste Dan,
sp.a is het niet eens met Lieven Boeve over de onderwijslat. Net als u vindt sp.a dat de lat niet lager moet voor sommigen, maar voor iedereen zo hoog moet liggen. En dat zal zonder het esperanto zijn, hoe handig deze taal ook kan zijn qua communicatie tussen verschillende culturen en taalgebieden.
Men hoeft geen architect te zijn of een universitair diploma te hebben om te weten dat een constructie zonder stevig fundament onstabiel is, ja zelfs kan instorten.
Het is u blijkbaar ontgaan dat het in mijn mail in de eerste plaats over de pedagogische troeven van het Esperanto ging. Ik wijs al 23 jaar op het feit dat wetenschappelijke onderzoeken uitgewezen hebben dat Esperanto als eerst geleerde vreemde taal een stevige basis vormt, niet alleen voor het talenonderwijs (moedertaal inbegrepen!) maar ook voor de STEM-vakken (Esperanto leren bevordert o.a. het logisch-kritisch-structureel denken). Dit kan ALLE kinderen (ook UW kinderen en kleinkinderen!) helpen om over de lat te geraken. En toch stelt s-p-a- dat de onderwijsverantwoordelijken geen kansen mogen laten liggen om ervoor te zorgen dat kinderen de schoolbanken met een diploma verlaten. Ik denk dat een cursus logisch-kritisch denken voor politici (uit ALLE partijen overigens) geen overbodige luxe zou zijn!
Nederlands moet de basis blijven van het onderwijs in Vlaanderen, ook al vinden twee mandatarissen van de N-VA dat we esperanto moeten invoeren in een confederaal België. Wij willen dat niet doortrekken naar de Vlaamse en Nederlandstalige scholen.
Het is u blijkbaar ook ontgaan dat dit een aprilgrap (1 april 2015) van N-VA-grapjassen was. Voeg er dus meteen maar een cursus begrijpend lezen aan toe!
Hier vindt u onze visie op de toekomst van het onderwijs in Vlaanderen: https://www.s-p-a.be/standpunten/onderwijs/. Alle kinderen stevige slaagkansen geven en ervoor zorgen dat ze met een diploma de schoolbanken verlaten, dat is wat de overheid moet doen. Dat is onze missie in de komende legislatuur. De kinderen moeten die kansen grijpen, maar ook: de minister van onderwijs mag ook geen kansen laten liggen. De lat voor het Nederlands mag niet zakken, integendeel ze moet omhoog.
Filosofe Alicja Gescinska stapt via Vlimmeren de Europese politiek in - GVA 19 maart 2019 (editie Kempen)
Ik zou graag hebben dat het eerste waar mensen aan denken als ze aan Polen denken, niet hun poetsvrouw of klusjesman is, maar juist die grote geesten die mee het kloppend hart van de Europese beschaving hebben gevormd: Chopin, Copernicus, Marie Curie. Mensen weten vaak niet eens dat zij Polen waren.
Ik stap in de Europese politiek, zoals ik in de filosofie ben gestapt: met een kritische, onafhankelijke geest, op zoek naar verbintenis waar er verdeeldheid is, naar begrip waar onbegrip heerst.
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "alicja gescinska" <alicja.gescinska@gmail.com> Cc: "contact" <contact@gva.be> Verzonden: Dinsdag 19 maart 2019 20:11:02 Onderwerp: Filosofe Alicja Gescinska stapt via Vlimmeren de Europese politiek in - GVA - Dominique Piedfort
Geachte mevrouw,
Ik heb als streekgenoot met veel interesse het artikel in GVA over uw instap in de politiek gelezen. Graag enkele bedenkingen.
Ik zou uw aandacht willen vestigen op een andere grote Poolse geest, met name Ludwig Zamenhof, die de wereld in 1887 een eenvoudig en neutraal communicatiemiddel heeft geschonken om mensen te verbinden die door taal verdeeld zijn. In de eerste plaats was het bedoeld voor de lokale gemeenschap in Bialystok waar Zamenhof via zijn kunstmatig verwekte taal Esperanto, mensen met verschillende taalkundig-culturele achtergrond nader tot elkaar wilde brengen, met wederzijds respect voor elkaars taal en cultuur. Ondertussen groeide Esperanto uit tot een volwaardige en waardevolle taal en drager van cultuur, die dagelijks wereldwijd vele duizenden mensen met elkaar verbindt, over politieke, ideologische, levensbeschouwelijke, of welke grenzen dan ook, heen.
De lingvo internacia blijkt echter niet alleen een efficiënt communicatiemiddel te zijn (realiseerbaar met een minimale investering van tijd, geld en energie) maar ook een waardevol pedagogisch project.
Verschillende studies wezen uit dat Esperanto als eerst geleerde vreemde taal:
– de leertijd voor andere talen tot 30 % verkort (Esperanto als BASISTAAL);
– het taalbewustzijn vergroot en tot meer taalinzicht leidt (Esperanto als TAALBASIS);
– het logisch-kritisch-structureel denken bevordert, niet onbelangrijk voor wiskunde en wetenschappen. Wat het Latijn voor de (intellectueel-sociaal-economische) elite is, is het Esperanto voor iedereen;
– de creativiteit stimuleert: Esperanto functioneert zoals het lego-systeem: met woordstammen uit Germaanse, Romaanse, Slavische talen en voor-en achtervoegsels kan het kind zelf woorden maken;
– het leerplezier verhoogt: kinderen leren spelenderwijs;
– het zelfvertrouwen opkrikt ten gevolge van de snelle succeservaring: hoera,ik kan iets;
– motiveert om andere talen te leren: via de woordstammen uit de andere talen komt het kind in contact met andere talen;
– het kind reeds op jonge leeftijd interesse voor andere culturen bijbrengt: individueel en/of klassikaal contact met leeftijdsgenoten uit andere taal- en cultuurgebieden leidt tot meer wederzijds begrip, tot verlaging van de interculturele drempel.
Niettegenstaande deze belangrijke communicatieveen pedagogischetroeven wordt het Esperanto in journalistieke, politieke, academische en andere intellectuele middens nog altijd hooghartig genegeerd. Is niet iedere intellectueel, die naam waard(ig), het zichzelf verplicht om met open geest, onbevooroordeeld en objectief te bestuderen, te oordelen en de besluiten te trekken die zich opdringen? Mag ik hopen dat u de wil en de moed zal opbrengen om uw kritische en onafhankelijke geest consequent te gebruiken, ook om via een Gemeenschappelijk, Eenvoudige, Neutrale, Tweede (G.E.N.T.) taal, zoals het Esperanto, de Europese burgers op een democratische, niet-discriminerende manier te verbinden en alzo Europa te vernieuwen?
Ik wens u, geachte mevrouw, een vruchtbare politieke carrière toe en hoop dat u minstens één steen in het woelige politieke water zal kunnen verleggen.
Met vriendelijke groet,
Dan Van Herpe
Wouwerstraat 160
2300 Turnhout
Van: "alicja gescinska" <alicja.gescinska@gmail.com> Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Dinsdag 19 maart 2019 21:29:34 Onderwerp: Re: Filosofe Alicja Gescinska stapt via Vlimmeren de Europese politiek in - GVA - Dominique Piedfort
Beste meneer Van Herpe,
Dank voor uw mail. Ik heb vandaag verschillende mailtjes ontvangen van mensen die me herinneren aan het belang van Esperanto. De lijst van grote Poolse kunstenaars en intellectuelen is lang; Milosz, Szymborska, Penderecki, etc. En inderdaad ook dr. Zamenhof. Ik ben de idee van een universele, verbindende taal bijzonder genegen; en de Angelsaksische dominantie heeft op vele vlakken een verstorende en vervreemdende invloed gehad op cultuur, diplomatie, economie, etc. In een post-Brexittijdperk zal het een van de vraagstukken zijn die opgeworpen worden waarom het Engels nog onze lingua franca zou moeten zijn.
Wie weet wat de toekomst brengt dus. Alleszins kan ik u verzekeren dat u bij mij geen enkele intellectuele hooghartigheid zult aantreffen. Hoewel ik Esperanto niet machtig ben, heb ik altijd een grote bewondering voor de taal en het project erachter gehad.
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "redactie" <redactie@eoswetenschap.eu> Cc: "redactie" <redactie@onzetaal.nl> Verzonden: Donderdag 14 maart 2019 18:32:38 Onderwerp: Engels meest geschikte taal voor het internet?
Geachte redactie,
Geachte heer Starckx,
Ik citeer uit uw artikel waarin Robert Cailliau vindt dat het Engels de meest geschikte taal voor het internet is:
Als je ze dus volgens een puur rationeel en objectief criterium gaat beoordelen, zoals 'het aantal bytes dat nodig is om in een tekstverwerker een spellings- en grammaticaprogramma in die taal te laten lopen', dan zal je grote verschillen vaststellen.
'Niet toevallig doorstaat het Engels die test met verve, terwijl het Chinees met zijn ingewikkelde tekenstelsel al heel wat meer geheugen vereist. Het Engels mag dan niet perfect zijn, het komt toch het meest in de buurt van zo'n hypothetische wereldtaal.
Ik mag dan wel leek zijn in deze materie, maar ik durf er mijn hoofd op te verwedden dat een logische, gestructureerde, rechtlijnige, fonetische plantaal, zoals het Esperanto, rationeel en objectief gezien onklopbaar is als meest ideale gemeenschappelijke wereldtaal, niet alleen voor het internet, maar ook en vooral voor de dagelijkse communicatie.
Het blijkt in dezen voor vele intellectuelen echter te veel gevraagd om met open geest, onbevooroordeeld en objectief te onderzoeken, te oordelen en de besluiten te trekken die zich opdringen.
Niet zo voor Belgisch Minister van Staat Mark Eyskens. Als bijlage voeg ik een deel van de brief toe die hij mij op 25 januari 2000 toestuurde.
Werkgeversorganisatie Voka maakt zich zorgen. “Talenkennis is nodig om de vele vacatures in te vullen.” - GVA en DS -- Jens Vancaeneghem - 11 03 2019
Werkgeversorganisatie Voka maakt zich dan ook zorgen over de cijfers, temeer omdat er eerder al verschillende signalen kwamen dat er iets schort met de talenkennis op school en in het hoger onderwijs. “De krapte op de arbeidsmarkt is een van de belangrijkste uitdagingen voor de volgende legislatuur”, luidt het. “Ons onderwijs moet meer inzetten op talenkennis – naast STEM en duaal leren – om de vele vacatures in te vullen. In het verleden was onze meertaligheid een troef, maar dat is helaas vandaag niet meer zo.”
Het is moeilijk om een verklaring te geven voor de dalende trend, maar volgens Devreese vraagt het wel wat van een mens om een taal te studeren. “In tegenstelling tot andere opleidingen vergt Frans ook in je vrije tijd extra inspanning”, zegt hij. “Mogelijk heeft het te maken met onze steeds drukkere agenda’s. Dan is zo’n taal studeren best lastig.”
Opvallend: talen als Spaans en Italiaans blijven het wel goed doen. Spaans staat nu zelfs op kop van de meest gestudeerde talen. “Talen die mensen niet leren in het kader van een job hebben altijd de interesse gewekt van veel mensen.”
Van:"dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan:"info" <info@voka.be>, "contact" <contact@gva.be>, "jens vancaeneghem" <jens.vancaeneghem@mediahuis.be>, "inge ghijs" <inge.ghijs@standaard.be> Cc:"kabinet crevits" <kabinet.crevits@vlaanderen.be>, "koen daniels" <koen.daniels@vlaamsparlement.be>, "bart masquillier" <bart.masquillier@katholiekonderwijs.vlaanderen> Verzonden:Maandag 11 maart 2019 11:25:59 Onderwerp:Werkgeversorganisatie Voka maakt zich zorgen. “Talenkennis is nodig om de vele vacatures in te vullen.”
Geachte,
Betreft: Werkgeversorganisatie Voka maakt zich dan ook zorgen over de cijfers, temeer omdat er eerder al verschillende signalen kwamen dat er iets schort met de talenkennis op school en in het hoger onderwijs.(GVA en DS 11 03 2019)
Hoe dikwijls hebben we dát liedje al gehoord en hoe dikwijls zullen we het nog moeten horen?
Of schort er iets aan het Vlaams/Europees talenbeleid dat meertaligheid als norm stelt: iedereen moet minimum (!) 2 of zelfs 3 vreemde talen spreken. Dit is onrealistisch want utopisch (E.U.topisch) en bovendien inefficiënt in een Europa waar alleen al 24 officiële talen zijn.
Professor Wilfried Decoo (hoogleraar Antwerpen en auteur van onder meer de lesmethodes Eventail en Vocapuces) wist het reeds in 2001: Wonderdokters vinden makkelijk aanhang, omdat taalonderwijs een moeilijke opgave is en velen dus openstaan voor wondermiddelen en de beloften die ermee gepaard gaan. Maar het is erg naïef te denken dat "native teachers" nu plots hét verschil zullen maken, of dat alle kleuters zomaar een vreemde taal vlot leren, of dat Internet het taalleren nu plots anders én vanzelf maakt. Nee, de tips stellen het duidelijk: je moet als leerder zélf, op allerlei wijzen, en zoveel mogelijk, dagelijks met de taal bezig bezig bezig zijn. (De Standaard 20/03/2001: Bezig, bezig, bezig zijn.)
De oplossing is nochtans (te?) eenvoudig, economisch (minimale investering van tijd, geld en energie), eerlijk én efficiënt: een Gemeenschappelijke, Eenvoudige, Neutrale, Tweede (G.E.N.T.) taal, zoals het Esperanto. Studies wezen uit dat Esperanto als eerst geleerde taal o.a.1/ het taalbewustzijn en taalinzicht bevordert en 2/ de leertijd voor andere talen tot 30% verkort! En dit zijn niet de enige pedagogische troeven van deze plantaal!
Men verkiest echter een elitair prestigeproject (Zoveel malen man als je talen spreken kan!) boven een democratisch, niet-discriminerend, pedagogisch project. We zullen dus eerst onze intellectuele machomentaliteit moeten opgeven, zo niet zullen we de klaagzang nog dikwijls moeten aanhoren. Waar onwil heerst, staat de rede echter machteloos!
Van: "jonas deraeve" <jonas.deraeve@voka.be> Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Verzonden: Vrijdag 15 maart 2019 10:00:07 Onderwerp: FW: Werkgeversorganisatie Voka maakt zich zorgen. “Talenkennis is nodig om de vele vacatures in te vullen.” (Toegekomen via algemeen mailadres Voka)
Geachte heer Vanherpe,
Bedankt voor uw e-mail en inzichten. Ik volg het thema onderwijs op binnen Voka.
Een gemeenschappelijke taal als het Esperanto is een interessant concept. Helaas wordt het door niet veel mensen gesproken, waardoor de waarde ervan op de arbeidsmarkt die steeds internationaler wordt, beperkt is.
Met vriendelijke groeten,
Jonas
Jonas De Raeve–Adviseur onderwijs M+32 473 76 65 07|jonas.deraeve@@voka.be Koningsstraat 154-158, 1000 Brussel, BE|www.voka.be
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "jonas deraeve" <jonas.deraeve@voka.be> Verzonden: Vrijdag 15 maart 2019 12:31:40 Onderwerp: Re: Werkgeversorganisatie Voka maakt zich zorgen. “Talenkennis is nodig om de vele vacatures in te vullen.” (Toegekomen via algemeen mailadres Voka)
Geachte heer De Raeve,
Van harte dank voor uw reactie.
De vraag blijft: hoe los je het internationale communicatieprobleem op als blijkt dat meertaligheid als norm niet haalbaar is (met alle respect, zeker voor vele leerlingen uit het BSO en TSO want die zijn liever met hun handen bezig, bezig, bezig!)? Hoelang lezen we al dat er in Brussel een groot tekort is aan tweetalige (N-F) agenten? Blijven we aanmodderen, zoals uit een artikel uit DS van 9 maart blijkt: Zuidstation? A la feu rouge you go left.? Zou een G.E.N.T.-taal als norm, die op redelijk korte termijn realiseerbaar is met een minimale investering van tijd, geld en energie, geen zegen zijn voor de internationale arbeidsmarkt? Om niet te spreken van de toeristische sector. Enige voorwaarde: willen én durven logisch-kritisch denken, maar dan wel op Europees/mondiaal niveau.
Aan Voka om dit concept (internationaal) bespreekbaar te maken!
Zuidstation? A la feu rouge you go left’ - Jef Poppelmonde, DS 09 03 2019
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "jef poppelmonde" <jef.poppelmonde@standaard.be> Cc: "inge ghijs" <inge.ghijs@standaard.be> Verzonden: Zaterdag 9 maart 2019 10:12:48 Onderwerp: Zuidstation? A la feu rouge you go left’ - DS 09 03 2019
Beste heer Poppelmonde,
Betreft: Zuidstation? A la feu rouge you go left’
De Brusselse realiteit toont aan dat het Vlaams/Europees taalbeleid (meertaligheid als norm) onrealistisch is: een utopie, een E.U.topie.
De oplossing voor alle taalperikelen bestaat nochtans al meer dan 130 jaar: een eenvoudige, eerlijke, elegante, efficiënte, economische brugtaal: Esperanto.
De taal is het product van gedurfd logisch-kritisch denken en is de enige democratische, respectvolle (want neutrale) en haalbare (want eenvoudige) oplossing voor de communicatieproblematiek in een veeltalig, multicultureel milieu. Men maakt het leven liever nodeloos moeilijk door een chaotisch talenallegaartje te verkiezen boven een volwaardige, waardevolle, intercultureel drempelverlagende taal. Bovendien, als eerst geleerde vreemde taal versnelt ze het leren van andere talen met ± 30%!
Maar, waar onwil heerst, staat de rede machteloos!
Steeds minder Brusselaars spreken goed Nederlands en toch wint de taal aan belang en aanzien in de hoofdstad. ‘Wie haar niet spreekt, excuseert zich daarvoor. Dat was vroeger wel even anders.’
‘Alleen Nederlands?’, herhaalt de dertiger aan de andere kant van de balie verwonderd en enigszins bezorgd. ‘Mec’, roept hij naar zijn collega. ‘Vous parlez néerlandais?’ ‘Non, rien du tout’, luidt zijn respons. Of ik toch niet een klein beetje Frans spreek? Engels dan? ‘Désolé.’ En zo eindigt ons gesprek in een apotheek op de Elsensesteenweg, even buiten de Brusselse vijfhoek, waar we informeerden naar medicijnen voor een reis naar Afrika.
Het zijn situaties als deze waarover CD&V-Kamerlid Hendrik Bogaert zich zorgen maakt. Zelf kon hij naar eigen zeggen op een terras geen koffie krijgen, ‘want niet in het Frans besteld’. ‘We moeten opnieuw respect voor het Nederlands afdwingen in de hoofdstad’, vindt hij. ‘Vlamingen passen zich te gemakkelijk aan. Daardoor gaat de kennis van het Nederlands achteruit.’
Om daartegenin te gaan, lanceerde Bogaert deze week een opvallende oproep aan alle Vlamingen in Brussel: spreek (tenminste) op maandag consequent Nederlands en schakel niet over op andere talen. ‘Het is de ideale manier om Franstaligen te laten zien hoeveel moeite en toegevingen wij dagelijks doen om ons aan te passen in het sterk verfranste Brussel’, zegt het Kamerlid.
‘Taal is voor Brusselaars een instrument en niet langer een zaak van ideologie’
GUNTHER VAN NESTE
Directeur het Huis van het Nederlands
Ik bracht het voorstel van Bogaert in de praktijk en wandelde van Jette in het noordwesten van Brussel, dwars door de vijfhoek naar Elsene. Ik stelde doordeweekse vragen – in winkels, koffiebars, cultuurhuizen – om hier een antwoord op te krijgen: hoe ver kom je vandaag in Brussel als je volhardt in de eigen taal?
‘No Dutch’
Spoiler alert: niet ver. ‘Waar is de mannenafdeling?’, vroeg ik aan de kassa van de Inno. ‘Euh ...’ klonk het stamelend bij de caissière. ‘Kleren voor mannen’, verduidelijkte ik. ‘Sorry’, zei ze hoofdschuddend en ontredderd.
Op de Grasmarkt, aan het Centraal Station, probeerde ik een hotelkamer voor één nacht te boeken.‘We only speak English and French, sir. No Dutch’,klonk het zowel bij het Ibis-hotel als bij de buren van Carrefour de l’Europe.
Aan het einde van de 18e eeuw was dit nochtans een bijna uitsluitend Nederlandstalige stad. Maar toen begon het Frans aan zijn opmars. Na 1830 werd het de officiële taal van gerecht, administratie, leger, cultuur, onderwijs en media. In de decennia die volgden, explodeerde de kennis van de prestigieuze Franse taal, ten koste van het Nederlands. Het resultaat was een ideologische taalstrijd, ook over de grenzen van de hoofdstad heen.
Ook vandaag neemt het aantal mensen dat zegt goed Nederlands te spreken af. Intussen geldt dat ook voor de kennis van het Frans, zij het minder sterk(zie grafiek). Dat tonen de resultaten van de Taalbarometer, de enige wetenschappelijke bron die inzicht geeft in het taalgebruik in Brussel. In 2018 werd hij voor de vierde keer mondeling afgenomen bij 2.500 Brusselaars. ‘De winnaar is meertaligheid’, zegt Rudi Janssens, socioloog aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB) en de auteur van de Taalbarometer.
De nieuwe realiteit
In Sint-Gillis, ten zuiden van de Brusselse vijfhoek, informeer ik in een kleine kruidenier in het Nederlands naar de snelste weg naar het Zuidstation. ‘Zuidstation? Train or metro? Go back that way. A la feu rouge you go left. Daar is Zuidstation’,luidt het enigszins chaotische antwoord. Even later wordt ook in een koffiezaak in het noorden van de stad het verschil tussen een cappuccino en een latte macchiato uitgelegd in een combinatie van Frans, Nederlands en Engels.
‘Als gevolg van de mondialisering en de instroom van nieuwkomers van over de hele wereld is de ideologische tegenstelling tussen het Frans en het Nederlands stilaan een relict aan het worden’, zegt Gunther Van Neste, directeur van het Huis van het Nederlands. ‘Brussel kent geen taalmeerderheid meer. Ook het Frans is vandaag niet langer de moedertaal van meer dan 50 procent van de bevolking.’
Gebruikten in 2007 negen op de tien Brusselaars het Frans tijdens het winkelen, dan is dat vandaag nog amper 55 procent, blijkt uit de Taalbarometer. Winst is er voor de combinaties(zie tabel). ‘Iedereen heeft hier zijn eigen meertalige repertoire uitgebouwd’, zegt Janssens. ‘Uitstekende kennis van één taal wordt minder belangrijk. Iedereen kan zich in elke taal behelpen. Dat is de nieuwe realiteit.’
‘Zonder voorbehoud’
‘Iedereen spreekt hier in rudimentaire vorm’, stelt auteur, comedian en twintig jaar Brusselaar Joost Vandecasteele vast. ‘Onlangs zag ik een restaurant dat “Sans reservation” door Google Translate had gehaald en “Zonder voorbehoud” op de deur had geschreven. Een oplossing voor alle taalperikelen: verdere achteruitgang van het Frans én het Nederlands, tot er een soort Brusselse “slechte” tussentaal ontstaat van Frans, Nederlands, Engels, Russisch en Arabisch.’
Een horrorscenario voor de directeur van het Huis van het Nederlands? Van Neste ziet in de taalkundige wirwar die Brussel vandaag kenmerkt geen bedreiging, maar net uitgesproken kansen voor de toekomst van het Nederlands in zijn stad. ‘Nadat de tweestrijd tussen het “grote Frans” en het “kleine Nederlands” is verdwenen, heeft het Nederlands zijn positie versterkt’, zegt Van Neste. ‘De taal wint aan belang en aanzien.’
Dat ziet de directeur ook in zijn Huis van het Nederlands. In tien jaar tijd is het aantal cursisten dat Nederlands volgt, er gestegen van 12.000 tot ruim 18.000. Het aantal leerlingen in het Brusselse Nederlandstalige onderwijs nam tussen 2000 en 2016 toe van 33.344 tot 44.161. En de vraag naar nog meer en beter taalonderwijs blijft groot, zegt Janssens. ‘Iedereen wil meertalig zijn.’
Vooral nieuwkomers zijn geïnteresseerd. ‘Terwijl het Frans enkele decennia geleden de taal was voor wie hogerop wilde geraken, is dat vandaag in de ogen van velen het Nederlands. Mensen zien dat de Nederlandstaligen ondervertegenwoordigd zijn in de Brusselse werkloosheidscijfers en stellen vast dat de taal een troef is in de zoektocht naar werk.’ Het gevolg: mensen met een migratieachtergrond spreken vaker een mondje Nederlands dan Franstalige Brusselaars die al generaties in de stad wonen.
Door die evoluties groeit ook het onderlinge respect tussen de taalgroepen die de hoofdstad rijk is, zegt iedereen die ik spreek. ‘De arrogantie bij de Franstaligen is verdwenen’, zegt Vandecasteele. ‘Wie geen Nederlands kent, biedt zijn excuses aan. Dat was vroeger toch wel even anders.’
Ook Bogaert bevestigt. ‘Franstaligen zijn gemiddeld vriendelijker dan vroeger als je Nederlands spreekt. Je wordt niet meer agressief afgeblokt’, zegt het Kamerlid. ‘Maar er blijft een muur.’ Bogaert betreurt dat 90 procent van de Nederlandstaligen zegt dat ze overschakelen op het Frans als ze daarin worden aangesproken. ‘Zo gaat de kennis van het Nederlands erop achteruit.’
Spanningen in de GB
Van de Brusselaars zelf zeggen slechts weinigen er een probleem mee te hebben. ‘Taal is voor veel Brusselaars een instrument, niet langer een zaak van ideologie’, zegt Van Neste. Of zoals Vlaams minister voor Brussel Sven Gatz (Open VLD) het verwoordt: ‘Taal is in Brussel geen krachtmeting meer. De spanningen in de GB of in de Innovation die zich dertig jaar geleden geregeld voordeden, zijn verdwenen. Mensen schakelen nu zonder problemen tussen verschillende talen. Wie om ideologische motieven toch zo assertief wil zijn om in Brussel alleen Nederlands te spreken, zal gefrustreerd raken. Doe dat dus niet. Maak je het leven niet nodeloos moeilijk.’
Overheid minder meertalig
‘Aan het onthaal van een Federale Overheidsdienst: “Goeiemorgen, ik heb mijn computer gisteren vergeten op het kabinet van de minister. Ligt die hier aan het onthaal?” De receptionist: “J’ai rien compris. Vous êtes le chauffeur de?”’ Die ervaring beschreef Sammy Mahdi, jongerenvoorzitter van CD&V, onlangs op Twitter. ‘Het is geen alleenstaand geval’, zegt hij. ‘Nochtans zouden overheidsdiensten, zeker aan het onthaal, altijd tweetalig moeten zijn.’
Daar is iedereen het mee eens. Maar de talenkennis bij Brusselse publieke instanties gaat erop achteruit. Uit de Taalbarometer blijkt dat ambtenaren achter het loket vandaag minder vaak vlot Nederlands spreken dan vroeger. Bij de aanwerving van gemeentepersoneel voldeed in 2002 36,2 procent aan de vereisten van de taalwetgeving, in 2018 was dat 27 procent. Bij het OCMW zakte dat aandeel van 13 naar 6 procent.
Prachtige ode aan de Nederlandse taal met spijtig genoeg één wanklank: 'performance'. Wat is er mis met 'optreden' of 'voorstelling'?
Zou het kunnen dat de epidemische 'Engelse ziekte' (Anglomania generalis) ook een van de oorzaken is van de afname van de belangstelling voor het Nederlands en een bedreiging voor de taalkundig-culturele verscheidenheid?
Ter info voeg ik de mail toe van Leo De Cooman aan Klara.
Er is nog werk aan de winkel voor klare, heerlijk heldere Nederlandse taal bij de openbare omroep!
Voor mensen, die het Nederlands niet goed kennen, is dat een nuttig adres. Daar staat:
"in the picture": in de belangstelling, in beeld, in de kijker.
Ik hoop dat samen met de Brexit ook die domme, nutteloos Engelse uitdrukkingen volledig en voor altijd zullen verdwijnen uit onze openbare omroep. Overigens vind ik het gebruik van moeilijke woorden een vorm van discriminatietegenover mensen, die minder geleerd zijn. En discriminatie is wel het laatste van wat ik van een openbare omroep verwacht.
Van: "jan hautekiet" <jan.hautekiet@telenet.be> Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Cc: "Lisbeth Imbo" <Lisbeth.Imbo@vrt.be>, "Lieven VERSTRAETE" <Lieven.VERSTRAETE@vrt.be>, "Leo" <Leo@de-cooman.be> Verzonden: Zondag 3 maart 2019 15:02:27 Onderwerp: Re: Ode aan de Nederlandse taal.
Optreden of voorstelling geeft de betekenis van performance niet optimaal weer.
Uitvoering komt dichter maar performance is de meest accurate term.
Mvg
Jan Hautekiet
Blijkbaar kunt ge u in het Nederlands, zelfs al betreft het een ode aan de Nederlands taal, niet precies ("accuraat") genoeg uitdrukken zonder gebruik van Engelse woorden! Wat een fluttaal is dat toch, dat Nederlands. : - )
Diploma Talen? Meer waard dan je denkt. (DS, 14 02 2019, pag. 37) - Sarah Van Kersschaever
Ik stuurde onderstaande mail ook naar Tom Lanoye en Annelies Verbeke die een opiniestuk (op pag. 8: Talen studeren? Nee, bedankt)mede-ondertekenden. De andere twee auteurs, Stefan Hertman en Erwin Mortier kon ik niet bereiken via mail of website.
Naar goede gewoonte, kreeg ik van niemand een reactie.
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "yves tsjoen" <yves.tsjoen@ugent.be>, "carl destrycker" <carl.destrycker@ugent.be> Cc: "sarah vankersschaever" <sarah.vankersschaever@standaard.be> Verzonden: Donderdag 14 februari 2019 14:34:30 Onderwerp: Diploma Talen? Meer waard dan je denkt. (DS, 14 02 2019, pag, 37)
Geachte professor,
Net in een geglobaliseerde wereld lijkt de interesse voor andere talen en culturen dramatisch te dalen (,,,). Dat is een verarming. Zo stelt u het in Diploma Talen? Meer waard dan je denkt. (DS, 14 02 2019, pag. 37). In hetzelfde artikel lees ik ook dat een goede beheersing van de taal een basiscompetentie voor het leven is.
Ik denk hieruit te kunnen besluiten dat alle projecten die positief kunnen bijdragen tot meer interesse voor andere talen en een betere kennis en beheersing van de moedertaal het bestuderen waard zijn. Daarom wil ik uw aandacht vragen voor een pedagogisch project waarvan verschillende studies in het verleden reeds aantoonden dat het:
- het taalbewustzijn vergroot en tot meer inzicht in de moedertaal leidt;
- het logisch-kritisch-structureel denken bevordert, niet onbelangrijk voor wiskunde en wetenschappen (en niet alleen voor een intellectueel-sociaal-economische elite maar VOOR IEDEREEN);
- de creativiteit stimuleert:
- het leerplezier verhoogt: kinderen leren spelenderwijs, ook de minder begaafden;
- het zelfvertrouwen opkrikt ten gevolge van de snelle succeservaring: hoera, ik kan iets;
- reeds op jonge leeftijd interesse voor andere culturen bijbrengt;
- motiveert om andere talen te leren en de leertijd voor die talen zelfs tot 30 % verkort!
Mag ik dan ook hopen, geachte professor, dat u de pedagogische troeven die dit waardevolle project biedt met open geest, objectief en zonder vooroordelen zult willen bestuderen?
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "Jeroen Zuallaert" <Jeroen.Zuallaert@knack.be> Cc: "wilfried decoo" <wilfried.decoo@uantwerpen.be>, "rdk" <rdk@umd.edu>, "dilys vyncke" <dilys.vyncke@g-o.be>, "cva" <cva@vbo-feb.be>, "piet desmet" <piet.desmet@kuleuven.be>, "kabinet crevits" <kabinet.crevits@vlaanderen.be> Verzonden: Vrijdag 23 november 2018 17:23:40 Onderwerp: Vlaams taalonderwijs in crisis: Voor veel leerlingen is Frans een dode taal (Knack 21/11/2018).
Geachte heer Zuallaert,
Reeds vele jaren wordt met de regelmaat van de klok in pers en media gewezen op de belabberde talenkennis van onze leerlingen. Zo ook nu weer in Vlaams taalonderwijs in crisis: Voor veel leerlingen is Frans een dode taal (Knack 21/11/2018).
De problemen doen zich voor in aso, maar vooral in kso en tso. Hoeft dit te verwonderen?
Professor Wilfried Decoo wist het reeds in 2001: Wonderdokters vinden makkelijk aanhang, omdat taalonderwijs een moeilijke opgave is en velen dus openstaan voor wondermiddelen en de beloften die ermee gepaard gaan. Maar het is erg naïef te denken dat "native teachers" nu plots hét verschil zullen maken, of dat alle kleuters zomaar een vreemde taal vlot leren, of dat Internet het taalleren nu plots anders én vanzelf maakt. Nee, de tips stellen het duidelijk: je moet als leerder zélf, op allerlei wijzen, en zoveel mogelijk, dagelijks met de taal bezig bezig bezig zijn. (De Standaard 20/03/2001: Bezig, bezig, bezig zijn.) Ik denk dat de meeste leerlingen uit kso en tso op allerlei wijzen, en zoveel mogelijk, dagelijks liefst met hun handen bezig, bezig, bezig zijn. Meertaligheid als norm: een utopie, een E.U.topie!
- de leertijd voor andere talen tot 30 % verkort: Esperanto als BASISTAAL;
- het taalbewustzijn vergroot en tot meer inzicht in de moedertaal leidt: Esperanto als TAALBASIS, als TAALINITIATIE. (Ook professor De Keyser vindt het zinvoller in de lagere school aan taalinitiatie te doen en zo de interesse van kinderen op te wekken dan ze vreemde talen te laten leren);
- het logisch-kritisch-structureel denken bevordert, niet onbelangrijk voor wiskunde en wetenschappen. Wat Latijn voor de (intellectueel-sociaal-economische) elite is, is Esperanto VOOR IEDEREEN;
- de creativiteit stimuleert: Esperanto functioneert zoals het lego-systeem: met woordstammen uit Germaanse, Romaanse, Slavische talen en voor- en achtervoegsels kan het kind zelf woorden maken;
- het leerplezier verhoogt: kinderen leren spelenderwijs, ook de minder begaafden;
- het zelfvertrouwen opkrikt ten gevolge van de snelle succeservaring: hoera, ik kan iets;
- motiveert om andere talen te leren: via de woordstammen uit de andere talen komt het kind in contact met andere talen;
- het kind reeds op jonge leeftijd interesse voor andere culturen bijbrengt. Individueel en/of klassikaal contact met leeftijdsgenoten uit andere taal- en cultuurgebieden kan bovendien tot meer wederzijds begrip leiden.
Toch geen overbodige luxe in taalonderwijscrisistijden, zou je denken? Academici, politici en journalisten blijven echter Esperanto als pedagogisch project halsstarrig negeren. Nochtans, is niet iedere intellectueel, die naam waard(ig), het zichzelf verplicht om met open geest, onbevooroordeeld en objectief te onderzoeken, te oordelen en dan de besluiten te trekken die zich opdringen?
Vriendelijke groet,
Dan Van Herpe
Wouwerstraat 160
2300 Turnhout
P.S. Ter informatie en ter inspiratie voeg ik, vooral voor de onderwijsspecialisten, nog een tekst toe van de heer André Staes: Esperanto in het basisonderwijs: een terreinverkenning en aanbevelingen voor de overheid.
Ik stuurde dit bericht eveneens naar de deelnemers aan de bijeenkomst van 10 mei 2017 in de Guimardstraat: Bart Masquillier, Fien Loomans, Paul Buyck, Steven Delaet, Kathleen Helsen en nadien ook naar Koen Daniëls.
De eerste reactie kwam van mevrouw Kathleen Helsen, voorzitter van de Vlaamse Commissie Onderwijs.
Van: "kathleen helsen" <Kathleen.Helsen@vlaamsparlement.be> Aan: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be>, "bart masquillier" <bart.masquillier@katholiekonderwijs.vlaanderen>, "frank vercleyen" <frank.vercleyen@g-o.be>, "paul buyck" <paul.buyck@steinerscholen.be>, "fien loman" <fien.loman@katholiekonderwijs.vlaanderen>, "steven delaet" <steven.delaet@ovsg.be> Verzonden: Zondag 25 november 2018 21:18:07 Onderwerp: RE: Vlaams taalonderwijs in crisis: Voor veel leerlingen is Frans een dode taal (Knack 21/11/2018).
Beste
Zoals eerder aangegeven bepaalt de overheid wat leerlingen moeten leren op school. De manier waarop ze dit moeten leren en hoe scholen de einddoelen door de overheid moet bereiken, behoort tot de autonomie van de scholen. Dit is de reden waarom ik meteen voorgesteld heb om met de onderwijskoepels aan de tafel te zitten omdat zij hierin suggesties doen aan scholen.
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "kathleen helsen" <Kathleen.Helsen@vlaamsparlement.be> Cc: "bart masquillier" <bart.masquillier@katholiekonderwijs.vlaanderen>, "paul buyck" <paul.buyck@steinerscholen.be>, "fien loman" <fien.loman@katholiekonderwijs.vlaanderen>, "steven delaet" <steven.delaet@ovsg.be>, "dilys vyncke" <dilys.vyncke@g-o.be> Verzonden: Maandag 26 november 2018 12:53:52 Onderwerp: Re: Vlaams taalonderwijs in crisis: Voor veel leerlingen is Frans een dode taal (Knack 21/11/2018).
Beste mevrouw Helsen,
Hartelijk dank voor uw reactie.
U was de enige van de Commissie voor Onderwijs die positief regeerde op onze voorstellen en wij zijn u nog steeds enorm dankbaar voor uw initiatief dat leidde tot de bijeenkomst van 10 mei 2017 in de Guimardstraat. Mijn vrouw en ik zijn dat niet vergeten ter gelegenheid van de provinciale verkiezingen.
Desalniettemin ben ik van mening dat politici, vooral uw collega's in de Commissie, een belangrijke bijdrage kunnen en moeten leveren tot het doorbreken van het 'cordon sanitair' rond het Esperanto als communicatief-pedagogisch innovatief en alternatief project, in de eerste plaats door zichzelf objectief te informeren en door aan te dringen op en steunen van wetenschappelijk onderzoek. Samen met academici en journalisten kunnen en moeten politici dit onderwerp bespreekbaar maken en de maatschappij hierover objectief informeren. Alleen correcte informatie kan het a priori negatieve beeld over Esperanto verdringen.
Uit het opiniestuk 'Langs de schoolpoort naar het Witte Huis' van Mia Doornaert:
Overigens, waarom mogen scholen kinderen met bijvoorbeeld het downsyndroom niet ‘discrimineren’, maar mogen ze wel de meest begaafde leerlingen veronachtzamen? Is dat geen discriminatie? Waarom mogen kinderen die muzikaal of sportief begaafd zijn van kindsbeen af gestimuleerd worden, en intellectueel begaafde niet? Dat is de weg openen voor elitescholen voor kinderen uit welgestelde gezinnen.
Via Anni Van Landegem van de redactie van DS stuurde ik volgende reactie naar Mia Doornaert. Ik kreeg hierop geen antwoord.
Aan: "anni van landeghem" <anni.van.landeghem@standaard.be> Verzonden: Donderdag 15 november 2018 10:16:17 Onderwerp: Langs de schoolpoort naar het Witte Huis
Geachte mevrouw Van Landeghem,
Is het mogelijk volgende reactie aan mevrouw Doornaert te bezorgen? Hartelijk dank hiervoor.
Geachte mevrouw Doornaert,
In de voorlaatste alinea van uw kolom 'Langs de schoolpoort naar het Witte Huis' heeft u het in uw 'waarom'-vragen over 'discrimineren' en 'elitescholen'. Ik zou op uw elan willen doorgaan.
Waarom wordt kinderen die sociaal-economisch-intellectueel minder begunstigd zijn de mogelijkheid ontzegd (= discrimineren) om via een G.E.N.T.-taal*, zoals het Esperanto, hun taalbewustzijn te bevorderen, hun logisch-kritisch-structureel denken en hun creativiteit te stimuleren, hun zelfvertrouwen te verhogen (snelle succeservaring), hun interesse voor andere talen en culturen te wekken?
Dit is, met een minimale investering van tijd, geld en energie, een weg openen voor de sociale, intellectuele en culturele ontplooiing van ALLE kinderen.
Vriendelijke groet,
Dan Van Herpe
Wouwerstraat 160
2300 Turnhout
* G.E.N.T.-taal: Gemeenschappelijke, Eenvoudige, Neutrale, Tweede taal
Gazet van Antwerpen publiceerde op 5 juni 2018 het volgende artikel van Mischa Bludts: Vlaamse Esperantobond opent nieuw hoofdkwartier in Seefhoek om kunsttaal te promoten.
Hierop schreef ik volgende reactie waarop niet werd gereageerd.
Onderwerp: Vlaamse Esperantobond opent nieuw hoofdkwartier in Seefhoek om kunsttaal te promoten - GVA 05/06/2018
Mede t.a.v. de heer Mischa Bludts.
Geachte mevrouw/heer,
Proficiat voor het artikel in uw krant van 05/062018.
Ik zou hierbij toch een nuancerende kanttekening willen maken wat betreft het woord kunsttaal. Esperanto is al lang geen kunsttaal meer maar een levende taal die dagelijks wereldwijd, zij het op beperkte schaal, gebruikt wordt. Ze werd wel kunstmatig verwekt, hoofdzakelijk met elementen uit levende talen: het is dus een soort proefbuistaal. Net zoals een proefbuisbaby (IVF) verwekt wordt uit 2 levende donorcellen en na de geboorte uitgroeit tot een volwaardige mens, is het Esperanto na zijn geboorte in 1887 een volwaardige levende taal geworden. Niemand haalt het in zijn hoofd om tegen een 'IVF-mens' later te zeggen: u bent een kunstmens, maar iedereen blijft Esperanto na 131 jaar nog steeds een kunsttaal noemen.
Lof van de Maand: Geert van Istendael - februari 2018
Van: "dan vanherpe" <dan.vanherpe@telenet.be> Aan: "geertvanistendael" <geertvanistendael@proximus.be> Verzonden: Vrijdag 16 maart 2018 15:24:01 Onderwerp: Lof van de Maand
Geachte heer van Istendael,
Naar aanleiding van uw verkiezing tot Lof van de Maand, een initiatief van Stichting Nederlands, zou ik u mijn gelukwensen willen aanbieden. U verzet zich al vele jaren tegen het Angelsaksisch taalkundig-cultureel imperialisme, onlangs nog in De Telegraaf en in MO. Het blijft echter, spijtig genoeg, vechten tegen de bierkaai.
In het verleden was u niet alleen verontwaardigd maar ook zeer strijdlustig:Dat vaderland van me, desnoods verdedig ik het moederziel alleen (DEUS EX MACHINA nr.100 - maart 2002 - De taal van de toekomst: Het vaderland is in gevaar). Weet echter dat u nietmoederziel alleen bent om de taalkundig-culturele verscheidenheid te verdedigen: de wereldwijde Esperantogemeenschap voert al vele jaren dezelfde strijd.
Wie ernstig ziek is, zal niet genezen door blijvend zijn verontwaardiging uit te schreeuwen over het hem aangedane onrecht. De enige efficiënte manier is het nemen van de juiste medicatie. De huidige maatschappijísernstig ziek ten gevolge van het ‘anglomania-generalisvirus’. De efficiëntste remedie is niet bij herhaling te wijzen op de noodlottige gevolgen daarvan, maar het toedienen van een anti-virus: een Gemeenschappelijke, Eenvoudige, Neutrale, Tweede Taal (G.E.N.T.), zoals het Esperanto. Dit anti-virus bestaat al ruim 130 jaar maar wordt nog steeds hooghartig genegeerd.
Niet door u!
Ik citeer uit:De Morgen - 01/03/2002 pag. 35: Wie het leven tot het verkoopbare reduceert, gaat eraan.
Van Istendael pleit ook voor het behoud van de taalkundige verscheidenheid (“Iedere taal die verdwijnt is een ramp voor de mensheid”) en hij beschouwt het Esperanto als de ideale “lingua franca”: “Esperanto is superieur”.
Meer nog. In hetzelfdeDEUS EX MACHINAstelt u:
Eén taal, ja, maar dan een taal zonder macht. Ik vind dat wij, Europeanen, het aan onszelf verplicht zijn zo'n taal te kiezen.
En wat verderop:
Tussen talen is er altijd un rapport de force, zoals mijn goede vriend Jean-Luc Outers het zegt. Talen vrijen niet met elkaar, talen vechten met elkaar en de sterkste ranselt de zwakste weg. Wie wil dat het Nederlands krijgt waar het recht op heeft, moet zich keren tegen de taal van de macht.
Ik zou de laatste zin willen aanpassen:Wie wil dat het Nederlands (en alle andere talen dan het Engels) krijgt waar het recht op heeft, doet er beter aan de mogelijkheden van een G.E.N.T-taal, zoals het Esperanto, ernstig te nemen en ze objectief, onbevooroordeeld en met open geest te onderzoeken.
U heeft in dit verband in uw leven nog veel meer ferme uitspraken gedaan. Ik verwijs hiervoor naar mijn (ik geef toe: wat rommelige, wegens gebrek aan computerkennis) chronologische archiefbloghttp://blog.seniorennet.be/taaldemocratie, waar ik op datum van 28-09-2007 een aantal citaten bijeenzette.
Ik zou deze gelegenheid echter ook te baat willen nemen om u te wijzen op een tweede, niet minder belangrijke, troef van deze brugtaal:De pedagogische meerwaarde van het Esperanto als eerst geleerde vreemde taal. Ter informatie geef ik hier een overzicht van de pedagogische troeven van het Esperanto als eerst geleerde vreemde taal.
Andere talen 30 % sneller leren.
Bevordert het taalbewustzijn, geeft meer inzicht in taal, leidt tot betere kennis van de moedertaal.
Stimuleert het logisch, kritisch, structureel denken. Esperanto is een gestructureerde, doorzichtige, regelmatige, geordende taal: 16 basisregels, geen uitzonderingen, fonetische uitspraak. Het biedt een referentiekader voor het leren van andere talen en is belangrijk voor vakken als wiskunde en wetenschappen. Wat het Latijn is voor de elite, is het Esperanto voor iedereen.
Stimuleert de creativiteit: De taal werkt zoals een blokkensysteem (lego): met woordstammen uit Germaanse, Romaanse, Slavische talen en een aantal voor- en achtervoegsels kan het kind zelf woorden vormen. Spelenderwijs een taal leren geeft leerplezier.
Motiveert om andere talen te leren.
Verhoogt het zelfvertrouwen: op korte tijd (12 lessen) en met minimale inspanning kent het kind een snelle succeservaring: 'ik kan iets'.
Wekt interesse voor andere culturen: reeds op jonge leeftijd kan de leerling individueel/klassikaal contact leggen met anderstaligen, andere culturen, wat bevorderlijk is voor intercultureel wederzijds begrip.
Hierover vindt u meer informatie op mijn blog vanaf datum 23 02 2016. Hier staan een hele reeks bijdragen aan heteindtermendebatvan de Vlaamse Overheid (die beweerde op zoek te zijn naar innoverende en alternatieve ideeën!), mijn daarop volgende contacten met Kathleen Helsen, voorzitter van deVlaamse Commissie voor Onderwijs en eenontmoeting op 10 mei 2017 met deNetwerkoverschrijdende Werkgroep rond Taalbeleid Nederlandsinde Guimardstraat. In bijzijn van mevrouw Helsen, bespraken wij de pedagogische meerwaarde van het Esperanto voor het onderwijs en bezorgden wij de leden van deze werkgroep de nodige informatie, o.a.:
Ik denk, geachte heer van Istendael, dat ik u hiermee voldoende redenen gegeven heb om toch nog eens ernstig na te denken over de waarde en de mogelijkheden van het Esperanto, zowel wat betreft zijn rol in het internationaal communicatieprobleem als zijn pedagogische troeven in het onderwijs. Hopelijk vindt u de tijd om een en ander eens rustig door te nemen. Uiteraard zijn wij steeds bereid u verder te informeren mocht u daartoe behoefte hebben.
En omdat beelden vaak meer zeggen dan woorden, voeg ik er nog enkele toe als bijlagen.
Wat ik walgelijk vind, is het Angelsaksische cultuurimperialisme. Cultuurimperialisme van elke taal trouwens, laat daarover geen misverstand bestaan.
Vandaag ben je primitief als je geen Engels spreekt. Frans en Duits worden weggezet als local languages. Helemaal ibbel raak ik als kennissen verbaasd en lichtjes neerbuigend vragen: Maar Geert toch, lees jij dan geen buitenlandse kranten? Zij bedoelen altijd uitsluitend de Amerikaanse en Britse pers. Mijn antwoord: O, jazeker, Le Monde en Libé en de Neue Zürcher Zeitung en La Repubblica en El País en wekelijks ook Die Zeit. Maar dat glijdt van die kennissen af als water over een eend. Parochieblaadjes zijn het, vol gekriebeld in rochelend plaatselijk plat. En droef wordt het me te moede als ik zie hoe t’allenkant weldenkende, hoog opgeleide, totaal mondiale lieden, die demonstratief gaan kotsen bij elke hik van het opperhoofd der Verenigde Staten, hoe juist die zelfverklaarde linkse intellectuelen juichend in het stof buigen voor de officiële taal van het Imperium Trumpanum.
O Emily Dickinson, o Patrick Kavanagh, o Elizabeth Bishop, o Les Murray, wat al beledigingen van uw glanzende taal!
Die kwaaie inleiding alleen maar om te zeggen dat ik enkele dagen geleden in de trein een nummer zag liggen van The Economist.
Mijn reactie. Deze werd door MO doorgestuurd naar Gert van Istendael
Geachte,
Betreft: Zou een heel klein beetje populisme soms niet beter kunnen zijn? - Geert van Istendael
Wat ik walgelijk vind, is het Angelsaksische cultuurimperialisme. Cultuurimperialisme van elke taal trouwens, laat daarover geen misverstand bestaan .
Geef aan het Engels wat het Engels toekomt: de status van belangrijkste wereldtaal; geef aan het Esperanto wat het Esperanto toekomt: de status van lingua franca.
Alleen zo krijgt cultureel imperialisme geen kans. Alleen zo krijgen de opinies van NON-NESSY's (non-Native English Speakers) ook aandacht.
UMBERTO ECO (Italiaans schrijver en semioticus) begreep het wel:
Nationale trots zou de doorslag kunnen geven: met het oog op het gevaar dat in een toekomstig verenigd Europa de taal van één land de overhand zou kunnen krijgen, zouden de staten die maar een zeer kleine kans hebben hun taal aan anderen op te leggen en die de overheersing van andermans taal vrezen (dat wil zeggen alle staten min een), kunnen beginnen de invoering van een internationale hulptaal te steunen. (Uit: Europa en de volmaakte taal - p. 313)
Wanneer gaan onze hoog opgeleide Vlaamse intellectuelen eens de moed hebben om dat ook te verkondigen?
Waarom de vaardigheid begrijpend lezen zo sterk is afgenomen bij Vlaamse kinderen? Volgens Danny Jonckheere is de voornaamste oorzaak dat de leraren zelf achteruitgaan. Sander Van Acker vindt dat ons onderwijs in de 20ste eeuw is blijven hangen: we moeten nieuwe technologie benutten. Jan T’Sas gelooft sterk in een strategie die Nederland gebruikt.
*******************************************
Ik plaatste volgende reactie.
dinsdag 12 december 2017 door Dan V.:
Verschillende studies hebben aangetoond dat het aanbieden van een plantaal, zoals het Esperanto, als eerst geleerde vreemde taal in het basisonderwijs het taalbewustzijn stimuleert, tot een betere inzicht in en kennis van de moedertaal leidt, de leertijd voor andere talen met 30 % verkort, het logisch, kritisch, analytisch denken en de creativiteit stimuleert, het zelfvertrouwen en het leerplezier verhoogt (ten gevolge van de snelle succeservaring), de interesse voor andere talen, ander culturen doet toenemen. Dit alles volstaat echter niet om de mogelijkheden van Esperanto als pedagogisch project met open geest, objectief en onbevooroordeeld te onderzoeken!
De natiestaat sterft, leve de Eurorepubliek - Trouw (4 november 2017)
De Duitse politicologe Ulrike Guérot (Europese Raad Buitenlandse Betrekkingen) in: De natiestaat sterft, leve de Eurorepubliek (uit: Trouw)
Moet er één taal komen in zo'n republiek?
"Nee, nee! Alsjeblieft zeg. In India zijn 29 verschillende en dat gaat prima. Wat zij kunnen, kunnen wij ook. Bovendien kunnen we profiteren van de techniek, er zijn vertaalprogramma's op internet. Nog een paar jaar en dit gesprek komt automatisch in het Nederlands uit uw iPhone rollen. Aan de andere kant is Esperanto sterk in opkomst, al vind ik dat geen mooie taal om te horen. En laten we niet vergeten dat kinderen heel makkelijk twee of drie talen leren. Nee, ik heb er liever meer dan minder. Het Fries? Ja, hoor, wunderbar!"
Guy Tegenbos, Kathleen Helsen, Koen Daniëls, Hilde Crevits en naar de Werkgroep Taalbeleid Nederlands: Bart Masquillier, Frank Vercleyen, Paul Buyck, Steven Delaet, Fien Loman.
Uit onverdachte hoek! En of het nu al dan niet een mooie taal is? Schoonheid is relatief; neutraliteit, eenvoud en efficiëntie zijn absoluut.
Taaldemocratie 
Verschillende studies hebben aangetoond dat het aanbieden van een plantaal, zoals het Esperanto, als eerst geleerde vreemde taal in het basisonderwijs het taalbewustzijn stimuleert, tot een betere inzicht in en kennis van de moedertaal leidt, de leertijd voor andere talen met 30 % verkort, het logisch, kritisch, analytisch denken en de creativiteit stimuleert, het zelfvertrouwen en het leerplezier verhoogt (ten gevolge van de snelle succeservaring), de interesse voor andere talen, ander culturen doet toenemen. Dit alles volstaat echter niet om de mogelijkheden van Esperanto als pedagogisch project met open geest, objectief en onbevooroordeeld te onderzoeken!