Soms stel ik me de vraag wat er nu eigenlijk beter is: studeren of al doende ondervinden? Maar eigenlijk is er, zéker in de tegenwoordige tijd, geen keuze. Er is geen tijd om te wachten tot je voldoende hebt ervaren. Het leven gaat snel, en dus moet je er ook zo snel mogelijk klaar voor zijn.

Je kunt voor zowat alles studeren. De kennis wordt je aangereikt op een schoteltje… maar je moet het wél in je hoofd zien te krijgen door hard werken. En dan zit het in je hoofd en wat er verder mee gebeurt hangt af van persoon tot persoon:

- Het is er, en blijft er… althans theoretisch.

- Na de examens wordt het vergeten. (Niet meer nodig: het diploma is er!)

- In de beroepssfeer wordt het omgezet in waardevolle ervaring en steeds verder uitgebouwd.

- Het stagneert, want de persoon in kwestie is niet in staat de theorie om te zetten in en aan te passen aan de praktijk. Heeft zijn diploma, heeft een job, en dat was het dan. Is ook zo eigenwijs dat hij naar niemand luistert en helemaal in zijn eigen cirkeltje blijft draaien.

Zelf deed ik geen hogere studies, en ergens ben ik daar dankbaar om. Wat ik weet heb ik vooral ervaren en aangevoeld. En dàt blijft je bij. Onuitwisbaar, en ‘aanweziger’ dan dat iemand het je in het hoofd heeft geprent.

Op de vraag wat er nu beter is: ervaren of studeren, moet ik het antwoord schuldig blijven, want het heeft allebei voor- en nadelen.

Ervaren kan voor sommigen een langdurig proces zijn, en het leven is al zo kort. De een ervaart snel, de ander blijft met de kop tegen de muur lopen. Voor de een is voor ervaring een heel mensenleven nodig, voor de ander volstaan enkele jaren in het volle leven. Weer anderen ervaren nooit. Ondergaan hun omgeving alleen maar.

Studeren daarentegen gaat sneller, en je kunt nu eenmaal niet wachten tot je een oudje bent alvorens in het beroepsleven te stappen. Of de leerstof ook echt ingebakken zit… hangt er naar mijn mening van af of je een richting koos die je lag en interesseerde, of alleen maar omdat de verdiensten in die branche hoog zijn en tewerkstelling gegarandeerd…

De meest succesvolle mensen, in welke branche ook, zijn mensen die van hun hobby of interesse hun beroep hebben weten te maken, en zich niet hebben blindgestaard op waar ze nu het meeste kunnen verdienen op de gemakkelijkste manier.

Dié mensen leven gelukkig. Of het nu bouwvakkers of intellectuelen zijn. En die mensen bereiken ook hoge toppen in hun carrière. Bij dié mensen kun je echt terecht als je een probleem hebt waarvan ze mogen verondersteld worden het te kunnen oplossen. Dàt zijn de juiste mensen op de juiste plaats.

Het grote probleem voor de rest van de mensheid is: waar zitten die?

- Waar zit de arts die meer geïnteresseerd is in wat je mankeert dan in zijn honorarium?

- Waar zit de advocaat die je zaak écht ter harte neemt zonder daar ook een buitensporige verdienste aan te koppelen?

- Waar zit de aannemer die liever één sterk huis bouwt dan tien gammele krotten?

Ze zijn er heus wel! Maar of ze ook zo goed zullen blijven is maar zeer de vraag, want als je goed bent in iets kun je al gauw niet meer aan de vraag voldoen. En dan heb je weer de keuze:

- Snel rijk worden met een massa klanten die je maar half kunt afwerken;

- Je cliënteel beperken, maar tegen hoog tarief werken;

- Je cliënteel beperken tot de mensen die het waard zijn, zonder onbetaalbare tarieven.

Volgens mij kun je alleen maar gelukkig leven met de laatste keuze. Want dàn pas doe je wat je graag doet, beleef je er plezier aan, wordt je gewaardeerd en ga je niet ten onder aan stress.

En vooral: je kunt tevreden zijn over jezelf en over wat je hebt gepresteerd. Dat lijkt me een pak waardevoller dan de stresserende gedachte dat je, ondanks je hoge verdiensten, bij jezelf moet toegeven dat je het beter had gekund. Dat je toch maar wat hebt aangerommeld en niemand daar echt beter is van geworden.

Willy.