Of je het nu leuk vindt of niet, maar winstbejag is de eerste en voornaamste drijfveer die onze maatschappij in stand houdt!

En hoewel het woord op zich dan al negatief mag klinken, we kunnen niet zonder. Want zonder…

- Zou er maar weinig medicatie zijn;

- Zou de technologie hooguit nog uit paard en kar bestaan.

- Zouden we geen TV kunnen kijken, niet kunnen mailen, internetten of wat dan ook!

Waarom? Gewoon omdat, op enkele eenvoudige uitzonderingen na, de technologie zo ver is gevorderd dat nieuwe uitvindingen, vernieuwing en de daarvoor nodige research zo kostbaar is geworden dat een enkeling er enkel nog kan over denken, over dromen, ideeën kan hebben, maar zonder kostbare apparatuur niet verder komt.

En dus spendeert hij er ofwel een fortuin aan met bedenkelijk resultaat, of hij zoekt een sponsor. Maar mecenassen in de ware zin van het woord, dus vermogende mensen die kunstenaars en zo steunden… bestaan er niet meer. Als ze tenminste ooit bestaan hebben zonder dat winstbejag ook dààr de drijfveer was.

Een sponsor zal pas sponsoren als hij er op een of andere manier munt kan uit slaan. Farmaceutische bedrijven zullen de ontwikkeling van een geneesmiddel pas steunen als er grote zekerheid bestaat dat het middel als zoete broodjes over de toonbanken zal gaan… en zij het alleenrecht krijgen en dus dubbel en dik het geïnvesteerde bedrag zullen terugwinnen.

Een uniek middel tegen een bepaalde ziekte ontwikkelen puur uit menslievendheid? Soms… misschien wel de uitvinder zelf ervan, voor zover ook dié niet vooral op winst is belust. Maar zodra voor de ontwikkeling kostbare apparatuur nodig is, moet hij toch in de gunst weten te komen van bedrijven die over die middelen beschikken, of er tenminste het kapitaal voor hebben.

Tja, zo gaat het nu eenmaal. Je kunt het woord winstbejag dan wel als negatief beschouwen, maar de positieve kant eraan is dat we, zonder winstbejag, nérgens zouden staan. Noch in de geneeskunde, noch in de technologie.

Ontwikkeling kan nu eenmaal niet zonder kapitaal. En ergens mogen we nog blij zijn ook dat we kapitalisten hebben die het, ondanks alle winstbejag, toch allemaal mogelijk hebben gemaakt.

De tijd van de uitvinders zoals de gebroeders Wright, die in een schuurtje ‘grootse’ dingen bedachten en nog wisten te verwezenlijken ook is voorbij. Hier en daar vind je nog wel een halve gare die eenvoudige gebruiksvoorwerpjes in elkaar zou durven knutselen, gewoon omdat het ‘nog’ niet bestaat… en dat is nog niet zo héél erg ongezond.

Maar zodra zo iemand begint te dromen over het aan de man brengen en industrialiseren… dàn pas kun je hem beter dringend naar de dichtstbijgelegen psychiatrie sturen. Zoniet gaat hij een uitzichtloos avontuur tegemoet.

Negatief? Bijlange niet! Zo is de wereld nu eenmaal geëvolueerd en we kunnen er alleen maar dankbaar de vruchten van plukken.

Karl Marx mag het in zijn boek ‘Het Kapitaal’ dan wel anders hebben bekeken… zonder kapitaalkrachtigen zouden we nergens staan.

De ontwikkelingen in het destijds zo communistische Oostblok hebben dat trouwens duidelijk bewezen… En dat communisme wàs gestoeld op de theorieën van Karl Marx: alles voor vadertje staat, tot welzijn (?) van het volk.

Mooie theorie trouwens… althans theoretisch. In de praktijk echter was één factor vergeten: de factor ‘mens’. De mens die pas gaat marcheren als hij een groot deel van de koek krijgt.

Geef je die koek aan de staat, dan demotiveer je elke privé ondernemingslust, en komt de winst in handen van… ja… de mensen die zich ‘de staat’ noemen. En of je het nu wilt of niet… die mensen gaan doen wat mensen altijd al deden: eigenbelang zoeken.

Conclusie: laat dat eigenbelang dan maar liever rustig in handen van zij die er voor moesten knokken. Die zijn, als ze hun fortuin willen behouden, wel verplicht dat eigenbelang zo te gebruiken dat we er met zijn allen wel mee varen.

Want als dat niét het geval zou zijn zouden we hun producten ook niet kopen en mogen ze het vergeten.

Willy.