Glorie en verval haken zo vast in elkaar dat de geschiedenis zich telkens weer herhaalt. Ook heel voorspelbaar wordt. Omdat blijkbaar niemand leert van de gemaakte fouten.

Kijk maar even in de geschiedenis: Italië, Griekenland, Spanje… Ooit eens landen om U tegen te zeggen. Ooit wereldmogendheden. En nu: hopeloos in verval.

De reden: telkens weer ontbrak één element in de formule. Het element dat het verschil uitmaakt tussen blijvend succes en ondergang. Dat element is: behoudszucht!

Een of meer fantastische leiders wisten die volkeren naar de roem te leiden. Ze kregen echter niet de kans het volk ook behoudsgezind en waakzaam te houden, want hun leidersplaatsen werden, zodra de strijd gestreden was, ingepikt door luie politici… die de boel weer lieten verzieken!

Tot op heden was de formule:

Tussen 1 en 2 blijkt telkens weer het element ‘behouden’ te ontbreken. Je ziet dit gebeuren met mogendheden, maar ook bij ondernemingen. Iemand bouwt zich in het zweet zijns aanschijns een zaak op en weet een toppositie in te nemen. Succes verzekerd voor hem en zijn nakomelingen.

Als… die nakomelingen de intelligentie hebben de ‘veroveringen’ te beschermen, te verdedigen en te behouden. En helaas, in veel gevallen gebeurt dat niet. De jongere generaties worden meer en meer verwend, weten niet meer wat werken is, denken dat het wel allemaal vanzelf zal lopen, en voor ze het beseffen wacht hen de bedelstaf!

Bij een rijk gaat het er nog wat anders aan toe: zodra het karretje goed loopt springen de politici er op, denkend nu niets meer te moeten doen. Niet meer aan de teugels moeten trekken. Niet meer moeten sturen. De kar loopt, en zal wel blijven lopen zeker? Blijkt telkens weer een flagrante misrekening te zijn.

Op de lauweren rusten kan dan wel zalig zijn, maar als dat ten koste van de intelligentie en de waakzaamheid moet gebeuren, dan is de ondergang al gauw in zicht. Want zodra iets ‘goed’ draait komen de aasgieren er op af. Eerst de ellebogenwerkers die wel het roer overnemen, maar het zaakje gemakshalve op automatische piloot zetten. Dan volgen de eigen parasieten en vervolgens de vreemden. Als dan niemand op de kantelen staat… of erger nog, als de poorten wagenwijd worden opengezet, dan laat de rest zich gemakkelijk raden.

Het gebeurde bij de Romeinen, het gebeurde bij de oude Grieken, het gebeurde bij de Spanjaarden. Het gebeurde bij élk volk dat succesvol wist te worden. En nog steeds hebben de politici daar niets van geleerd. Nog steeds geloven ze in Sinterklaas en de automatische piloot.

De behoudszucht in België, en in heel Europa, staat momenteel weeral op een heel laag pitje. Niemand meer aan de grenzen. Niemand meer aan de poorten. En àls er al iemand staat, dan is het om snel Belgische identiteitskaarten uit te reiken aan de aasgieren. Ze te verwelkomen en in de watten te leggen.

De gevolgen zijn, de geschiedenis indachtig, ondertussen zoveel als onafwendbaar geworden! En misschien wel dichterbij dan we allemaal denken.

Ooit veroverde de Islam Spanje. De Moren bleven er een drietal eeuwen baas. De culturele impact van die driehonderd jaar is er nog steeds te zien. De toeristische folders over Spanje vertellen: ‘… en Moslims en Spanjaarden leefden eeuwenlang broederlijk samen, en nooit voorheen bereikte de Spaanse cultuur dergelijke hoogtes’.

Hm.

De realiteit is echter anders: na een drietal eeuwen zagen de Spanjaarden het juk van de Islam niet meer zitten en werden de Moren netjes buitengeborsteld: vanuit het noorden (Covadonga) naar het zuiden en dan een gratis retourtje terug over de middellandse zee naar Noord Afrika.

Welnu, de vreugde om deze bevrijding zit zo diep in de Spaanse ziel gebakken, dat duizenden nog dagelijks op bedevaart gaan naar Covadonga om er hun Heilige maagd te gaan bedanken voor de overwinning die ze aan haar toeschrijven. Elke Spanjaard draagt de maagd van Covadonga nog steeds diep in zijn hart.

Covadonga, in Asturias, is na al die eeuwen dé bedevaartplaats gebleven voor de Spanjaarden.

Vreedzaam samenleven? Met culturen die halsstarrig willen blijven staan? Zich vasthoudend aan sprookjes van duizend en een nacht? Kom nou…

Later dan weer is Spanje een supermogendheid geworden onder leiding van onze bloedeigen Filip de tweede, zoon van keizer Karel.

En zoals het een supermogendheid altijd weer betaamt: daarna netjes in verval geraakt! Een verval dat ze dank zij het bloeiende toerisme van de laatste decennia weer wat hebben kunnen opkrikken, maar blijkbaar toch niet in voldoende mate.

Italië? Het Italiaanse volk heeft na de val van Rome eigenlijk zoveel als niks meer gepresteerd. Ook in wereldoorlog twee een beetje van het ene kamp naar het andere gelopen… van de ene blunder in de andere gesukkeld… industrieel ook nooit echte topproducten ontwikkeld of afgeleverd…

Ik kocht ooit een Italiaans auto (wil geen merk noemen). Mijn vader raadde het me af: "Italiaanse rommel heeft nog nooit gedeugd". Ik luisterde niet. Tijden veranderen, dacht ik. Helaas! Miserie tot en met. Dertig jaar later kocht een vriend een wagen van datzelfde merk. Ik dacht nog dat ze wel van hun fouten geleerd zouden hebben, maar neen hoor! Nog grotere miserie! Some things never change!

Want nu is daar mama Europa die regelmatig moet bijpassen. Net zoals vroeger de mama met de pasta en de soep. Zo kan Italië zich nu ook een beetje laten meetrekken door ons, arme ernstige werklustigen en leergierigen. Maar vooral: arme meebetalenden!

Willy.