ZO MOOI ALS HIER KAN HET IN DE HEMEL NIET ZIJN
Het laatste dagboek van de aan longkanker overleden beroemde Bayreuth-regisseur
Çhristoph Schlingensief

Hoe kun je verder leven als de dood opeens nabij is? In januari 2008 wordt bij de bekende Duitse film-, theater- en operaregisseur, performance- en beeldend kunstenaar Christoph Schlingensief longkanker ontdekt. Hij wordt geopereerd en er volgen chemotherapie en bestraling: het lijkt een eindeloze nachtmerrie. Maar al een paar dagen na de diagnose begint Christoph Schlingensief te praten. Hij voert gesprekken met zichzelf, met vrienden, met zijn overleden vader en met God. Soms woedend en opstandig, soms verdrietig en wanhopig benadert hij de vragen waar zijn ziekte hem mee confronteert. Wie was je? Wat kun je nog worden? Hoe kun je blijven werken hoewel de wereld te snel voor je geworden is? Hoe leer je de ziekte te aanvaarden? En waar is God eigenlijk?

Zo mooi als hier kan het in de hemel niet zijn is het bewogen dagboek van Christoph Schlingensief over zijn indringende zoektocht naar zichzelf, naar God en naar de liefde voor het leven.

In de pers
'Mooi, waar gebeurd verhaal over hoe hij de dood in de ogen kijk.' – Marie Claire

'Een lofzang waar je stil van wordt. – Medisch Contact

Biografie Çhristoph Schlingensief

Christoph Schlingensief (1960-2010) studeerde filologie, filosofie en kunstgeschiedenis in München. Hij werd bij het grote publiek bekend met de Deutschlandtrilogie (1989-1992). In de jaren negentig werd hij vaste regisseur bij de Berlijnse Volksbühne. Voor de Bayreuther Festspiele in 2004 ensceneerde hij zijn eerste opera, Parsifal. Op 21 augustus 2010 overleed Christoph Schlingensief aan longkanker.

Website
www.bayreuther-festspiele.de

Leesfragment
Dinsdag, 15 januari

Vanmiddag heb ik besloten een PET-scan te laten doen. Dat is een onderzoek waarbij je in een scanner komt te liggen nadat je een radioactieve substantie ingespoten hebt gekregen die binnen 100 minuten uiteenvalt. Vooral dat laatste heb ik onthouden. Die substantie is verrijkt met druivensuiker en verspreidt zich door het lichaam, en op de plekken waar een tumor zit zie je meer sedimenten zitten, doordat een tumor veel verbrandt. Daardoor worden mensen met kanker ook zo mager. Op de donkere plekken zit niks. Je kunt met de beelden van zo’n scan dus een tumor identificeren en metastases ontdekken. Het enige probleem is dat je er ook elke ontsteking op ziet. Als de beelden morgen dus aangeven dat er een tumor in het centrum van mijn longen zit, kan het ook een ontsteking zijn die eruitziet als een tumor. Die deur staat dus nog op een kier.
Dit hele gebeuren is merkwaardig voor me, omdat ik altijd met beelden te maken heb gehad. Ik leef eigenlijk in beelden. Maar er bestaan dus ook beelden die niet eensluidend zijn, en in zo’n beeld bevind ik me nu. Eigenlijk heb ik het idee van niet-eensluidende beelden altijd erg gemogen. Beelden die uit fade-outs bestaan en waar mensen heel verschillend op reageren. Dat werd me vaak aangerekend, omdat ik de aanstichter van die beelden was. Critici hadden best vaak gelijk wat betreft dingen die ik heb gedaan. Misschien heb ik de kern waar ik naar op zoek was niet altijd serieus genoeg genomen, voelde ik niet echt waar het om draaide. Doordat ik bij al mijn projecten uiteindelijk toch was aangewezen op het eindresultaat, dat in het gunstigste geval een beloning met zich meebracht.
Dit keer zal het resultaat echter de opening zijn naar een weg die bewandeld moet worden, in welke vorm ook. Deze keer kan ik dus niet simpelweg zeggen dat ik het resultaat wel afwacht, of het nu goed of slecht is. Als de uitkomst niet goed is, betekent dat dat ik dingen moet doormaken, beleven en uithouden. De impact daarvan kan ik absoluut niet inschatten. Het andere resultaat is dat het goed afloopt. In dat geval mag ik niet vergeten wat ik de afgelopen tien dagen heb doorgemaakt en gedacht. Ik moet me dan blijven herinneren op welke punten ik allemaal duidelijkheid wilde waar geen duidelijkheid was, en hoeveel louterende momenten ik heb meegemaakt.
Ik zou de afgelopen tien dagen echt niet hebben willen missen. Dat klinkt misschien raar, maar ze hebben met alle hoogte- en dieptepunten meer duidelijk gemaakt dan alles daarvoor. Hierbij is interessant dat vragen als ‘Waarom ik?’ en ‘Waar gaat dit over?’ – vragen met betrekking tot spiritualiteit – tot nu toe niet in me zijn opgekomen. Ik heb meer het idee dat ik in een proces van bezinning zit. En deze opnamen moeten in eerste instantie mijn gedachten ordenen. Waarbij het er niet toe doet wanneer welke diagnose kwam. Dat vind ik oninteressant. En ook geen psychologisch geklets. Dat komt misschien nog wel.