WILSON,
T., Redirect. The Surprising New Science
of Psychological Change. NY, Boston, London, Little, Brown and Company, 2011, 278 pp. ISBN
978 0 316 19904 9
Wist u
dat u een traumatische gebeurtenis beter te boven kunt komen met een eenvoudige
schrijfoefening, dan met een programma dat speciaal opgezet is voor het
verwerken van traumas? Onwaarschijnlijk? Toch heeft gedegen wetenschappelijk
onderzoek dit uitgewezen. En het gebeurt wel vaker dat dure en ingewikkelde
programmas en behandelingen voor persoonlijke en sociale problemen niet werken,
zegt Timothy Wilson.
Allerhande
beleidsmakers, zelfhulpgoeroes en coaches vertrouwen op het gezond verstand om
problemen op te lossen. Dat zegt ons bijvoorbeeld dat mensen ingrijpende ervaringen
beter kunnen verwerken als ze die met anderen delen, of dat het vooruitzicht op
ernstige gevolgen iemand kan afhouden van riskant gedrag. Maar gezond verstand houdt
geen rekening met hoe mensen zelf hun gedrag of probleem zien.
Waarom
werkt de schrijfoefening wel en het dure traumaprogramma niet? Omdat de
schrijfoefening mensen in staat stelt om afstand te nemen en de gebeurtenis een
betekenis te geven waarmee ze verder kunnen. Dit mag helemaal niet verbazen, zegt Timothy
Wilson. Mensen reageren niet in de eerste plaats op de objectieve feiten, maar
op de voorstelling die zij ervan hebben gemaakt. Iedere gebeurtenis wordt
bliksemsnel geïnterpreteerd en krijgt daardoor een unieke betekenis, die voor
waar aangenomen wordt.
We
vertellen onszelf voortdurend verhalen over de wereld en over onszelf. Deze persoonlijke
verhalen bepalen hoe we voelen en handelen. Als het goed gaat kunnen ze ons
helpen om de uitdagingen in het leven met succes aan te pakken. Maar we kunnen gebeurtenissen
ook zo interpreteren dat we vast komen te zitten in gedrag dat ons nog meer
ellende bezorgt.
We zouden
ons dus heel wat hoofdbrekens kunnen besparen als we onszelf of anderen ertoe
konden brengen andere verhalen te vertellen. Die kunnen tot een meer
bevredigend leven leiden en minder problemen opleveren. Net als de oude houden
de nieuwe verhalen vervolgens zichzelf in stand. Zo worden ze de basis van blijvende
veranderingen.
Natuurlijk
zijn er interventies en behandelingen die mensen helpen met het hervormen van
hun verhalen. Maar niet iedereen heeft behoefte aan een langdurige therapie of beschikt
over de nodige middelen. Het hoeft overigens niet duur en ingewikkeld te zijn,
zegt Timothy Wilson. Er zijn relatief eenvoudige ingrepen voorhanden, die bovendien
wetenschappelijk getoetst en verantwoord zijn.
Wilson toont
aan hoe een schrijfoefening helpt om moeilijke gebeurtenissen te verwerken. Hij
verheldert hoe je je persoonlijk welbevinden kan verhogen door middel van technieken
die veel beter werken dan alles wat je in de overvloedige zelfhulpliteratuur
kunt vinden. Aan ouders maakt hij duidelijk waarom noch strengheid noch
toegeeflijkheid opleveren wat zij wensen, en hoe ze beter kunnen straffen en
belonen. En hij legt uit hoe zij hun kinderen kunnen helpen een gezond beeld te
vormen over zichzelf en de wereld.
Verder verduidelijkt
Wilson hoe de gangbare programmas om sociale kwesties aan te pakken hun doel vaak
voorbij schieten. Seksuele voorlichting helpt niet om tienerzwangerschappen te
voorkomen. Afschrikwekkende beelden en vooruitzichten houden jongeren niet af van
jeugdcriminaliteit en drugs- en alcoholmisbruik. Vrijwilligerswerk,
gemeenschapsdienst en een ordelijke leefomgeving hebben meer effect omdat ze
aansluiten op hun verhaal. Discriminatie en vooroordelen kunnen met meer kans
op succes bestreden worden wanneer mensen anders leren kijken naar zichzelf.
We mogen
er niet te snel van uitgaan dat een interventie werkt, zegt Wilson. Nattevingerwerk doet meer kwaad dan goed. In
het tweede hoofdstuk legt hij op een zeer begrijpelijke wijze uit hoe
experimenteel wetenschappelijk onderzoek werkt. Alleen op deze wijze kan men
uitvinden of een ingreep het beoogde effect heeft. Consequent met dit
uitgangspunt wordt iedere methode om gedragsverandering te bewerken aan deze wetenschappelijke
standaard getoetst.
Met enige
terughoudendheid ben ik aan dit boek begonnen. In iedere boekhandel vind je
tientallen boeken die een nieuwe en revolutionaire methode aanprijzen waarmee
je gelukkig kunt worden en je leven radicaal kan veranderen. Maar mijn argwaan
bleek snel ongegrond. Dit werk hoort echt niet thuis tussen de
onoverzichtelijke berg zelfhulpliteratuur. Het is geschreven door een eminente
sociaal-psycholoog, professor aan de Universiteit van Virginia. Zijn inzichten
zijn gebaseerd op gedegen wetenschappelijk onderzoek. Met brio doorprikt hij de
onnodig ingewikkelde constructies van de zelfhulpbusiness.
Dit boeiende
werk is uitermate toegankelijk geschreven en zelfs in het Engels opmerkelijk vlot
te lezen. Een Nederlandse vertaling, met aanpassing aan de Nederlandse en
Vlaamse situatie, zou dit waardevolle werk echter voor een veel ruimer publiek
toegankelijk maken. Waar is de uitgever die deze uitdaging aangaat?
© Minervaria
|