VANDERMASSEN, G., Darwin voor dames. Over feminisme en evolutietheorie. Adam, Uitg. Nieuwezijds, 2005, 240 pp. ISBN 90 5712 204 9
Tussen het feminisme en de biologische wetenschappen heeft het nooit echt geboterd. Veel feministen beschouwen het darwinistische denkkader als een uiting van genetisch determinisme en seksisme. Op hun beurt verdenken wetenschappers feministen ervan te ideologisch en anti-wetenschappelijk te werk te gaan.
In Darwin voor dames brengt Vandermassen dit conflict in kaart. Het feminisme presenteert geen eenduidige visie op de vrouw en haar positie. De wijze waarop veel feministen omgaan met wetenschappelijke bevindingen is inderdaad ideologisch gekleurd. Maar volgens de auteur snijden feministen daarmee in eigen vel.
In de eerste plaats bestaat er geen feministische wetenschap. Wetenschap is in principe sekseneutraal en hanteert een universele methode. Dat wetenschap vooral mannelijke visies op de werkelijkheid presenteerde heeft eerder te maken met het feit dat lange tijd alleen mannen zich met wetenschap bezig hielden. In de biologische wetenschappen is er echter de laatste decennia veel veranderd. Met de inbreng van vrouwelijke biologen, en vooral primatologen, heeft de visie op vrouwelijke evolutionaire kenmerken veel meer aandacht gekregen. Vrouwelijke dieren, waaronder ook mensen, hebben een even actieve rol als mannelijke dieren, al kan die inhoudelijk verschillen.
Zij toont aan hoe de feministische stromingen, die een sociaal-constructivistische visie aanhangen, de naturalistische drogredenering (zoals de natuur is, is het goed), waartegen zij zich zo verzetten, zelf blijven hanteren. Dit blijkt toch echt niet overbodig, want velen voor haar (o.a. S. Pinker, Sarah Hrdy) hebben dat al gedaan, maar deze redenering blijft hardnekkig voortbestaan.
Zij gaat verder in op wat de sociobiologie en de evolutionaire psychologie ons leren over typisch mannelijk en vrouwelijk gedrag, en hoe we deze bevindingen kunnen interpreteren.
Tenslotte verbindt ze aan deze bevindingen een paar politieke en ideologische conclusies.
Sterke kanten zijn vooral de kritische analyse van het feminisme en de samenvatting van een aantal belangrijke bevindingen van de sociobiologie en de evolutiepsychologie.
Ik had verwacht meer te kunnen lezen over de gevolgtrekkingen voor de maatschappelijke en politieke organisatie van een samenleving.
Het werk is vlot geschreven, zeer degelijk en gevarieerd gedocumenteerd. Voorzien van een lijst noten, een uitgebreide bibliografie en een handige index.
