KAPLAN, R., Het Aziatische kruitvat. Het einde van de stabiliteit in de Grote Oceaan. (Vert. Asia’s cauldron, 2014) Houten-Antwerpen, Uitgeverij Unieboek/Het Spectrum bv., 2014, 252 pp. – ISBN 978 90 00 33491 9

Een van de belangrijkste groeimarkten van de wereldeconomie is gesitueerd in Oost-Azië, meer bepaald in de Zuid-Chinese Zee, het vroegere Indochina. In dit enorm uitgestrekt gebied met talloze verbrokkelde kustlijnen en archipels zijn niet alleen aardolie en –gasvelden te ontginnen, maar ook rijke en uitgestrekte visgronden. Daar omheen bevinden zich een aantal landen die blaken van zelfvertrouwen en een razendsnelle economische ontwikkeling doormaken.

Het mag dus niet verbazen dat Oost-Azië strategisch steeds belangrijker wordt. De landen in het gebied worden er van elkaar gescheiden door water en maken alle aanspraak op de wateren van de Zuid-Chinese Zee. Ze staan klaar staan om wat ze als hun territoriale rechten zien uit te breiden tot gebieden buiten de eigen kustlijn.

Dit gebied is een van de meest betwiste ter wereld aan het worden en er speelt zich een wapenwedloop af waaraan nauwelijks aandacht besteed wordt. De conflicten draaien niet om ideologie, zoals we gewend zijn in het Westen, maar om macht van en tussen staten. In Azië vecht men niet voor ideeën maar voor een groter stuk van de landkaart. Het gaat helemaal over handel en business.

In deze geopolitieke studie van de Zuid-Chinese Zee probeert Robert Kaplan de kansen op toekomstige conflicten in te schatten. Hij belicht de interne politieke gevoeligheden en de buitenlandse betrekkingen met de buren van een aantal strategisch gepositioneerde landen. Hiertoe voerde hij gesprekken met functionarissen en journalisten en bezocht hij legerbases en marinehavens in China, Vietnam, Maleisië, Singapore, de Filippijnen en Taiwan.

Wij zijn ons nauwelijks bewust van de maatschappelijke, politieke en militaire ontwikkelingen in dit uiterst gevarieerde en heterogene gebied. Landen met een succesvolle moderne samenleving bevinden zich naast een arme chaotische wereld die nog in de middeleeuwen leeft. Alhoewel ze het machtsevenwicht in de geglobaliseerde wereld mee bepalen haalt het beleid van deze staten nauwelijks de Westerse pers.

Het Aziatische kruitvat is een van de zeldzame boeken die deze stilte doorbreken. Het is dan ook heel jammer dat Kaplan zijn gegevens niet beter geordend heeft. Het lijkt alsof hij vooral voor zichzelf schrijft en de eigen gedachten op een rij wil zetten. Af en toe vergast hij de lezer op een interessante beschouwing over het beleid in deze landen, maar doorgaans doet hij weinig moeite om deze ‘mee’ te krijgen in een overzichtelijk en samenhangend verhaal. Ik miste ook een overzichtskaart van het gebied. Het is niet handig als je er een atlas moet bij nemen.

© Minervaria