WHEATCROFT, A., Ongelovigen. Het conflict tussen het christendom en de islam. A’dam/A’pen, Uitg. Atlas, 2005, 512 pp. – ISBN 90450 0608 1xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

In Ongelovigen bespreekt Wheatcroft de geschiedenis van de relaties tussen Europese christenen en moslims vanaf de Middeleeuwen tot heden. Hij besteedt daarbij vooral aandacht aan de veranderende beeldvorming, en hoe deze de conflictueuze relaties in de hand werkten en verscherpten. Het gaat over vijandschap, hoe die ontstond en hoe die in stand werd gehouden.

Beide groepen demoniseerden en idealiseerden elkaar beurtelings en tegelijkertijd. Deze beeldvorming werd vooral beïnvloed door onbekendheid en selectiviteit.

Het grootste deel van dit boek gaat over het verleden, over de veldslagen, de verdrijving en uitmoording van groepen omwille van hun anders-zijn, maar ook over de overname van eigenheden in kunst en wetenschap. Op het einde komt het heden in de kijker. Blijkt dat de wederzijdse beelden nog niet verdwenen zijn, en de aloude symbolen (bv. de tulband) nog zeer levendige associaties oproepen.

Ondanks het interessante thema heeft het boek mij maar matig kunnen boeien. De auteur verliest zich naar mijn mening al te vaak in details en anekdotes, waardoor de centrale gedachtegang verloren gaat. Helderheid heeft het moeten afleggen tegen de drang naar volledigheid. De auteur heeft een bewonderenswaardige feitenkennis, en het opzoeken van alle data moet dan ook een monnikenwerk geweest zijn.

Het werk is voorzien van een uitputtende noten- en bronnenlijst (130 bladzijden!). Er is ook een selectie opgenomen van de in de tekst vermelde kunstwerken. Toch kan ik daar als leek niet veel mee doen, door de veelheid aan gegevens die te weinig duiding krijgen.