De
economie van energie
Hoe houden we vraag en aanbod
in evenwicht?
We verbruiken dagelijks grote hoeveelheden energie. Even de lamp aan,
even iets opwarmen in de magnetron of rijden in de auto. Dit energieverbruik
heeft grote gevolgen.
Productie en consumptie beïnvloeden de kwaliteit van de natuurlijke
omgeving. In de vorm van aantasting van het milieu en uitputting van
grondstoffen is die invloed vaak negatief. Oliemaatschappijen, autoproducenten
en land- en bosbouwbedrijven zien de negatieve invloed en proberen het tij te
keren. Ze zijn een drijvende kracht geworden voor toepassing van
biobrandstoffen.
Milieuproblemen
Zodra een bedrijf iets gaat produceren beïnvloedt dat de kwaliteit van de
natuurlijke omgeving. Daarbij kan je denken aan aantasting van het milieu en
uitputting van natuurlijke hulpbronnen. Dit suggereert dat wanneer er méér en
méér geproduceerd wordt - en de economie dus groeit, er meer aantasting van het
milieu ontstaat. Dit verband tussen aantasting van de omgeving en economische groei
is echter niet zo rigide. Sommige milieuproblemen zijn beter beheersbaar
geworden. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van roetfilters, waardoor de
luchtkwaliteit is toegenomen. Dit illustreert de complexe relatie tussen
economie en natuurlijke omgeving.
Alternatieve brandstoffen
Brandstoffen en energie spelen een belangrijke rol. Een groot deel van de
effecten van de economie op het milieu loopt immers via het verbruik van
brandstof en energie. Je merkt dit aan het verloop van de energieprijzen. Energieprijzen
beïnvloeden op hun beurt weer de economische ontwikkeling en de samenstelling
van productie en consumptie. De vraag die altijd rest is: in hoeverre en op
welke termijn moeten we alternatieven ontwikkelen voor fossiele brandstoffen -
en welke alternatieven zijn in dat geval afdoende van kwaliteit, kwantiteit en
betaalbaarheid?
Vraag en aanbod
Aan de vraagkant van energie zitten consumenten en producenten. De aanbodkant
is op dit moment in handen van een klein aantal aanbieders; OPEC-landen die de
grondstoffen leveren, enkele grote olieconcerns, die fossiele brandstoffen
verwerken, en de stroommarkt, waarin energiecentrales en netwerkbeheerders
opereren. Er is sprake van een sterke afhankelijkheidsrelatie tussen de vragers
en aanbieders.
Efficiency
Om tegendruk te bieden aan deze druk, vinden bedrijven in hun winststreven een
prikkel om efficiënter te produceren; productiemiddelen kosten nu eenmaal geld.
Vergroting van de energie-efficiency zorgt er bijvoorbeeld voor dat per eenheid
product steeds minder input nodig is. Veelal neemt hierdoor de milieudruk per
eenheid product af. Waardoor het milieu minder wordt aangetast.
Aantasting
De mate waarin milieu en omgeving worden aangetast, heeft niet alleen te maken
met hoeveel er wordt geproduceerd en geconsumeerd. Het is ook afhankelijk van
wat er wordt geproduceerd en geconsumeerd, met de wijze waarop dit gebeurt en
de mate waarin onwenselijke emissies worden verminderd en bestreden. Bij dit
laatste aspect speelt de overheid een cruciale rol. Door het geven van boetes
en/ of subsidies kan of worden ontmoedigd of worden aangemoedigd
|