Tijdens onze rondreis in het westen van de USA brachten wij ook een bezoek aan Monument Valley, die in vele Westerns als achtergronddécor dienst deed en nog steeds daarvoor wordt gebruikt, gezien het unieke karakter van dit gebied.
Om dit gebied nader van dichtbij te kunnen bewonderen, maakten wij een safari in een oude open bus (het jaartal schat ik op de jaren vijftig, zestig), die werd bestuurd door een vrouwelijke Navajo-Indiaan. Zij heette ons welkom in haar 'Cadillac' en startte de motor van de bus na enkele mislukte pogingen. Zij bleek echter een geroutineerde chauffeuse en vertelde tijdens de rit iets over de zeden en gewoonten van de Navajo-Indianen.

Monument Valley ligt midden in het enorme gebied van het Navajo Indian Reservation. Een gebied dat op een hoogte van 1700 meter ligt en eigenlijk geen vallei is, maar een woestijnachtig gebied met zijn typische, sterk geërodeerde roodgekleurde zandsteenrotsen. Ook dit gebied werd miljoenen jaren geleden omhooggeduwd tot zijn huidige hoogte en door erosie spoelde in de loop der tijden zo'n 300 meter zand en zacht gesteente weg en ontstonden de huidige vormen, maar..... de erosie gaat nog steeds verder en op den duur (wie weet hoeveel eeuwen dit nog zal duren) zullen ook deze verdwijnen.

Op de foto neemt mijn vrouw een  Spire, ook wel Monument genoemd in ogenschouw.

Deze foto van de X-Scream vond ik op internet. Mij niet gezien !

Las Vegas is gesticht op een waterplaats op de route naar Zuid-Californië. De eerste bewoners waren de Mormonen en in 1864 werd Fort Baker ingericht door Amerikaanse troepen. De echte ontwikkeling kwam pas goed op gang na de aanleg van de spoorlijn in 1905 en dank zij de liberale wetgeving op enkele controversiële punten als de huwelijkse staat en het legaal gokken. De stad werd welhaast synoniem voor alles wat in de rest van het land verboden was. Je ziet dan ook op diverse plekken in de stad de huwelijkskapelletjes, waar je in een vloek en een zucht in het huwelijk kunt treden.
De belangrijkste bron van inkomsten vormen de Casino-hotels langs de kilometerslange 'Strip'. Wij logeerden in het casino-hotel 'Circus Circus' , een rond gebouw  met een capaciteit van een paar duizend kamers en diverse casino's . Tijdens een rondleiding in de stad bezochten wij o.a. het casino-hotel 'Venetian' , een verzameling van nagebouwde Venetiaanse panden, zoals bijv. het Dogenpaleis, die tezamen het hotel en casino bevatten. Dwars door dit gebouw is een waterweg aangelegd met bruggetjes, waardoor 'echte' Venetiaanse gondels en gondeliers met paartjes rond varen. Onvoorstelbaar, maar echt waar. Ook de Eiffeltoren ontbreekt niet op de Strip.

"s Avonds hebben we Downtown nog een indrukwekkende lasershow aanschouwd met veel lichteffecten en muziek, een gebeurtenis die ik op video kon vastleggen.

Een bezienswaardigheid is de Stratosphere Tower, onderdeel van het gelijknamige casino-hotel. De toren is 350 meter hoog met een observatieplatform op 300 meter hoogte. Deze hoogte bereik je met de lift in 30 seconden (!). Bovenop deze toren bevindt zich een Roller Coaster en de Big Shot. Met de laatste kun je je laten lanceren met een snelheid van 70 km. per uur tot een hoogte van 50 meter om daarna langzaam te zakken en opnieuw gelanceerd te worden.....
Nieuw is de X-scream, een achtpersoons wagentje, waarmee je op 300 meter hoogte buiten het gebouw wordt gebracht, hangend boven de Strip.........

Hoodoo is de benaming voor een natuurfenomeen, dat vooral in Bryce Canyon National Park te zien is. Het zijn hoge verticale zuilen van zand en calcium carbonaat. In het zandmengsel zitten verschillende mineralen, zoals geel en rood ijzer, die voor prachtige kleuren zorgen. De hoodoos zijn gevormd uit een relatief zachte, halfharde rotssoort.
Dit gebied was tussen de 65 en 40 miljoen jaar geleden een verzameling van zoetwatermeren. Rivieren voerden uit de omliggende hooglanden ijzer en kalkhoudend sediment naar de meren. Door de bezinking van mineralen gedurende miljoenen jaren ontstond er een rose-rode formatie, die door wetenschappers wordt betiteld met de naam Claronformatie. Doordat het gebied ,dat ook deel uitmaakt van het Coloradoplateau , omhoog geduwd werd ontstonden er trapvormige plateaus. Erosie door water zorgt er voor dat de zachte lagen verdwijnen en de hoodoos hun huidige vormen krijgen. Dit proces van erosie gaat nog steeds door en daardoor worden de hoodoos ook steeds smaller tot ze uiteindelijk afbreken.
In het park worden ook nog regelmatig fossielen van dinosaurussen aangetroffen, dieren die miljoenen jaren geleden in dit gebied vertoefden.

Als ik een keuze moet maken welke canyon ik de mooiste vind, dan gaat mijn voorkeur uit naar deze canyon.

Facultatief konden wij tijdens deze excursiereis een vlucht met de helikopter boven de Grand Canyon boeken en dat hebben we ons niet laten ontgaan. Tenslotte kom je hier toch maar eens in je leven, nietwaar ?
Het had trouwens meer voeten in de aarde dan we van tevoren konden bedenken.
Aangekomen bij het heliplatform, waar een viertal heli's stonden, werden we bij de balie ingecheckt en ......gewogen!  Naderhand bleek waarvoor dat nodig was. In de heli namen namelijk vier personen plaats en deze werden naar gewicht ingedeeld. Mijn vrouw kreeg daardoor een daalders plekje naast de piloot, terwijl nog twee medepassagiers en ik in de ruimte achter de piloot moesten plaatsnemen, ieder op zijn door de piloot aangewezen plaats. Op die manier werd er dus een evenwicht geschapen in de heli.

Nu is vliegen ons niet vreemd, maar in een heli hadden we dus nog nooit gezeten en dat alleen is al een belevenis. We waren een behoorlijk eind verwijderd van de Grand Canyon en het duurde dus even voordat we boven de canyon kwamen en konden we genieten van het uitzicht. Vroeger werd er ook dóór de canyon gevlogen, maar dat mag tegenwoordig niet meer.
Vanuit de cabine heb ik alles gefilmd en mijn vrouw maakte vanaf haar plaats foto's. Pas als je deze canyon vanuit de lucht ziet valt je de grootsheid van dit natuurwonder op,

Zoals op bijgaande foto is te zien is de canyon aan de bovenkant vlak als een hoogvlakte en dat verwacht je niet als je beneden bent. Het zwarte randje rechts heb ik laten zitten, want dat is namelijk de rand van het raampje waardoor mijn vrouw fotografeerde.

De Grand Canyon is een zeer brede en diepe kloof in het noorden van de Amerikaanse staat Arizona, niet ver van de gokstad Las Vegas. In de loop van miljoenen jaren heeft het water van de Coloradorivier deze kloof in de bodem ingeslepen. Deze extreme erosie werd mede mogelijk, doordat het gebied, waarin de kloof ligt steeds verder omhoog kwam. Even een paar getallen, die de grootsheid van de Grand Canyon illustreren. De canyon is ongeveer 435 km. lang (vergelijk de afstand tussen Amsterdam en Parijs)  en variëert in breedte tussen 15 en 29 km. De grootste diepte is 1600 meter!

De wanden van de canyon zijn roodachtig gestreept, waardoor de verschillende bodemlagen goed zijn te zien.
De eerste Europeaan die deze canyon in 1540 zag , was een Spanjaard luisterend naar de naam Garcia López de Cárdenas, die dit gebied in dat jaar verkende. Lang voor die tijd werd de canyon al bewoond door Indianen, die hun nederzettingen in de wanden van de canyon bouwden. Momenteel schijnen er nog steeds zo'n 500 Indianen te leven.

Het Grand Canyon National Park  was een van de eerste nationale parken in de USA, dat in president Roosevelt een groot voorvechter vond voor het behoud van dit gebied. Helaas bezochten wij deze canyon op het midden van de dag, wat voor het fotograferen en filmen minder gunstig was, want juist tegen zonsondergang schijnen er prachtige kleurschakeringen te zijn. Wij waren hier met een reisgezelschap en dan heb je je te houden aan de planning van de reisleider.

Wel hebben mijn vrouw en ik nog een helikoptervlucht boven de Grand Canyon gemaakt en ik kan je wel vertellen, dat dit een belevenis is, die wij niet graag hadden willen missen. Daarover later meer .

Nog een foto van dit palmenbos, die ik  van boven vanaf de rotsen heb genomen.

Vandaag besluit ik de reeks over Kreta met een foto van het unieke palmenstrand van Vai. Dit strand is vooral bekend geworden doordat hier destijds de opnamen voor de Bounty-TVreclame  hebben plaats gevonden. Het strand is wit en de zee diep blauw, omzoomd door de groene palmen. Een paradijs op aarde......
Het palmenbos is een beschermd natuurgebied, aangezien dit soort palmen alleen hier in Europa voorkomt.

Het Preveliklooster is alleen te bereiken via de weg, die langs de steile hellingen van de Kourtaliotiko-kloof loopt.

Het Preveliklooster aan de Lybische Zee stamt waarschijnlijk uit 1594, het jaartal dat in de luidklok van het klooster is gegraveerd. De monniken van dit klooster hebben eeuwenlang een grote rol gespeeld in de strijd tegen de Turkse overheersers. Die rol bestond uit het verlenen van onderdak aan individuen en groepen, die een veilig onderkomen zochten, maar ook uit het recruteren van rebellen, die  zij van wapens voor-zagen. Tevens diende het klooster als uitvalsbasis voor een vlucht naar de bergen van zuid-Kreta, die niet door de vijand waren veroverd.
Pas in 1913 na de vereniging met Griekenland konden de monniken zich weer wijden aan hun geestelijke en sociale taak.

Het klooster heeft in de Tweede Wereldoorlog, tezamen met de omliggende dorpen,  een belangrijke rol gespeeld in het verlenen van onderdak aan Geallieerde soldaten ( Engelsen, Nieuw-Zeelanders en Australiërs), ondanks de waarschuwingen voor harde represailles door de Duitse bezetters.
Het gelukte Australische soldaten om contacten te leggen met een Britse onderzeeër, die hen in staat stelde om naar het Midden-Oosten te ontsnappen. Een tweede missie werd verraden aan de Duitsers, maar toen deze bij het klooster kwamen,  was iedereen al geëvacueerd. De Duitse bezetter haalde toen alle goederen uit het klooster, vernietigde het meubilair en bracht ook grote schade toe aan de gebouwen. Thans is het klooster een monument, dat alleen via de Kourtaliotiko-kloof is te bereiken.

Foto: Een deel van het Preveliklooster

Als je Kreta bezoekt, ontkom je er niet aan om ook de Samariakloof tenminste te zíen, er dóór te trekken is afhankelijk van je conditie.
Als je een ervaren trekker bent en geen ernstige gezondheidsproblemen hebt, dan zal het wel lukken om de 18 km lange kloof door te wandelen. Als je flink doorstapt duurt de wandeling tussen de vier en zeven uur !

Wij hebben alleen het begin van de kloof bewandeld om een idee te krijgen van de natuur in dit gebied. Er zijn hier unieke dieren- en plantensoorten, die echter alle bij wet zijn beschermd. Zelfs een bloem plukken mag niet!
Sinds de kloof in 1962 tot Nationaal Park werd uitgeroepen zijn er geen inwoners meer in de kloof. Zij werden gedwongen om te verhuizen. Hun huizen staan er nog wel en worden bewoond door de bewakers van het Nationaal Park.
Het smalste deel van de kloof is de 'Sideroportes' oftewel de 'Ijzeren Poort'. Hier kun je beide kanten van de 300 meter hoge rotsen tegelijkertijd met je handen aanraken !
De rivier, die door de kloof stroomt kan bij hevige regenval in de lente en herfst erg gevaarlijk zijn . In 1993 kwam hier een aantal wandelaars om het leven, toen ze door de rivier werden meegesleurd naar de zee......... 

In 1996 maakten wij een georganiseerde rondreis op het Griekse eiland Kreta. Onze ervaring door de jaren heen is toch wel, dat je tijdens zo'n rondreis door de reisleiders naar de mooiste plekjes van een land, streek of plaats wordt geleid en waaraan je zelfs zonder voorinformatie met plezier kunt deelnemen. De rondreis begon in Chersonissos en vandaar reisden we eerst naar de oostkust om vervolgens via de zuidkust, het middengedeelte en de westkust  langs de noordkust weer terug te keren naar Chersonissos.

De reisorganisaties, waarmee wij gereisd hebben, leverden alle zonder uitzondering ervaren gidsen, die zowel zeer goed op de hoogte waren van de historie, de zeden en gewoonten en de cultuur van het land, als de actuele ontwikkelingen en bij de verschillende bezienswaardigheden een goede toelichting konden geven.

Op bijgaande foto film ik de hoogvlakte in het midden gedeelte van Kreta in de buurt van Ano Viannos.
Mijn linkerarm zat tijdens die vakantie in het gips, daar ik in de winter van 1995-1996 in de sneeuw uitgegleden was en daarbij mijn pols brak. Gelukkig kon ik tijdens die rondreis  nog wel fotograferen en filmen, zodat de beelden bewaard zijn, waarnaar we nog met plezier kijken.

Beelden houden herinneringen vast en ontlokken vaak uitroepen als : "Weet je nog wel, dat...." en dat is dan de kracht van foto's en film!
In mijn condoleances aan de nabestaanden van overleden vrienden en kennissen memoreer ik vaak, dat foto's en films de katalisator kunnen vormen om het verlies van een dierbare te  verwerken.

Daarom : FOTOGRAFEER en/of FILM VOOR LATER !

Dat voorkomt gevoelens als: "Had ik nu toch maar...." Doen dus !

Agios Nikolaos is een kustplaats aan de Golf van Marabello op ongeveer zestig kilometer ten oosten van Heraklion. Het is de hoofdstad van het district Lashiti met een inwonertal van plm. 20.000 mensen.
In het Nederlands betekent Agios Nikolaos  Sint-Nicolaas, die ook de beschermheilige was van de zeelieden. Tijdens een van zijn pelgrimstochten heeft hij namelijk eens een zeeman van de dood gered.

In het stadje zelf  is eigenlijk niet zoveel te doen, maar het is  wel een uitstekende basis om andere plaatsen te bezoeken, zoals Elounda en Spinalonga, waarover ik al eerder schreef.
De grootste trekpleister van Agios Nikolaos is het Voulismeni Meer, wat eigenlijk 'het verdronken meer' betekent. Dit binnenmeer met een diepte van ongeveer 65 meter was oorspronkelijk gevuld met zoet water, totdat men er een binnenhaven voor de plaatselijke vissersboten van maakte, met terrasjes langs de kade.

" Als man en vrouw willen scheiden dan moet ze het hare hebben, dat ze meegebracht heeft naar de man, en van de opbrengst de helft, als dat uit haar eigen vermogen voorhanden is, en van dat wat ze verwierf door werken de helft, wat het ook is..."

Nee, dit is geen zinsnede uit ons Burgerlijk Wetboek, maar is te lezen in het ODEON (zie foto)  in Gortys. In het opnieuw opgetrokken bakstenen gedeelte van het Odeon op de achtergrond heeft men na opgravingen stenen tafelen met daarop het stadsrecht van Gortys in een muur gemetseld. Dit stadsrecht stamt uit rond 500 jaar v. Chr. en doet bijna modern aan, maar dat is slechts schijn, de uitvoering lag in handen van de familie.

Het is geschreven in het Grieks en het bijzondere is, dat de eerste regel van rechts naar links is geschreven en de volgende regel van links naar rechts . De derde regel weer van rechts naar links enz.

Bijna alle 'paragrafen' gaan over eigendomskwesties, en  gaan over huwelijk en familie, slaven of justitie, erfrecht of straffen.
Alle maatregelen waren erop gericht bezittingen binnen de familie te houden. Zo moest bijv. een erfgerechtigde dochter trouwen met de broer van haar vader (!) om het bezit binnen de eigen familie te houden......

Wat ook opvalt is het verschil in de behandeling van mensen:
Wie een slaaf of slavin onteert, moet honderd stateren
betalen;
Wie zijn eigen  slavin onteert moet twee stateren betalen.

Het ODEON, dat hier op de foto is te zien,  was in de Oudheid een overdekte muziektempel.