"Het recht op terugkeer" speelt zich af tussen 2004 en 2024. In 2070, merkt iemand op, zal het 2.000 jaar geleden zijn dat Jeruzalem door de Romeinen werd verwoest, de joodse natie werd vernietigd en de diaspora begon.
In 2024 is het nog niet zo ver, maar het is vijf voor twaalf. Het grondgebied is ingekrompen, de bevolking is verouderd en neemt in aantal af.
De hoofdstad Tel Aviv is een elektronisch beveiligde en belegerde stad. geworden.
Demografisch en diplomatisch lijkt de strijd verloren.
Blijven of weggaan is een oude taboevraag die iedereen zich stelt, zelfs de meest loyale burgers van het land.
Bram Mannheim is gebleven.
 Hij verzorgt zijn vader, de stokoude Nobelprijswinnaar Hartog Mannheim, die door alzheimer is getroffen en als een kind verzorgd wordt.
Twintig jaar eerder was Bram, geboren in Amsterdam, een talentvolle hoogleraar in Princeton. Zijn leven stortte in toen Bennie, zijn vierjarige zoontje, van het ene op het andere moment verdween.
 Gekidnapt, verdronken? Nooit werd duidelijk wat het kind is overkomen. Brams huwelijk ging eraan ten onder, net als zijn loopbaan en zelfvertrouwen.

Als een soort compensatie redt hij een baby bij een auto-ongeluk en vermoordt hij een pedofiel. Deze gebeurtenissen worden allemaal uitgestreken over twintig jaar

Bram is een man in verwarring in een land in verwarring.
Balin, ooit een notoire vredesduif en vriend van Bram, is in 2024 hoofd van de Israëlische binnenlandse veiligheidsdienst, en een havik uit noodzaak.Op hun harde argumenten, ook die van vader Mannheim, heeft de moe geprate Bram geen antwoord. Leidt extreme politieke wanhoop onvermijdelijk tot geweld, zoals verdriet en wraakzucht leiden tot de moord op een onschuldige pedofiel?

Nu, in Tel Aviv, runt hij een bureautje dat ouders helpt verdwenen kinderen op te sporen. Als vrijwilliger bestuurt hij een ambulance. Na een periode van relatieve rust beginnen de zelfmoordaanslagen weer.
Als dan blijkt dat de aanslag op een grenspost, waar elke passant op zijn "joodse" chromosomen wordt gecontroleerd, door een joodse jongen is gepleegd, weet de lezer al dat ergens de gekidnapte zoon zal opduiken.

 En Bram ontdekt dat onder deze aanslagen een onverdraaglijk geheim schuilgaat, een geheim dat de hoop doet oplaaien dat Bennie nog leeft en dat Bram hem kan vinden voordat het te laat is.

Dat de joodse erfelijke lijn die traditioneel via de moeder verloopt, nu om veiligheidsredenen een vaderlijk karakter krijgt, is een pijnlijk en ironisch gegeven. En een goede vondst.
Los van dit spanningselement, is dit een "angstige" roman over trouw en vlucht, vaderschap en identiteit ("het was onmogelijk om de vader te zijn van een verdwenen kind – zolang hij dat was kon hij niet zijn wie hij was, begrepen ze dat niet?"), over verdriet en gekte, liefde en haat.
Toch blijft Bram hopen. Maar voor hoelang? Hij maakt kennis met Eva (!), net als hij de ouder van een verdwenen kind, en droomt van een nieuw begin, een "gewoon" bestaan, elders, in Rusland. Maar is dat niet het land van pogroms en antisemitisme?

Het recht bestaat uit het respecteren van de vrijheid van elke vluchteling zoals voorzien in het internationaal recht, om te kiezen: terugkeren naar Israël, een compensatie krijgen of elders gaan leven.
De Israëli’s moeten begrijpen dat de erkenning van het recht op terugkeer niet betekent dat miljoenen Palestijnen van vandaag op morgen hun land zullen overspoelen, dat de mensen hun land zullen moeten achterlaten of dat Israël zal verdwijnen.
Het recht op terugkeer zal een einde maken aan de grote crisis in onze maatschappij. Het biedt de enige duurzame en realistische oplossing voor deze twee volkeren: samenleven en een einde maken aan het scheidingsproject, aan racisme en de etnische zuivering die in naam van de veiligheid de zaken voor beide volkeren alleen maar erger gemaakt heeft.

 Leon De Winter-1954

***

Leon de Winter (1954) ,groeide op in ’s Hertogenbosch en bezocht midden jaren zeventig de Filmacademie in Amsterdam.
De Winter maakte zijn literaire debuut in 1976 met de verhalenbundel Over de leegte in de wereld.
Voor zijn romandebuut De verwording van de jonge Durer (1978) ontving hij de Reina Prinsen Geerligsprijs.

‘In mijn eerste romans kwam geen jood voor,’ vertelde Leon de Winter in een interview. ‘Toen ik achtentwintig werd, dacht ik: Zo oud was mijn vader, toen de oorlog begon. Wat zou ik gedaan hebben? Wat zou ik geweten hebben? Wat zou ik gezien hebben? Hoe bang zou ik geweest zijn? Hoe zou ik overleefd hebben?
Dat was een groot moment voor me, in 1982. Vervolgens heb ik vier jaar lang, tot Kaplan, geen letter geschreven.’
In 1986 maakte Leon de Winter de overstap naar De Bezige Bij, waar Kaplan verscheen.
Kaplan was een groot succes en bleek het eerste deel van een aantal romans die met elkaar gemeen hebben dat ze handelen over de zoektocht naar oorsprong, naar de joodse identiteit en bovendien op een andere, toegankelijker wijze geschreven zijn dan zijn eerdere werk.
De Winter werd een bestsellerauteur, niet alleen in Nederland maar ook in het buitenland, met name in Duitsland waar hij een grote populariteit geniet.

De roman De hemel van Hollywood (1997) werd verfilmd met Rod Steiger, Burt Reynolds en Tom Berenger. Leon de Winter tekende voor het scenario en de produktie.

In 2002, in het jaar dat Leon de Winter 25 jaar schrijver was, verscheen de roman God’s Gym, wederom een grote bestseller die door de critici buitengewoon gunstig werd onthaald.

De Winter publiceert regelmatig opinieartikelen in het dagblad Trouw en tijdschriften Elsevier, Die Welt en Der Spiegel. In 2005 kreeg hij de Buber-Rosenzweig-Medaille, een onderscheiding voor zijn strijd tegen antisemitische en racistische tendensen. De Winter en Jessica Durlacher waren in 2005 gastdocenten aan de Universiteit van Berkeley in San Francisco.

Bibliografie :
 

Over de leegte in de wereld (1976)

De (ver)wording van de jongere Dürer (1978)

La Place de la Bastille (1981)

Zoeken naar Eileen W. (1981)

Vertraagde roman (1982)

Kaplan (1986)

Hoffman's honger (1990)

SuperTex (1991)

De ruimte van Sokolov (1992),

Een Abessijnse woestijnkat (1992)

Zionoco (1995)

Het grote Leon de Winter boek (1996)

Lady Di in een bevallige pose (1996)

De hemel van Hollywood (1997)

God's Gym (2002)

De vijand (2004)

Het recht op terugkeer (2008)