"DE MENSEN SCHOPPEN TOT ZE EEN GEWETEN KRIJGEN" ...
Zijn de laatste woorden van de onlangs overleden schrijven Louis-Paul BOON, uit zijn novelle: "Mijn kleine oorlog", en Hector ROMBAUT, vergelijkt Frans Croes met deze Louis-Paul Boon".
Zoals Frans Croes in zijn vechtersjaren tekeer ging tegen wat hij meende verkeerd te gaan in de wereld, zo is hij ook de laatste vijf jaar als kunstenaar, vechter in zijn werk, gebleven.
Enkel het marginale leven, de tribune, de straat, de beweging en de manifestatie behoren tot het verleden.
Maar in zijn tekeningen vindt men de kritiek op de overconsumptie, overmechanisatie, overmanipulatie terug. Hij; waarschuwt als het ware de mens voor verrotting, voor teloorgang, voor de afgrond.
Volgens hem vertoont de hedendaagse westerse mens een Psychosomatisch ziektebeeld: hij, is enkel" dan" nog te redden wanneer tijdig de oorzaken van de kwaal worden weggenomen.
Inhoudelijk valt in het werk van Frans Croes de dualiteit op. Tegenstellingen bij de vleet. In één enkel werk ligt enerzijds de oneindige hoop naar schoner en beter, gesymboliseerd door het licht, het opstijgen naar dat licht; onderaan in datzelfde werk een soort duistere onderwereld die wemelt van nog levende doden.
Soms is het een en al optimisme, een soort van zoen aan de mensheid, vol innige vertedering. In andere momenten wordt het een hallucinatie, een satirische en cynische aanklacht.
Maar iets is merkwaardig: de meest pessimistische voorstellingen zijn eigenlijk TOCH ergens positief gericht. Die werken tonen ergens een eindpunt aan, naar het NIETS, een soort verlangen naar DE VAL om daarna opnieuw te kunnen OPSTAAN voor EEN NIEUW BEGIN.
En toch mag uit deze enkele beschouwingen niet worden afgeleid dat Frans Croes een "geëngageerd" artiest is, die strekkingen verdedigt. Hij is NIET de brenger van de blijde boodschap. Hij IS en BLIJFT sensibel, intuïtief.
Nooit zal bij hem het cerebrale de bovenhand krijgen op zijn spontaniteit Maar zijn getormenteerd verleden is NIET weg te wissen, het maakt deel uit van zijn creativiteit.
Misschien zoekt Frans Croes onbewust, onderbewust, naar DE MENS VAN MORGEN, in een wereld waar het voor de mens van vandaag bergaf gaat.
De uitstraling van zijn werk is HOOP, en zolang er achter die hoop ook een beetje GELOOF blijft zitten, zal zijn carrière als graficus zich verder ontwikkelen.
Hector ROMBAUT: Gedeelten van de openingsrede in galerij DE CASTELEYN te Hingene op 27 maart 1981.
|