OVER SINT-NIKLAAS EN ZIJN MIRAKELS

(Gustje keert terug naar Dendermonde en heropent zijn café “De oude tinnen pot” op de Grote Markt.)

38 jaar heb ik den rol van Nicodemus St. Niklaas, Sinte Marte en Kobuske vervuld en bezoeken gebracht bij al de kinderen in de volgende scholen; zusters der Maricolen, den aria, College zusters van liefde Grembergen, Lebbeke alsook oud mannen en vrouwen, scholen Appels, Audegem, St. Vincentius Dendermonde, antiekes werkmanskring, in t’ groen huis, congregatie, kinderen in Aalst, volkshuis Lebbeke, volkshuis Dendermonde, Roxy, waar we zijn gevierd geweest bij ons 25 jarig bezoek, scholen in St. Gilles, scholen in Baesrode, congregatie alsook in de casino bij de liberalen Heeren Van Damme en Van Praet, alsook drie dagen huiselijk bezoek bij de kinders van de stad, St. Gilles, Lebbeke, Grembergen.

Dit waren mijn schoonste tijden maar ook mijne lastigste dagen, want eenmaal St. Niklaas en Nicodemus gekleedt dachte we werkelijk dat we heilige waren en soms van 14 uur s’ namiddags tot 1 uur s’ nachts kwam er niets meer over onze lippen en was er soms iemand die ons iets presenteerde t was nog niet uitgesproken of  St. Niklaas was daar al: M^r of M^w, verbod van den Allerhoogste en Zwarte Piet moest soms tegen wil en dank toestemmend knikke.

(…) T’ was een jaar dat er veel zieken in de stad waren en te weinig zusters in t zwart zustershuis (…) na ons jaarlijks gebruik voldaan te hebben, vroeg moeder Overste: St. Niklaas, ge gaat toch Kerstdag vieren, mag ik U t’ volgende vragen, we zitten hier met zooveel zieken en te weinig noviskes, zoudt ge eens een goed woordje voor ons willen doen.

Nicodemus, neemt er nota van, t’ is t eerste dat ge op uw rapport moet voorbrengen, en t’ mirakel was gebeurd: t’ volgend jaar kwam moeder Overste bij ons bezoek met elf Noviskes, ziedaar St. Niklaas, dat is uw werk.

Dat was het eerste maar niet het laatste mirakel, t’ volgend jaar waren we op bezoek bij de kinderen van Glorie Steppé in de Brusselschestraat. De jongste was eenige dagen met tandpijn en omwonden met watte. St. Niklaas gebaarde van niets en begon met de grootste t ondervragen, tot wanneer hij bij de kleinste kwam.

Ne ziekene Madame

och ja hij is al eenige dagen met geweldige tandpijn,

is hij braaf?

den braafste van den hoop.

eet hij goed.

de meeste van allen.

leert hij goed?

den beste en heeft spijt dat hij niet ter school kan gaan.

St. Niklaas kwam dichter en dichter schoof de watte op zij, legde zijn 2 vingers op de wang en zei, we zullen eens zien, t’ zal wel gedaan zijn en t was gedaan. s’ anderendaags ginge we zien, t was ne cigare winkel, en moeder zei: St. Niclaas, g’ hebt een mirakel gedaan, de kleine is al naar school, van als ge uwe 2 vingers op zijn kaak had gelegd, is de pijn verdwenen geweest Bij t buitengaan komt doktor Verbelen voorbij (…) en hij antwoord seffens: dit is mogelijk, dat is sujestie, die kleine heeft zijn gedachte op de echte Klaas gezet en t’ wonder was gebeurd.

t’ volgende was bij Vermeulen te St Gilles, het dochtertje was gebrekkelijk t’ schoonste kindje dat we ooit hadden tegengekomen. blozende wangen gelijk appeltjes, t’ was om in te bijten, het had vernomen dat Klaas de ronde deedt in Dendermonde en zou toch zoo gaarne St Niklaas eens zien en mee spreken. en de moeder sprak Charles Moens aan die Gustje Mestag verwittigde en t’ komplot was gauw beslist. T’ was den derden dag van ons ronde, juist slecht weder, t’ sneeuwde geweldig, we hadden beloofd te komen, dus we waren verplicht nen auto te nemen. De klein lag in ne leren zetel in de salon nevens de venster. hoorde de clakson, t’ stilstaan van den auto, daarna t’ binnen treden van Nicodemus, Cardinaal en St. Niklaas. Ze deed haar best om recht te staan, doch moeder moest haar helpen. en t eerste wat ze zegde was: St. Niklaas, wat ben ik gelukkig dat Ge gekomen zijt, mag ik U iets vragen a.u.b. Ik weet dat ge met Kerstdag terug in den hemel zijt, zoudt ge dan eens wille vragen aan ons lieven Heer, O.L.Vr., St. Pieter, St. Paulus en de andere Heiligen opdat ik toekomend jaar mijn nieuwjaarbriefje zou kunnen aflezen staande op mijn twee voetjes zooals de andere kinderen. De Cardinaal die ook een gebrekelijk kindje had, moest al wenend uit de plaats gaan alsook Klaas. en Nicodemus moest het woord nemen en beloofde dat het eerste gevraagde in mijn rapport zou staan, daarna hernam St. Niklaas en vernam door moeder dat de klein toch zoo braaf was en goed eete enz. enz.
en wat zoudt ge nu toch wille van St. Niklaas, want mijne Nicodemus brengt van avond al het gevraagde bij de brave kinderen naar huis, dan reiden we naar Brussel en vertrekken we van boven op de colonne de Congres naar den hemel.
Al wat ge brengt, is goed, maar een zwart popje zou ik gaarne hebben,
t’ wilde nu lukke dat er nog een zwart popje in den auto was gebleven en toen ik er mée binnen kwam, kon ik de vreugde van dit kindje niet weergeven, t’ was gestatig omhelze en tegen het hart drukken.

GUSTJE IN ENGELAND

(Op 4 november 1918 is Gustjes vrouw een van de Dendermondse burgerslachtoffers. Geruïneerd vertrekt hij na de oorlog naar Londen, waar zijn broer Cesar een patisseriezaak heeft en waar ook zijn broer Jules woont.)

Ik was uitgenodigd met mijn broer Cesar en zijn vrouw, zijn associé Désiré Dolo, zijn vrouw en haar broer, Louis Sylva, we waren met een goei 200 man.

We zaten geschranst, ik met een compagnie italianen, waar de Cijantie wijn nogal floreerde (…) Dat ik me in t’ eten niet liet afdrogen, kunt ge wel raden en embouchuur in t drinken nog veel min.

Na t’ eten wierd er gezongen met accompagnement van een puik orkest. Mijn broer komt be mij en zegt: Gust, ge moet hier ook ne kier zingen. Ja maar, ik kan geen engels en de meeste mensen verstaan er niets van. Ten tweede, ik heb geen muziek bij, ja hij hadt dat al in d’ oor geblaze van die italianen in wiens gezelschap ik was en een was naar de chef d’orkest gegaan en ik wierd geroepen. Ik stond daar nu en wat moet ik nu aanvangen, t’ best is nog mijn serenada espangnola, ik zing twee maal vóór in soerdin, en t’ orkest was er mée weg. Ik verwittigde t publiek dat ze de refrein moeste mee zingen en of ze t’ deden. Bij t einde was t een gefluit en geroep, alzoo erg als voor ne koning en ik liep niet, ik vloog van de scène en mijn broer achter mij: Gust, ge moet terug,

ge denkt toch niet dat ik ne zot ben, me zoo uitfluiten,

dit is dat ze content zijn t is hier de mode.

En ik terug en t duurde lang eer ze uitgefloten waren en ik terug aan t’ zingen kon. Ik was verplicht nog eenige liederen te zingen van Jan De Baedts, wel te verstaan op zijn Brussels en in t frans en in t vlaams. waarmeè ik ook nen grooten bij val genoot, maar t grootste was de cijanti die me te wachte stond en dit tot als den bal begon, want dit was het einde der feest. En of er gedanst wierd.

Op t laatste wierd er nen dans wals aangekondigt: langst aanblijvers 1^ste prijs (…). Ik zeg: broer, die pak ik mee. Ik had al verscheidene malen gedanst met Sara, een meisje uit Luik, een waytress uit de patisserie die ook uitgenoodigt was en die mijn doeninge kost.

Dit is er eene voor ons getwee, maar ik ben t meisje en gij de jonge; ieder trok naar zijn vestiaere, de kleere wierden gewisseld, den eene kant was voor de jongens, den andere voor de meisjes, t was dien tijd de volle mode groot hoeden voor t vrouwvolk en ik stond er toch zoo schoon mee.

We stonden klaar, want t was al gesignaleerd, den danst begon en wij er bij, niemand had er erg op mij, zoo min als mijn broer, die altijd zei: maar waar zit onze Gust toch; tot op den oogenblik dat ik aardige toeren uitstak en  zijn oogen vielle op mij, ja den ééne zegde het tegen den andere tot zoover dat de dansers verminderde en we kampioen wierden uitgeroepen.

De italianen hadden hun zoodanig vermaakt dat we verplicht waren mee naar hun huis te komen, maar wanneer we er buiten zijn geraakt, weet ik niet.

TAPTOE 30 JUNI 2012

(Foto's Emiel Lutens)

GUST EN DE OBSERVATIEPOST OP HET STADHUIS

(Omdat hij zijn meubelwinkel geplunderd terugvindt en zijn atelier afgebrand is, begint Gustje tijdens WO I een café op de Grote Markt. Hij wordt marktkramer, terwijl hij ook sigaren, sigaretten en tabak smokkelt.)

Op ne zekere keer krijg ik nen agent thuis, die me zegt: Gust, ge moet een glas gaan inzette op de observatiepost (die geplaatst was boven op den toren van t stadhuis). Ik zeg hem: dat is een werk voor den ezelmaker, Staaf Coppieters, en weigerde.

t is commande van de duitsers en t is den dichts bijwonende stielman die het moet doen, dus verplichtend.

Ik wist dat het ne stijle ladder was van beneen tot boven, buiten de eerste trappen in steen. Daar durfde ik niet op gaan, ik dacht er mij zoo van tusschen te helpen en zei: met mijn materiaal kruip ik daar niet op.

Het waren al oude mannen die dienst deen op den observatiepost en ze moesten mijn materiaal zelf naar boven doen.

Dit hebben ze dikwijls moeten doen, want telkens dat er vliegers overkwamen, waren er ruiten gebroken. Ze gebruikten maar hun mitrailleurs, wanneer ze (= de vliegtuigen, jp) verdwenen waren en telkens ik naar boven moest, was ik met de schrik op t lijf.

De schrijnwerker die de karakas had gemaakt, had de slag langs buite gemaakt, dus gans verkeerd, en ik moest door de venster hangen, de duitsers moesten me bij de voeten houden, loste ze, dan vloog ik van boven op den toren op de steenen ter groote markt.

Op zekeren dag toen ik weer boven was, (er waren nieuwe tippe van vliegers gesignaleerd) moest ik de plannen Ancadreeren, (want op mijn atelier mogt zulks niet gebeuren) en kon ik door hun jumels kijken. Ik mag u verzekeren dat ze goeie hadden, en ik zag in t vaderland dat ze de rotterdamse courant aan t’ lezen waren en ik ging hun verwittigen. Ik zeg: t is goed dat de duitsers er niet zijn opgevallen, doet dit zooals ik in een kamer appaart.

DE DUITSERS VALLEN DENDERMONDE BINNEN

We zijn in t begin van den oorlog 14-18. De kanoniers met hun kanonnen vluchten uit Lebbeke, ze zeggen hier in Dendermonde wel, t’is Lembeek dat beschoten wordt, maar de soldaten wisten het beter. De Staf, met aan t’hoofd géneral Michel en deze der garde civiek, waren vereenigd op het stadhuis, ik zien nog den adjudant der garde civiek (die zijn bakkerij had recht over mijn atelier) al wenend naar huis loopen, de muit van zijn canari vogel open zetten, laten vliegen en bijna zoo snel mogelijk loopen als dat beestje vliegen om over de veerbrug te gerake, want t was de vlucht naar Grembergen, Zele, Lokeren enz.

Ik stond aan mijn deur, toen ik het laatste commandement van Michel hoorde: retourné, retourné, vous n’entendez pas, ce sont nos canons qui tonnent, maar ten duurde niet lang of pak en zak den auto in en generaal was weg.

T’ was juist een uur geleden dat de facteur me nen brief bezorgde van mijn vriend Jozef De Leije, gestuurd uit de Congo. en ik ben bijna zeker dat ik een der laatste ben die over de veerbrug zijn geweest, toen de brug door onze soldaten was gesprongen, wel te verstaan ne meter vierkant. want t zijn de duitsers zelf die dachten dat het gros van t leger den overkant van t schelde zaten die de brug hebben doen springen, want t was ne klop.

Ik kwam van Lokeren waar we gevlucht waren, was juist in Zele op weg om naar Dendermonde te komen, toen de duitsers de brug deden springen. Ik vergeet te zegge dat bij den eersten inval de plundering reeds begonnen was, zoowel door duitsers dan door burgers. (…) Mijn atelier was gespaard gebleven, ik nam aanstonds materiaal en begon de deur van mijn broer Cesar toe te nagelen en  bezette met planken, t’ zelfde bij Trientje Gijssels, een snoepwinkel, bij de Piscordé, De Munck (oud huis Pero), Janneke Verlaekt waar nog een kat ingesloten zat in de kelder (…) en dan moest ik zelf gaan loopen om over de veerbrug te geraken, want de Duitsers waren al over de koornaert. Na t’ springe van de brug is de staf terug bij de stad gekomen, t’is te zeggen bij den brouwer Wapenaer te Gremberge, alwaer ik zelf verscheidene malen om een bewijs heb moeten gaan om in de stad te geraken, want ge moest kunnen bewijzen dat uw huis nog bestond, dus niet afgebrand was, en ge moest op uur over en terug met de boot overgezet worden en dit heb ik kunnen doen tot de 3^de inneming van de stad en toen zijn we versukkeld naar Blankenberghe en Holland Breskens.

Zoals eind vorig jaar beloofd, publiceren we tijdens de vakantie nog meer belevenissen van Gustje Mestag.
Gustje was een gekend Dendermonds figuur in de eerste helft van de twintigste eeuw en schreef van februari 1955 tot augustus 1956 zijn belevenissen op. Op dat ogenblik was hij achteraan in de zeventig.

Zijn  oorspronkelijke tekst weergeven is onbegonnen werk, want Gustje nam het in al zijn enthousiasme niet te nauw met de zinsbouw, interpunctie, bladschikking en woordenschat… Daarom hebben we zijn tekst hier en daar wat "gebruiksvriendelijker" gemaakt, zonder de eigenheid en de authenticiteit ervan uit het oog te verliezen.

GUSTJE, CIRCUSARTIEST EN TONEELACTEUR

(Naar eigen zeggen heeft Gustje Mestag opgetreden als clown - soms alleen, soms  samen met Robert De Smet als 'Robertos en Gustos' - en heeft hij zelfs bij de gekende circussen Libot en Semay gewerkt.)

(…) Ik ben terug op mijn alleentje gegaan en me bij Libot aangesloten en later bij Semay. bij alle twee als clonw en den gevaarlijksten toer uitgeoefend die niemand in de cirk dierf aannemen, namelijk met een auto over twee balken rijden waaronder een vrouwpersoon lag (…).

Het zwaartste wat ik ben tegen gekomen op de foor, was toen ik la femme sans tête heb nagebootst, zelf niet wetende hoe ik dit in malkaar stak. (…) Ne geweldige succes heb ik gekrege, maar waar ik meest genot van had gekregen, dat was de omhaling voor onze weesjes. Het zelve heb ik nog eens verniewd op de foor in Zele recht over de balans. Het volk stroomde er binne en daar wierd ik bedankt (…) voor mijn koelbloedigheid en mijn antwoord was: nu hebt Ge mijn kop afgedaan, maar ne volgende keer moogt ge armen en beene af zetten, ik zal bereidt zijn de proef te onderstaan zooals nu. Hier hadden ze mij gezien zonder kop, maar in Dendermonde rechtover Juul den trip (Groote Markt) hebben ze gans mijn geraamte gezien en ik was nog niet verlege. (…)

Waar we meest onze peere hebben mée gezien, was het drama afgespeeld in de barak poppespel (maar levende) voor de paterskerk. Den titel was: op het strafbanksche. Betichte waren Gustos en Berthos, schrijver en Advokaat Franske Van De Voorde, openbaar ministerie Theo Van De Voorde. Inhoud van het drama: stele van de joconde en t verbrijzele van de leeuw aan de peron van t’ stadhuis. Kostuumering: huis Gustje Mestag (vagebondachtig, vuil smerig, gescheurd, heel grof gesteld om te lijde). Scène verbeeld tribunaal , bank met de twee betichte, in de fond advokaat en openbaar ministerie. De gordijn gaat open, t’ openbaar ministerie begint de fijten voor te leggen, de andere acteurs treden op. Ze (Gustjes vrienden van het gezelschap “De Ton”, jp) zaten alle op den eerste rang. primo Julien Legat (bazar parisien, leveransier van het gekend niespoeier en stinkstof), zijn helpers Georges De Pauw, Gustaaf Callebaut, Xavier Janssens. Pas is de advokaat Frans de replik aan t’ geven of uit vier hande te gelijk vliegt het niespoeier over de scène, men hoorde niets anders meer dan atch, atchi, atchi. Tot daar waren we er van gespaard, maar voor niet lang, want het duurde niet lang of het regende stinkbomme voor de voeten van Gustos en Berthos bij zoo ver dat we verplicht waren de barak te ontruimen en dat t’ publiek in de barak riep: Ge moet niet vragen of bazar (bijnaam van Julien Legat, jp) hier binnen zit. Het heeft lang geduurd eer we het drama hebben kunnen voortdoen.

Daar we hier nu toch over Staaf Callebaut spreken, wil ik nu toch aanhale wat me is voor komen met Madame Rosa, een waarzegster die rechtover mijn huis stond. Staaf zijn vraa zoo gaarne eens bij een waarzegster gaan, zoo vertelde ze aan Gust. M^me Rosa die ne goeie kalant van mij was, rap op d’hoogte gebracht. Ik deed de kleeren aan, perruk en grimage en ik speelde kaartelegster. En of M^me tevreden was, moet ge niet vragen, want met een supplement te betalen wist ze wat meer. Bij terug in de café van Gustje te komen wist ze aan Nancy (Gustjes tweede vrouw, jp) te zegge: die waarzegster is een die alles weet en het is juist wat ze zegt. En het is langen tijd nadien dat ze maar geweten heeft dat Gust die kunst bezat en dien rol had afgespeeld.  Hier ben ik aan t einde van mijn fooremansleven en vraag me nog af: Waarom ben ik geen forein geworden?
t’ was op ne kermis dinsdag, venetiaans feest op t vestje met de bootjes en concert op t brugske, dus niets te doen voor de foreins. We spreken ondereen: da we nu eens ne molen huurde voor vandaag, wat zoo de daar van denken (…) ik moest natuurlijk t’ woord doen, ik was toch eerelid der foreins. De Munter binne geroepe, den eigenaar van de molen, en t was rap geklonken, hij vroeg niet beter er was voor hem toch niets te doen en we betaalde hem 1300 fr maar hij moest de chauffeur mecanicien geven. Ja, we moeste de eigenaars kenbaars maken en de reklaams; rap bij den drukker en ziehier den text: alleenlijk voor éen dag overname van de Molen De Munter: eigenaars De Groote Jean, Cadron Lucien, Steppé Gabriel, Gustje Mestag, opening om 6 uur. Twee affichen geplekt op de molen. en twee op den auto van Jean De Groote. 2 eemers met een lange koord op de grond en zoo de stad rond. De 4 vrouwen moesten dienst doen op de molen en de mans, in geval geen volk, buiten halen uit de cafés, t geen niet noodig geweest heeft, want onze molen was al volop aan t draaien, toen we terug kwamen. T’ was 11.30 uren toen we stopte. We hadde genoeg voor ne soepé voor gansch ons personneel, nog drinkgeld voor onze mecanicien die al betaald was door zijn baas, al de cafés af te doen van de markt en nog wat over voor S’ Woensdags want het was nog kermis En zóo eindigde mijn fooremansleven.

In de vakantieperiode (01.07.2012 - 15.08.2012) verschijnen dagelijks verhalen van Gustje Mestag op dit blog!
Wij wensen u veel leesgenot!

We gaan er even tussenuit...



Dank voor uw begrip!
Zie ook bericht in verband met 'Verhalen van Gustje Mestag' (30 juni 2012)...

De vakantieperiode is nabij… De meesten onder ons dromen al van hun vakantiebestemmingen of van hun activiteiten tijdens de komende weken.

Lokale politici en nieuwe kandidaten hebben echter andere katten te geselen… Eens juli en augustus voorbij, naderen de gemeenteraadsverkiezingen, want 14 oktober 2012 is dan niet zo ver meer af.

Bart De Wever pakt het groots aan… Ver buiten ‘zijn’ stadsgrenzen maakt hij promotie bij middel van hele grote affiches in het straatbeeld. Zo ook in onze stad… Het zorgt voor twijfel en verwondering bij sommigen…
Hoe? “Daar kun je hier toch niet voor stemmen?” is hun vraag.

Hier en daar verneem je in onze stad ook al - erg uiteenlopende - pronostieken…

Deze week hoorde ik volgende ‘uitslagen’: CD&V: 6 zetels – sp.a: 5 zetels – Open VLD: 3 zetels – Vlaams Belang: 3 zetels – N-VA: 18 zetels…

Een gesprekspartner van degene die deze pronostiek lanceerde, schrok even en repliceerde: CD&V: 12 – sp.a: 5  – Open VLD: 2 – Vlaams Belang: 4 – N-VA: 12…

Onze pronostiek? Wij onthouden ons van een gissing… Het risico op een VERgissing lijkt ons te groot. Wie onze stem krijgt, daar zijn we al uit! We bewaren het echter als een strikt geheim…

De meeste partijen zijn druk bezig met hun programma. Dat merk je aan de folders die we reeds in de bus kregen…

Enkele voor de hand liggende vragen…

Blijft Piet Buyse burgemeester?
Haalt N-VA al dan niet een monsterscore?
Wordt Open VLD afgerekend op de houding die ze aannemen in het gevangenisdossier?
Blijft sp.a een meerderheid vormen met de CD&V?
Gaat het Vlaams Belang standhouden of boeren zij achteruit?

Wie zal het zeggen?

Wij hebben alvast minder pretentie als die van dat boerendorpke Oilsjt...
Wij noemen dit onze Grote Markt en niet 'de groeite ploisj'...

Judoclub...
Foto genomen in het trainingslokaal in de Hollandse kazerne (begin zeventiger jaren).
(Met dank aan Leen Van Haver)

Het justitiepaleis... In de volksmond kortweg 'het paleis' genoemd.

Groeten uit...

VIP-tent - Honky Tonk jazzfestival (jaartal onbekend).
(Met dank aan Luc Bogaert)

De Lazy City Jazzband (1985)
(Met dank aan Huguette Bal)



Vlnr. Jempi Verhofstadt (drums en vocals), Marcel Vermeir (banjo en vocals), Jan De Backer (trombone), Peter Verhas (klarinet en sax), Henk De Loose (trompet), Cesar Van Driessche (contrabas). 

Drèi goddelaike déigde nèffest iën...



Vlnr. Jozef Verstrepen, Victor Van Damme en Wim Van Damme...
De foto werd vermoedelijk genomen in café 'Onder Ons' (Roef).

De 'wielerklassieker' in de pers...

Flitser geflitst...
25 juni 2012 - Burgemeester Portmanslaan...

... Op zolder ...
Of het nu schatten zijn of niet, we willen ze u zeker niet onthouden ...