We proberen de bronnen welke we gebruiken terug te geven bij elk onderwerp, mochten er opmerkingen zijn worden deze aangevuld op aanvraag of worden de publicaties verwijderd.
Tot 1895 maakte de Leie ter hoogte van het Koning Albertpark een ruime bocht. Het aanleggen van de Groeningebrug (eerste brug) gebeurde op land. Nadien werd de Leie rechtgetrokken onder de brug door. Op de gedempte Leiebocht kwam een park dat aanvankelijk de naam 'Leiepark' kreeg. De allereerste Groeningebrug dateert uit 1895 en was een sierlijke stalen boogbrug. De brug werd op 15.10.1918 opgeblazen bij de terugtocht van de Duitsers en na de oorlog terug opgebouwd (= tweede brug).
Woning van Kromme Leire en de nieuw aangelegde brug, welke nog niet in gebruik was. Bemerk de sierlijke lantaarns aan weerszijden van de brug.
Opening van de brug in 1895. Boven de brug hangt een tekst van Guido Gezelle :“O Groening brug uw Yzer spant nu vreedzaam over het vrye land dat eens vol gulden sporen blonk en bloed by volle beken dronk 1302 – 1895”
Zicht op de sierlijke ijzeren Groeningebrug, centraal achteraan merkt men de hoeve van boer Callens. Het Jaagpad betreft een gezellige aardewegel. Opvallend terug de mooie verlichtingspalen
Foto vanop de Groeningebrug in de richting van het centrum, de centrale woning achteraan is de herberg “Estaminet” die de naam droeg tot in de jaren 1980. De woning is nu nog steeds bestaande. Recht er over werd de St Maartenskliniek later gebouwd. De personen met steekkar en de schop en borstel tegen de reling, zijn mogelijk het personeel van de vuilkar van Kromme Leire.
Op 23.5.1940 werd de tweede ijzeren boogbrug opnieuw opgeblazen, nu door de geallieerden en vervangen door een houten noodbrug (Vierde brug) buiten de as van de weg. Het verkeer, komende van de Gentse poort, moest dan met een kleine brug over het sas van het kanaal Kortrijk-Bossuit dwars door de Wikings rijden om zo in de Leopold III-laan terecht te komen. Deze doortocht werd steeds door een Duitse schildwacht bewaakt, te meer er op de terreinen van de Wikings veel munitie (gevonden langs de Leie na de slag) gestapeld werd. Wanneer de scheepvaart weer op gang kwam moest deze brug verdwijnen na de bouw van een houten brug op de normale plaats, die op 6 september 1944 andermaal in de lucht werd geblazen.
Pas in 1955 werd begonnen met de bouw van een nieuwe brug welke openging in 1957. Een betonnen brug die weinig sierlijk was. Op de foto stand op 24.05.1956, de bekisting voor het gieten van de beton. Zicht in de richting van de Gentsepoort met links het kanaal Kortrijk-Bossuit
Zijaanzicht van de brug in opbouw.
Aan de ene zijde kon met onder de brug met de fiets doorrijden, aan de kant kon met via een trap te voet onderdoor gaan. Links onder de brug zicht op de Wikings.
Vanaf het Jaagpad gezien in richting van Kuurne in 1957. Rechtsachter de Wikings.
Zicht op de brug en het Albertpark met het Leiemonument ingehuldigd in 1957.
De huidige brug vormt een nieuwe brug die in het kader van de verbreding en rechttrekking van de Leie, de Leiewerken, werd opgetrokken om schepen met 2 gestapelde containers doorgang te bieden. Bij het ontwerp van de nieuwe brug werd ook het nabijgelegen Koning Albertpark in het concept opgenomen waarbij de oevers langs beide zijden van de brug nu naar het water hellen en het park zo visueel een geheel vormt langs beide zijden van het water, waarbij de Groeningebrug de fysieke link vormt tussen beide.
De aanleg van de brug. De twee oevers, bovenaan het Abertpark en het Leiemonument. Rechtsonder de Wikings. De Leie wordt ferm verbreed.
Na de bevrijding tussen november 1944 en mei 1947 fungeerde het terrein van de Wikings als interneringskamp voor collaborateurs. De Wikings opgericht in 1924 door Baldewijn Steverlynck bestond uit tennispleinen, voetbalveld, looppiste en een openluchtschouwburg. Tijdens de oorlog hadden de Duitsers er hun intrek genomen. Door de strijd waren er veel vernielingen aangebracht. In oktober 44 werd de opdracht gegeven er een interneringskamp op te richten. De firma De Coene kreeg de opdracht diverse barakken te bouwen voor een aantal gevangenen tussen de 60 en 120 man, verder wasplaatsen, wc’s en andere voorzieningen. Er was een capaciteit van 1500 gevangenen. Het werd destijds aanzien als een “Modelkamp”.
(Bronnen : Archief Turbo – Joost Ballegeer)
Zoals we de Wikings kenden tot in 2007.
Beelden van voor en rond de oorlogsjaren, de Wikings op de achtergrond. Onderaan de Wikings achter de Groeningebrug (Kromme Leire’s brug) opgeblazen tijdens de oorlog.
Wandelgang tussen de barakken en de afspanningsdraad – Links toiletten – Achteraan een mirador. De afspanning bestond uit dubbele afrastering met prikkeldraad. Er waren vier miradors aanwezig. De gewapende bewaking werd gevormd door Rijkswachters. Dagelijks werd er dril gegeven door oud Gendarm Catry.
Zicht op de barakken, achteraan centraal een mirador. De Leie trad meermaals uit haar oevers waarbij de kleine barakken onder water kwamen te staan.
De kleine barakken van A tot E waren bestemd voor elk ongeveer 50 man, goed geïsoleerd met twee tralievensters. In de barakken A –B en C zaten de zware gevallen Zivilfahnder – Hilfsfelgendarmen - leden Vlaams legioen – Waffen SS… De barakken D en E waren bestemd voor zieken – Barak D was ingericht voor doktersonderzoek. Barakken F tot O voor 130 à 150 personen waren paardebarakken van goedkope constructie waar veel kou werd geleden. Er was slechts één kachel per barak gestookt met “spriet” (Kolengruis met hout in). De gevangenen sliepen in stapelbedden met strozakken. De administratie werd ondergebracht in de clubgebouwen, de keuken in de aangrenzende kanoclub en de gebouwen van de Ruitersclub deden dienst als voorraadplaatsen.
In het kamp werden vier incivieken terechtgesteld aan de schietstand, bovenaan rechts het grondplan. Urbain Lodewyck, Gustave Tuyttens, Gabriël Maes en Triphon Dewaele werden veroordeeld tot de dood met de kogel. Deze daad maakte veel indruk op de medegevangenen. Tweehonderd personen mochten de terechtstelling bijwonen.
Tekening gemaakt door een gevangene, de ingang van het kamp.
Tekening gemaakt door een gevangene, wandelgang, prikkeldraad en mirador.
Tekening gemaakt door een gevangene, Zicht op de toiletten.
Barak H was een kapel met een altaar in oranje-Wit-blauw.
Ontsnappingspoging uit de krant “Belgie vrij” zondag 05.08.1945. Een andere ontsnapping liep faliekant af en de vluchter verdronk in het slijk. Via de rioleringen was er ook een mislukte poging.
Een gezellige avond – tekening door een gevangene. Er waren diverse ontspanningsmogelijkheden zoals schilderen, houtsnijden, boekbinden, kalligrafie, er waren ook taalcursussen een zangkoor, optredens enz…
DE HALLE OP DE VEEMARKT 1956 - 1986. (Deel 1/5 DE OPBOUW)
Op 19 maart 1956 besloot de gemeenteraad een handelshal op te richten voor de vee-, fruit- en groentemarkt op de Veemarkt. Het werk werd op 8 augustus 1956 aangevat en was op 30 maart 1957 voltooid. Het houten geraamte bestond uit gelammeleerde (verlijmde) houten spanten van de Kortrijkse Kunstwerkstede Gebroeders De Coene. In deze halle werden voornamelijk groenten- en fruitmarkten gehouden. De halle was opgebouwd uit een houten geraamte dat 133 meter lang, 20 meter breed en 13,5 meter hoog was. Ze stond aan vier zijden open voor weer en wind. Werd in 1986 terug afgebroken, toen de Kortrijkse Groothandelsmarkt verhuisde naar de stadsrand. De bouw bestond uit 22 spanten -2 sierspanten en 4 gevelstaanders. Gelijmde houten spaanders kunnen grote ruimtes overspannen, zo zijn ook de Kortrijkse Hallen opgebouwd. De Coene was uitvinder van triplex en ook van dergelijke spanten. Het bouwen zelf werd uitgevoerd door de firma Vandekerckhove uit Ingelmunster. De toenmalige prijs voor het bouwwerk bedroeg 9.300.000 Belgische franken.
De opbouw - Burgemeester Jules Coussens (3e van links – altijd met strik) op het open plein voor de aanvang van de bouw. Verder het toenmalige gemeentebestuur en De Coene van de gelijknamige firma. Rechts, de eerste spanten worden geplaatst. Bemerk rechts de oude fabrieksschouwen.
De opbouw - Detail van het “planten” van een spant. Op de achtergrond kleine winkel en beenhouwerij. Bemerk in de gevel van de beenhouwerij het heiligenbeeld, dit was later de gevel van de gekende frituur “Frans”. Op de rechterfoto krijgt het geraamte van de Halle reeds vorm.
De opbouw - De dak-elementen worden geplaatst. Op de achtergrond op de hoek met de Slachthuisstraat café Orta. In de rij de herbergen Au Boeuf d’ Or – A la belle promenade. Rechts werfkeet van de firma De Coene met opschrift “Houten gelijmde spanten”.
De opbouw - Zijkant van de Halle. Glaswerk wordt geplaatst, er waren nog geen werkliften, een ladder volstond. Rolluiken zijn eveneens reeds aanwezig. Aan de andere zijde zijn alle rolluiken naar beneden. Rechts persfotografen bij de opening, links van de groep Noël Samaille.
De opbouw - Burgemeester Jules Coussens inspecteert het gebouw. In het midden de verwijderbare metalen hekken, dienende om het vee aan vast te binden. De ruimte is goed verlicht door de glazen luiken in het dak. Rechts staan een aantal personen aan de ingang van het slachthuis. Op de rechterfoto de officiële opening van de Halle. Burgemeester Jules Coussens knipt het lint door. Centraal de latere Burgemeester Lambrecht. Op de achtergrond café de Glacière
DE HALLE OP DE VEEMARKT 1956 - 1986. (Deel 2/5 BUITENZICHTEN)
Buitenzicht - Kant Wandelingstraat. Veewagens van vleesvervoer voor de maandagse Veemarkt. Stapeling van de metalen hekken. Zicht op het glasraam. Onder het glasraam ontworpen door Raf Scheers destijds leraar aan de academie. In het glasraam o.a. wapenschilden van de provincie West-Vlaanderen en stad Kortrijk (Fotomoment mei 1974). Daarboven het uurwerk welke aan beide zijden binnenin de hal hing. Na de afbraak werd het glasraam bewaard.
Buitenzicht - Zicht vanuit de Wandelingstraat. Onder zicht vanuit de Halle naar de Wijngaardstraat toe. Bemerk de toren van de voormalige Kredietbank. Rechts gestapelde hekkens.
De Halle werd eveneens gebruikt als parking. Kinderen speelden er, voornamelijk bij regenweer. Rechts café “Orta” en “Het nieuw slachthuis”. Onder de steekkarren gebruikt op de groentemarkt. Een groot deel ervan vond onderkomen op de koer van café “De Globe” . Het klein manneke moet nu tussen de 50 en de 60 zijn.
Buitenzicht - Panorama van de Veemarkt. Onder de halle, centraal het slachthuis.
DE HALLE OP DE VEEMARKT 1956 - 1986. (Deel 3/5 GROENTEN FRUIT EN VEE )
Woensdag en vrijdag, groente- en fruitmarkt. Er heerste een gezellige drukte, de voertuigen parkeerden waar ze konden zonder er opgetreden werd door politie, Parko bestond toen niet. Voorbijrijdend verkeer moest slalommen tussen de handelaars. Het stond er overvol van groente- en fruitbakken. Bemerk de vrachtwagen van Jean Callens, destijds een gekend en populair persoon. Verder Medard Holvoet, Guido en Debal. De hoekherberg “Benny’s” was de vroegere “Glacière”, uiteraard opengehouden boor Benny, eveneens goed gekend.
Onder de drukte binnenin de halle, je hoorde ze roepen, bieden, vloeken en afspreken waar ze er een gingen gaan drinken.
Maandagochtend veemarkt. Vele dieren staan gebonden aan de hekkens. Magere dieren maar ook dikbillen. De handelaars beslechten de verkoop door in elkanders hand te slaan. Kopers lopen rond gekleed in zwarte kiel en rubberen laarzen. Soms gebeurde het dat een vergeten rund er in de namiddag nog achterbleef toen de groentemarkt begon. Op de foto passeert een fanfare.
DE HALLE OP DE VEEMARKT 1956 - 1986. (Deel 4/5 GELEGENHEDEN )
De halle werd voor alles gebruikt. Hier bij een betoging van de vlassers voor meer werk. Toespraak werd gehouden in de hoek van de halle, uit de wind. Rondom de halle waren rolluiken voorzien, Deze kon in feite volledig afgesloten worden, wat nooit gebeurde, welke rolluiken op of of neer waren hing af van de gelegenheid die er plaatsvond. Let op het spreekpodium, waarschijnlijk een oude preekstoel uit een kerk! Op de linker foto heeft iedereen…een pet aan.
Gelegenheden - Allerlei optredens kwamen aan de orde, schoolfeesten, betogingen, sportwedstrijden waaronder basket- en volleybal. de Kortrijkse stoeten vertrokken er, enz…Men kon uit de wind en uit regen en sneeuw zitten. Tijdens de zomer was er schaduw en lekker fris. Onderaan, majorettes op de Veemarkt in 1973. Op de bovenste foto achteraan het slachthuis en links café “De Hoeve”.
Fruitkoningin op de weegschaal, kreeg bij haar overwinning haar gewicht in fruit. De weegschaal kende een vaste opstelling onder de halle. Onderaan volkstoeloop bij een of andere gelegenheid.
Personaliteiten bij een bloemencorso men bemerkt op de foto Burgemeester Lambrecht, schepen Byttebier – Schepen Sansen – Advocaat Julien Mathys. Links zijn alle rolluiken dicht.
DE HALLE OP DE VEEMARKT 1956 - 1986. (Deel 5/5 - afbraak)
Na bijna 30 jaar dienst werd de halle afgebroken in 1986. Haar beste jaren waren weg. De zijramen waren reeds meerdere jaren verwijderd wegens gevaar voor glasbreuk, Sommige spanten waren vermolmd. De rolluiken liepen vast. De groentemarkt vertrok naar Heule Vier Linden. De halle had haar haar nodige diensten geleverd en was vele jaren erg nuttig geweest, een waarde vertrok uit Kortrijk en een gekend zicht verdween. Een deel van de constructie ging naar een particulier voor het oprichten van een paardemanège.
LEIESTRAAT - CAFE DE LEIEBRUG - AU PONT DE LA LYS (DEEL 1/5)
De herberg gelegen op de hoek van de Leiestraat en de Handboogstraat werd geopend in 1866. Sinds de zestiende eeuw was er de brouwerij en herberg “De Werelt” gevestigd (Op de wijk Pamele). De gewelven van het gebouw rustten op blauwstenen Romaanse zuilen. Achter dit gebouw liep de bebouwing die rechtstreeks aan de Leie paalde nog verder door. Vele verenigingen hadden er in al die eeuwen hun zetel. Au Pont de la Lys was verbonden met de brouwerij Tack (De groten Tack genoemd), die er vlak achter lag, in de Handboogstraat. De stichter was Pierre Tack (1818-1910), een advocaat en katholiek politicus. In 1870 was hij een tijdje minister van Financiën van België.
Eerste WO : In 1914 werd de herberg uitgebaat door Emma Tyberghien en haar man Octave Debaere. Tijdens een bepaalde nacht gebeurde er een schietpartij tussen twee dronken Duitse officieren, waarbij een dode viel welke in een plas bloed lag naar de biljarttafel. Tijdens WO I bood het prachtige pand onderkomen aan Duitse officieren en wachters bij de Leiebrug. Het diende ook een tijdje als badhuis voor soldaten. In oktober 1918 ontplofte de Leiebrug, wat aanzienlijke schade toebracht aan de herberg. Ze werd hersteld tijdens het interbellum (1921).
Interbellum : In het café vergaderde tijdens het Interbellum onder meer de Kortrijkse middenstand en er vonden tevens diverse politieke vergaderingen plaats in de aanloop van de Tweede Wereldoorlog. Na afloop van de oorlog werd het pand hersteld en in 1921 was er de SM Burgerbelangen gevestigd, om vervolgens de Kortrijkse afdeling van Burgerstrijd (1935) en het volksfront Rex (1936-1939) te huisvesten.
Tweede WO : De Leiebrug, de herberg zelf en de omliggende woningen werd bij het opblazen van de brug door de terugtrekkende Engelse troepen zwaar beschadigd. Ze gebruikten danig veel dynamiet dat vele omliggende huizen werden vernietigd. Het stadsbestuur maakte er na de oorlog gebruik van om ook de huizen die aangebouwd werden aan de Leie af te breken en de Verzetskaai aan te leggen.
Foto waarschijnlijk begin eerste WO met Duitse soldaten voor de herberg er hangen echter nog geen Duitse opschriften van de badinstallatie aan de gevel. Het gebouw moet reeds bezet geweest zijn door de bezetter, zie de twee mannen aan het bovenvenster. Aan de ingang hangt een bord “Arbeidsambt” verder nog een bord met “Flandern Kortrijk”. Tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) werd de stad Kortrijk bezet door de Duitse troepen omwille van haar strategische ligging vlakbij het front en een drukke spoorweglijn. De stad voorzag onder meer in de inkwartiering, de verzorging en het onderhoud van Duitse soldaten die naar het front trokken en terugkeerden. De burgers werden onderworpen aan een streng bezettingsregime, gekenmerkt door voedselschaarste, opeisingen en dwangmaatregelen.
Het pand omvatte een unieke gevel die net als het interieur ontworpen was in Lodewijk XVI-stijl. Het pand wordt beschouwd als een Cultuurhistorisch Waardevol Gebouw. De gevel van het gebouw is uitgewerkt als een grootse halsgevel die aansluit tegen het mansardedak. De gevel beslaat vier traveeën, waarbij de twee middelste traveeën van de bovenverdieping in de zolderverdieping opgaan en met een segmentbogig gevelveld bekroond zijn. De bekroning wordt hierbij gedragen door twee Ionische pilasters, waarvan de sokkels op een klassieke lijst boven de benedenverdieping rusten. Op de middelste muurdam prijkt een karakteristieke wapentrofee en helemaal bovenaan staat in de oculus een borstbeeld.
Foto van begin eerste WO. Het pand in zijn volle glorie wist nog niet wat de beide oorlogen hem gingen brengen. Links de Broelkaai met het grasperkje waar het beeld van Nepomucenus staat. Daarvoor de graanzuiger met aanmerende schepen aan de Kapucijnenstraat van Ernest Devos en Charles Vande Venne. “De Molens” vervaardigen bakkersbloem. Er kon dagelijks 40.000 Kg graan aangevoerd worden. De graanzuiger bleef bestaan tot 1962. Het betrof een stenen zuil en ijzeren zuigarm, welke ondergronds naar de Molens liep. Daarachter ligt de Olieslagerij Devos, later de meubelfabriek Degezelle. In de Leiestraat is er een drukke passage. We merken reeds enkele militairen van het bezettend leger. Links vooraan loopt langs de Leie een persoon in brouwerskiel, waarschijnlijk een werknemer van de brouwerij Tack. Bemerk de gietijzeren urinoir die er tientallen jaren stond. Daarvoor stond soms het pannenkoekenkraam (hetekoeken) van Wardje Flut. Er zijn nog geen Duitse opschriften aan het gebouw. Links naast de herberg is een kleine koer waar steekkarren gestald staan.
Foto van ongeveer dezelfde periode als op bovenstaande foto met een andere bezetting van personen. Veel vrouwen en kinderen poseren voor de fotograaf. Rechts op de gevel naast e naam van de herberg “Billards”, moet waarschijnlijk “Billiarts” zijn. Biljarten was destijds een favoriete bezigheid.
LEIESTRAAT - CAFE DE LEIEBRUG - AU PONT DE LA LYS (DEEL 2/5)
Foto van voor de eerste WO, rechts van de herberg de Handboogstraat. Op de hoek van de Handboogstraat en de Leiestraat herberg-bakkerij Nys, nu bakkerij Hoornaert. Er liggen nog geen tramsporen in de Leiestraat. Vele personen zijn nog drager van klompen. Iedereen is drager van een hoofddeksel. Op straat liggen paardenvijgen. De glazen overkapping van de herberg komt hier goed tot zijn recht. Het straatnaambord aan de gevel in de Handboogstraat is in beide landstalen. Ernaast de loodgieter (Plombier-Zinqueur) Moerman-Wallays. De madam van de loodgieter zit bovenaan het vensterraam)
Achter de herberg liggen de gebouwen van Brouwerij Tack. Pieter Frans Ignatius Tack begon in 1760 met het brouwen van bier, maar het was onder zijn beide zonen dat het bedrijf opgesplitst werd in twee vestigingen. Pieter Frans vestigde zich in Handboogstraat en werd de grootste van de twee (de groten Tack). Het was echter Den Kleinen Tack die het langst en tot eind 1962 bleef brouwen. De huidige Tacktoren op Buda is daar nog een overblijfsel van. Er was achteraan een verbinding tussen de herberg en de brouwerij. Let op een volgende foto met de boot onder de brug, het scheepvaartverkeer voer eronderdoor met weinig speelruimte.
Afbeelding van “De Groten Tack”, brouwerij gelegen achter de herberg Brasserie aan de Rue de l’Arc à main, Handboogstraat.
Afbeelding met een dieptezicht in de Handboogstraat. Er komen enkel militairen en één vrouw voor op de foto. Links van de herberg staat een wachthokje voor de bewaker van de brug.
LEIESTRAAT - CAFE DE LEIEBRUG - AU PONT DE LA LYS (DEEL 3/5)
Duitse foto met zicht op de brouwerij. Aan de ingang van de Broelkaai hangen reeds Duitse wegwijzers. De scheepvaart passeerde toen langs deze Leiearm en hadden weinig speelruimte om de brug door te varen.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hier een militaire badinstallatie ingericht, “Wannenbäder für Offiziere und Mannschaften”. Links naast de ingang een bord met de openingstijden “Badezeit 7 Vorm – 7 nacht”
Vanaf juni 1917 kwam Kortrijk in Operationsgebiet te liggen met onder meer luchtaanvallen tot gevolg. Tijdens het eindoffensief in oktober 1918 stierven heel wat burgers en de bruggen in de stad, waaronder de Leiebrug, werden door de Duitse troepen opgeblazen. De opgeblazen brug tijdens de eerste WO. Het gebouw is beschadigd doch nog redelijk intact naar wederopbouw toe, het dak en alle beglazing is vernietigd. Bemerk rechts de ijzeren telefoonmast. Aan de zijkant is het woord “Herberg” zichtbaar, wat er niet altijd opstond. Bemerk vooraan we wirwar van draden aan de telefoonmast. Aan de woningen gebouwd langs de Leie kun Je zien dat alle ramen bij overstromingen volledig onderliepen, de patatjes lagen niet droog in de kelder.
LEIESTRAAT - CAFE DE LEIEBRUG - AU PONT DE LA LYS (DEEL 4/5)
Bij het opblazen van de Leiebrug op 23 mei 1940 door de Engelsen gebruikten ze zoveel dynamiet dat de omliggende huizen eveneens zwaar werden beschadigd. Zicht vanuit de Leiestraat in richting Budastraat, vooraan rechts de Handboogstraat. Na de tweede WO werd de herberg niet meer opgebouwd. Dhr. Notaris Ide was eigenaar van het gebouw.
Foto tijdens het interbellum. In 1921 werd hier de SM Burgerbelangen gesticht en in 1935 was de Kortrijkse afdeling van "Burgerstrijd/Action Civique" er gevestigd. Van 1932 tot 1940 was het café het lokaal van de Koninklijke Symphonie "Eigen Kunst". Van 1936 tot 1939 was het volksfront "Rex" er gevestigd. REX de partij van Leon Degrelle, een nieuwe oorlog stond voor de deur. Let op de paal links waar affiches aangebracht zijn van REX. Bemerk het tramspoor, tussen 1893 en 1957 passeerde er de tram Kortrijk Menen door Leie en Budastraat. Op bepaalde vorige foto’s is er geen tramspoor zichtbaar, wat er zou moeten op duiden dat deze getrokken zijn voor 1893 (?). Het was toen blijkbaar nog geen mode van minijurken.
Een stoet met fanfare passeert voor de herberg. Zomerperiode, veel hoofddeksels, strohoeden. Waarschijnlijk een geloofs-stoet, achteraan staat een engel op een wagen. Verder in de Leiestraat kun Je letterlijk op de koppen lopen. Wie wil telefoneren naar de herberg, het nummer staat er op, bel nr. 1135. In het midden iets die trekt op een uiteengenomen vliegtuig.
In de jaren 1300 nam de stad aan de kant van Overleie uitbreiding en werd een zijarm van de Leie (de Kleine Leie) gegraven en versterkt met muren en torens. De Kleine Leie mondde uit in de Leie net achter de Broeltorens. Rond 1910 werd deze terug gedempt onder Burgemeester Reynaert en ontstond de huidige straat Dam. De “Nieuwe Leie” tussen de Budabrug en de Dambrug en Groeningebrug werd toen gegraven. De Kleine Leie werd ook de Dode Leie genoemd. Deze was in feite niet geschikt voor scheepvaart. Takken van de bomen op de Dam hingen op meerdere plaatsen in het water. In 1826 brak er zelfs een schip zijn mast daardoor. Tussen 1912/1919 wordt deze Leie gedempt en komt er de Dam. Het betrof ook een overstromingsgebied, grote overstromingen in 1852 – 1860 – 1880 – 1894 – 1913 en vooral in 1894 – daardoor werd de kleine Leie gedempt.
(Bronnen : Archief Turbo - Beeldbank)
De brug over de kleine Leie verbindt de Broelkaai met de Damkaai, gebouwd in 1954. De Damkaai was toen een aardeweg, er was weinig bebouwing langs de Leie. Links de ingang naar en het gebouw van de Cercle Royal op de hoek van de Dam en de Damkaai. De Cercle Royal werd gesticht op 1869 en lag in het “Klein park” ook het “Kalotenpark” genoemd omdat de katholieken er samenkwamen. In 1927 werd een deel van het park verkocht aan de ”Ijsfabriek”. In 1979 sneuvelden de laatste bomen om plaats te maken voor de huidige residentie “Ter Leie”.
Zelfde zicht als foto hierboven tijdens de overstromingen van 1894. Rechts de achtergevel van de blekerij van weduwe Auguste Benoit in de Groeningestraat. Het water steeg bijna één meter. Begin november liepen de eerste kaaien onder en diende iedereen geevacueerd.
Nogmaals het zicht met scheepvaart op deze Leiearm.
Zicht in richting van de St Elooiskerk met rechts de kerk. De woningen links zijn gelegen aan Burgemeester Tayaertstraat destijds “Tayaertsgat” genoemd.
Zicht vanop de Broelkaai naar de Damkaai toe met links het Kalotenpark van de Cercle Royal, rechts veel fabriekspanden.
Foto van rond 1908 - De Kleine Leie gezien in de richting van de Broeltorens met links de huidige Dam. Links op de foto de “Kleine Kring”, het pleintje is verdwenen door de toenmalige Leiewerken de woningen werden afgebroken voor de aanleg van de nieuwe Kleine Leie. Het huis centraal op de foto was van 1888 tot 1913 het stadslaboratorium, vanaf 1950 was het van “Bruggen en wegen” en vanaf 1990 van “Douanen en accijnzen”. Rechts de tuin van het in 1797 afgeschafte Kapucijnenklooster tot aan het water. Tot 1833 was het gebruikt als Rijkswachtkazerne waarna het verviel en werd afgebroken.
Overstromingen van 1894 aan de Kleine Leie, centraal het Stedelijk Labo met links ervan de herberg en brouwerij “De Mooije Zondag”.
De Kleine Leie gezien in de richting van de Budabrug. De “Kleine kring” is verborgen achter het huis rechts op de voorgrond. Achterste huizen werden allen afgebroken voor de verbreding van de Leie en de bouw van de nieuwe Leie. Links is de kapel van het Kapucijnenklooster zichtbaar en het park van de Kapucijnen lopende tot aan de Kleine Leie.
Foto aanleg nieuwe Kleine Leie : Einde 19e eeuw was het vervoer met vrachtschepen enorm toegenomen en werd de doorvaart onder de Broelbrug niet meer mogelijk. Tussen 1912-1913 werd de nieuwe arm tussen Buda en de Groeningebrug gegraven. De huizen aan de Kleine Kring centraal in beeld gaan allen tegen de vlakte, daar komt de Ijzerkaai. Centraal het stedelijk Laboratorium. Rechts de oude Kleine Leie die zal gedempt worden.
Lavistekening door Serafijn Vermote - Broeltorens uit het noorden gezien vanaf de toenmalige Kleine Leie, nu de Dam. Op de achtergrond de spits van de Sint Maartenskerk. Op de voorgrond de Kleine Leie die achter de Broeltorens uitkomt aan de verbinding van de Broelkaai en de Damkaai. Rechts de woningen aan Tayaertsgat.
Het Louis Robbeplein is gelegen aan de Rijselsestraat en de Hendrik Consciencestraat en noemde in de negentiende eeuw “Carrefour de Lille” of Rijselsewijk. De naam Louis Robbeplein (in de volksmond Robbeplaats) werd gegeven in 1890. In het midden van het plein werd in 1889 het bronzen beeld van Robbe geplaatst. Het werd onthuld op 18.08.1889 door Burgemeester August Reynaert en Leopold Gillon sprak de lofrede uit. Het beeld stond met zijn rug naar stad en werd in 1946 verplaatst naar de hoek van de Koning Albertstraat en de Roeland Saverystraat. De verplaatsingskosten bedroegen 9500 B. Frank. Het beeld werd gemaakt door beeldhouwer Karel Fraikin uit Herentals. Het is een bronzen borstbeeld op een stenen sokkel. In de sokkel zijn vier dierenkoppen verwerkt, twee ramskoppen en twee runderkoppen.
Het beeld draagt het opschrift :
Aan Lodwig Robbe / De Stad Kortrijk 1889
Te Kortrijk geboren den 17 november 1806
Te Brussel overleden den 2 mei 1887
A Louis Robbe.
(Bronnen : Archief Turbo – Beeldenboek – Beeldbank – E. Van Hoonacker)
Ergens beginjaren 1900 met op de hoek Estaminet “Au Nouveau Quartier” en op de andere hoek de benaming “Pharmacie - …” op het venster. Bemerk de tramsporen en de paardenvijgen op straat. Alles ziet er vredevol en rustig uit. Het standbeeld van Robbe kijkt mooi omheind op het plein uit.
Eveneens ergens begin vorige eeuw. De naam van de Estaminet is verdwenen eveneens van de apotheker. Meer paardenkarren op straat. Veel vlaggenmasten aan de gevels. Achteraan het “eerste” gerechtshof.
Het plein in 1915 tijdens de bezetting van de Duitsers tijdens de eerste wereldoorlog. Op de gevel van de Estaminet is de reisweg naar Deinze-Gent aangebracht. Tevens op de gevel de verwijzing naar de “Ortskommanndantur”. In de zaak zijn nu ook “Sigaren” te verkrijgen en is er een opschrift “Kaatje”, een toneelstuk ? Het beeld van Louis Robbe is verdwenen en in beslag genomen door de Duitsers daar ze veel metaal nodig hadden. De omheining (ook van metaal) staat er wel nog.
Foto van het plein richting Rijselsestraat met prachtige en statige woningen.
