Informatie over de vereniging kunt u vinden op [ www.oostgracht.nl ]
Welkom bij de Oostgrachttuinders. In dit blog wil ik mijn tuinbelevenissen bekend maken. Tevens hoop ik ook dat de tuinders zelf met artikelen komen, die voor de anderen leerzaam of interessant zijn.
Zoeken in blog
agenda
GORINCHEMSE OOSTGRACHTTUINDERS
25-07-2014
AFRIKAANTJES
Tagetes, Afrikaantjes, zijn bekend als rijk bloeiende border- en perkplant. We kennen hoge, middelhoge en lage soorten. De kleuren varieren van diep oranje tot zacht geel. De sterke geur van Afrikaantjes houdt de grond vrij van aaltjes, microscopisch kleine 'wormpjes, die soms in zeer grote getale in de bodem leven. Ze parasiteren op planten en kunnen dan veel schade aanrichten aan wortel en blad. Deze parasiterende aaltjes komen voor wanneer men jaren achtereen dezelfde gewassen op hetzelfde stuk grond verbouwt. In maart kan men al beginnen met zaaien. Daarna worden de zaailingen verspeend in potjes. Als er geen nachtvorst meer te vrezen is kunnen de plantjes buiten de grond in.
Regenwormen zijn de beste helpers van een tuinder. Doordat de regenworm zich het grootste deel van zijn leven onder de grond ophoudt en zich in het aardedonker zijn weg moet banen, hebben vooral zijn visuele zintuigen niet veel om het lijf. Van ogen kun je nauwelijks spreken. Op trillingen reageren regenwormen redelijk snel door zich in tegengestelde richting te verplaatsen. Het lichaam van een regenworm bestaat uit ringetjes, de segmenten. Elk van die segmenten beschikt over een reeks eigen organen. In het voorste deel, vlak achter de kop, bevinden zich de vijf paar harten. Eigenlijk zijn het enkel samentrekbare bloedvaten. Ook de geslachtsorganen zitten geconcentreerd in zes segmenten. Bijzonder daarbij is dat het dier zowel over mannelijke als over vrouwelijke geslachtsorganen beschikt. In wisselvallige zomers hebben wormen het niet gemakkelijk. Komt er na een hevige regenbui een periode met felle zonneschijn, dan kan het gebeuren dat regenwormen niet op tijd zich kunnen terugtrekken in de grond. Hun dunne vochtdoorlatende huid zal dan opdrogen en de worm sterft door gebrek aan vocht.
We kunnen er voor zorgen dat onze zorgvuldig opgekweekte planten niet door onkruid wordt verstikt of overwoekerd door de aarde regelmatig te schoffelen. Vooral bij droog weer is dit schoffelen bijzonder nuttig voor het behoud van het vocht in de grond. Door de natuurlijke capillaire werking stijgt het water van de bovenlaag omhoog en verdampt. Door die structuur te verstoren wordt de opstijging onderbroken en blijft het vocht in de bodem. Het komt dan ten goede aan de planten of blijft als reserve in de grond.
Papaver orientale bloeit in de border naast het fietspad en steelt de show met haar prachtig roze bloemen. De zware knoppen moest ik wel ondersteunen met rijshout. Het is me gelukt om van de plant wortelstekken te maken en de jonge plantjes op de plantjesdag te verkopen voor WAR CHILD.
In de border valt de Tellima grandiflora op door zijn groenachtig gefranjerde bloempjes. Opmerkelijk is de klokvormig opgeblazen bloembodem. De plant vormt uit de wortelrozetten nieuwe planten. Bovendien zaait de plant zich makkelijk uit. Nog een bijzonderheid; Tellima grandiflora doet het ook goed op beschaduwde plekken.
De Akelei, Aquilegia, heeft merkwaardig gevormde bloemen. De vijf gekleurde kelkbladen worden afgewisseld door vijf kroonbladen die trechtervormig vergroeid zijn en in een gekromde spoor uitlopen. De akeleisoorten vormen door kruisbestuiving een bijzonder groot aantal bastaarden, zodat het elk jaar weer een verrassing is wat voor kleur er uit de zaailingen komt. De plant stelt geen hoge eisen en groeit gemakkelijk in normale tuingrond. Een plaatsje in de halfschaduw is het beste. De vermenigvuldiging geschiedt door scheuren of zaaien.
Maggiplant, Lavas levisticum officinale, is een keukenkruid. De sterk naar selderie geurende bladeren lijken er ook op. De plant houdt van een vochtige beschaduwde grond en kan dan een hoogte bereiken van 150 cm. Een enkel blaadje meekoken in de groentesoep geeft dezelfde smaak als door het toevoegen van 'soeparoma'. Ook sausen, vleesjus en peulvruchten krijgen door het toevoegen van een enkel blaadje een heerlijk aroma. In de periode dat de nieuwe oogst aardappelen er nog niet is doe ik altijd een blaadje lavas in het kookwater om de smaak op te halen. Het vermeerderen van de plant geschiedt door zaaien of door scheuren. Al met al dus een kruid dat in elke moestuin hoort.
Sedum, vetkruid, is een gemakkelijke vetplant die graag in de zon staat, maar ook wel halfschaduw verdraagt als de grond maar goed doorlatend is. Door middel van scheuren kunnen we deze laatbloeiende plant vermeerderen.
De Chinezen gebruiken bieslook al 3000 jaar. Het wordt als keukenkruid gekweekt. Het beste is het blad vlak voor het gebruik te snijden en fijngehakt door de salade, soepen en sauzen te mengen. Begin april zaait men bieslook in kalkrijke grond. De zaailingen kunnen in mei uitgeplant worden op een onderlinge afstand van 30 cm. Meestal scheurt men oude pollen in stukken om ze daarna eveneens op 30 cm afstand te planten. Bieslook doet het ook goed in potten, zodat men in de keuken altijd van het verse blad kan snijden.
Judaspenning, Lunaria annua, wordt als eenjarige of tweejarige plant gekweekt. Voor de tweejarige kweek zaait men in augustus. Nog voor de winter heeft men dan al flinke planten. De eenjarige zaait men omstreeks april of mei. De zaailingen laten zich gemakkelijk verplanten. Judaspenning groeit ook nog goed op schaduwrijke plaatsen. De bloemen worden graag door bijen bezocht. Wel moet de plant met rijshout ed. gesteund worden, omdat de penwortel de plant omhoog drukt. Aan het eind van de zomer worden de takken geoogst. Deze worden onder een afdak, uit de zon gedroogd, waarna de bruine vruchtkleppen worden verwijderd, samen met de zaden. Dit moet heel voorzichtig gebeuren omdat het tussenliggende vlies heel erg broos is en gemakkelijk breekt. De bewerkte takken worden dan in een droogboeket gebruikt.
Hesperis matronalis, Damastbloem, Nachtviool, valt op met zijn geurende witte, licht en donker violetroze bloemhoofden. Door de kleigrond in mijn tuin zijn de planten extra hoog, iets meer dan 100 cm. Bovendien hebben ze het kennelijk goed naar hun zin want elk jaar word ik weer verrast met heel veel zaailingen, wat weer goed is voor de planten ruil/verkoop dagen.
De Teunisbloem is een van de planten die altijd heel eigenwijs op plekken te voorschijn komt waar ik juist iets anders had willen planten. Gelukkig herken ik hem al in een zeer jong stadium, zodat ik hem nog voordat de penwortel te lang wordt uit de grond kan halen om hem op de gewenste plek over te zetten. In Frankrijk zijn de wortels van de Teunisbloem een lekkernij want ze smaken naar ham. Ook de bloemen, de bladeren en de zaden worden gegeten. De olie in de zaden bevatten zelfs een gehalte aan gamma-linoleenzuur tot 14 %, die een gunstige werking hebben tegen ontstekingen in het lichaam en huidziektes kunnen genezen. Teunisbloemolie wordt afgeraden bij manische depressiviteit of epilepsie en tijdens de zwangerschap. Het is iedere keer weer verrassend als de bloemen 's avonds met een knappend geluidje open gaan en dan een heerlijke geur verspreiden. Ze worden ook veel bezocht door nachtvlinders.
Na langer dan tien jaar werd het tijd het oude Èrpelhok te vervangen. Onder leiding van Bert werd in samenwerking met vrijwilligers deze klus aangepakt.
De Campanula of Klokjesbloem kent ongeveer driehonderd soorten, zowel eenjarigen als tweejarigen. Meestal zijn ze blauw, maar er zijn ook wel witte. Het Mariëtteklokje is een hoge soort die wel 80 tot 90 cm kunnen worden. Hiervan zijn ook roze en dubbelbloemigen van. De bloei is van juni tot eind juli. We zaaien vanaf april. Als we later zaaien zal de bloei het jaar daarop vallen.
Eenjarige zaaibloemen worden deze maand in huis en in de broeibak gezaaid in kistjes of potten. We hebben de keuze uit de soorten:
Ageratum - Leverbalsem - blauw - 15 cm Anthirrinum - Leeuwebek - diverse kleuren - 30-50 cm Nemesia - diverse kleuren - 20 cm Petunia - diverse kleuren - 20-40 cm Phlox drummondii - Vlambloem - diverse kleuren - 20-30 cm Salvia - Salie - rood - 30 cm Tagetes - Afrikaantjes - geel-oranje-bruin - 20-80 cm Verbena - IJzerhard - diverse kleuren - 20-40 cm Zinnia - diverse kleuren - 25-8- cm
In een pas aangelegde tuin zorgen de eenjarigen voor kleur in het eerste jaar en vullen ze de lege plekken tussen de nog jonge heesters.
We kunnen de bodemstructuur verbeteren door regelmatig organische mest toe te passen. Oude stalmest wordt het meest gebruikt. Dit is een zogenaamde koude meststof; de mest verteert langzaam en is daarom geschikt als voorraadbemesting. Warme mest, zoals paardenmest, schapenmest of kippenmest, verteert vlug en wordt snel omgezet. Verteerde stalmest vermengd met aarde is goed te verwerken en te verdelen. Men mag nooit verse mest gebruiken. In zakken wordt gecomposteerde mest verkocht, die gemakkelijk te bewaren en te verwerken is. Op de zakken staat vermeld hoeveel er per vierkante meter nodig is.
Wie vorig jaar Oost Indische Kers in de tuin had, zal ook dit jaar van deze lang bloeiende klimmer kunnen genieten, want de plant weet altijd een massa zaden te ontwikkelen. De bloemen en de bloemknoppen zijn eetbaar en prima te gebruiken in een salade.
Ik heb de tuinbonen voorgezaaid in wc rolletjes. Nu ze boven de zaaigrond komen kunnen ze in de aarde worden overgezet. Als tussenteelt heb ik er Lollo rosso sla geplant en om de luis uit de tuinbonen te houden zaaide ik er ook nog dille, die al aardig opkomt. Stokjes geven de plek aan waar ze staan, anders lopen ze kans weggeschoffeld te worden. Op het pad tussen de bedden heb ik houtsnippers gestrooid. Deze houtsnippers kreeg ik van de griendwerkers toen ze de wilgentakken gingen versnipperen. Op die manier voorkom ik dat er bij regen klei aan je laarzen blijft kleven.
De tuinboon houdt van een lage kiemingstemperatuur van ongeveer 5 *C. Daarom kunnen we tuinbonen al vroeg begin maart buiten zaaien, op regels 15 cm van elkaar en de regels 30 cm van elkaar. De zaden drukken we 2-3 cm diep in de grond. Eind mei nijpen we de kop uit de plant. Door het toppen groeit de plant niet verder en kunnen alle sappen voor het uitgroeien van de peulen benut worden. Ook wordt de teelt daardoor iets vervroegd. Het voedsel voor de zwarte bonenluis wordt erdoor ontnomen. Door tijdig spuiten kunnen we voorkomen dat de luis de plant aantast. Als de eerste bloempjes aan de plant verschijnen kunnen we ook bonenkruid zaaien.
RECEPT.
SPEKLAPJES MET KRIELTJES EN TUINBONEN.
Smeer 350 gr. speklapjes in met olijfolie en grill deze aan beide kanten krokant en gaar. Breng water met wat zout in een grote pan aan de kook en kook daarin in 6 min. de gedopte tuinbonen. Schep de tuinbonen uit het kooknat en laat ze uitlekken. Kook in hetzelfde water 300 gr krieltjes gaar. Giet ze af en laat ze uitdampen. Snijd een handvol muntblaadjes fijn en schep ze samen met de tuinbonen om met de krieltjes. Giet er een dressing over van honing met mosterd. Serveer bij de speklapjes salade.
Vermiculiet is een mineraal dat onder hoge temperatuur een luchtig en vochtopnemend materiaal oplevert. Tuiniers gebruiken het om hiermee hun aarde te vermengen. De wortels van de planten kunnen in deze luchtige mix het voedsel goed opnemen en omdat het vermiculiet het opgenomen vocht geleidelijk weer afstaat hoeft er minder vaak worden gegoten.
Het kostte nogal moeite om aan vermiculiet te komen, maar nu heb ik toch een adresje in de Alblasserwaard gevonden.
Ook Dick en Lieske de Jong in Schelluinen hadden veel moeite moeten doen om aan vermiculiet te komen. Daarom zijn ze op het idee gekomen een verkooppunt van "De Makkelijke Moestuin" te beginnen.
Mail me dan geef ik je het telefoonnummer en het adres.
