27mei

De militaire impasse is hopeloos voor de geallieerden, de lijn Maldegem-Tielt-Roeselare is door de Duitse troepen doorbroken. Op 50km² (= West-Vlaanderen) zitten meer dan twee miljoen inwoners, vluchtelingen en soldaten in de tanggreep van de Duitsers,  ze worden bedreigd door de alles overheersende Luftwaffe.

Leopold III verwittigt Churchill, de Britse generaal Gort en Franse generaal Weygand) dat een kapitulatie nakend is . Churchill dringt aan op het vertrek van  Koning Leopold III. De Franse eerste minister Reynaud vraagt dat alle Belgen in Frankrijk zouden gemobiliseerd worden...

 De regering Pierlot verwerpt iedere onderhandeling met de vijand. Daar de koning  (volgens de vluchtende regering van Pierlot) de band met zijn volk verbreekt zijn officieren en ambtenaren dus ontslagen van hun plicht van gehoorzaamheid aan de Koning (radio-toespraak Pierlot).

Het is de bedoeling dat het Duitse IV ^e LK met de 61^ste en 31^ste divisie de doorbraak gaan forceren in de richting van de Kemmelberg. Ondertussen moet de 18^e divisie Ieper afzonderen en moet de 14^e divisie proberen om Staden te bereiken. Al vroeg in de morgen vallen de Duitsers aan! Aan de Frezenberg, gelegen tussen Zonnebeke en Ieper, ziet met Duitse verkenners te paard. Om 07u00 wordt door aanstormende infanteristen de hindernis van de wagons doorbroken. Vanaf 08 u.30 is de verbinding met leper afgesneden. Ondertussen beschiet de Belgische artillerie Het Hoge (Zillebeke) en later de Frezenberg, ondertussen gaat in Zonnebeke het plunderen lustig door!

Rond de Frezenberg  spannen de Belgische Lanciers zich in om er hun positie te behouden. De versperring wordt er verdedigt door  de 300 resterende mannen van het 3^de Lansiers. Ze beschikken maar over een twaalftal automatische wapens, hiermee kunnen ze uiteraard de Duitse infiltraties niet onderdrukken.

Te Passendale verliest de antitankversperring van spoorwagens haar doel, want er dagen geen Duitse tanks op, maar wel Duitse infanteristen. Daar de tarwe en rogge, gezien het goede weer,

nagenoeg op volle lengte staat, kunnen de infanteristen op sommige plaatsen ongezien naderen. En op de koop toe heeft de gemeente Passendale kort voordien de sloten laten uitdiepen zodat de Duitsers  nu ook dit handig weten te gebruiken om te naderen. Vanaf 11u.00 meldt men contact met de vijand. Er wordt een bres geslagen in de spoorlijn, dit gebeurt bij het 31^ste Linie die er van Zonnebeke tot Passendale heeft post gevat. De weg naar Passendale ligt open!

Het IV ^e Legerkorps zet drie divisies de 61^ste, 31^ste en 18^e in voor de aanval op het Komen - leper kanaal en in de bres tussen leper en Zonnebeke. In de streek van Beselare, Dadizele en Geluwe wordt een nieuwe frisse divi­sie, de 254^ste, ingezet. Samen met de 14^e divisie ressorteert deze onder het X ^e Duitse LK dat de inname van het bos van Houthulst tot doel heeft. Het XI^e Duitse LK ten slotte, heeft de 19^e divisie tegenover Roese­lare, de 30^ste en de 255^ste ten noorden van die stad liggen.De Duitse aanval van het X^e LK begint met het hevig beschieten van Passendale. De dorpskom krijgt het hard te verduren, de kerktoren wordt vernield. In de loop van de namiddag wordt Passendale ingenomen.

Diverse tegenaanvallen van de Belgische troepen kunnen de Duitse opmars nog tegenhouden zodat tegen het einde van de dag het Belgische front, weliswaar teruggeplooid in de richting van Poelkapelle, nog steeds een samenhangend geheel vertoont. Alleen bij Passendale is er een bres van twee km geslagen. Roeselare is nog in Belgische handen, het regiment 1^ste Grenadiers van de 6^e Infanteriedivisie is er in stelling te Rumbeke. Aan het kanaal van Komen - leper moeten de drie Britse briga­des (143^Th, 13^nd en 17^nd) wijken onder de slagen van drie Duitse divisies (61^ste, 31^ste en 18^e ). Omstreeks 19 uur zetten de Britten,met enig succes, een tegenaanval in en tengevolge kunnen ze het Il^e Britse korps vrij maken. Een uur later volgt er een tweede tegenaanval deze brengt de Britten tot aan de kanaaloever. In de loop van de nacht komt de 3^rd Division onder bevel Montgomme­ry via Mesen en leper, in de morgen van 28 mei zullen ze de lijn ten noorden van leper bezetten.

Heel in het noorden van onze provincie, aan het kanaal van Gent naar Brugge zijn de Duitsers erin geslaagd een diepe bres te slaan in het front van de 12^de ID zodat het hele II^e LK verplicht is om terug te trekken. Tot in de avond slaagt het V ^e Belgische LK erin om de druk in de richting van Brugge te beperken.

Het VII L.K. heeft haar nieuwe stelling  op de Mandel van Kachtem tot Ingelmunster (groepering van de 9^de I.D.) en van de spoorweg van Ingelmunster tot Tielt (groepering van de 8^ste I.D. en 16^de I.D.) en aan die van Tielt naar Deinze (groepering van de 2^de Divisie Ardense Jagers) bij dageraad ingenomen. Dit front word letterlijk gehouden met wat men nog heeft kunnen optrommelen. Dit front heeft een ongelijke bezetting,heeft geen diepte en met meestal een geïmproviseerde organisatie vanuit het commando. Bij de 9^de I.D. gaan de Duitsers aanvallen in de richting van Ingelmunster. Emelgem wordt veroverd.

Ten westen  rollen ze de verdediging van de Mandel tot Kachtem op, Daar proberen ze te infiltreren in de sector van de 6^de I.D.. Naar het noorden toe richten ze zich op het bos Het Veld en verder. Een compagnie van het 8^ste en 9^de bataljon Genie de Duitsers er tevergeefs tegen te houden. Liester, verdedigt door een groep wielrijders van de 13^de I.D. tezamen met elementen van het 4^de artillerie Regiment en het 9^de Genie, weerstaan verbeten dit totdat ze volledig omsingeld zijn.

27 mei lanceert de Luftwaffe een grootscheepse aanval tegen de Franse havenstad. Onder de Duitse bommen sterven vele Britse soldaten, alsook vele Franse burgers.Te Stene verhindert een bombardement  de toestellen van het Belgische I/1 een missie uit te voeren. De V/1 vliegt een opdracht vanop Lombardzijde.De VI/1 vliegt van stene naar Harelbeke en Ursel, waar de waarnemers vanuit hun Renards de Duitse tanks voor Ursel zien staan

15-02-2010, 16:20 geschreven door DP

15-02-2010, 16:10 geschreven door DP

15-02-2010, 16:00 geschreven door DP

15-02-2010, 13:46 geschreven door DP

15-02-2010, 13:38 geschreven door DP

15-02-2010, 13:04 geschreven door DP

15-02-2010, 13:02 geschreven door DP

15-02-2010, 12:58 geschreven door DP

Artikel uit de Krant van West-Vlaanderen geschreven door Ere-luitenant-kolonel Roger R. Verbeke

15-02-2010, 12:18 geschreven door DP

15-02-2010, 11:49 geschreven door DP

De verplaatsing van het 'Schwerpunkt' naar de Frans – ­Belgische kust sleurt een verhoging van de luchtactiviteit boven Vlaanderen met zich mee. Terwijl het I^ste  Regiment vanuit Stene enkele observatievluchten uitvoert, probeert de Britse RAF de Luftwaffe te bekampen. De I^ste  Groep, van het I^ste  Belgisch Luchtvaart Regiment voert vijf missies uit tegen Duitse observatieballons. Bij de tweede vlucht wordt de Fox van Lt Haubert door twee Duitse jagers aangevallen, maar hij lukt er toch nog in om zonder al te veel schade naar Stene terug te keren.

Tijdens een verkenningsopdracht boven de weg Maldegem - Eeklo wordt de Fox van Vandeweghe en onderluitenant Delbroeck door enkele Flakgranaten ( granaten van de Duitse Luchtafweer ) geraakt.  Maar Piloot Vandeweghe slaagt er toch nog in zijn zwaardbeschadigde Fox over de piste van Stene te taxiën, de twee vliegeniers worden door Generaal Vandenberghe gefeliciteerd.

De V^de en VI^de  Groep vliegen elk twee missies. De eerste opdracht van de VI ^de  Groep zou de begeleidt  worden van zes Britse Hurricanes. Maar aangezien deze niet komen opdagen vliegt de enige overblijvende  Renard  van de groep zijn missie dan maar zonder enige bescherming.

Die ochtend escorteren de  Britse Hurricanes van het No17 en No 605 Squadron zes Blenheims op

een verkenningsmissie in de buurt van Gravelines, deze wordt gevolgd door een sweep boven de regio Menen - Kortrijk - Doornik.

Op 10000 voet boven deze laatste stad bemerkt  RAF piloot P/O Ian Muirhead een Duits vliegtuig ( een Hs 126) op, dit wordt een  makkelijke prooi. Het Duitse verkenningvliegtuig stort om 09u30  langsheen de weg Kortrijk - Menen neer.

15-02-2010, 11:40 geschreven door DP

GASMASKERS OP!

Zaterdag 25 mei, vroeg in de morgen, komt een bataljon motorrijders (ongeveer 304 man) van de Ardense Jagers vanuit Beitem waar hun "Etat Major" gekantonneerd is, in de richting van Menen aangereden. Daar gaan ze zich opstellen langs de westkant van de spoorweg Menen-Roeselare. Vanuit de colonne van de Etat Major word plots geroepen “Alerte au gaz!” De moto's stoppen en in paniekstemming worden de gasmaskers opgezet. Er ontstaat een verkeersopstopping wanneer nu ook andere colonnes komen opdagen. De verwarring en besluiteloosheid stijgt. Vanuit de achterste gelederen komt een officier zich nader informeren over het motief van de halte, na een bitse woordenwisseling beveelt hij de om  rit voort te zetten: "il n'y a pas de gaz!„Sommigen protesteren, anderen ontdoen zich van hun gasmasker om voorzichtig opnieuw de frisse buitenlucht met die vreemde geur in te ademen. De jongens uit de Ardennen kunnen immers die stinkende geur van rottend vlas, van de "vlasrote",niet thuiswijzen!

15-02-2010, 11:25 geschreven door DP

25 mei

In de vroege morgen van 25 mei willen de Duitsers hun succes van de vorige dag uitbuiten. Vanaf 07 u.00 valt de  Duitse 31^ste ID in westelijke richting aan, dit is in de buurt van Wevelgem dat door het 4^de Linie verdedigd word. Omstreeks 10 u.00 moet dit regiment zich terugtrekken. In Kortrijk wordt het 24^ste Linie langs drie kanten hevig aangevallen zodat dit regiment zich moet terugplooien in de richting van Sint-Eloois-Winkel waar het de restanten van het uiteengeslagen 3^e Linie en het 1^ste Licht Regiment oppikt om samen naar Dadizele te trekken waar het hoofdkwartier van de 1^ste ID gevestigd is.
Het 4^e Linie en het wielrijderseskadron moeten zich terugtrekken tot achter de baan Menen -Roeselaen proberen om in verbinding te blijven met de Britten.

Op dat ogenblik besluit het Groot Hoofdkwartier om een nieu­we sector te creëren naast het British Expeditionary Force (BEF). Het 1^ste Legerkorps, met haar commandopost te Westroze­beke, zal zich opstellen ten westen van de baan Menen - Roesela­re, om in verbinding met het IV^e LK, iedere vordering in de streek Roeselare - Menen - leper proberen tegen te houden. Ten zuiden van de baan Menen – Geluwe - Geluveld - leper zullen de Britten trach­ten stand te houden. Daarvoor beschikt het 1^ste LK over de restanten van de 1^ste ID, een groep artillerie en het Motor­bataljon. Daarnaast heeft het nog de 2^e Cavaleriedivisie (CD) ter beschikking dat om 07 u.30 van Torhout oprukt naar Dadi­zele -Geluwe om er een defensief front naar het zuidoosten op te stellen. Omstreeks 11u.00 komt het Britse regiment het 12^Th Lancers te Roeselare aan. in de namiddag worden ze opgesteld op de baan Roeselare - Menen met een 50-tal pantserwagens en lichte tanks. De 2^de  Cavalerie divisie komt omstreeks 13uur aan op de positie Geluwe- Dadizele, het 2^de Cyclisten bevind zich in het tweede echelon.

De 10^de I.D., bestaande uit het 3^de ,5^de en een bataljon van het 6^de Jagers te Voet krijgt artillerieversterking. Haar front loopt van Ledegem over Rollegem-Kapelle, Winkel-St-Elooi,  St-Katarina tot aan Lendelede. Het 9^de Linie moet als versterking het front naar het noorden komen verlengen, tot aan de Mandel. De infanteristen van het 9^de zullen pas aankomen en positie nemen om 13 uur. Onder weg hebben ze, door aanvallen van de Luftwaffe, aanzienlijke verliezen geleden. De mannen nemen stellingen in tussen Winkel-St-Elooi en Izegem. Ze lossen er de wielrijders en de genie van de 10^de I.D.af, die daar gepositioneerd waren in afwachting van de komst van het 9^de. Het bataljon van het 6^de Jagers te Voet gaat in reserve. In het midden, in de ondersector van het 3^de Jagers te voet, vallen de Duitsers omstreeks 15 uur  Winkel-St-Elooi aan. Zij slagen er in om hier en daar te infiltreren,maar ze worden teruggedrongen. Om 18 uur trekken de Duitsers zich terug. Meer ten Noorden, voor de stellingen van het 9^de Linie, zijn er schermutselingen tussen patrouilles. Om 18u30 meldt men de 10^de I.D, vanuit het L .K. ,  dat de commandant van de 6^de I.D is aangekomen en dat hij het bevel van het noordelijk deel van de sector op zich zal nemen,  deze bevat het 9^de Linie, het 3^de Jagers te Voet en de helft van de artillerie. Ook de komst van het 1^ste Grenadiers word gedurende de komende nacht verwacht. De commandant van de 6^de I.D., die al zijn diensthoofden, zijn transmissieploegen enz… in zijn oude sector heeft moeten achterlaten bereid  zo goed   en  zo kwaad  als hij kan zijn bevelhebberschap voor.  Dit gebeurt met de beperkte middelen die hij van het IV Legerkorps ter beschikking krijgt.

Vanaf de middag valt het motorbataljon van de Ardense Jagers aan op de spoorweg Menen – Roeselare.Daar ze een te uitgestrekt front bezetten ,moeten ze uitwijken naar het Noord - Oosten.

15-02-2010, 11:23 geschreven door DP

De omsingeling voltrokken ! Er zijn nu twee fronten, met daar tussen in, een brede kloof  die in handen is van het Duitse leger. De Duitse doorbraak tussen Arras en Amiens snijdt nu het geallieerde front in twee. De Britten denken alleen nog aan  terugtrekken, ze hopen om via Duinkerken te ontsnappen. Een van de consequenties daarvan is dat de Luftwaffe boven haar achterhoede nu vrij spel heeft.

Het front van het Noordelijk Geallieerde leger volgt de lijn ten Zuiden van Boulogne - ten Zuiden van Kamerijk - ten Oosten van Valenciennes - de Schelde tot aan Gent, en van daar, den Westelijke oever van het kanaal Gent-Terneuzen.

Het tweede front loopt langs de Somme van Abbeville af, volgt dan de lijn Amiens-Laon-Rethel om zich zo verder aan te sluiten bij de Maginot-linie.

De Duitsers zijn zo diep door gedrongen dat  ze nu de zeekust bezetten tussen Boulogne en Abbeville . Een Frans tegenoffensief, met als uitgangspunt de streek ten Zuiden van St. Quentin, zou dus het front kunnen nog herstellen, maar het Franse leger is in het defensief gedwongen.  De verdere gebeurtenissen zullen dan ook de onmacht van dit leger bewijzen.

Ondanks hun succesrijke strijd ontvangen de Duitse troepen echter het bevel om de opmars te stoppen. Göring, de euforische bevelhebber van  de Duitse Luftwaffe, wil immers met zijn bommenwerpers  van uit de lucht boven de stranden van Duinkerken tot aan De Panne  de geallieerden de genadeslag toedienen. Maar die beslissing zal tegenvallen want  de Kampfgeschwader beschikken  niet meer over voldoende slagkracht om de job te klaren. Ook de Duitse Jagdgeschwader worden verplaatst, dit om ze op die manier gemakkelijker in de regio Duinkerken te kunnen inzetten.

Onze Belgische piloten vervolgen intussen hun opdrachten. De 1/1 verliest tijdens de derde missie een Fox. Deze is om 17u naar de regio Harelbeke gestuurd maar de bemanning Degreef  en  Meulers verdwijnt spoorloos.Vanuit Zwevezele vliegt de V/1 nog twee missies naar Deinze en Kortrijk,

Bij Kortrijk voert een Duitse Bf 109 E van de 1/JG 27 een noodlanding uit. Het toestel is voor 60 % beschadigd.

Onze luchtafweer eist drie toestellen op, waaronder een He 111 die om 16u langsheen de weg Dentergem – Meulebeke crasht. Men vermeldt ook nog twee toestellen te Langemark en een vijandelijk vliegtuig die na een luchtgevecht te  Mannekesvere is neergestort.

Op 24 mei ontvangt Koning Leopold III de vier ministers die hem nog niet verlaten hebben, dit zijn   de heren Pierlot, Spaak, Vanderpoorten en generaal Denis. In een uiteenzetting van de toestand doet de Koning hun inzien dat het leger weldra tot de overgave zal genoodzaakt worden. Nadat de ministers, in een lange redetwist, technische onuitvoerbare maatregelen voorstellen, wordt de Koning aangezet om per vliegtuig te vluchten. De Koning weigert op dit voorstel in te gaan, daar hij het zijn plicht acht om bij zijn leger en zijn volk te blijven, wat er ook moge gebeuren. Hij vraagt dat een minister bij hem zou blijven, maar geen enkele stemt hier in toe!

15-02-2010, 11:07 geschreven door DP

Getuigenis van Paul Vanoverbeke

Paul Vanoverbeke werd geboren te Kuurne op 22 april 1932 in de Kortrijkstraat 63. In 1940 bestond het gezin is uit vier personen,dit waren vader Alfons moeder Maria Coornaert,  zus Lydie en Paul zelf. Bij het uitbreken  van de oorlog liep  de achtjarige Paul  nog school in de gemeenteschool  te Kuurne. 0p 22 mei  zag hij de Belgische soldaten van het 12e Linie Regiment te Kuurne aankomen.

Paul herinnert zich:  “Zij gingen naar de Leie om loopgraven aan te leggen. Wij werden verwittigd dat we moesten vertrekken,maar enkele buren besloten toch om ter plaatse te blijven.Bij ons thuis lag de kelder aan de achterzijde van het huis, richting de Leie,wij konden de Leie zien van in ons huis_. Mijn vader vond het te gevaarlijk om thuis te blijven. Op de 23^ste werd mijn moeder, toen ze terugkwam van de W.C ., beschoten. In de vlaskelder van Antoon Vervaecke in de Kortrijkstraat 54 aan de overzijde van de straat werd een schuilkelder ingericht voor een zestal families. Achter het schuifpoortje werden zandzakjes opgestapeld en daarachter werden zes daarachter ruimtes ingericht met opeengestapelde geperste vlasklodden en op de grond de matrassen .In de tweede ruimte met twee uitgangen emmers en kuipen met water.In de derde ruimte waarvan de grand betond uit gestampte aarde was plaats voorzien om zijn behoefte te doen of te roken.Hier was nog een deur en twee vensters.Wij verbleven er vanaf de 23^ste  mei tot de nacht van de 24^ste  op de 25^ste  mei. In de nieuwe gebouwde achtergebouwen waren er ook verschillende families o.a de familie van Napoleon Herman.(die stierf als oorlogsslachtoffer op de 24e.)In de namiddag van de 23^ste  begon de beschieting,de nacht was relatief rustig,maar in de morgen van de 24^ste  was de hel losgebroken. In de loop van de namiddag hoorden wij stemmen van Duitse militairen.Alfons Derez schoof voorzichtig het poortje een beetje open,maar moest het poortje volledig openen. Bij het zien van de zandzakjes dachten de Duitse soldaten dat er Belgische soldaten waren,wij moesten onmiddellijk uit de schuilkelder komen en warden tegen de muur geplaatst,handen op het hoofd.Mijn vader moest terug in de kelder met een paar Duitse soldaten om de kelder te controleren. Daarna mochten wij terug in de kelder maar het poortje moest openblijven maar mijn vader was zijn grote zaklamp kwijt. Aan beide kanten van de straat  zagen wij de soldaten voorbijtrekken, richting Kortrijk.Er waren ook nog lijf aan lijf gevechten, dit ter hoogte van de Kuurnebrug ter aan het huisnummer 10O. Er sneuvelden vier Duitse soldaten. Dat heb ik niet gezien,maar Jean Decanniere was er getuige van. Bij valavond werd er nog hevig geschoten door de Belgische artillerie.Het huis van Maurice Legein no 68 werd zwaar beschadigd. Er waren gekwetste Duitse soldaten en een tiental gesneuvelden. De gesneuvelden van het 3^de  Panzer Jag.abt;18 werden begraven inde tuin van Alfons Desmet no 75.Twee zwaar gekwetste Duitsers werden bij ons in de kelder ter verzorging gebracht,ik heb ze persoonlijk zien sterven.Een riep geweldig om zijn moeder.We hebben de twee bebloede matrassen in de Heulebeek, die achter ons huis liep, geworpen.”Voorheen in de namiddag werd ter hoogte van de Rapid, Kortrijksesteenweg te Harelbeke waar de Leie het dichts bij de baan Gent Kortrijk lag, werd de eerste oversteek van de Leie verwezenlijkt.Dit was rechtover de vlasfabriek van mijn grootvader Vanoverbeke Gustave, Harelbekestraat n° 80 te Kuurne.Voor de gebouwen was er een lange loopgraaf­ Er sneuvelden vier Belgische en vijf Duitse soldaten(waarvan een met een camera die al vlug verdwenen was).Er was een Belgische soldaat die een ring droeg,later was de vinger afgesneden en de ring verdwenen. (verklaring van mijn nonkel Georges Vanoverbeke Harelbekestraat no 82) De fabriek was volledig vernield. Er was zeer veel schade, dit voor een bedrag van 1.783.129 Bfr (gebouwen:470.085 Bfr - bedrijfsuitrusting: 270.044 Bfr - stocks goederen 1.043.000 Bfr)Twee of drie dagen na de Leieslag ging ik met mijn vader langs de Leie er stond een mitrailleur ter hoogte van de hofstede - roterij Vanhaecke op de trakelweg.Ik heb ook Belgische soldaten zien begraven van de roterij Bonte - Pottie aan’t Champetters kotje. Bij ons thuis viel een obus in de tuin en één in de zijgevel van de schuur van Aloïa Bruggeman. Er was veel schade aan dakpannen,ramen,aan de ruiten van het huis en de serre.Aan de voorkant aan de rolstoors (rolluiken), vensters en de gevel door  dit allemaal door granaatscherven.

15-02-2010, 11:05 geschreven door DP

Het 12^de Linie  tijdens de Duitse aanval van 24 mei

Voorbereiding van de aanval:

De stellingen van het 12^de liggen sinds 6 uur onder hevig en ononderbroken vuur, en worden bestookt door automatische wapens vanuit de dekkingen (huizen) van Harelbeke.

Gevolgen:

- verliezen (vooral bij de 7^de Compagnie)

- volledige ontreddering van de transmissies per draad en door lopers.

- desorganisatie van de afsluitingsvuren door verliezen en vernieling van automatische wapens en C47 (= kanonnen), vermindering van het zicht door de rook, veroorzaakt door branden van de vlasvoorraden te Kuurne.

- absolute onmogelijkheid de reserves te verplaatsen. - volledige afzondering van de steunpunten in eerste lijn.

Eerste pogingen tot overschrijding: In de voormiddag, ter hoogte van I en II Bataljon: de Duitsers worden teruggeslagen.

De strijd bij het Eerste Echelon:

14.40 uur – 15 uur: - vorming van een bruggenhoofd op de scheidingslijn van I en II Bataljon.

15 uur – 16 uur: - uitbreiding van het oorspronkelijke bruggenhoofd. - mislukken van de tegenaanvallen.

16 uur: Overschrijdingen in het midden van 25 Linie, links en op de grens tussen 12 linie en 25 Linie.

16 uur – 18 uur: Opruimen van I en II Bataljon en opruimen van 25 Linie.

17 uur: -overschrijding bij 24^ste Linie

De strijd bij het tweede Echelon:

16 uur – 18 uur: - de vijand neemt contact met het 2de Echelon en omvleugelt zijn linkerflank (Hulste). - ten gevolge van onvoorziene ontwikkelingen verandert het tweede Echelon zijn oriëntatie.

20u30: - het linkergedeelte van 24ste Linie is doorbroken. - het rechtergedeelte van het tweede Echelon is ten westen voorbijgestoken.

De toestand stabiliseert zich bij het 12^de Linie.

- het Tweede Echelon (= III Bataljon) heeft een doorlopend front van ongeveer 2000 meter
- links: de resten (twee pelotons) van II Bataljon van het 2^de  grenswielrijders.

- achter: het I Bataljon van het 2^de grenswielrijders.

- verder: niets.

- geen verbinding meer met de divisie. 
 

Te Kuurne biedt het 12^de ,onder bevel van Kolonel Yvan Gerard, zeker dapper weerstand.

Om het tekort aan artillerie op te vangen, schieten de machinegeweren van de tweede lijn over de eerste heen. Zo rukt de tiende compagnie door middel van een tegenaanval, onder een op haar gerichte beschieting, tot vijfhonderd meter vooruit en slaan ze de vijand terug. Eens de nacht gevallen, zal een van haar pelotons door het gebrek aan munitie met de bajonet ten aanval trekken .

Aan de oever van de rivier (daar waar nu een herdenkingsmonument is opgericht), houdt soldaat Verhaeghe (en niet korporaal  Verhaeghe zoals hij in de volksmond is bekend en zoals het verkeerdelijk op zijn graf staat vermeld), met zijn mitrailleur lange tijd de aanvallers op afstand.  Hij is een Vlaming uit de streek ( Bissegem), die bij zijn Waalse vrienden is gebleven, wanneer tijdens de mobilisatie het derde bataljon, samengesteld uit Vlaamse soldaten, naar een andere eenheid overging. Men vind hem dood op zijn stuk. In de volksmond wordt hij als held beschouwt ,  maar doen al die andere jongens die te Kuurne sneuvelen niet evenzeer hun plicht?

De derde compagnie, (waarin  Koning Leopold als Prins heeft gedient), is volkomen omsingeld en verdedigt zich tot 19 uur, dit tot hun munitie volledig is opgebruikt.
Zij laten eenentwintig doden en talrijke gewonden achter op het slagveld. Dit zijn slechts enkele  van de talrijke voorbeelden van de plichtsbewustheid van de mannen van het 12^de Linie!

Het regiment wordt terecht op de dagorder van het leger geciteerd, evenals de derde groep van het derde artillerieregiment, die het steunde.

Ook de tegenstander  brengt hulde aan de moed van de onzen. In het historisch overzicht van de 14^de Duitse infanteriedivisie, kan men de ­volgende passage lezen:  "De aanval op een Belgische elitedivisie is hard en bloedig geweest. Het is  een zeer lastige strijd geworden onder het vuur van de machine- geweren en de artillerie en dit voor elke meter terrein. Nog voordat de Leie word bereikt heeft  het eerste peloton (van de tweede compagnie van het regiment Erdmannsdorff) reeds verliezen  geleden. Door een plotselinge aanval  tracht het nu om zich  meester te maken van de fabriek (de meelfabriek van Harelbeke). Hier en daar is valt er een kameraad gevallen, veel mensenlevens worden vernietigd. De fabriek ligt op een afstand van zestig a zeventig meter.­Het vijandelijk (Belgische) verdedigingsgeschut wordt steeds maar heviger. Als een van onze helmen te zien is, is hij het mikpunt van vijandelijke scherpschutters. De aanval schijnt te mislukken. De Belgen die de laffe terugtocht van de Britten met een buitengewone moed dekken, bieden een verwoede en steeds maar herhaalde weerstand

12^de  Linie

DE TERUGTOCHT: 

Het Regiment krijgt om 22.25 uur het bevel tot de terugtocht. De stelling wordt verlaten om 23.15 uur. De terugtocht, die niet door de vijand gestoord wordt, gaat over lngelmunster, Ardooie en Koolskamp.

DE VERLIEZEN:

Het Regiment is praktisch vernietigd. Verliezen bij benadering:

- 150 doden

- 500 gewonden

- 800 krijgsgevangenen.

Op 26 mei slaagt men erin opnieuw 20 gevechtstroepen (pelotons) te vormen.

Kolonel Gerard zal later schrijven: "De terugtocht gebeurde in perfecte orde. Het voorbijtrekken van de resten van mijn regiment blijft een van mijn meest ontroerende herinneringen. De fierheid zulke mannen in de strijd te hebben aangevoerd zal eeuwigdurend in onze harten blijven leven. Zij waren met tweeduizend in lijn. Honderd eenendertig werden gedood, meer dan vijfhonderd gewond".

15-02-2010, 10:59 geschreven door DP

Ardooienaar Jozef Lievens bij het 3^de Linie te Bissegem

Tijdens de 18-daagse Veldtocht is Jozef Lievens reserveluitenant bij het 3^de  Linie Regiment, II ^de Bataljon, 8^ste  Compagnieën mitrailleurs. Het 3^de  Linie behoort tot de 1^ste  Infanterie Divisie van generaal Coppens en uiteindelijk  tot het IV ^de Legerkorps van generaal Bogaerts. Samen met Gaston Van­dooren uit de Zuidmolenstraat in Roeselare maakt hij de aftocht van het 3^de Linie mee van het Albertkanaal tot aan de Leie. (G. Vandooren kan het verloop van de gebeurtenissen onderschrij­ven, zoals ze zijn opgetekend in het boek 'Kort­rijk tijdens de tweede wereldoorlog' van Jose Vanbossele).

De aftocht van uit de stellingen aan de Schelde start op 23 mei. Eens de aftocht voltooid strekt het Belgische front zich uit van de Braakman tot Me­nen. Het 3^de  Linie is achter de Leie in Bissegem vanaf de Zwingela­restraat tot aan Klein Vollander in Wevelgem opgesteld. Het regiment is al op 22 mei vanaf 17 uur in vier groepen uit Mariakerke bij Gent vertrokken. De eerste bussen komen om 19.45 uur toe aan de Drie Masten in Gullegem, het II^de Bataljon arri­veert rond middernacht aan de kerk van Bissegem. Om 21 uur geeft Kolonel Willems bevel de stellingen te bemannen.

In eerste echelon:

-het I^ste  Bataljon  van Majoor Versele vanaf Klein Vol­ander (Wevelgem) tot aan de voetweg Kruiskou­ter-Neerbeek.

-het II ^de Bataljon van Majoor Heinen, van zodra het ter plaatse zal zijn, vanaf de voetweg tot aan het St.-Janskerkhof

De 8. Compagnie mitrailleurs van Commandant Burke neemt stelling langs de Menensesteenweg van Bissegem dorp tot het kerkhof van Kortrijk.

Het verst naar Kortrijk toe liggen de twee secties van onderluitenant Verplaetse uit Waregem, in het midden recht tegenover het bos van het kas­teel van Marke de twee secties van luitenant Lievens en verderop de twee secties van luite­nant Dumon uit Merksem. De 23^ste  mei brengen de geallieerden en de Duitsers hun stellingen in orde.

Daar het nu moeilijker wordt om de chronologische orde van dag tot dag te volgen omdat bepaalde gevechten vier volle da­gen zullen duren, zullen we de frontsectoren apart behandelen.

Sector 1

24 mei

In de nacht van 23 op 24 mei trekt Lord Gort, zonder iemand daarvan op de hoogte te brengen, de Britse troepen rond Arras terug. Tengevolge kunnen in de vroege morgen van 24 mei de Duitsers oprukken in de richting van Béthune, St. Pol en St. Omer. De Britten beginnen ook met de ontruiming van hun basis in Le Havre. Het Franse leger begint eveneens tekenen van moedeloosheid te vertonen en de desertie wordt er bijzonder groot.

Wanneer men de verdeling van de Belgische strijdkrachten bekijkt dan heeft men de Indruk dat ze vooral opgesteld staan om de aanval van het 18^de Duitse Leger, aan het afleidingskanaal, op te vangen.Men denkt immers dat het front aan de Leie minder bedreigt wordt. Dat meent men omdat het Duitse 6^de Leger, ten zuiden van Rijsel (Fr) in de aanval is getrokken tegen het 1^ste Franse leger.Ze willen er de  “Saillant van

Valenciennes” (Fr) laten verdwijnen.

Naar het zuiden toe,vanaf Menen, is er  weinig verbinding met de Britse troepen. Door de geringe bezetting en door de inspringende hoek gevormd door de Leie en het front van het B.E.F. in de Franse schuilplaatsen aan de grens.

Om de verdediging naar het westen te verlengen stelt men de groepering Leroy samen. Generaal-majoor Leroy is de commandant van de infanterie van de 10^de I.D., het Grenswielrijders bataljon van Limburg, de wielrijdersgroepen van het 13^de en 16^de I.D., de compagnie antitank kanonnen 4,7 cm van de 10^de I.D. en de

tanks van het Cavaleriekorps. De compagnie antitank beschikt nog over zeven stukken op pantseraffuit T13, van het Cavaleriekorps zijn er nog drie van de acht Renault-tanks bestaande.  Van de bevelhebber van het IV ^de

Legerkorps moet Leroy zijn troepen in Roeselare groeperen.Daarna  moet hij de stelling Komen - Ieper naar het naar het zuidwesten gaan verdedigen, dit om er een eventuele aanval met pantsers  te kunnen opvangen. De Groep Leroy moet zich aan het oude kanaal Komen– Ieper opstellen tot aan Hollebeke en dan via Zillebeke vijver de verbinding verwezenlijken met Ieper . Daar ligt het Motorbataljon van de Ardense Jagers.

Nog altijd om de verbinding met het Britse leger te versterken, en om de rechtervleugel te verzekeren krijgt de 10^de I.D. het bevel zich te verplaatsen naar de streek van Beselare – Zonnebeke.

 
Het Duitse offensief tegen het Belgische front begint.Generaal von Bock de bevelhebber van de Duitse Legergroep B heeft besloten om aan te vallen inde regio Kortrijk, hij zet het XI ^de   en IV ^de Legerkorps in.
Daarmee wordt het 6^de Duitse Leger massaal ingezet.  De Duitse artillerie opent het vuur op de stellingen van
de 1^e en 3^e ID. De aanval wordt vooraf gegaan door een systematische artilleriebeschieting en door ononderbroken luchtaanvallen.

De 1^e ID heeft een breed front voor haar drie regimenten. Ieder regiment telt ongeveer 2.500 man. Het 24^ste Linie is in stelling te Kortrijk, het 3^e Linie te Bissegem en het 4^e Linie te Wevel­gem.

De 3^e ID ligt met drie sterk gereduceerde regimenten langs­heen de Leie. Het 1^ste Linie bevindt zich te Ooigem, het 25^ste te Bavikhove en het 12^e te Kuurne.

Na herhaalde luchtaanvallen gaan de vijf Duitse infanteriedi­visies in de sector van het IV^e LK tot de aanval over. Van noord naar zuid de 30^ste, de 19^e, de 14^e, de 18^e en de 31^ste ID.

In de sector van de Belgische 3^e ID worden alle Duitse oversteekpo­gingen, tot ongeveer 14u.30, afgeweerd.

Vanaf dat tijdstip begint er zich een bres of te tekenen die door de 19^e, 14^e  en 18^e Duitse Infanterie Divisies

word uitgebreid. Tegen 20 u.00 is deze bres al 8 km breed en 3 km diep en tegen de avond moet de zwaar belaagde en uitgeputte 3^e ID zich achter het kanaal Ooigem - Roese­lare terugtrekken.

In de sector van de 1^ste ID worden de stellingen ook de hele nacht en voormiddag voortdurend bestookt door de Duitse artillerie en de Luftwaffe. Ook hier wordt omstreeks 14u.30 de aanval door de 31^ste Duitse ID ingezet. Hier forceren ze de doorbraak te Bissegem tot aan het vliegveld van Wevel­gem. De bres is vier km breed en drie km diep. Maar omstreeks 18 uur slaagt het 1^ste Linie en het wielrijders­eskadron van de divisie erin om de bres af te grendelen. Het 3^e Linie is zo goed als uitge­schakeld. Het 4^e Linie trekt zich al vechtende terug. Ondanks dit alles blijft het 24^ste Linie, rond Kortrijk, heftige tegenstand bieden

Het Belgische oppercommando reageert prompt. De reserve­groep Leroy en de 10^e ID word niet naar de lijn Komen - leper verplaatst zoals voorzien, maar wordt ingezet in de meest be­dreigde sector bij St-Katarina en Heule. In de avond wordt het Motorbataljon (Ardense Jagers) vanuit leper naar Ledegem - Menen ge­stuurd.

De 10^e ID stelt zich op langs de lijn Lendelede, Rollegem-Kapelle en Ledegem en het 9^e Linie van de 6^e ID zal de linker frontlijn van de 10^e ID gaan verlengen. Zij zullen worden aangevoerd met camions van het G.Q.G. (Groot Hoofdkwartier). Aan het Mandelkanaal bezet de 9^e ID de noordelijke flank van de bres.

Tegen de avond is deze bres gedicht maar men moet de gehavende 3^e ID van de frontlijn weghalen terwijl de 1^ste ID met omsingeling word bedreigd

Het wordt nu duidelijk dat de Duitsers hun aanval zullen richten op leper. Door de inname van die stad  kunnen De Duitsers de Belgische troepen van de Britse scheiden. Daar het front tegenover het XVIII^e Duitse leger minder bedreigd blijkt te zijn, worden daar troepen weggehaald om de wankele Leie-stelling te versterken. Zo wordt ondermeer de 2^e Belgische Cavaleriedivisie (CD) ter versterking gestuurd.Ondertussen bouwen spoorwegtroepen, dwars over de bedreigde sector, een antitankversperring op de spoor­weg Roeselare - leper. Een 2000-tal beladen en niet-geëvacueerde goederenwagons, personenwagons en locomotieven worden aan elkaar vastgekoppeld. In deze muur van wagons zijn er openingen voor­zien aan de Meiboom en aan de Zilverberg te Roeselare, de Vierka­venhoek te Moorslede, het station van Passendale - Moorslede, de Zuidstraat en de Zonnebeeksesteenweg te Passendale. In Zonnebeke zijn de Langemarksesteenweg en de lepersesteen­weg volledig afgesloten en alleen aan de Frezenbergstraat is er een opening vrijgelaten van drie meter breed. In de vierhoek Roe­selare – Menen – Komen - leper zijn er geen  troepen aanwezig , noch de Belgen noch de Britten hebben nog iets noemenswaardig ter beschikking.

15-02-2010, 10:19 geschreven door DP

15-08-2008, 08:34 geschreven door DP

In Memoriam

Jef Schaumans, een 91 jarige oud-strijder uit Itterbeek is overleden.

Jef Schaumans vocht op 10 mei 1940 aan de Albertkanaal brug van Veltwezelt, vlakbij Eben – Emael. Hij vocht er als reserveofficier bij het 18^de linie Regiment. Tijden die gevechten werd  hij  zwaar gewond.

Over de Duitse aanval op zijn stelling en op het Fort van Eben-Emael heeft hij veel opzoekingwerk verricht en heeft er een aantal jaren geleden ook een  boek over geschreven.

Ik zelf te samen met enkele andere geïnteresseerden had  de eer en het genoegen hem,  verleden jaar in september 2007, te ontmoeten in Veltwezelt.  Daar vertelde hij ons zijn verhaal en leidde ons rond op de plaats waar hij vocht en gewond raakte, zie foto’s.

15-08-2008, 08:32 geschreven door DP