Aan de rechterkant kan je het Egidiuslied lezen van Jan Moritoen. Jan overleed te Brugge eind l416 of begin 1417 als lid van de gilde van de bontverwerkende lamwerkers. Hij was zelfs een bepaald moment schepen van de stad Brugge. In het Egidiuslied spreekt hij zijn overleden vriend en rivaal in de liefde lyrisch toe. Egidius en Jan Moritoen waren beiden verliefd op Mergriete. Na Egidius' dood trad zij in het klooster en liet de liefde van Jan Moritoen onbeantwoord.
P.S. Egidius was een gewaardeerd zanger en musicus. Egidius is het latijn voor Gillis.
Zoeken in blog
Mijn blog is gestart op 8/12/2005 en bestaat vandaag 7064 dagen!
Er is nu 1 bezoeker op dit blog. Record tot nu toe: 23
Zoeken met Google
Op de foto (1) zien we hoe Jan de tekens van een witchdoctor in Z.-Afrika intving. Op de 2de foto Jan en zijn vriend Norbert in Venetië
Bij bovenstaande foto: waar is de tijd ? Rustpauze tijdens de blok van 1959...Op de achtergrond het kerkje van " 't Vewt"...!
Bij de start van de tekst over het boek van Dirk Musschoot staat een foto van het dorp waar Jan woont, Nkodusweni...
April 2025
Zo,
Ma
Di
Wo
Do
Vr
Za
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Na de strijd door Pieter Nicolas Van Eyck
't Abrupt geratel zwijgt in 't duin Vreemd-stil is 't. Luwte en vogelzang; En 't kalm gedruis uit gindse tuin Van maaien, heel de middag lang.- De strijd beslecht, ligt alles neer. Maar toch, dit diepe hunkren weer:
Of 't hart,o, éénmaal voelen kon De milde, lieflijke zoen Van alle strijd in avondzon Door ceder-, roos- en berkengroen, En wolken, drijvend als een vlucht Van witte vogels door de lucht.
Loon door Hélène Swarth
Ik zong en zie! de beek gaf mij een dronk tot loning, De wijnstok, wijn, het koren, brood, Geen struik die mij geen bloem, geen bloem die mij geen honing, Geen boom die mij geen schaduw bood.
De zon gaf mij haar goud, de morgen haar juwelen En de avond, al zijn hemelrood. Maar wie mij had beloofd, zijn ziel met mij te delen, Gaf haar voor liefde en steen voor brood.
Jacqemijne Bolats werd te Leuven begraven in 1520 naast haar man en haar kind. Ze had bei met dezelfde liefde bemind, al haar dagen.
Ik heb haar zerksteen gevonden, op een regennoen, onder wat mos en veel gele blaren. Kinderen spelen er rond, en bij zomernacht paren geliefden hier hun bevenden mond.
Zij werd in Antwerpen geboren, - o mijn sterke stad, - wie voerde haar de Brabantse heuvelen over? Daar vond zij een man en won zij een kind, en de rust, onder mos en wat herfstig lover.
Want, toen God zag hoe volmaakt deze drie stonden in 't licht van rustig geluk, het jubelende kind,en dees vredige beiden, toen was hij als David, die wenend zijn zoon overwint. Hij kon deze kalme zielen niet scheiden en brak alle drie hun hulzen stuk.
Zie, zo lange tijd is aan elk mens gegeven, dat zijn woord rijpe tot lied voor Gods aangezicht. Hoe vaak het hernomen , geaarzeld, getracht, tot duidlijk en klaar klinke het rhytme dat door elk leven vleit; God luistert en wacht, de zanger verdwijnt, maar het zingen ruist uit in Gods wezenheid.
De morgenlucht is een bezoedeld kleed een bladzij met een ezelsoor een vlek
de stad een half ontverfde vrouw
maar schokkend steigert zij den hemel in als een blauw paard van Marc in 't luchtgareel
Berlijn
de zon is geel
Vader door Michel van der Plas
Vader, wat zou ik ervoor willen geven als je er af en toe nog eens kon zijn en een zondag kwam zitten in mijn leven bij mijn werk en mijn boeken en mijn wijn.
Soms zie ik mannen van vijfentachtig (je weet wel waar) met een gezicht vol zon en zin, en dan denk ik godallemachtig als ik hem zo nog eens meenemen kon.
Want op de een of de andere manier leeft ik toch ook nog steeds voor lou: louw ogen wil ik, met hun aandacht, pret en mededogen bij mijn geploeter, mijn huis en mijn hier: en ik zag ze zo graag en keer genieten van al wat ze vol tranen achterlieten
Gij wast aan mij gelijk de winde... door Karel van de Woestijne
Gij wast aan mij gelijk de winde die wentelt om een koren-aar; dra zal ik aan mijn wang bevinden de zomer streling van uw haar.
Dra zult gij 't glanzend voorhoofd beuren tot waar mijn slapen komm'rend staan: zo ziet men, wild, een winde geuren naast 't wegend rijpen van het graan.
o, 'k Ben geen sterke: moe-gedragen, verzwaart vaak de angst mijn levens-last; maar 't is mij waar 'k uw wasdom schrage, of blijde een échte steun me omwast
Zo reikt de liefde, o mijn beminde, verrijkt me uw liefde in vreze en vaar, - gelijk een geur'ge wentel-winde die sterkt en loont heur koren-aar.
Paradise Regained door Hendrik Marsman
De zon en de zee springen fonteinen bliksemend open: waaiers van vuur en zij; langs blauwe bergen van den morgen scheert de wind als een antilope voorbij
zwervende tussen fonteinen van licht en langs de stralende pleinen van 't water, voer ik een blonde vrouw aan mijn zij, die zorgeloos zingt langs het eeuwige water
een held're, verruk'lijke wijs:
'het schip van den wind ligt gereed voor de reis, de zon en de maan zijn sneeuwwitte rozen, de morgen en nacht twee blauwe matrozen - wij gaan terug naar 't Paradijs'
Ida Gerhardt (1905-1997)
De gestorvene door Ida Gerhardt
Zeven maal om de aarde gaan, als het zou moeten op handen en voeten; zeven maal, om die éne te groeten die daar lachend te wachten zou staan. Zeven maal om de aarde te gaan.
Zeven maal over de zeeën te gaan, schraal in de kleren, wat zou het mij deren, kon uit de dood ik die éne doen keren. Zeven maal over de zeeën te gaan -- zeven maal, om met zijn tweeën te staan.
De Zwerver door Jan van Nijlen
Ik ben vermoeid. Toch ben ik nog gestegen Tot op de heuveltop in het late licht, en voor mij kronkelen de duistere wegen Van 't avonddorp, dat daar verlaten ligt.
Is nu de wereld zoveel eeuwen ouder? Alles lijkt mij zo vreemd en toch bekend. Ik mis alleen een vriendelijken schouder, Een lichaam, dat mijn lust voelt en herkent.
Ik ben alleen voor gans mijn verder leven, Er is niets meer dat me aan deze aarde bindt. En toch, ik voel mijn hart onstuimig beven: Dààr staat een boom, dààr speelde ik als kind.
Jan van Nijlen (1908-1975)
De klok ( zie boven rechts) tikt gestaag verder...Mijn teller staat reeds op 72...!
Om alle teksten op het BLOG te lezen klik je onderaan de laatste tekst op de naar links gerichte pijl...
De Axa-man met twee gezichten en dit na meer dan 50 jaar, toen hadden we de Krüger-man...! Wat goed is blijft dus goed...
Haiku
De zon brandde fel
op het wit berijmde gras.
Ver is de lente... (WVO)
Er is nu 1 bezoeker op dit blog. Record tot nu toe: 23
Dropbox
Druk op onderstaande knop om je bestand naar mij te verzenden.
Vanaf maandag 30 juli gaat de tekst van "De Tocht terug" vanaf hier verder . Het eerste deel vind je terug bij het stuk van 5 juli 2007 Zijn biergemoed liep vol en... - We richten een kerngroep op in de cluib. Ik ben de leider. Géén mens, laat staan een student had er ooit aan getwijfeld. De kernleden gingen samen eten, kaarspelen, rollen. Kortom alles. Wie een beetje kloten aan zijn lijf had moest erbij horen. Maar makkelijk was het niet, want Giel koos de leden van zijn kerngroep tussen de zonen van rijke ouders, er moet een zeker evenwicht in het leven zijn, nietwaar. - Dag, Giel, zei ik aarzelend. - Ga je mee naar de Lion?, vroeg giel me nu strak aankijkend. - Godverdomme, de Lion, dacht ik, het duur studentenrestaurant. Ik liet mijn rechterhand in een refleks in mijn broekzak glijden en telde drie vijffrank stukken...en wist een bankje van vijftig in mijn portefeuille. - Kom, zei Giel, we moeten eens praten en Spic zal wel betalen of anders zwier ik hem met de ballen op straat. Dat was voor mij uiteraard der zaak een hele geruststelling...en dat Giel met mij wou praten... De eetzaal van het sjieke eethuis was niet zo vol, maar bij het raam zaten Spic en Span, de Frans wauwelende kustbewoners, Vlamske karbonnaad, kotverdom, te proeven. - Kom zei Giel en hij schoof reeds aan tafel. - Wiem, koorden de twee zoals het tweelingen paste. - Wim wordt lid van Stalag-17, viel Giel met de deur in huis en daarom betalen jullie ons een welkomsmaal of..; - Natuurlijk, antwoordden ze alweer in koor en ze riepen al de jobstudent. Giel grijnsde terwijl hij bestelde: soep, kip, kroketten en een moorkop als toetje en vergeet het gals bier niet. Voor Wim hetzelfde. Ik dacht aan de smoelen van Spic en Span te zien dat ze hun budget aan het narekenenwaren. mijn vijfenzestig frank bleef onaangeroerd...Toch leuk Stalag-17. - Allo, allo, schalde een radiowagen door de straat. Het KHVB, het SK en het FK roepen alle studenten op aan de betoging tegen de brutale inval van het communistisch monster de USSR in Hongarije deel te nemen. - We gaan, zei Giel en hij veegde de mond schoon met de ruf van zijn rechterhand , want die communistische zwijnen denken dat ze alles mogen. - Iek moet naar de semienarrie, probeerde Span. - Zot, replikeerde Giel, niks te semainariën. We gaan. De gratis bussen stonden in lange rijen op het Ladeuzeplein. - Wie zou dat allemaal betalen? De verbonndswachters met open schillerkraag en donkerrode studentenpet op zorgden voor de orde en deelden knuppels uit. Ik herkende Gewijde Klauw tussen de wachters. Ik kende hem uit de stad, waarin ik tijdens het weekend nogal eens vertoefde...Gewijde was een brave jongen. Nou wat is braaf. Eigenlijk is brave geen gave, want ze slaan brave waakhonden dood. Gewijde zou heel waarschijnlijk zijn leven voor Vlaanderen hebben gegeven, want hij hield zo van zijn land, maar vooral van zijn bewoners en als het enigszins kon vooral van de vrouwelijke inwonders. Hij probeerde hen vooral Vlaamsbewust te krijgen en geen beter plaats om aan zedenpreken te doen is het bed...Hoe Verschaeve en die andere grote koppen daarover dachten weet ik niet, maar Gewijde meende het goed. Zei ie. Giel nam een stevige knuppel en sleog beenhard met de vlakke hand op Gewijdes rug en vroeg: - Hoe gaat het met de Vlaamse maagden? In Brussel spande het van het volk. - Kotverdom, zei Span, we kaan naar de cienema. - Zot, viel Giel in herhaling. We betogen. We liepen in dichte drommen - Eduard Poppe moet gedroomd hebben: " In dichte drommen gaan wij, heer...- door de voornaamste Brusselse straten. Giel maneuvreerde zich brutaal tot vlak achter de reportagewagen van het NIR . Hubert Vandevijvere, nochtans een notoire socialist, reporter-17, zuipschuit en sportverslaggever, stond van op het dak van de wagen de betoging te dirigeren Met groteske armbewegingen probeerde hij de kreet Hon-ga-rij-e vrij...! te accentueren. Bij elke neerwaartse vuistbeweging Hon ( vuist naar beneden)-ga ( vuist) ...sloeg Giel met zijn knuppel een fikse deuk in een koetswerk van een geparkeerde wagen, want de godverdomse communistische zwijnen... Stiepelzat zijn we dezelfde avond - alhoewel, nacht? - de Fleur binnengedoken. Het Westen kon alweer voor een tijd gerust zijn en misschien zorgde Gewijde wel voor een Vlaamse afstammeling, doch in Brussel weet je echter nooit...!
Ik werd wakker van een enorme pijn in mijn lenden.Of het nu de harde bank was die mijn rug in één pijnlijke plek tijdens de nachtelijke rust veranderd had of het de felle druk van de urine mijn nieren teisterde? Ik wist het niet. Ik bleef toch maar eventjes liggen op de scherpe bank van het wachtlokaaltje op het perron-13. Ik was gisterenavond na mijn uitdrijving door de Stalag-17 compaan van weleer langs het taluud achteraan het station door de heg ongezein op het laatste perron geraakt. De bank bood uitkomst, maar niettegenstaande ik met een lege maag ingeslapen was, had ik akelig gedroomd.
Het was vrijdagavond en ik had enorm de pest in. Tot hetallerlaatste uur had ik weer metaforen en andere hyperbolen staan verkalren, terwijl bepaalde collega's reeds van na de middag op hun luie reet in de zon lagen. De dinsdagmiddag moesten hun Kortrijkse wijven winkelen, des donderdags huppelden ze op de tenniscourt en de vrijdag was de dag van het vleesderven en de inspanningen moesten dus gedoceerd. De heloten, al vindt Geo Van Deksele het beeld stereotiep, omdat hij zelf een geront is (?), mochten elke middag sappelen, overigens zaten ze anders toch hun tijd maar te verbrassen in duistere taveernes. We raakten aardig op dreef. De rondjes volgden mekaar in een snel tempo op...en de gemoederen weerbarstig en de stemmen ruw en rauw. De CVP moest worden afgeschaft , de technisch ingenieurs gecastreerd en alle inspecteurs gevierendeeld en straks zouden we de roman van ons levenschrijven over het onrecht, het onbegrip en de te lage salarissen. Eindelijk was ik naar huis gesukkeld met mijn Tieltia. Het door niemand gekende, maar toch niet te ervaren fietsmerk. Ooit had Serard Dalle de fiets in betere dorpsdagen voor mij in elkaar geflanst. Toen ik de voordeur van de flat openduwde begonBetty te zapzeveren dat het geen naam meer had. - Godverdomme, dacht ik, de hele week travakken en dan...Ik slaog in een niet te verklaren refleks en Betty viel tegen de dressoir.
HOOFDSTUK 2: ALWEER GEEN SCHOOL VANDAAG...!
Mijn besluit stond vast. Ik ko,n niet blijven rondzeulen in de stad en zelfs de akelige droom van die nacht op de stationsbank kon er veel aan veranderen, alhoewel, maar toch. Ik zou de school gaan bezoeken, want er moest brood op de plank komen. - Op de plank, dacht ik en ik had niet eens een dak boven het hoofd. Ik ging rechtop zitten, plaatste het valiesje - de critici zullen het belang van het valiesje wel een verklaring geven - op de grond en ging even mijn geld tellen. Ik had nog negenduizend zeshonderd en vijf frank over. - Hoeveel zou een spoorkaartje nu kosten? Jongens, ik was alweer bezzig met luidop praten. Ik liep de trappen van het perron af en zag plots weer de facie van de gevanhenisdirecteur voor me. - Misschien schrijf ik wel een boek over de gevangenis. Ik schudde het hoofd. Eerst de school bezoeken, want volgens de Horecaffer moesten ze me weer aanvaarden.
Ik zat die morgen rustig op de toiletpot te drukken ( schijten is zo'n triviaal woord en dat past niet zo goed in de katholieke zuil...en bij verkoop, zal Loerie Lesijgh wel denken), toen de Horecaffer zingend en klingend de cel met het ochtendbrood binnenkwam. - Oh , excuseer, zei de Horecaffer tussen twee scheten door. - Kom d'er in, zei ik terwijl ik betrekkelijk deskundig met het harde toiletpapier uit de gevangeniswinkel mijn aars schoonveegde. Ik spoelde door en besefte plots dat ik in die gevangenistijd toch heelwat comfort bijgekregen had. - Ik was nog eventjes de handen, lichtte ik de bewaarder in een liep naar het fonteintje. Vuile handen daar had ik een ontzeggelijke hekel aan. Ik wag nog als ik eraan denk hoe de GrotenVanOostveld - een neef van mijn vader overigens - bijna nooit de handen waste. Uren hadden we in de kleverige grond -het was dit jaar een druilerige herfst - geklauwd en plots klepte het etenklokje. Het was nog één van de weinige boerderijen die op de nok van het woonhuis zo'n dakkapelletje met klokje erin staan hadden. Toon en ik renden als gekken naar huis om het eerst bij de pomp te zijn, want die droge aarde aan de handen en onder de vingernagels werkte erg irriterend. De Groten haalde minachtend de schouders op en zei: - Godverdomme wat een tijdverlies. Nooit zullen ze een angels hebben om hun gat te krabben. Nooit heb ik het verband tussen beiden, handenwassen en rijk worden, begrepen, maar de Groten was van een aparte soort. Weer waren we aardappelen aan het rapen...Een lange rij wijven en venten op de knieën en wil je maar scharrelen in de grond. Er werd wat afverteld in de rijen en Cyriel Buysse kon het weten, maar we moeten ons alweer inhouden, want iedereen weet dat over van dattém veel gesproken wordt ( nog méér gedaan...-, schrijf er echter niks over...De goegemeente wordt niet zo graag met de neus in de eigen feces geduwd. - Ik moet schijten, zei de Groten en hij liep de rij uit en ging in het rapenveld ernaast een hoop deponeren wat Toon de volgende woorden deed spreken: -Daar trek ik van de winter geen loof. De Groten zei niks meer, liet nog eene xtra scheet en nam met zijn schijthanden zijn plaats in de rij weer in...en straks was het eten...! - Stel nu even, Wim, dat je plots vrij komt wat zou je dan beginnen?, vroeg de Horecaffer. Ik wou zeggen dat het hem geen barst aanging, maar ik had geleerd mij een beetje te bedwingen, daar gevangenisbewaarder Beirens, alias de Horecaffer, te goed voor mij was, dus moest ik hem niet afblaffen. Ik wist langzamerhand ook wel dat achter die zo genaamde onschuldige vraag iets meer stak...dat hij van meer wist. - Ik weet het niet. Weet jij niks? - Ze moeten je terugpakken... Ik moest toch eventjes nadenken, want zoals steeds sprak hij misschien wel niet in parabels, maar toch ook niet glashelder. - Mij terugpakken? - Ja, de school. - Oh...( verbazing). Hoe weet jij het? - Het stond gister in de krant. Daan Snoec heeft het aan de joernalist gezegd. De gedefkteerde leraars moeten terug aangenomen worden... Ik lachte al lang niet meer. De och zo brave en goeie lobbes gevangenisbewaarder Beirens had weer problemen met de moeilijke woorden die politici steevast uitkraamden. Een mengeling van gereaffekteerden en gedetineerden is vlug gebeurd. - Zou ik niet beter een tweede boek schrijven? - Een tweede boek? - Het klinkt niet al te enthoesiast. Ik was ondertussen aan het tafeltje gaan zitten waar ik ooit - ik dacht bijna in tempore non suspecto, maar dat zou grog klinken...- Het zwarte Schaap geschreven had en begon langzaam het kleffe morgenbrood te kauwen.Routine. - Zou je niet eerder...?, twijfelde de Horecaffer . - Zou ik niet eerder wat? - Afwachten wat er met je eerste boek gebeurt?; flapte hij er uit en je kon zien dat hij gelukkig was dat ie het eindelijk gezegd had. Ik wist niet wat ik moest antwoorden. Het kon me godverdomme niet schelen wat ze met de tekst gingen aanvangen. Alleen de voldoening van er alles eens uitgespoten te hebben en de schijnheiligheid van die zo gevreesde zuil eens duidelijk te kakken hebben gezet. - Gisteren werd je eerste werk aan de pers voorgesteld, zei de Horecaffer.
Dedju, ik was het glad vergeten. De rechter van instructie had er op aangedrongen dat ik op de voorstelling aanwezig zou zijn...en was zelfs van plan geweest een extra-verlofbrief op te stellen om als gevangene aanwezig te kunnen zijn, want tenslotte was ik toch geen wielrenner laat staan een Vlaamse zanger, maar ik had geweigerd met een klein lichtje in mijn achterhoofd om op de laatste dag te zeggen : - Ik kom toch al is het om van jullie gezanik af te zijn. De rechter van instructie bleek me al een beetje te kennen, want hij had zijn vraag geen enkele keer herhaald zodat ik niet steeds weer opnieuw kon weigeren en zeker niet op het allerlaatste moment kon toehappen met alle gevolgen van papierrommel vandien... - Was er nog een beetje volk,? probeerde ik zo onverschillig mogelijk om toch geen nieuwsgierigheid te verraden. - Lorie had voor alles gezorgd, de natjes en de droogjes. Ik zweeg, want ik wist nu dat het geen succes geweest was, want de Horecaffer zou anders mijn vraag niet ontweken hebben. Ik had de boterhammen op en dronk nu langzaam de kouwe gevangeniskoffie op. Bewaarder Beirens begon op zijn hakken heen en weer te draaien. Hij wou dus nog eventjes op het onderwerp verder doordrammen. Ik moest hem dus nogeen kans geven. - Zou je me weer geen riem papier kunnen bezorgen? - Papier, papier...Om je gat af te vegen zeker... - Ik schrok me te barsten. De Horecaffer die de triviale toer op gaat - Waarom zou je nog schrijven. Ik zei het toch dat het gisteren niets was. Ja, een paar profiterende krantenjongens, maar de resultaten van hun zuip- en vreetpartij waren de volgende dag in de kranten ook niet om over naar huis te schrijven...Zelfs de politici hadden het laten afweten, nochtans dat soort volk is niet vies van een beetje reclame en om op een persfoto te raken willen ze zelfs naast een crimineel staan. - Crimineel, geloof ik?, bedankt! Hij had de vorm te pakken, de Horecaffer, want hij liet zich door mijn tussenkomst niet uit zijn lood slaan. - Nochtans de toespraak van Roeland Deschreyn mocht er wezen, maar je hebt de hele, zeer belangrijke zuil tegen jou in hetharnas gejaagd, want de Schepen voor Cultuur, ene Mevrouw Verpaalse-Heiningsik, schitterde door haar afwezigheid, maar ze was wel op een pensenkermis van de KAV aanwezig. - Kom, nou, hoe konden ze voor de vernissage de inhoud van het boek kennen? Daarbij de KAV is dat groter dan een konijn? De Horecaffer twijfelde even met zijn antwoord en het was juist voldoende om eventjes de contacten van mijn hersenen scherp te stellen en...zou de rechter van instructie geklikt hebben? Eigenlijk zijn het allemaal vogels van enerlei veren en hij zal 'ze' wel geïnformeerd hebben. Het was wel spijtig dat 'ze' zo verstandig zijn geworden. Vroeger hadden ze dadelijk het druksel verboden en dat was nog eens reclame, maar nu negeerden ze het. - Waarom zoi ik je nog een riem papier bezorgen? Als je het mij vraagt , zou je beter naar je oude school terugkeren, want de minister zegt het zelf en hij kan het toch weten... Ik wou vragen of het wel heel zeker was dat de minister het wist, maar ik moest hem niet op zijn paard jagen, want hij verdiende het niet en zo was het morgengesprek van die dag afgelopen. De Horecaffer schuifelde naar buiten.
De eerste pendelaars kwamen reeds het perron op toen ik de trappen afliep om in de stationshal een spoorkaartje te kopen. Het krantenkioskje op het einde van de gang was reeds open , maar de verkoper stond er alleen op zichzelf kwaad te zijn. - Het Nieuwsblad a.u.b.? De krantenman, hij was niet groot met een eindelijk bleek pokdalig gelaat en zwart sluikhaar, zei niks en wees met een schokkende hoofdbeweging en vooruit priemende kin naar een stapel Nieuwsbladen. Ik nam er één en lei een koperen muntstukje van twintig frank op op de toonbank en dacht: - Nog negenduizend zeshonderd en tachtig frank. De Pokdalige zei niks en wachtte en hoewel mijn hersenen mij als het ware aanspoorden om door te lopen, keek ik hem eventjes in de ogen, voelde me volkomen hulpeloos en stelde toen vast dat ik het valiesje op het perron vergeten was. Koude rillingen liepenlangs mijn rug en toch bracht ik de moed op - ik voelde waarom de Pokdalige wachtte - om een tweede twintigfrankstuk aan te reiken. Het wisselgeld kon me niet schelen en rennend laveerde ik tussern de vroege arbeiders naar het perron terug. Het stond er nog en ik lachte schril en hikkend van blijschap dat het er nog stond, maar geen van de arbeiders die op de harde perronbanken verdiept in het Wreedste Nieuws op de eerste trein wachtten, keek op. Naast het krantenkioskje was het toilet dat wist ik nog en daarnaast de toegangsdeur naar het buro van de spoorwegpolitie . Vreemd, vroeger was politie een normaal woord, maar nu rilde ik telkens als ik het hoorde. Waarom? Ik liet het water van het fonteintje eerst over mijn polsen stromen en ving daarna water op in het kuiltje van beide samengevouwen handen en proestte er mijn gezicht in. Ik droogde het gezicht en de handen met mijn bog steeds vettige zakdoek af en ruifelde met de vingers door het haar. Ik begon juist met de natte rechterwijsvinger over mijn voorste tanden te wrijven, toen ik achter mij een scherpe stem hoorde: - Je privé-badkamer, misschien? Ik draaide me om en keek in het bloedrode met blauwe adertjes doorlopen gezicht van een forse dragonder. Ze had een witte schort aan, die spande rond haar lichaam en waardoor je de vetkwabben op de heupen zag persen. Het haar was in een hoge, lakstijve toren opgetorst. - Excuseer, zei ik en scharrelde reeds in de zakken om een muntstukje te vinden en alhoewel ik nog geen vierentwintig uren op vrije voeten liep, had ik reeds begrepen: geld...geld...geld... of je wordt afgesnauwd. Ik lei twintig frank in haar bevende hand en draaide me vlug om, mijn valiesje en krant meegrabbelende, want ze verspreidde een afgrijselijke alcohollucht. In mijn haast om weg tekomen, botste ik tegen een spoorwegagent op die juist het buro wou binnengaan. - En...? Van een haas gepopt? Zijn ogen keken heel onvriendelijk. - Nee, ik moet nog een spoorkaartje kopen en ik zou nog de trein naar Terstreep willen halen. Hij haalde zijn schouders op en liep richting uitgang en ik rende naar de loketten. De geur van vers gebakken croissants prikkelde mijn neus, mijn speeksleklieren begonnen te werken en in mijn hoofd duizelde een ijle leegte. - Terstreep, enkele reis a.u.b. De loketbediende tikte een aantal gegevens in en terwijl hij op het kaartje wachtten, geeuwde hij en probeerde te zeggen: - Honderd vijf . Het geld smelt als sneeuw voor de zon en ik moet straks nog mijn ontbijt kopen, want de duizeligheid in mijn hoofd bleef aanhouden.
De trein naar Terstreep zuchtte juist het station uit toen ik op het perron aangerend kwam. Een stationsbediende - of hoe heet zoiets?..., - met een bisschopkleurige pet op zei smalend: -Binnen de twintig minuten is er alweer een trein naar Terstreep. Beetje vroeger opstaan in 't vervolg. Nog zo'n moeial en ik sliste tussen de tanden: - Ik sta op als 't mij zint. Ik grijsnde, want indien het bisschopskepietje geweten had waar ik geslapen had, dan was het echt gaan donderen. Ik voelde me opgelucht, want langzaam kwam blijkbaar de ouwe vechtjas weer in mij boven. Ik kan me toch niet voortdurende op mijn kop laten schijten ( excuseer , Loerie) en zeker niet door een omhooggevallen treinjongen . Niettegenstaande de opluchting bleef de honger wel knagen. ...Drie croissants en een pakje sigaretten: honderd zesenzeventig frank. . Alweer de sneeuw...!! Ik wachtte op de trein en las ondertussen de krant. Ik voelde me hoe langer hoe meer een vreemde worden. In de bajes had de Horecaffer regelmatig een krant binnengesmokkeld. Waarom deed ie het eigenlijk? We mochten wel geregeld kranten in de gevangeniswinkel kopen, maar ik wou ook wel eens degelijke kost. Vrij Nederland, Humo...de Morgen! Daar precies zorgde gevangenisbewaarder Beirens voor. Op een avond in de herfst, want de duisternis was al tussen de tralies van het hoge venstertje doorgesijpeld en het lampje brandde nog niet. De deur kriepte open en: - Nog een beetje lectuur voor vanavond, hikte hij en hij wierp een - voor zover ik het in de duisternis kon zien - kleurrijke krant op tafel. Weg was hij en ik hoorde hem lachten op de gang. Ik wou opstaan om het gebrachte krantje op te nemen, toen het lampje aanfloepte en na al die tijd schrok ik telkenmale weer. - Godverdomme, Zondagnieuws! De Kaloten op de gewaagde toer; Pecunia non olet! Wendy van Wanten vereeuwigt haar handdruksel8 Stel dat een historicus in het jaar 3991 zijn eindwerk omtrent de handdruk van Super Tiet Wendy moet maken. Wat zou hij daaruit allemaal kunnen afleiden? Een intelligente vrouw? Sheryl Lee - wie is dat godverdomme? ( excuseer en geloofd zij Jezus Christus...) - is een kluwen van wanhoop en zenuwen. Je zou het niet weten.. Ik ging even pissen. Vervolg. Het droomhuwelijk van koning Harald en koningin Sonja vertoont barsten. Harald, deVerschrikkelijke... Dat komt ervan. Paus Johannes, Donaats lichtende voorbeeld. Is de kerk nu plost voor homosexuele relaties ? Vraag het aan Vera? Mijn man is (te) groot geschapen? Wat moeten we doen? Grote condooms kopen en telefoneren naar Walter Capiau, want hij is ook nog pater geweest . Lieve Vera, ik ben twaalf en stapelverliefd op een leuke jongen van negentien. Hij wil intiem worden. Zou ik het toelaten? Natuurlijk niet, want wat moet Bart Kaëll of Koentje-met-de-haviksneus ervan denken. Als je er toch niet om maalt en het toch gaat doen...nooit de zondagmiddag tijdens de vergadering van de Chiro! De Horecaffer bracht dus hetdegelijke werk en daarom was hij de morgen na het Zondagsnieuws zo vrolijk, want dat was zijn manier om wraak te nemen. Het weze hem gegund. Hoewel de kranten uit de gevangeniswinkel ( Hert Volk, de Gazet van Antwerpen en zelfs het Laatste Nieuws) en de smokkelwaar van de Horecaffer mijn leeshonger min of meer stilden, toch voelde ik me hoe langer hoe meer vervreemden van wat er in de samenleving gebeurde. De hoofdpersonages van het wereldnieuws waren schimmen voor mij. Ze dansten op de muur voor mij als de figuren die Plato, de Alwijzer, op de zilte wand van de rotswand toverde. In de nor kon ik maar naar één kant kijken en Ronnie Reagan , de onbetrouwbare, want zelfs zijn kanker kreeg ie aan de buitenkant en Margret Tatcher met het stalen maagdenvlies werden op het scherm van mijn herinnering geprojecteerd, maar ik hield ze niet voor reëel. Het werden hoe langer hoe meer schaduwen, maar ik zie geen werkelijke dingen, slechts mensen ( nou...) die me steeds met -En...? aanblaffen. Zal ik ook weer het zuiver verstandelijke inzicht verwerven? Het valiesje stond veilig naast me op de bank, ik at een croisant en las de krant. Weer schimmen op de muur...De textielfabrikanten willen voor de watervervuiling niet betalen. Banken vragen geld als je hen geld geeft. Godverdomme, geld. Alweer sneeuw...Nog negenduizend driehonderd negenenvijftig. Hé, Daantje Snoec zal de studiebeurzen eens aanpakken. Leve de rechtvaardigheid! Niet lachen a.u.b. Via de luidsprekers werd de trein naar Terstreep aangekondigd. De massa kwam in beweging. Drummen. Duwen. Daar gaan ze dan staan waar ze vermoeden dat er precies voor hun neus een deur zal openklappen, maar volgens de wet van Murphy...Daarom las ik nog een beetje verder en hield de strips in reserve. Vroeger las ik altijd eerst de beeldverhalen, maar in de gevangenis had ik een programma ( wat geleerd...) ontwikkeld om de dag door te komen. Eén van de aspecten was het steeds uitstellen vat wat je graag deed. Het lukte soms. Op de pagina voor de strips - ik wachtte dus - stond een kleurfoto van een jonge man. Spijtig voor hem, maar hij had een afschuwelijk groter neus. De leadsinger van de jolige, Vlaamse groep Heildrong. Godverdomme, hoe komenze d'er op? , maar de trein reed het station binnen en vlak voor mij opende zich een deur en ik moest me wel haasten bij het instappen om niet door de meute, die een eind verder had postgevat, overspoeld te worden. Hop naar zee!
Het licht priemde met fijne pijltjes tussen de gordijnen van het mansardevenstertje van mijn slaapkamer, toen moeder me wekte. - Opstaan, Wim. Ik kroop op mijn knieën nar het voeteinde van mijn bed, want het stond onder het venster geprangd en nadat ik de gordijnen en de vitrage opzij geschoven had, keek ik naar buiten. De lucht was leigrijs en boven de Kleitse bossen vormde zich een inktzwarte ballon. Voor de ballon vloog een klad duiven, vermoedelijk vaders, want op de nok van de stalling sleepstaartte een felle doffer en dus vader had de duiven reeds uitgelaten. Ik stapte in de kleren. Een wit hemd, groene veloeren broek en witte sportkousen. Moeder had ze de avond voordien klaar gelegd, want: - Je moet er netjes bij lopen voor de eerste keer dat je naar zee reist. Ik stapte de trap langs naar benedern en kwam in de keuken, waar moeder grote eierstruiven aan het bakken was en broer Jo zat aan tafel te eten. - Kon je niet uit je bedje?, vroeg Jo nogal smalend. Ik negeerde hem straal wel wetend dat het hem raznd kon amken, maar hij beet tot over de oren in een boterham met appeljam, dus hij zou rustig blijven. Overigens kon Jo een enorme klier zijn. Een betweter. Hij keek neer vooral op mij, maar op alle dorpsjongens , want hij studeerde latijn. - De paster, zei Toon, maar Jootje reageerde niet, want een pan slaag zag hij niet zo direct zitten. Ik ging naast moeder bij de langebuis kachel staan en vroeg: - Gaat 't regenen? - Vader luisterde naar Hilversum en toen heeft hij de duiven uitgelaten!, antwoordde moeder. - 't Zit zwart boven de Klijten. - Kom eet nu maar, regenen of niet, vader is het geschikt om naar zee te trekken en dus zal het niet meer veranderen. We gingen. Per fiets naar Sintelbeek. Vader op zijn nieuwe Alcyon. Het was zijn eersrte grote prijs, die hij met de reisduiven verdiende, na de oorlog. Een spikspliner nieuwe Alcyon. Vader was die zondagmiddag iets later dan gewoonlijk. Zijn ogen glinsterden en zijn koontjes blonken rood als opgeblonken met een wollen doek. - Waar zit dat zo lang?, vroeg moeder steeds. Vader duwde de deur van het braskot open en ik wist het, maar daar ging moeder: - Moest het zo lang duren?...en de mensen in de winkel? Ik vond het godverdomme gemeen. Ze kon de winkel makkelijk alleen aan, maar ja, het leven is lijden en plezier is uit de boze, alhoewel niet voor de pastoor, want het is ook maar een mens. Vader negeerde het gehakketak en lispelde: - De eerste prijs en waarschijnlijk de eerste aangeduide serie. - Bah, de eerste prijs. Alweer een koekebrrod zeker. - Neen, een Alcyon, antwoordde vader. Moeder was even ( het gebeurde bijna nooit) uit haar lood geslagen, want ze wist ( natuurlijk) niet wat of wie een Alcyon was, maar ik wist het. Briek Schotte, dé Vlaamse wielrenner en favoriet van vader, reed voor het merk Alcyo. Er hing een foto van Briek met duidelijk zichtbaar op de trui A L C Y O N aan de deur van avders duivenhok. Je moet niet vragen hoe vader zich voelde. Je wint een fiets, neen je wint een Alcyon! - Wat het ook is, moet je daarom zo lang wegblijven?, was moeder uit haar zwijgpauze wakker geschrokken. Ik keek automatisch op de pendule en het was halfeenn, daarom vroeg ik een beetje giftig: - Wanneer eten we? Wang. Een oorveeg en ik had ze eigenlijk wel verwacht. - Hoe kan het eten op tijd klaar zijn. Ik sta d'er altijd alleen voor en moeder begon te huilen. Toen wist ik het wel en vader ook en we liepen het huis uit. Ik fietste veilig achter vader op mijn twijfelaartje en Jo sloot de rij op moeders fiets. We arriveerden in Sintelbeek zonder een drop regen en het kon dus nog best meevallen. De fietsen werden bij een ouwe vriend van vader gestald en daar begon het alweer en ik heb er een godverdommse hekel aan: - Is dat nou Wimpje? Wat is al groot,zeg! - Dag, Jo. Wat een verstandige kerel zeg. Wat lopen er toch sbnuggere kerels op de aardkloot. Ze zien met één oogopslag wie al of niet intelligent is. Allemaal pastoors? Voor alle zekerheid moesten we van vader nog een pisboodschapje maken en toen hopsakee naar de stadstram-1. Het was voor mij een belevenis. Met mijn kindersnoetje teegn het raam bewonderde ik de Middeleeuwse stad. De imposante Gentpoort. Zou Jan Breydel nog tegen de muren gezeikt hebben?, want toen waren er toch nog geen openbare toiletten, alhoewel Vespasianus daar in de eerste eeuw andere ideeën op nahield. De tram naar Wissel-aan-Zee stond ons op te wachten en we waren net ingestapt of het begon te regenen en het bleef regenen...de hele dag. De tram reed door het natte polderland met zijn wolken in alle grijsschakeringen. De koeien drumden samen onder de doorregende wilgen en ze keerden hun gat naar de wind. Geen reiger, ekster noch vlaamse gaai ontging mijn oog. Het gras was oneindig groen. De tram stopte op een plein te Wissel dicht bij de zee, maar het regende onverdroten voort. Vader besloot om de regenbui te weerstaan eerst onze boterhammen op te eten en dan zouden we wel zien. Het werd een oneindig lange regenbui, want meer dan de helft van de dag bleef het water met bakken uit de hemel vallen, maar het plein was ontzettend druk. Soldaten liepen op en af. Ze torsten kitbags en stenguns. Twee hospiks zeulden met een brancard door de regen. Vrachtwagens met grote witte sterren op reden het plein op en halftracks en motorcarriers en soldaten op vouwfietsen. Het was 1945 en we bleven limonade drinken. Een uurtje voor de laatste tram uit Wissel vertrok scheurde de hemel open en een splinternieuwe zon scheen oranje over het plein en de soldaten bleven torsen, de hospiks zeulen en de vrachtwagesn, halftacks, motorcarriers en vouwfietsen rijden. Op het strand werd ik stil en de steeds maar aanrollende golven grepen zich vast in mijn geheugen en nooit kon ik het nog vergeten, maar ik vind geen beeld om het min of meer passend te omschrijven. Voor de rest weet ik het niet meer, maar des anderendaags was het stralend weer en kon vader beginnen met het maaien met de zicht van de rogge op het perceel grond achter de kerk. Ik was godverdomme nog maar gatje boven de aarde en mocht achter vader aan klooien om alles in garven te binden Broer Jo was naar een bezinningsdag van de KSA te Zuidveld.
De trein bleef nog een lange tijd in het station staan wachten vooraleer te vertrekken . Ik scheurde het pakje sigaretten open en veilig in het hoekje van de warme coupé ging ik verder lezen in de krant. Nog niet de strips, alweer het oude trucje van in de doos. Waar was ik gebleven? Hier, bij de grote kleurfoto van die Vlaamse zanger. Jongens wat had die een kegge! Zeker van Terneuzen? Hij beklaagde zich er over dat hij in dienst wass, vooral daar de officieren zo dom waren, want de zanger zelf had een opleiding voor kapper genoten. Zo zie je maar, bovendien schreef ie zijn teksten zelf al wist hij geeneens wat een metafoor was, maar ja, een kapper kan ook niet alles weten! Hij vond het God geklaagd - alweer - dat hij nu extra-lang over de wapens moest blijven, want hij was tijdens de weekends een paar keer onwettig afwezig geweest. Optredens, weet je wel, want de carrière gaat voor alles. Over achter de klas blijven daar wist ik over mee te spreken, maar dat was dan alweer mijn schuld geweest en bovendien mijn carrière stelde ook niet zoveel voor. De trein begon te rijden, ik vouwde mijn krant dicht, nam het valiesje van het bagagerek en plaatste het tussen de benen op de grond. Zachies zoemend gleed de trein het station uit. Lange bruggen oververticale witte betonlinten. Beneden in de diepte van de kunstmatihge valleien rezen talloze werkhuisjes, fabriekjes uit de grond. Hun bouwstijl was rechtop rechtan in een neutraal grijs, waarop de negentiende eeuw jaloers zou egweest zijn. Er boven troonde de Halletoren met een vrolijk wapperende driekleur, want het gaat goed in de stad. Langs een smalle band van te proper afgestofte legohuisjess met artificiële voor- en achtertuintjes met gemillimeterde gazons en afgelikte kiezelpaadjes denderde de trein naar de Polders. De runderen stonden samengetroept op de schijnbaar veel te kleine weiden onverschillig te herkauwen . Geen reiger noch ekster, laat staan vlaamse gaai kon ik bespeuren. Ondoorzichtbare kladden kokmeeuwen vlogen achter de ploeg met dubbele rister. Het kwikstaartje staat stofferig opgezet in het natuurkundig museum, maar de trein raasde verder langs de autoweg in de polder. Bruggen doorsnijden het landschap en soms is er ook een boom te zien, maar mijn biologische kennis is in de bajes blijkbaar zo slecht geworden dat ik de zeldzame exemplaren niet kan thuiswijzen. Het valeisje tussen de bomen, de krant op de knieën zit ik onwijs veel te roken en door het raam te staren.Gisteren viel de gevangenisdeur achter me dicht. Het gat waarik ik viel is groot en niet te overzien. Van zodra je zogezegd iets verkkerds deed, vloog je in de doos. Niemand kijkt nog naar je om. Aanvankelijk wel natuurlijk. De riooljournalisten schrijven je de goot in, maar dan word je veroordeeld, want je krijgt als enige alle schuld in de schoenen geduwd...en daarna moet je het maar zien te rooien. Na je tijd sta je plots op straat. Je doolt rond en weet niet waarheen. Allemaal clichés ( dat zal Geo Van Deksele ook wel weten, want Geo, literator, weet alles . Over de Zuil en het Geld...), maar hoe moet je het anders explikeren, want het is zo. niet anders!
Zwaardronken leraar vermoordt zijn vrouw...! Terstreep - Toen vrijdag jl. in de late avond de aan alcoholverslaafde leraar WVO zwaar beschonken thuiskwam, heeft hij zo maar zijn vrouw Betty vermoord. De medebewoners van het flatgebouw hadden bij het horen van ongewoon lawaai de politie verwittigd. Bij hun aankomst vonden de agenten de dader zijn roer op het bankstel uitslapend. Toen ie met de snode daad geconfronteerd werd, toonde WVO geen de minste emotie. Het is duidelijk dat het onbegrijpelijke misdrijf in de kuststad Terstreep voor heelwat sensatie zorgde, aangezien de dader leraar aan de plaatselijke zeer gerenommeerde Ambachtsschool was. Daarom zijn we dan ook naar de achtergrond van dit misdrijf gaan peilen en hadden bijgevolg enkele gesprekken met vrienden, medescholieren, leraars, medestudenten, wapenbroeders... Dader: WVO, die verdacht wordt van moord op zijn vrouw Betty, werd in het piepkleine dorpje Westland op de grens van Oost-Vlaanderen geboren. Hij werd met de helm geboren, want zijn familie was niet onbemiddeld. Alhoewel bij het uitbreken van de oorlog het huis en de aanpalende opbergruimte plat gebombardeerd werd, kon de familie zich heel spoedig herpakken en het oorlogsgebeuren zal wel geen invloed op de jonge WVO gehad hebben. Bovendien bleek hij op de dorpsschool een buitengewone intelligentie te vertonen. Dorp: We zijn erin geslaagd enkele van zijn vrieden/medeleerlingen uit de dorpsschool op te snorren. Ze zijn het unaniem eens dat WVO hen wat verstand betrof de meerdere was, maar hij was hen op "het andere" gebied ook straten voor. Na enig aandringen wouen ze er wel wat uitvoeriger over praten. WVO was van jongsafaan niet vies, niettegenstaande hij misdienaar was, om onder de miesjesrokken te grabbelen, maar hoe hij later evolueerde weten ze niet zo best, want hij moest vroeg, verstandig als ie was, naar kostschool. Of hij dat prettig vond daar waren ze nooit blijven bij stilstaan, maar wie kreeg er in die tijd zo'n kans? Kostschool: De meeste van zijn medekostgangers wisten ( of wilden) niets meer ( weten) buiten wat alhemeenheden. Hij was niet zo'n slechte leerling, maar hij blonk vooral op sportief vlak uit. Zijn retoricaleraar daarentegen, de heer Joseph Lievrouw , hield geen blad voor de mond. Toen we hem vroegen wat te vertellen omtrent WVO in verbandmet het trieste voorval, was hij niet eens verbaasd over het gebeurde. Hij herinnerde zich WVO zeer goed als leerling omdat hij niet-onbegaafd was, maar vooral zijn ziekelijk-egocentrisch karakter intrigeerde hem, maar er was soms met "het ventje" geen land te bezeilen. De heer Lievrouw herinnerde zich dat WVO graag journalist was geworden, maar hij had het hem op aandringen van zijn moeder streng afgeraden. Wat is hij dan eigenlijk geworden, wou de heer Lievrouw weten , toen we afscheid van hem namen uit zijn villa aan de rand van het Klepwoud te Dries. Leuven: Om uit de studententijd van de dader achtergrondinformatie te gaan spitten was iets moeilijker, want zijn medestudenten weigerden elk interview en sommigen braken zelfs onmiddellijk de telefoonverbinding af bij het horen van de naam WVO. Als bij toeval vonden we dan de kotbaas, aan wwie WVO jaren een kamer huurde, terug. De heer J.V., een méér dan respectabel ambtenaar en vader van vier kinderen, wist blijkbaar nog alless precies of het gisteren was gebeurd. " Het was een schande voor de universiteit dat zo'n individu aan een ezellsvel raakte," viel de heer J.V. met de deur in huis. " Bovendien , ik heb het hem zelf ook gezegd! Wij maar sappelen om iets te bereiken en sommige anderen maar zuipen, wallebraken, tuisen en hoereren...en alles komt vanzelf, doch loontje komt om zijn boontje!" Toen we de heer J.V. vroegen wat hij daarmee bedoelde zei hij dat het niets anders kon dan dat het verkeerd zou aflopen met WVO! Hij kon het weten. Wij hadden graag om het beeld van de dader volledig te kunnen maken de militaire overheid aan het woord gelaten, maar buiten het stamnummer van WVO - 60/06167 - kwamen we niks te weten, want het bleek allemaal militair geheim. Niettegenstaande deze peperkte tegenslag durven we toch besluiten dat WVO alle kansen kreeg om het in het leven ver te schoppen, maar dat hij - het klinkt hard, maar toch... - alle talenten, die hij overvloedig kreeg, met wellust ongebruikt heeft gelaten. We vernamen vlak voor het verschijnen dat WVO in de gevangenis 'Sliplei' opgesloten werd, waar hij op zijn proces wacht . Verder weten we niet of het gerucht dat hij voor de officier van justitie "zijn" levensverhaal mag opschrijven in plaats dat hij gewoon ondervraagd wordt, waar is. Natuurlijk beseffen we dan ook niet waarom zo'n uitzondering zou gemaakt worden. Binnen enkele weken zalde raadkamer beslissen of WVO al of niet voor het Assisenhof zal verschijnen (DLL)
Een gedrochtelijke hoop afgedankte autowrakken sierden nu het landschap. Wat waren er toch afgrijselijke hoeveelheid en soorten auto's om van de kleuren te zwijgen. Omheen het afvalprodukt van de moderne maatschappij waren boompjes aangeplant, maar ze bleken niet van plan om mee te werken om deze onooglijke lelijke hoop verwrongenen verroest ijzer aan de treinreiziger te verbergen.Ze stonden schots en scheef lelijk en ongezond te zijn. De trein raasde verder en mijn voeten begonnen te slapen door het te stevig vastknellen van het valiesje . De krant was op de grond gevallen en het appelronde gezicht van Daan Snoed keek arrogant en dwaas de coupé in, maar het wist het niet!
Het zwarte Schaap, een vreemde debuutroman De meest romans, althans als we de auteurs mogen geloven, ontstaan op koude zolderkamertjes met bloed en tranen, maar niet " Het zwarte Schaap" de debuutroman van WVO. Hier werd de auteur - hoe ongewoon het ook moge klinken - door de rechter van instructie verplicht zijn levensverhaal op te schrijven. Heel waarschijnlijk hoopte de magistraat op die manier te achterhalen, waarom WVP zijn vrouw Betty vermoord had. Vermoedelijk lag de oorsprong in het verleden, dacht de rechter. Handige jongen Loerie Lesijgh van de nog jonge uitgeverij AGNAM slaagde erin de schrijfsels op de kop te tikken en heeft ze dan ook uitgegeven. Er wordt ook in de gevangenis 'Sliplei' gefluisterd dat gevangenisbewaarder Oktaaf Beirens ( alias de Horecaffer) een duistere hand in het buitensmokkelen van het manuscript had. Het is ( gelukkig) niet aan ons om daarover te oordelen. Over de roman of hoe moeten we het wer noemen (?) ,wel. . Je ziet als lezer een stuk geschiedenis ( persoonlijk en van een "tijd") zowat opnieuw tot leven komen. Aangezien wij uit dezelfde streek afkomstig zijn, moeten we toegeven dat figuren en situaties meer dan eens tot en met "herkenbaar" zijn. Dit is het enige goede - tot ons spijt, maar het leven is hard - wat wij persoonlijk over "Het zwarte Schaap" kunnen schrijven. Het hele boek biedt weinig origineels. We hebben om te beginneneen raamverhaal dat heel klassiek aandoet. In de gevangenis schrijft de auteur om inzichy in zijn leven te krijgen, bovendien zijn alle feiten braaf chronologisch weergegeven. op zich is het al zo vreemd dat de rechter van instructie de beklaagde 'doet' schrijven, maar structureel hadden we het liever wat ingewikkelder gezien, waarmee we niet zeggen dat een verhaal moeilijk en gezocht moet zijn. Monica van Paemel is in haar werk "De vermaledijde Vaders" daar overigens zeer goed in geslaagd. Verder vinden wij dat het verhaal samenhangt van de clichés. Het leger combineert elkeen ( uiteraard) met slecht eten , de school met de geronten en de universiteit met het boemelen. Tenslotte vinden wij dat het boek te zeer ingeperkt is in de 'persoonlijke' geschiedenis van één individu, terwijl het tijdsbeeld eerder moeizaam tot leven gewekt wordt. ( GvD)
De trein denderde verder en in de verte zag ik de Tietenbrug naderen. Hoe noemde die brug eigenlijk officieel? Ik wist het niet. In de volksmond, de Tietenbrug. De echte, degelijke, fatsoenlijke inwonders van Terstreep namen die naam nooit in de mond. Tenhoogsten zegde ze al eens: - Ik kwam daar met de wagen aan die brug, je weet wel...gereden. - Ja aan de Tietenbrug. ( Moment van intense stilte) Het moet een mooie brug geweest zijn. Zoals alles in Terstreep mooi geweest is, maar naar het schijnt, althans volgens de kranten die ik in de bajes gelezen heb, hebben nu een paar kruideniers het stadsbeleid in handen. Lange Jan indertijd liet wel de hele stad Terstreep met hoge gebouwen in witte pissijnsteen "versieren" en nu is er tenminste werk in de afbraakbranche. Je kan niet alles willen! De brug was, heel lang geleden, versierd met bronzen standbeelden van naakte vrouwen in Hellinistische stijl. Slechts de nissen zijn nu nog zichtbaar, want de Fritzen hadden in de Grote Oorlog veel brons nodig en ze haalden de mooie beelden weg, maar de naam Tietenbrug is blijven bestaan. - Welke bobbels hebben die madammen? Wat zal een 19-eeuwse vader daar op geantwoord hebben? Pverigens de kerk bleef hier degelijk in gebreke, want er moeten toen al BH's geweest zijn. De coupé was aan het leeglopen, want het blijkt een nationale sport om enkele kilometers voor het eindstation samen te gaan drummen op het treinplatform. Toen ik het valiesje wou optillen, kreeg ik - een weifelende , weliswaar -, erectie en het verbaasde me dat het mijn eerste was sedert ik de gevangenis verlaten had, want al te vaak had ik vanop de gevangenisbrits liggen hunkeren naar een wijf. Op die momenten was ik ervan overtuigd dat ik seffens nadat de bespijkerde gevangenispoort achter mijn kloten zou dichtvallen naar de wijven zou rennen. Ik was friet gaan eten, had koffie gedronken en naar de boekwinkel geweest. Wat was er met mij aan de hand? In de gevangenis zou zo'n situatie op masturberen uitgedraaid zijn, maar een, alhoewel leeglopende treincoupé, is daar de geschikte plaats niet voor.
- Morgen, zong de Horecaffer als het ware. - Wat is erop til?, dacht ik, want als ie overdreven vriendelijk is, dan mag je wat verwachten. Ik waste mijn haden en keek ondertussen van over mijn schouder naar de ebwaarder, maar wist als het waar is dat het gelaat de spiegel van deziel is, dan moest het met de ziel van de Horecaffer triestig gesteld zijn. Ik schudde de handen droog, tilde ongeïnteresseerde het deksel van de schotel, waarop het ontbijt lag en vroeg: - Wat voor nieuws? - Nieuws?, deed Beirens onverschillig. Er was dus nieuws, want het was zijn gepatenteerd procédé: eerst vrolijk, dan onverschillig zijn om dan het nieuws aan te kondigen. - Ja, nieuws. - Eigenlijk is het niet zo belangrijk, maar de rechter deelde mee dat één of ander universitair ganzegat enkele kostgangers komt ondervragen. - Ondervragen? - Wel vragen stellen. Een soort enquête. Je kon duidelijk aan zijn smoel zien dat hij niet weinig fier was het woord niet alleen te kennen, maar ook juist uit te spreken. -Wat heb ik daarmee te maken? - Wel , ik zei aande rechter... - Je hebt mijn naam opgegeven...Godverdomme, toch. - Ik dacht, eerlijk, dat jij daat het geschikte type voor was, want dat onderwerp moet je zeker liggen. - Het onderwerp? - Ja, waarover de vragen gaan. - Waarover dan wel? - Seks in de gevangenis . - Godverdoeme! Een paar dagen later bracht de Horecaffer hem binnen: een bleek jong mens, die, naar later zou blijken, de ene na de andere shag rookte. Zijn gelaat had die ongezonde negentiende eeuwse tbc-coleur. Het sluikte haar hing in lange, onduidelikjke stressen op zijn schouders en tussen twee hoestbuien in stelde hij met - toch - tintelende oogjes van achter zijn ziekenfondsbrilletje de nodige vragen. Ik had het aan de Horecaffer niet gezegd en alhoewel ik bij het eerste horen duidelijk gevloekt had, toch had het uitverkiezen mijn ijdelheid een beetje gestreeld. Ik stond nochtans vlug weer met beide voeten op de grond. Bleekscheetbegon met zijn vragen voor de enquête en ze waren, zoals het past, van Belgisch universitair niveau : waar en wanneer ik geboren was? Wie mijn ouders waren, hun opleiding ( wablief...) en bezoepsbezigheden ? Dan was het mijn beurt. Lagere school? Middelbare school? Universiteit? Legerdienst? Beroep? De Horecaffer - nieuwsgierig als niet één - lwam te pas, maar vooral te onpas het gesprek opluisteren. - Kopje koffie, misschien? De Bleekscheet negeerde als intellectueel het aanbod en ging verder met de vragen: - Wanneer ahd jij je eerste sexuele ervaring? - Wauw, het was de Horecaffer. Hij bloosde eventjes , want nu wist hij het wel, maar toch voegde hij er vlug aan toe: - Eijn boek moet je lezen in plaats van al die vragen te stellen. De Horecaffer glipte daarna de cel uit. Stilte. - Boek?, vroeg de Bleekscheet. Ik had weinig zin om Piet Wijsneus met zijn clichévragen het verhaal te doen, maar de Horecaffer had me weer in de hoek geduwd. - Wel, de rechter van instructie vroeg mij om 'mijn levensverhaal' te schrijven en die vlolgekriewelde velletjes zijn in de handen van een jonge uitgever geraakt endie zag er brood in. De Bleekscheet toonde blijkbaar interesse, want hij vroeg: - Wat is de titel? - Het zwarte Schaap. Hij antwoordde niet meer, scharrelde zijn vragenlijst bij mekaar en vertrok à l' anglaise. Ik heb hem nooit meer gezien en zelfs de Horecaffer repte er met geen woord over. Dat was dan de enige poging in de jail die ik meemaakte om iets aan de sexuele problemen van een gevangene te doen al was het maarr een enquête . De aalmoezenier vond dat we ons maar moesten bedwingen en de onthouding ( jawadde) als een deel van de straf moesten beschouwen. Leve het celibaat!
Het station van Terstreep was weinig om niet te zeggen niks veranders. De plavuizen op het perron waren nog steedss eevn vuil en grijs. De houten zitbanken nog altijd niet gevernist.Op één van deabnken zat nog steeds een arbeider van de Cie International des Wagons-Lits met zwartrode, wollen muts op het hoofd op de altijd komende internationale trein te wachten. Het rode bevoorradingswagentjes stond een eind verder op. Ik liep naar de uitgang en het was precies of ik de zee kon ruiken, het zilte briesje smaken. Het was ooit anders geweest. Toen ik - godverdomme dat lijkt lang geleden - voor de eerste keer in Terstreep kwam, werd mij de keel door een prangende urinegeur gesnoerd. Inderdaad, want toen serd het stationsplein gesierd - de Koningin der Badsteden , vond de Kromme alias Leopold Twee - door een grote, kubusvormige vespasienne. En stinken! Het kon anders, want ik stond nu op het plein in mijn dunne jasje met het zelfde valiesje weliswaar in de hand en mijn mond viel open van verbazing. Weg pissijn! Weg stank. Een groot bassin met vele kleurrijke jachten en op de achtergrond het schoolschip Mercator. Waar ze Gerards naam toch allemaal voor misbruiken. Toch leuk als burgemeester als je vrienden ministers voor je zorgen. Ene Jef Dedrenzer zorgde voor het plezierdok, want hij was minister van openbare werken...en de excellentie van landsverdediging ene Polleke Reghes liet het schoolschip verhuizen. Voor je vrienden doe je wat vooral in verkiezingstijd. Mooi! Ik stak het plein over om het bruggetje op te lopen, maar moest een stadsbus laten voorgaan, ik liep dan verder naar de Bierkroeg waar mijn Terstreeploopbaan begonnen was.
Betty en ik stonden in de regen op het stationsplein, want gezien de legerdienst ( eindelijk) achter de rug was, vondd mijn moeder dat er meost gewerkt worden, daar de luiheid wel het oorkussen van de duivel is en al dat zeiken en zuipen bracht geen zoden aan de fatsoensdijk. Ik werd op pad gestuurd. Celle Naalde paste mij een nieuw pak aan en voor één keer had moeder niet zoals steeds gezegd: - En Marcel een beetje tegen het groeien hé! Het haar gemillimeterd door Medard, de kapper en reeds duidelijke trekken van een echte nicht in zich dragend, maar dat wist toen nog niemand of je mocht het niet weten en er zeker en vast geen woord over reppen. De mannenvna de bruine dreef. Ik zag er uit als een paasbeest. Siere riep toen ik met de fiets passeerde op weg naar alle West-Vlaamse scholen: - Ga, je alweer naar de wijven? Ik dacht: - Wat bedoelt ie met alweer?, maar mijn ijdelheid was met Sieres compliment toch wel enigszins gestreeld. Moeder had voor mij alles via de telefoon netjes geregeld, want met jou weet je immers nooit wat het zal worden, opperde ze. Een studiegenoot van haar broer, die grote Vlaamse kop, ze hadden er ooit nog op de kaft van studieschriften een biografie aangewijd, was directeur aan de Ambachtsschool in Terstreep. Mijn oom had ondertussen het hoofd reeds neergelegd, nadat hij geprobeerd had Vlaanderen te hernieuwen in Christus, maar de echte hernieuwers hadden slechts een politieke zakkenvullerij bedoeld en hielden nu nog altijd het hoofd rechtop. Zou Daantje Snoec of was het toch eerder kanunnik Plompe geweest? De gatlekkerij Ik was vertrokken in het beste pak, natuurlijk en met een kwak brilcream op de haren en de scheidingslijn netjes geharkt met de trein naar Terstreep. Betty was mee gestuurd, want met " jou kan ik niet voorzichtig genoeg zijn..." Een moederhart bruist van vertrouwen. Soms. Betty en ik op het Statiosplein. Regen. Waarheen? - Laten we iets gaan drinken en ik wees met het hoofd in de richting van "De Bierkroeg". - Ga je weer beginnen, mekkerde Betty. Ik bedwong mijn opborrelende woede en schakelde over op overredingskracht. - Maar weet jij de weg naar de Oordjesstraat? - Oordjesstraat? - Ja, de Oordjesstraat, want daar bevindt zich precies de Ambachtsschool en daar ( ik wees weer naar " De Bierkroeg") kunnen we de weg vragen, want een kastelein weet alles... De baas wist het. - Je neemt bus zes en je rijdt mee tot op de hoek van de oordjesstraat. - +Het is de zevende halte, zei een postbode die aan een tafeltje zorgvuldig sigaretten zat te rollen in de gezellige drukte van de bruine kroeg. - Zeg, Gusten, je weet het toch zeker? - Natuurlijk, zei de bode, want daar begint mijn ronde. Al vijfendertig jaar en ik zal 't niet weten zeker. Vroeger..., ...maar ik hoorde het niet meer, want ik was door de twee heen en weer klappende wildwestdeurtjes naar het toilet verdwenen. We vonden de Ambachtsschool met de ogen dicht. Betty zei vooraleer ik aanbelde: - Ik ga maar niet mee, misschien vinden ze het niet leuk. Ik stond met de wijsvinger op de belknop en begreep niet wat ze bedoelde, maar de deur werd reeds geopend. - Van Oostveld, zei ik - Ja, natuurlijk. Je bent precies op tijd en de directeur verwacht je, zei een niet onaantrekkelijke vrouiw, die me naar het buro leidde. Het was in één minuut geklonken. - Ik moet naar een vergadering. Je bent aanvaard. ( Stilte) Ik doe het voor je oom. ( Stilte) Ik dacht er niet verder bij na en toen ging hij reeds verder: - Kom binnen veertien dagen eens terug, dan krijg je wel je lesrooster. Maandagmorgen en vrijdagmiddag vrij, nietwaarwant je komt van ver, zei hij joviaal en patste met de vlakke hand op mijn rug. Ik vond het leven stralend. De geronten ofte de " heren " die het lesrooster, zelf spraken ze steevast over uurrooster, wat dit ook mag zijn, in elkaar flansten dachten er enigszins anders over . Allemaal clichés, althans volgens het grote Vlaamse, kritische licht Geo Van Deksele, maar toen kon ie het nog niet weten, want hij lag nog aan de zuigfles met taptemelk gevuld. Nu nog overigens , maar het werd wijwater. De vulling!
De baas stond teegn de tap geleund nors naar zichzelf te kijken. De gelagzaal was koud en kil, geen straaltje zon op het koper van de percolator. Samen met mijn eenzaamheid, die me zo plots overviel dat de koude rillingen langs mijn scolioserug naar beneden denderden,ging ik op een stoel zitten. Verre flitsen raasden door mijn schele kop. Vader pluimde een duif. Vader voerde de beerton met de kruiwagen met het handzeel over de schouders en aan de lamoenen. Vader pompte de band van mijn fiets op. Waarom eigenlijk? - En?, vroeg de kastelein. Er wordt wat geënd vandaag de dag. Als Geo Van Deksele dat maar weer niet te veel cliché-achtig gaat vinden. Ik vond de herbergier een beetje veel naar het valiesje kijken, maar vroeg toch: - Koffie? - Geen koffie. Ik heb de percolator nog niet aangezet, bovendien ben ik niet van plan het vandaag nog te doen. Er komt toch géén kat. - Water?, probeerde ik. Ik hoorde hem het kroonkurkje lichten, het glas vullen en toen plofte hij het glas net naast het bierviltje, dat ik had klaargelegd, neer . - Dertig, zei ie. Ik scharrelde de muntstukjes bij elkaar op een manier die de vrek verraadt, maar de kastelein bleek er niet op te letten, want hij was weer tegen de tap gaan leunen . - Is de Ambachtsschool nog steeds in de Oorsjesstraat? Hij negeerde me totaal. - Wat is er met die man gebeurd?, dacht ik en probeerde opnieuw: de Ambachtschool...? - Ik ben godverdomme niet doof. De Ambachtschool, de Vak bedoel je, sneerde de man. - Ja, de Vak. - Richting Liefkappele, zei ie en hij liep maar de wildwestdeurtjes van het toilet, want hij wrikkelde zijn rits reeds open. Bus zes reed nog steeds naar Liefkappele , maat hij was nu wel wit geverfd en sierlijk uitdeinende letters Lijnden op de flanken.. Ik stapte uit op de hoek van de Oordjesstraat. Het café 'De nieuwe Pikeur' was er nog steeds, maar er was nu een ruit gebroken en met een stuk karton , waaropin grillige letters stond geschreven : " Frieten om mede te neemen" ( Spelling in Vlaanderen...) , werd de eerste reparatie uitgevoerd. Ik stond daar nu met het valiesje in de hand en plots voelde ik, al is het zzn cliché zo groot als een kerk, de moed in mijn schoenen glijden. De gebouwen van de Buurtspoorwegen, excuseer, De Lijn zagen er nog afschuwelijker uit. De straatstenen van de Oordjesschool waren zo schots en scheed in het zand gepoot dathet niet mooi meer was en me nog meer afschrikte; - Godverdomme, Dikken, waar heb je dat geleerd? - Wie geen kasseien kan leggen, moet hem thuis maar afspelen, antwoordde de Dikken. - Kom, Dikken, zei Siere al die mensen zijn gelukkig getrouwd. Wij - Tuur, Toon, Bert en ik - hadden erbij gestaan en begrepen slechts dat kasseileggen niet moeilijk kon zijn, maar de vergelijkingen van Dikke Meire daar hadden we nogal eens meer last mee.Een beetje zoals de meeste - wablief - alle Vlaamse zangers. Ze kennen het verschil niet tussen een adjectief en een adverbium of tussen een troop en een metafoor, maar ze schrijven allemaal zelf hun teksten: " Het meisje van de buren komt een praatje maken met haar fiets!" Gelukzak, die fiets! Ik liep overhet Justitieplein en liep bijna het valeisje uitde hand tuimelen toen plots de gevel van de Ambachtschool voor me opdoemde.
Gust, de bode, had gelijk. De bus stopte aan de hoek van de Oordjesschool, maar hoe het mogelijk was dat hij, als postbode notabene, niet wist dat zich daar 'De nieuwe Pikeur' bevond, zal een eeuwig raadsel blijven. De deur van het café stond open, want met een grotevloerzwabber werd een dikke, grijze brij op het voetpad gekliederd. De smurrie droop daarna in de goot. Vanuit de deuropening 'croonde' Freddy over gitaren en zeeën. Matrozen die hun lief kwijt waren, maar moeder vond dat ze naar huis moesten komen, maar hun gitaar niet mochten vergeten. Betty en ik liepen de Oordjesstraat in. Een pleintje zagen we in de verte opdagen en toen vroeg Betty: - Zou het nog ver lopen zijn? Ik stopte even en keek het adres na en op het briefje, waarop moeder nahet telefoongesprek het genoteerd had. - Honderd en acht, zei ik. Het kan toch niet zo ver meer zijn. - De stenen zijn zo ruw, prevelde Betty. Het was niet ver meer, want totaal onverwacht, want pietluttig klein, stonden we voor de Ambachtsschool. Vooraleer ik aanbelde zette ik een paar stappen achteruit om het geveltje grondig te bekijken. Betty zei iets, maar ik hoore het niet of beter de woorden drongen niet tot mijn hersenen door. Jongesn, wat vond ik dat nou een leuk geveltje. Het was onwijs klein en het zag er zo gezellig uit. Tussen twee, niet al te grote rechthoekinge vensters was de deur. Ze moest ooit nog eens geel geverfd geweest zijn, maar wie baalde daarom. Naast de deur een koperen plaat: A M B A C H T S S C H O O L . Het telefoonnummer was volledig dichtgegroend. Drie rechthoekige venstertjes vormden de eerste verdieping en van daaruit liep het in een puntige spits met aan de boord de zo mooie, Vlaamse trapjes. In de punt vazn het geveltjes was het alziende ronde oog. Kon achter zo'n piepkleine geveltjes een school verborgen zijn?
Terwijl ik wachtte tot iemand de voordeur zou openen bekeek ik het gebouw van de Ambachtsschool. Het neologisme is misschien een jonge wetenschap, maar er moet dringend werk van gemaakt, want Vlaanderen snakt naar nieuwe woorden. Afgrijslijk om eens Rodebach te citeren. De Ambachtsschool was een meer dan honderd meters lang gebouw. Alhoewel. Het was een ordinaire balk van vier verdiepingen, waarin hier en daar een gat voorzien was, want zonder vensters kan het verdraaid donker en duister in een gebouw zijn...en : " Wij zijn kinderen van het licht! " De hele Oordjesschool werd gedomineerd. Het snoepwinkeltje was christelijk weggedrumd. Na de avondstudie werd het door de kostleerlingen van weleer overspoeld. Terwijl ze de voorraad snoep en tabak verzamelden, vertelde Jef enkele gore bakken, waarvoor kostleerlingen vroeger nog bloosden. Het gerucht deed de ronde dat de directie de snoep- en tabakslag duldde omdat ze er zelf ook beter van werd, maar er wordt zo veel geluld, maart toch en daarbij Marten, Jefs wijf, mocht gezien zijn. Het café aan de anderehoek van de straat " Bij de Paardenvleeseters" was ook verdwenen, maar dat was helemaal niet erg, daarbij de kastelein was een vrijgezel en hij gedroeg zich ( soms ) vreemd, wat een christelijke manier van zeggen was om aan te duiden dat hij een nicht was. In een onbewaakt ogenblik, waar valt het niet voor (? ) , gingen leerlingen van de hoogste klassen er wel eens een glas drinken, maar tot handtastelijkheden, zei de biechtvader, is het er nooit gekomen. Eigenlijk was de baas een goeie lobbes, misschien wel een beetje excentriek, want hij las nu en dan eenseen roman, gevaarlijk, vandaar waarschijnlijk de naam van zijn estaminet! De twee lichtpuntjes in de Oordjesstraat waren gedoofd, maar in de plaats rees beton, glas. Kleurloos. Excelsior! De deur was uit het slot gesprongen, wanteen moderne Ambachtsschool heeft uiteraard deurtelefoon en ik liep een halletje in, waar ik weer voor een deur kwam te staan. Vanachter een glazen wand riep een jong heerschap met snor onder de scherpe neus - ik dacht aan Norman Mailor die niet begrijpt dat sommogen onder het reukorgaan cultiveren wat op hun aars vanzelf zo welig tiert... - met een overslaande niet van arrogantie gespeende stem: - Wel? Ik stond daar armzalig te zijn met eht valiesje in de hand. - Ik zou de directeur willen spreken. Van onder zijn wenkbrauwen, nog schraler dan zijn snor, spraken de ogen boekdelen en vooral het valiesje trok de aandacht. Hi draaide hethoofd naar een dame die achter een tekstverwerker verstandig zat te zijn. - Is de baas thuis? Ik zag hoe de dame profijtig knikte. Zou ze van Kortrijk zijn? Ik hoorde het kriepend geluid van het automatische deurslot en de glazen deur sprong open. Ik stond in een duistere hall alleen te zijn en toen ik onbeholpen naar de twee in het welkomburo keek, zag ik hen beiden over duidelijk spottend lachen, al boog de dame zich dadelijk weer ootmoedig over het klavier van de WP. Snorremans, de Jonge, priemde me met de ogen en na het lachhen vertrok er geen spier op het gelaat. Mijn ogen wenden aan de duisternis. Vlak voor me stond eenlomp voorwerp, maar het bleek bij nader toekijken - mijn ogen waren in de bak niet verbeterd. Wat zou het bij een oogarts kosten? - een niet onaardig bronzen gewrocht. Een aambeeld waaruit een stevige smidsklauw opsteekt. Symbool van de revolutie zal het wel niet zijn. Eens aan Snorremans vragen: - Wat stelt het voor?, vraag ik vanuit de geopende glazen deur van het welkomsburo en wijs naar het aambeeld. - Een aambeeld, was ie leuk, maar ik vond eventjes mijn vechterstemperament terug:
Het vervolg op mijn debuutroman, "Het Zwarte Schaap", bleef in het faillissement van de uitgeverij "Manga" steken..., daarom zijn we van plan de vele vragen van vrienden te beantwoorden en " De Tocht Terug" hier bladzijde per bladzijde neer te schrijven...We hopen dat jullie er leesgenot zullen aan beleven.Misschien zou het niet verkeerd zijn om alsnog " Het Zwarte Schaap" eens te lezen of opnieuw te lezen. Het boek is wel uitverkocht, maar in de meeste Vlaamse bibs wel te vinden, hopen we.
DE TOCHT TERUG
Hoofdstuk 1: Vrij
Niettegenstaande de duisternis als een mistlaag binnensloop hadden ze het lampje in het witte blakertje tegen het plafond nog niet aangestoken. Ze wilden waarschijnlijk geen geld aan het stuk ongerief besteden, want ik had alweer een jaar op hun kosten gevegeteerd en dat zal althans volgens hun liberale theorieën al méér dan voldoende geweest zijn . Vanmorgen was de Horecaffer het komen zeggen. Vreemd dat we mekaar nu zo lang keden en dat we d'er nooit aan dachten om mekaar met de voornaam aan te spreken. Weer zo'n typisch Vlaams verschijnsel dat het verdomme uit den boze is om je gevoelens of hier in dit geval een zekere vorm van affectiviteit te tonen. Je moest een kerel zijn! Blote borst bij de pomp je smoel wassen, want dat waren nogal bonken, maar dat Dolf daar zijn elite troepen uit gevormd had, was dan alweer te lang geleden. - Je gaat er uit, zei bewaarder Beirens in de gewone gereserveerde stijl. - Hoe bedoel je?, vroeg ik nog een beetje slaapdronken en met meer aandacht voor de ochtendkoffie dan voor wat ie zei. - Kom nou, neem me niet in de maling, ( nadat de rechter mijn taal vulgair of was het goor gevonden had, was de Horecaffer de beschaafde toer opgegaan..., dus niet wanhopen) je weet wel wat ik bedoel. - De koffie is weer niet warm, probeerde ik van onderwerp te veranderen, maar het lukte van geen kanten. - Denk je misschien dat ik het ook leuk vind, want ik zei het daarnet nog aan de rechter van instructie. Plots werd ik dan toch een beetje wakker of meer wakker en besefte dat het toch misschien wel belangrijk was en vroeg: - De rechter? Wat moest die hier vanmorgen? - Wel, ik zei het toch, je gaat eruit en ik vind het helemaal niet prettig Toen was de Horecaffer de cel uitgesloft en ik val dood als het niet waar is, maar er biggelde een traan langs zijn getaande wang. Méér dan een jaar had ik in de cel gezeten. De zolen van zijn schoen had bewaarder Beirens gelopen om mij bij hem te houden, vooral had hij tegen de rechter van instructie gezegd dat het toch een correctionele zaak geworden was en dat hij - de bewaarder - het niet toelaten kon mij tussen al dat uitschot in Leuven of zelfs St.-Gilles te laten verkommeren. Wat moest er van mij geworden...? Hij raakt nog op het slechte pad. Ik was in het celletje gebleven...met de strontbruine tegels, maar de closetpot was vervangen en dat was dan het eerste resultaat van mijn velletjes volkrieuwelen, want de rechter, had, naar het bleek, alles grondig gelezen en de closetpot met roestplekken als strontpleisters was er te veel aan geweest...Nu zat ik te wachten tot ze me kwamen halen. De Horecaffer had me eerst nog naar de kapper gebracht. - Scheren en knippen, had ie gezegd en tegen mij, want de kapper negeerde hij volkomen, want alle kappers zijn homo's of daaromtrent en als hij ergens een hekel aan heeft, maar laten wij niet uitweiden en vooral de zaak een beetje fijntjes houden, want met onze cultuurrakkers weet je maar nooit, dus tegen mij je moet er netjes uitzien, want straks moet je het weer maken... Daarna hadden we gepakt. Eigenlijk had de Horecaffer gepakt. - Hou je je jeans aan?, had hij gevraagd en niet eens op mijn antwoord gewacht en maar dadelijk het bruin pied de poule-pak onderaan het valiesje gelegd...Je weet wel, niet het valiesje, maar de valies, want kostschool, Leuven, Ludenscheid, bajes alles had het meegemaakt. Ijzersterk! De Horecaffer had toen niets meer gezegd en het valies meegenomen en mij in de eenzaamheid achtergelaten, maar ik voelde het nu niet drukkend meer aan en toch beefde ik angstig voor de toekomst, want een handige jongen met een KMO-neus had de Horecaffer zo ver gekregen dat de vol gekliederde velletjes bij een uitgever terecht waren gekomen. Het was zowat een jaar na het proces dat ie stralend de ochtendcel binnenkwam en vooraleer hij het schenkbord op tafel had gezwierd begon hij: - 't Is zo ver... Ik was nu wel stilaan aan zijn elliptische manier van spreken gewoon geraakt, maar het was toch telkens een nieuwe ervaring en wat meer was een spannende poging om precies te raden wat hij bedoelde. - Zit je schoondochter weer vol?, moedigde ik hem aan. Alhoewel, want dergelijke vulgaire woorden worden door intellectuelen ( wablief...?) niet gebruikt, zelfs de rechter vond dit ook...maar er was meer, véél meer! Zijn zoon en schoondochter waren blijkbaar een hitsig stel, want elk jaar opnieuw was het van dattém en dit nu reeds voor de derde keer en de Horecaffer vond dat er al volk genoeg op de wereld rondloopt en daarbij dat vreet ons nog de oren van de kop en mensen zijn toch geen konijnen en moeten zich leren bedwingen zoals de pastoor van Kleit. Nu wist hij het niet meer. - Je geschriften worden gedrukt, jongen. Ik wou juist van mijn tetter maken, maar ik kreeg de kans niet, want daar ging hij alweer. - Ik zei gisteravond tegen het wijf, ik ga maar eens een pintje drinken bij Miesten van 't Koerspaard. Ze zei nog, wel, wel, is de vrede weer gesloten, want verleden week was 't nochtans bal populaire en meneer Beirens zou d'er nooit nog een voet binnenzetten... Ik probeerde eventjes aan de koffie te lepperen, want de Horecaffer was gelanceerd en dan was er geen houden aan. De koffie was warm, het brood niet al te taai... - Ik trok me van dat wijvengeleuter geen kloten aan, want, jongen, wat weet een wijf van het leven? Ik wist het natuurlijk niet, want mijn ervaringen met vrouwen waren inderdaad ook niet om over naar huis te schrijven. - Luister je nog? Ja? Ik knikte beleefd zoals steeds... - Sta ik daar in 't Koerspaard met Miesten een beetje te lullen over 't weer en de commercie, als er daar een jonge Springer binnenkomt en godverdomme als 't niet waar is direkt begint te trakteren. De Horecaffer zwijgt, want zoals alle gekende vertellers weet hij precies dat er regelmatig moet gepauzeerd om indruk te maken. Ik waag het dan: - Je vloekt zoveel...? - Jij moet praten...Ik zei tegen Miesten geef mij maar een Palm. Weet je wat Miesten weer wist te vertellen? Is 't voor niks, misschien? Dat zijn toch zijn zaken niet. Ik drink graag 's een Palm. Niet te veel, nu en dan...De Springer was van een ander kaliber, want hij zei direkt drink jij maar Palm, want dat is gezond. Ik had de koffie al op en het brood met muisjes binnengeduwd, toen de Horecaffer nog steeds aan het lamenteren was, maar eindelijk spitste ik toch eventjes de oren: - Ja, zei de Springer, althans volgens bewaarder Beirens, ik weet wel iets van boeken af, daar mijn oom uitgever is. Ik kon het niet geloven, slechts in goedkope rommanetjes kon het toeval zo'n rol gaan spelen, maar ik had de tijd niet om verder na te denken. - Ik liet me natuurlijk niet voor één gat vangen, ging bewaarder Beirens verder. Ik wou juist nog een Palm bestellen en ik zag hoe Miesten van 't Koerspaard een ongelovig gezicht opzettte en bedacht me uiteraard, aangezien die Springer één of ander duur Italiaans spul dronk, waarvan mijn vrouw altijd de schijterij krijgt. - Geef ons d'er nog één, zei de Springer. Mijn oom, lispelde hij al een beetje. Hoe is 't godverdomme na twee consumpties mogelijk, maar enfin. Zijn oom, dus, zei ie, was op zoek naar manu...dinges... - Manuscripen. - Ja, dat zei Miesten ook en hoe zou die dat godverdomme weten? Wat weet die van de witte geiten? Ik begon langzaam kregelig te worden. Als ik ergens de pest aan heb, dan is het geleuter en gelul van Londen naar Parijs en de Horecaffer was me weer bezig doch hij meende het goed en dat is dan alweer de helft van het werk. - Wie was nou die oom? - Wel die oom zocht manudinges, zoals je zei, maar dan van debielen.. - Debielen...? - Ja, debielen en nu weet ik het zeker, wantMiesten van 't Koerspaard begreep er géén bal van en stond daar weer met zijn pies in de wind en ik wist het. Dus van mensen die beginnen te schrijven. - Debutanten, zei ik opgelucht. - Zeg jij gaat toch ook niet beginnen lastig doen? - Mag ik 's iets vragen? - Jij, alles. Ik begon hem ervan te verdenken dat hij gisteren redelijk teut moet zijn geweest, daar hij iets te veel praatte en vooral te bazig. - Wel? - Hoe is het in godsnaammogelijk dat een wildvreemde, een Springer bovendien, met jou over boeken begon te lullen. - Ik moet eerlijk toegeven, hij bloosde voorwaar, ik weet het eigenlijk niet meer zo goed, omdat ik geloof dat ik wel meer dan twee Palms gedronken heb, doch kijk eens hier...De Horecaffer haalde een brief uit zijn jaszak en spreidde hem voor mij op tafel. Het eerste wat ik zag was het briefhoofd:AGNAM. - Agnam?, verwonderde ik me, maar niet de Horecaffer. - Ja, dat is de naam van de uitgeverij. Mag ik een slok van de koffie? Ik begin het me weer te herinneren, want ik had gisteren mij mooiste jurk aan, maar het is allemaal de schuld van Miesten van 't Koerspaard. Geen stap zet ik daar nog over de vloer. Drie, vier keer, want zeg ik, vijf- zesmaal lei ik mijn hand op het glas en maakte allerlei maneuvres om hem wijs te maken - het kalf - dat ik een consumptiebonnetje wou en dus een rondje wou overslaan...Maar nee, hij goot de Palm dwars door mijn gespreide vingers in het glas . ( Pauze). Wat zei je? - Ik? Ik, zei niks. - Oh? De Horecaffer schonk zichzelf nog maar een koffie in, dus hij moet er gisteren nogal teegnaan gegaan zijn, want zijn lever schreeuwde om vocht. - Wat denk je ervan , begon hij opnieuw, terwijl hij het papier onder mijn neus duwde. Het was inderdaad een contract. Agnam was een letterwoord wat stond voor Algemeen Genootschap voor Nieuwe Auteurs en Musici. Dit laatste woord verbaasde me wel, maar ja, wist ik veel en ook denaam Loerie Lesijgh, die voor de uitgeverij optrad, zei me niks. Natuurlijk. - Loerie?, vroeg ik, maar bewaarder Beirens zei niks terug, want hij hing als een opgerolde vaatdoek boven de closetpot te pieren. Ik las niet eens de drie velletjes, want wat kon het mij verdommen en ik tekende met een flinke krul na. Het moet een aantal maanden later geweest zijn, maar ik zou er mijn hand niet voor in het vuur steken, want ik was in de doos alle begrip voor uur en tijd verloren, maar goed een hele tijd later dus was Loerie er weer.De Horecaffer bracht hem op zijn bekende manier en met zijn slissende stem zei ie:
Kijk eens wie er hier is, zei hij en bleef rustig staan wachten tot Loerie iets zou zeggen, maar hij zweeg. Ik zweeg ook en keek naar de bewaarder die nerveus heen en weer begon te drentelen en eindelijk zei Loerie hem een bankje toestekend:
Bedankt, Taaf.
Ik bulderde eventjes maar van het lachen en ik zag de Horecaffer boos van achter de deur loeren, maar in al die tijd had ik nooit zijn voornaam gehoord en Taaf De Dikke Meire noemde ook Taaf en was me dat een nummer en zuipen.Loerie had het ontwerp van de kaft van "mijn" boek mee. Ik rilde eventjes zoals een rund onder de vlugge aanraking van een steekvlieg. Was ik nu ijdel? Loerie, met zijn scherpe Griekse neus gevat in een krans van zwarte hoofdharen en baard, spreidde een groot blad op de tafel, waarop ik vroeger al die velletjes vol gekrieuweld had. Het was een groot grijs blinkend blad Ik huiverde, daar ik vond dat Loerie door zijn kafontwerp duidelijk toonde dat hij wel begrepen had wat ik met mijn schrijven bedoeld had. Een kudde witte schapen, maar in het midden Het Zwarte Schaap. De witte beesten hadden allemaal een bord voor de kop. Ze verstaan er de kloten van. Neem nu de grote literator, nou groot als je t zelf altijd zegt , Geo Van Deksele, die had er ook geen kaas van gevreten, maar ja, ik moest maar van zijn zuil blijven ! Het boek wordt al te zeer ingeperkt in de persoonlijke geschiedenis van één individu De rechter had me wel gevraagd naar mijn ( zou je kunnen onderstrepen, Geo) verleden te peilen en dat ik niks dan tiepen ontmoette met enorme borden voor hun kanissen zodat ze der geen bal van begrepen en bovendien nog arrogant-brutaal en onverdraagzaam-onbevattelijk waren, daar kan ik niks aan doen, maar Geo, de katholieke hervormer, kan er misschien werk van maken . Overigens, Geo, dat jij, ouwe rukker, de jacht op onkuisen in Vlaamse kostscholen , het slechte vreten in de troep, de vakantiespreiders op de middelbare scholen omdat ze kontlikken tot een sport en kunst verheven hebben en het zuipen aan de zelfs katholieke ( hoe durven ze ) universiteiten als clichés beschouwt, is natuurlijk je goed recht, maar wat gebeurt er znders ? Veel, zal je zeggen , maar daar gaan we weer! Had ik maar beter geluisterd en open willen staan voor het goede: Ja, eerbiedwaardige non, zeereerwaarde heer Kwakkel, Chef Gevaert . Volgens Geo, schreef zelf nog geen creatieve regel op een vel gerecycleerd papier, waren jullie nog niet streng genoeg .Ik moest godverdomme maar leren gehoorzaam zijn, nochthans hebben ze me met een zacht lijntje er proberen te brengen. Dus een mooi ontwerp. Geen cliché, al heb ik nooit Geo Van Dekseles mening omtrent het kaftontwerp gevraagd, maar het zou toch weer noppes zijn , want het Davidsfonds is ook niet alles. - Wat denk je ervan?, vroeg Loerie. - Boudewijn de Groot, droomde ik. Stilte. -... als ie maar geen voetballer wordt ze schoppen 'm misschien halfdood maar liever dat nog dan het bord voor z'n kop van de zakenman want daar wordt ie alleen maar slechter van... - Oh, verbaasde Loerie zich. Maar je vindt het dus goed? - Ik vind alles goed. Loerie had de grote grijze ontwerpen opgenomen en was de cel uitgelopen en me nog nagegeven: - Binnen een maand ligt jouw roman in de boekwinkel. Ik had toch eventjes - ik moet eerlijk zijn - een rilling langs mijn rug voelen glijden . Daar was de Horecaffer terug. - Kom, zei ie, we gaan naar het bureau. De celdeur viel achter me dicht en godverdomme als 't niet waar is, ik voelde een zeker weemoed in me opborrelen, omdat ik plots besefte dat die kale cel met zijn slecht bepleisterde muren een beetje mijn thuis geworden was.Mijn slaapalkoof op kostschool had ik reeds ven de eerste dagen gehaat. Het sudentenkot te Leuven had me met zo'n afkeer vervuld dat ik de muren opreed om de eenzaamheid kwijt te raken, maar dat mocht dan alweer niet, daar ik zo nodig moest studeren om gelukkig te worden en in het getouw te lopen. Maar in het celletjehad ik langs het kleine blakertje aan het plafond de gezelligheid van mijn jeugd in mijn hart voelen druppelen en geprobeerd het langs mijn pen op papier te krijgen en vooral Taaf ( ...hoe is het mogelijk, godverdomme?) "Horecaffer" Beirens had eindelijk als eerste willen luisteren. De gangen leken eindeloos wit en koud. Ontelbare hekkens werden geopend en klikten weer dicht. We kwamen bij een zware houten deur die met zware spijkers beslagen was. De Horecaffer klopte en duwde de deur open. Hij duwde me naar binnen en ik hoorde hem zeggen: - Wim verlaat ons, meneer en hij komt afscheid nemen. Het was een mooi bureau. Voor de ramen waren zacht-golvende kardinaalrode gordijnen gedrapeerd. Grote boekenkasten - daar had ik nu reeds jaren van gedroomd, godverdomme als 't niet waar is... - verborgen voor het grootste deel het beige behangselpapier. Aan een immens grote, maar veel te ordelijke schrijftafel zat de directeur zijn vingernagels te schuieren. Plots keek hij van zijn verzorgingswerk op en met zijn kikkerogen van achter zijn jambokalen in zijn hoornen fok staarde hij me aan. - Van Oostveld, zei ie en ik zag hoe zich op zijn onderste druillip een speekseldruppeltje vormde. - Ja meneer, antwoordde ik, maar de Horecaffer had me wel een duw in de rug gegeven. - Je hebt een boek geschreven, constateerde hij en het speekselkloddertje gleed naar zijn mondhoek. - Godeverdomme, dacht ik, mijnheer kent me blijkbaar, want hij tutoyeert me reeds... De directeur begon het oppuilende nagelriem op de plaats te duwen en vroeg: - Wat ga je straks doen Van Oostveld? - Ik heb gespaard, antwoordde ik en nu porde die Horecaffer alweer in mijn rug. De directeur bulderde brutaal en gemeen, vond ik, maar vooral geforceerd en Taaf deed maar me. - Kan je dan van je pen niet leven?, hikte hij verder. - Dedju, dacht ik, Van Oostveld ze smelen met je ballen, maar wat kon me die omhooggevallenkwal schelen? - Wel, Van Oostveld waarvan ga je leven? - Misschien schrijf ik wel een boek over de gevangenis. Ik zag dat het gezicht van de directeur eventjes - de Horecaffer zal het niet gezien hebben - verstrakte. Hij lei het gecombineerde nagelschaartje in de gleuf van zijn inktpotstandaard, waar normaal potloden of balpennen lagen. - Je gaat toch Beirens niet door het slijk halen? - Nee, die niet. Stilte... en toen nam de directeur de hoorn van zijn wit telefoontoestel en begon met zijn dikke worstvinger een nummer te vormen en schudde even met het hoofd naar rechts om de Horecaffer te beduiden dat het afgelopen was. Ik werd buitengeduwd. We liepen naast elkaar de Horecaffer en ik in een lange gang, waarin nooit een zonnestraaltje scheen en waarvan de zwartwitte gecombineerde kloosterpand plavuizen vochtig uitsloegen. - Jij gaat het nooit leren, Wim, zei " mijn " vriend de bewaarder. - Het spijt me, zei ik en probeerde het oprecht te doen klinken, maar ik kreeg weer die verschrikkelijke kriebels in mijn buik om tegen ja en allemans ballen te knallen.
- Kom, zei de bewaarder alweer en het begon een beetje eentonig te worden en om het nog erger te maken voegde hij er nog aan toe, gedraag je een beetje.
Godverdomme, sliste ik, maar Beirens hoorde het niet, daar hij al met een rammelde sleutelbos verder slofte.
- Stop, en de bewaarder duwde een deur open en achter een glazen wand bij een loket zat een pennenlikker eerste klas.
- Van Oostveld, zei de Horecaffer.
- Kan hij zelf niet praten, misschien?, wou de klerk indruk maken.
- Waarom zou ik?, weerde ik me alvast. De papierkletser bleek het niet gehoord te hebben en hij gleed van zijn krukje en ging in een steekkaartenbak rammelen. De Horecaffer knipoogde naar me.
- Dat maakt dan negenduizend zevenhonderd en vijf frank. Hier tekenen. Ik stak de bankjes in het bovenzakje van de jas en was alweer in de achtervolging op de bewaarder die zo waar begon te rennen en het was naar de voordeur. Hij opende de deur, gaf me een slappe hand en keek in de andere richting. Hij klopte op mijn schouder en liep dan haastig die eindeloze lange gang in.Daar stond ik dan op het pleintje en godverdomme zoals het moet in VTM-verhalen, het regende en de straatkeien glinsterden. Ik zette de kraag van mijn schraal jasje recht ( dedju wat was het koud ) en sloop langs de huisgevels richting Vismarkt. Ik had de Vismarkt, waaraan ze een klassiek tintje hadden willen geven, al altijd een afschuwelijk gedrocht gevonden dat daarenboven nog stonk als de pest. Ik was er vaak voorbij gemoeten, daar de Rembrand er vlak bij lag en daar had ik uren, die niet langer uren konden duren, aan de tap gehangen. De mensen ijlden me als zombies uit verschrikkelijke griezelverhalen voorbij, maar ze hadden het wel verschrikkelijk druk, zeker weten. Alhoewel. De Burg. Zes eeuwen geschiedenis keken op me neer, al was het dat andere crapuul van een Napoleon die die zin ooit eens bedacht en dan nog in Egypte, maar het liet toch koude rillingen langs mijn ruggengraat lopen. Hadden ze nu Sint-Michaël toch met bladgoud bedekt zeker. Welke mafketel had dit weer gepresteerd? Bladgoud. Het schitterde in de miezelregen, doch mooi was anders. De grootste vogelaar van Frankrijk, ene Karel met zeven streepjes, had ook nog eens kroontjes op het stadhuis laten zetten, maar dat was dan alweer lang geleden en het mocht overigens gezien worden. Maar bladgoud, dedju. Een beetje verder stond Jan van Eyck triest te zijn tussen de bomen en met zwarte traansporen onder de ogen. Wat zou Jan-als ich can over zoveel blad goud denken? Als t maar opbrengt , misschien, want met schilders weet je maar nooit. Het regenen is een beetje intenser geworden, doch onder de bomen gaat het nog een beetje en er was zelfs een bank, waar de sukkelaars kunnen uithuiveren Ik had het valiesje nog altijd in de hand en zette het nu maar neer op die witte plavuis met het kruis waar meer dan achthonderd jaar geleden Karel de Goede ( allez zeg!) neergesabeld werd . Toen zat er ook al een pastoor in het complot verward en het was dan nog niet de eerste de beste. Nooit immers. Bertulf was niet alleen proost van St.-Donaas, maar ook kanselier van Vlaanderen. Maar dat ventje uit Denemarken had de euvele moed om zich hier met de problemen van de grote mensen te komen bemoeien. De familie Erembouts was toch wel slim ( en nog veel meer ) genoeg zeker om zelf de boontjes te doppen. Galbert, die Brugse sloeber, was op die tweede maart van 1127 ook van de partij, want hij was "scrivere" van paljas Bertulf en Galbertje had een neusje speciaal voor duisstere zaakjes hoe kon het anders en van die 2de maart af, verliet hij zijn nederige stulpje in het Blinde Ezelsstraatje nooit meer zonder zijn wastafeltje en stilus in de aanslag. Zo vertelt Galbert in geuren en veel kleuren in een wankel Latijn wat er met die snoodaards van majesteitsschenders allemaal gebeurd is. Met hun kloten van de torentrans van St.-Donaas werden ze geworpen. Pwats, op de Burgstenen en Bertulf zegende hen en zei: -t Is God die het wil en hij berekende het fortui van de opengepletsten. Galbert van Brugge of beter Galbertus Brugensis, want hij kon schrijven wat van zijne here ende meestere niet zo zeker kon gezegd worden, krieuwelde tientallen wastafeltjes vol en toen de rust weer in t land gekomen was ( wat heet ) en Dirk van den Elzas met zijn vette kont de Vlaamse troon had beklommen, zette Bert alles op perkament, hij nam het niet zo nauw met de datief en de ablatief, maar dat was hem een zorg. Waarom heeft pennenlikker Galbert nooit iets over dat Heilig Bloed te Brugge neergeschreven? Paste het ( nog ) niet in Bertulfs kraam? Het regenen had opgehouden al druppelden de bladeren van de oude linden verder in mijn nek
- - Heb je geen sigaret?, vroeg een glaspapierstem.Ik keek verbaasd op, want ik had iemand horen laat staan zien nader bijkomen, maar ik zou het wel gaan lezen dat de verstotenen der aarde zich geruisloos voortbewegen. Ik haalde het pakje rode bastos, dat de Horecaffer me gegeven had, boven en hij peuterde met ontzettende zwarte vingerklauwen een sigaret uit het pakje.
Je moet na een regenbui nooit onder de bomen blijven. Je wordt zuipnat.
Bedankt , zei ik en wilde weglopen, maar hij hield me met de arm vast en zei:
Wanneer hebben ze je vrij gelaten?
Vrijgelaten, aarzelde ik doch ik zag aan zijn roodomrande oogjes dat hij alles wist en toch vroeg ik:
Hoe weet je dat? Hij wees naar mijn valiesje dat al zoveel meegemaakt had.
- Oh, glimlachte ik. De clochard had al een askegeltje aan zijn sigaret gezogern en zei toen met een geheimzinnig lachje of was het toch eerder een grijns: - Nu ga je zeker je hele leven achterna hollen...? Ik draaide mijn hoofd verbaasd om en het was precies of ik hem maar al te goed begreep, maar toch wou ik vragen: - Wat bedoel je?, maar ik zag zijn verkleurde gbardine regenjas ondrt de druipende linden tussen de auto's verdwijnen. Hij wuifde nog met de hand ...en toen nam ik mijn valmiesje op en sloop de Breydelstraat in, waar het ongelooflijk lekker naar pannenkoeken rook. Het zuur verdiende geld brandde in mijn zakken en ik wist het reeds vooruit dat ik de drang niet zou weerstaan...en toch gebruikte ik de oude truc. - Als er iemand bij het raam van het koffiehuis zit, ga ik niet binnen. Er zat een Rubensiaanse vrouw bij het raam en toch ging ik naar binnen... Toen ik de deur openduwde, klepperde het "open"-bordje tegen het raam en ik voelde al dadelijk dat alle blikken op mij gericht waren en alle stemmen verstomden en onderstreepten extra de James Lasttonen...Ik hield met wit gespannen kneukels het handvat van het valiesje vast en keek naar alle bezette tafel waaraan vooral dames met opgeheven pinken en schitterende ringen aan de andere vingers koffie zaten te drinken en torens slagroom verslonden . Ik voelde me naakt in mijn jeans en ik wou juist naar een tafeltje lopen, toen een afgestofte gladjanus in het zwart naar mij toekwam. Op zo'n moment beginnen je zintuigen extra fel te werken en ik hoorde een kakmadame met een afschuwelijk Kortrijks accent zeggen: - Wat zoekt zo'n sujet hier? - Alles is bezet , zei de opgedirkte kikker. Ik wou met een vaag gebaar nog eventjes protesteren, maar ik had het al begrepen en ik draaide de deur weer open en stond alweer op de stoep en ik had nu eens niet mijn leven achterna gehold. Het Kortrijkse klerewijf met haar schaapkrulletjes als een aureool rond haar spitse hoofd lachte triomfantelijk met haar myopische ogen vanachter haar extravagante brilletje. Ik liep troosteloos verder door dde stille, beregende straat naar het marktplein. Samen met de beiaardklanken overviel de geur van friet mij. Ik voelde me zo hulpeloos-eenzaam.Nu voelde ik ook hoe dunnetjes mijn jasje uitgerafeld was, want de koude greep me in de lenden en mijn valiesje kneep mijn vingers tot pijnlijke spiesen. - Een groot pak met mayonaise, bedelde ik. De dikke blozende dame harkte een greep slappe aardappelstokjes bij mekaar in het borrelende vet en - Koud vandaag, constateerde ze voor de vijftigste keer die dag. - Nogal huiverde ik en ik vermoedde dat ik eventjes kleurde, want de frietmadameviseerde natuurlijk ook mijn schraaldunne jasje . Ze begon met hevige schokbewegingen van het schuimspaan de frieten uit het vet te vissen en met een handige draaibewging van de platte lepel wipte ze de frietjes in een papieren puntzak. Ik huiverde eventjes van de kou en zocht verwoed in de zakken om het geld, want de Horecaffer had het me toch gegeven...en ik wist dat het in de laatst te controleren zak zou gevonden worden, maar toch werd ik nerveus. De frietvrouw wachtte autoritair met het pakje friet in de handen. - Moet er nog iets op? - Nee...of toch mayonaise, aangezien ik het geld niet vond en dus tijd moest winnen. - Vijfenvijftig frank, zei ze, terwijl ze een klodder gele brij boven op de friet pletste. Ik had het geld gevonden en betaalde met een verfrommeld bankje van honderd en liet het wisselgeld in mijn broekzak glijden. Met voorzichtige vingers viste ik een goudgele friet van onder de mayonaise en - Brrrrbrrr..., warm!
Het was zondag en we zaten met zijn allen naar de exercerende Duitse soldaten te kijken. We wisten allemaal wat er zou gebeuren, daar we elke zondag het ietwat vreemde, marionetachtige gedoe gade sloegen. Ze stonden netjes gelijnd in de veldgrauwe uniformen te rillen in de kou en bij elk onmenselijk geschreeuw van de Feldwebel voerden ze zo'n hoekige bewegingen uit dat het eigenlijk niet mooi meer was. - Stillgestanden, blafte de onderofficier. De hakken klakten tegen mekaar en ik zag hoe Johan naar voor schreed met een witte doek op de handen, die hij plechtmatig voor zich uitstrekte. Hij liep naar de witte mast die ze gisteren naast het transformatiehuisje hadden geplant. Dat waren we nu niet gewoon en rekten dus onze koppen boven het muurtje. - Dat is een vlaggemast, zei Tuur, hij wist het immers altijd veel beter. - 't Is Hitlers verjaardag, zei Jes en ze krabde haar schouder zodat haar jurkje bij de borsten ging samenschurken en Bert met gesperde bologen toekeek... - Jij weet ook altijd alles, wist Bert.. - De Dikken Meire heeft de paal gedolven voor twee Hengsten, zei Jes en nu krabde ze haar knie, maar ze schoof haar jurkje niet omhoog stelde ik een beetje ontgoocheld vast. - Präsentiert die Gewehre, schreeuwde de Feldwebel. Johan had de vlag aan het touw bevestigd en trok ze nu langzaam langs de witte paal naar boven, waar ze zich langzaam in de wind ontvouwde en zachtjes begon te klapperen. We keken met opengevallen monden toe en het was héél, zelfs onruststellend stil op het plein. Plots hoorden we de deur van de Sportvriend openslepen en dan een rauwe stem: - Bij de kazerne, bij de open poort...( Pauze en ik zag hoe Mossel met de rug van zijn hand over de mond veegde en vreselijk grijnsde...) Stond er een lantaarn en zij stond er voor...( Alweer pauze. Mossel pakte zijn fiets met zijn prachtige koperen carbidlamp aan het stuur en laveerde door de dorpsstrat)...en ze was gepoeierd tot in haar hol, ze was gepoeierd tot in haar hol!. Terwijl we vanachter het kerkmuurtje wegrenden, hoorden we de Pruis nog brullen met een van woede overslaande stem: - Gewehr ab - Godverdomme , Mossel, proestte Bert toen we allemaal holderdebolder over elkaar tuimelden in het lange buntgras achter de kerk. We ginen op onze rug liggen en keken naar de blauwe zondagse lucht. Jes had haar benen opgetrokken en de knieën gespreid. - Ik kan je broek zien, zei Bert. - Weet je wat erin zit?, vroeg Jes brutaal en ik zag hoe Bert kleurde . - Ja! - Oh, jij leugenaar, schreeuwden Tuur en Toon. - Toon het dan eens, Jes, had Bert zijn brutaliteit teruggevonden, dan zullen ze het ook weten. Zonder verpinken stroopte Jes het elastiek van haar broekje naar beneden. Ze spreidde de dikke knieën van mekaar en twee verlept roze lipjes werden zichtbaar. - Kan het open?, vroeg Bert en ik vond het maar nietig klein en onsympathiek geuren. - Zot, zei Jes en trok haar broekje op en wreef onverwacht, maar zachtjes op mijn onderbuik en ik rilde als een paard in de schaduw. We richtten ons uit het lange pijpestrootjesgras en Jes riep, - Wacht... We keken in haar richting en - Weet je wat ze ook doen als ze mekaar graag zien? We zagen Jes op de rug van haar rechterhand smekkend zuigen... - Kijk 's, Wim, lispelde ze en ze toonde haar hand en er was een purperrood plekje op haar hand verschenen. Zo vertgeten ze mekaar nooit! Moet ik er eentje op jouw hand zuigen, Wim? Ik voelde weer de rilling over me heen gaan en een gloeiende warmte in mijn onderbuik, maar ik voelde me kleuren en rende langs de kerkmuur en het kapelletjes van Maria onder het Kruis naar huis. Ik holde toch als een bezeten door het thuispoortje alhoewel ik hoopte dat de erectie voorbij zou zijn bij mijn aankomst in de keuken, want ik vreesde dat altijd iedereen mijn gulp op enige verdachte rimpeling bestudeerde.Moeder stond friet te bakken in een vuile met vet besmeerde ketel die op de opening van de lange buiskachel stond te broebelen. Achteraan stond ee, immens grote, rood verlakte pan met een deksel erop. Ik wist het weer. De gebakken friet werd in die pan gekieperd en ging er in de damp van de eigen warmte als bruine elastieken samenklitten tot één grote vormloze massa.
Het begon te regenen in lange, dunne stralen. Ik schuierde langs de muur van het oude belfort en ging op één van de vensterbanken zitten en stelde vast dat ik het lege, vettige zakje in mijn handen hield. De mensen liepen, holden, renden door de lange pijpestelenregen. Ze torsten boodschappentassen gevuld met gezelligheid, chips en frisdranken. Ze hadden aktentassen onder de arm. Ook de kinderen zeulden oeverloos zware lasten van boekentassen: schoolagenda's, la langue française I, de bello gallico. Alle gezichten nat en de ogen op oneindig of waren ze toch op thuis gericht? Ik huiverde in de kille regen en zat daar nog steeds mett het leeggegeten zakje friet. - Auw, en ik kon nog vlug mijn voet eventjes terugtrekken en toen ik omhoog keek om te zien wie met brutale plmpheid op mijn voet getrapt had, zag ik zo'n koudgrijze ogen, die langs een scherp-venijnige neus de wereld inkeken en de grijns op de dunnen lippen deed me vlug weer naar de grond kijken. De plavuizen waren blinkend nat geregend. De voettrapper in grijs driedelig pak met een bungelende Samsonnite in de rechter hand verdween achter de hoek, waar hij bijna tegen een agent opliep. Ik stond daar besluiteloos met het lege papieren zakje in mijn handen te draaien en te keren en ik wist dat de pandoer naar mij stond te kijken. Ik keek eventjes in zijn richting en inderdaad, de regen schrok hem blijkbaar niet af, wandelde hij met die zo typische agentenhouding handen op de rug in mijn richting. Ik vluchtte in de richting van de Nipomecemusbrug. Op de stenen leuning van die brug staat één of andere heilige kloot, die lange jaren geleden, omdat hij een mijter op zijn schedel had staan, stoer wou doen en meende het gezag te mogen tarten, maar ze hebben hem met zijn hebben en houden in de rivier gekieperd. Hij verzoop, natuurlijk, want de Grote Baas had andere zorgen aan het hoofd, maar in Rome hebben ze hem toen maar heilig verklaard en in Brugge mocht hij op een bruggetje gaan staan. Geen mens die weet wat hij er staat te doen en alleen een bezopen gids van de motorbootjes weet er een verhaal voor de toeristen over te spinnen. Sinterklaas met tabberd en mijter. De eerste Vlaamse bisschop van Brugge, het lijkt wel science-fiction...of was het toch Pieter Lanchals die de Bruggelingen ooit hebben gekorthalsd vandaar al de zwanen op de Reien en de dikke nek van Jean-Pierre van Rossem. Buiten aan de deur van een souvenirswinkeltje stond een gevlochten ijzerenmand en terwijl ik naar de prullaria keek - het Brugse Beertje, de Maagd van Brugge ( wablief), zwanen, alweer Jean-Pierre van Rossem nu met bankkaart - wierp ik het vettige papiertje - eindelijk - in de mand en zag dat de politieagent rechtsomkeert gemaakt had althans hij was nergens meer te zien Een cafédeur waaide opende en ik hoorde vaag-herinnerende flarden muziek. Ik bleef staan en de haastigen naarstige, brave huiswaartslopers duwden me heen en weer en ik ging weer naast de paiermand teegn de muur leunen. - Zou de Horecaffer al naar huis zijn? De cafédeur ging weer , dit keer iets langer, open en toen zag ik het. Boven de deur. De Rembrandt.
We stonden wulken te eten op een winderige zaterdagavond aan de tap van de Rembrandt. - Marietje heeft de beste wulken van de stad , zei Soiten, de kastelein, want het is een kwestie van koken. We zwegen, want met Soiten viel er toch niet te discuteren, daar hij over eten, wijven en dus vogelen alles wist en waarover kan een universiteitsstudent anders praten.Misschien over geld, maar dat hij meestal te kort en daar had Soiten helemaal géén boodschap aan. De kastelein schoof de schaal met kinkhoorns naar ons en zei: - Eet maar op en laat de stront voor mij. - De stront? François naam een hoorntje dat leeggehaald was en patste het een paar keer op de handpalm en jawel er kwam een geleiachtige, bruine massa te voorschijn. - De stront, zei de baas en grijnsde Stilte en bewondering. - Geef ons nog iets, zei de praesens. Hij had geld en het dus voor het zeggen, want "zijn " sportwagen stond buiten op de stoep te wachten...Wie kon hem wat? De verveling sloop de zaterdagkroeg binnen, maar wij beseften het niet en dronken het glas leeg.
Ik liep de straat over en bijna zelfverzekerd naar de deur van de Rembrandt. De verf bladderde nog steeds van de deur en de kruk was nog steeds onhandelbaar, maar toch kriepte de deur open. De duisternis overviel me en ik hield mijn trouwe valiesje stevig in de hand geknepen en probeerde met samengeknepen oogspleetjes te zien wie er achter de tap stond. Het was Soiten niet en ik schuifelde naar het tafeltje dat bij de venster stond en waar er een beetje licht naar binnen viel. Ik zuchtte. De politieagent liep voorbij het venster en alhoewel hij niet naar binnenkeek, probeerde ik me achter het gordijn - alhoewxel... - te verbergen - Hei, riep er iemand van achter de tap en toen ik geschrokken in de richting keek zag ik dat de roeper zijn kin naar voor smeet. Alhoewel Soiten blijkbaar niet meer in de zaak was, bleek 'zijn' methode nog te bestaan en ik riep: - Koffie en toen zag ik hoe een hele resem tooghangers in mijn richting keek en me van boven naar onder controleerde. Plots maakte zich een jongmens van de barkruk los en liep op hoge Nike-gymschoenen naar de juke-boxe. Ik hoorde het munstukje in het toestel rinkelend vallen en de jongen, afgebleekte jeans en T-shirt van-de-wereld-is -naar-de-kloten, liep met de rechterwijsvinger de oplichtende vensters af. - Bob Dylan, riep er iemand van aan de tap. - Kus de kloten, antwoordde de platenduwer. De Rembrandt wordt nog steeds door studenten bezocht, constateerde ik. " Mm, tell mama, Where'd ya sleep last night? Cain't ya hear me cryin'? Hm,Hmhm." Het jongmens liep heupwiegend naar de barkruk, sloeg vrij onzacht op de rug van zijn buurman en dronk in één teug zijn glas cola uit. " Mister Judge and Jury, Cain't you see she shape I'm in? Don't ya hear me cryin? Hm, hm,hm .
Het was Carnaval in Leuven en de studenten zouden het eens gaan tonen. Pulle, Buk en ik maakten de avondwandeling. - Eventjes een blokje om. Niet lang. Morgen is het vroeg dag. Morgen doceert Dumon. - Zouden we niet eentje in de Fleur? - Goed, maar eentje hé. Wie over een tweede begint... De straten kraakten van het lawaai. Overal gejoel, gezang. De bleekscheten op pad. In de Parijsstraat stond een pastoor met gescheurde soutane tegen een lantaarnpaal te zeiken, terwijl een kloosternon van achter tussen zijn wankele benen door zijn penis probeerde te vatten. De pastoor beschreef gekke watercapriolen in de lucht, maar wij liepen naar de Fleur op de hoek van de Schijtberg. Zodra de deur openging, wisten we het reeds. De Fleur was oevervol. De rook danste tegen het plafond. We drumden tot tegen de tap en installeerden ons zodat we toch nog een zicht op de zaak kregen. - Ha, die mannen. - Drie pinten, Jeannot. Overal hingen ze rond...De melkmuilen en ze maakten godverdomme zo'n ontzettend lawaai dat het niet mooi meer was. Daabtje Snoec stond in een cirkeltje gatlikkers eerste klas - toen reeds - met zijn pint in het rond te zwaaien. Hele gulpen zwieberden over de glasrand en de vloer leek een bierzwembad, maar dat was Daans zorg niet. - We zullen de Walen op hun smoel slaan, riep Daan en zelf Jeannot keek op van zoveel trivaliteit ...en Daantje wipte weer een plas bier over boord...en hij werd altijd zatter en zatter en de vloer (vooral) natter en natter...! - Zwijg, smeekte Sjiel Meermans. Hij zat op zijn gat vlak voor de juke-box met het oor tegen één van de luidsprekers aangepapt. Hij sloot weer de ogen in uiterste culturele verrukking. - " Hang down your head, Tom Dooley Hang down your haed and cry Hand down your head, Tom Dooley Poor boy, you born to die...!" Sjiel liet weer een nikkeltje in de spleet glijde...en hopsakee daar ging Tom alweer. Hij stak nog maar eens zijn lief overhoop, maar als de sun rises morgenvroeg hing hij met zijn ballen aan een glady tree...! Toen Freddy over dort wo die bloemen in de valleien bloeien begon te kwelen , zei Buk: - Kom we scheuren ze hier. We drumden naar de deur en Daantje stoer en omringd door vele bewonderaars wou de plezantste zijn thuis en: - Wel, wel de kindjes gaan al naar huis en ze zijn nog niet zat. Waf, klonk het plotser dan plots, want ik had het niet eens gezien, daar ik al de deurkruk in de hand genomen had, maar Pulle had blijkbaar uitgehaald en Daans schildpadden fok hing schuin over de mond. De muziek raasde door en één van de gatlikkers begon te lallen : - ...dort war ich einmal zu Hause. De koude rilde in de Parijsstraat. De pastoor lag in een grote zeikplas en resten braakfriet in de goot te slapen. Geen non te zien... - Morgen eet ik in de 'Lion d'Or, zei Buk. Samen met Pulle liep hij richting Naamsestraat en ik liep de Brusselsestraat in naar het onnoemelijk eenzame kamertje in de Coutereelstraat, waar de vent van mijn hospita onmogelijk moeilijke wetteksten in zijn hoofd dramde en regelmatig als goede katholiek zijn wijf voldraaide. Vlaanderen eerst.!
Hij pletste de koffie voor me neer op het plastieken tafelblad en blafte: - Veertig Ik kon er alweer niets aan doen, maar ik werd zo rood ans een 1-meivlag. Nog maar net had ik het wisselgeld van het frietwijf teruggekregen, maar vraag me godverdomme niet waar ik het gelaten had. De koffiebrenger blijft met uitgestoken hand en onheilspellende blik op mijn trouw valiesje aan het tafeltje staan . Uit de rechterzak van mijn jasje haal ik een verfrommeld pakje rode bastos. De Horecaffer had het me nog gebracht. - Je moet wat minder roken, Wim, had ie gezegd, want dat kost ruim dertigduizend per jaar... - Breng me nog een pakje bastos, won ik tijd terwijl ik de andere zakken insprecteerde. - Veertig, zei de koffieman ietwat nerveus. Eindelijk vond ik het wisselgeld in de linkerbroekzak en lei het allemaal op het tafeltje, zoals toeristen wel plegen te doen en de man schoof het in de handpalm en terwijl hij zich vooroverboog, lispelde hij: - Uitdrinken en weg wezen... Alhoewel ik schrok, liet ik het helemaal niet merken, want toneel spelen had ik wel geleerd en of het op kostschool, het leger of in de nor was , laat ik in het midden. - Geen bastos?, probeerde ik. - Neen, hakte hij. De juke-boxe: " Oh, some of us'll end up In St Cloud Prison, And some of us 'll wind up To be lawyers and things And some of us'll stand up To meet you on yuor crossroads, From inside the walles, The walls of Red Wing. Ik dronk mijn koffie - lauw en slap - uit en liep daarna de deur uit en of het zeker was, wist ik niet, maar de ogen van de tooghangers priemden drwars door mijn jasje. Het regenen had eindelijk opgehouden en het was veel rustiger geworden op straat en de voetpaden. Alhoewel het blijlange nog niet donker was, waren de straatlantaarns reeds aangestoken. De mensen waren bang voor de duisternis en ik gleed langs de oude huisgevels onhoorbaar verder...
We zaten samengedrumd in de dorpspissijn. Geen mens die wist hoe lang geleden de pissijn gebouwd was. In rood Oelems baksteen. Een vierkant gebouw. Het deel voor de mannen, een vierkante ruimte met een greppel tegen de achtermuur. Voor de vrouwen waren er twee celletjes met op een opgebouwd muurtje een plank met een gat d' erin. Geen parochiaan gebruikte de openbare toiletten, want dat waren het, maar toch werd er geregeld tegen de buitenmuren van de pissijn gezeikt. Naast de pissijn was de fietsenbergplaats...en dat stelde ook al niet veel voor, dus pissijn en bergplaats werden door ons, de dorpsjeugd, ingepalmd. Het was killig koud, maar nog niet helemaal donker, want Vandaele, de elektroman was in het dorp komen vertellen dat de straatverlichting weer aangestoken zou worden. De hele, lange oorlog was het niet gebeurd en we waren het wat gewoon geworden om in het donker rond te scharrelen. Nu priemde er weer een straaltje licht van onder een blakertje, dat aan de elektriciteitspaal vlak voor de kerk op het pleintje vastgemaakt was. Het was de eerste avond nog maar aangestoken of Mossel had reeds met Taaf, de garde, zijn kloten gerammeld. Boven het Kerkplein tekende het piepkleine lampje een cirkeltje en precies erin liep Mossel met de neus tegen de grond te zoeken alsof zijn leven ervan afhing. - Wat zoek je, René? - Vijf frank... - Ah, vijf frank...en ben je zeker dat je ze hier kwijtraakte? - Ik raakte ze hier niet kwijt. Eigenlijk ginder aan Doois, maar 't is hier zo veel klaarder om te zoeken. Taaf kon er niet mee lachen, het dorp overigens wel. De pisgeur sneed in de ruimte en we zaten onnoembaar stil tegen elkaar gedrukt. Tuur keek eventjes door de deuropening, waar nooit een deur werd in opgehangen. We wisten dat hij het lichtcirkeltje kon zien en dat zijn ogen straks weer aan het duister zouden moeten wennen. We zwegen. We kenden alle geluiden in het dorp . Ik hoorde de winkelbel... en de deur bleef open, dus ging er geen klant naar binnen, maar was er iemand naar buiten komen staan. - Wim, eten, hoorde ik mijn jongste zus roepen. - Sssst, sliste er iemand. Bert? We zwegen en hoorden de winkeldeur weer dicht gaan en: - Zie je wel, zei Tuur, als we op het pleintje blijven spelen waren, dan moest Wim al naar huis. Eigenlijk wou ik wel naar huis, er zou weer wat gaan waaien ik durfde niet . - Vaagt er je kloten aan. We hoorden Smet met zijn loper in de tilbury door de dorpsstraat razen. - Verleden week kwam Smet met Timo van de vrijdagmarkt in Brugge. Heel de lange weg moest de hengst zeiken, maar Smet sloeg godverdomme zo onbarmhartig met de djakke op Timo's bezwete rug dat hij maar verder bleef peigeren en tenslotte heel het plankier bij café Den Hoorn ondergespoten heeft.Bert vertelde altijd van die vreemde verhalen omdat we niet wisten wat ze hier kwamen doen... ...Ik veerde recht, rende de duisternis door, het lichtcirkeltje in naar de winkeldeur. Moeder stond suiker te wegen. Ze zei niks en ik dook de veilige huiskamer met de lange buiskachel in .Zus dekte de tafel.
De straatstenen glinsterden. Een oranje stadsbus met beslagen ruiten reed voorbij. Ik gleed langs de eeuwenoude gevels weg, maar het wou maar niet donker worden in de stad; De steeds weerkerende etalages vlekten bleek op het voetpad en op de straathoeken cirkelden de straatlantaarns. Wie zou er nu in mijn celletje plaatsgenomen hebben? Zou de Horecaffer hem ook zo goed verzorgen, als een kuikentje op een stokje? Het lampje in het blakertje zou nu wel branden. Haastige mensen liepen me voorbij. De angst begon langzaam in mijn ziel te sijpelen. De lichtvlekken op de stoep duwden me nu dichter tegen de muur en ik nam mijn valiesje in de andere hand. Een winkel met snuisterijen: Halletarentjes, Brugse Beertjes, kantwerkjes, zwanen-in-alle-groottes en zelf Manneke Pis. Een bakkerij met in de etalage een eenzame moorkop. Nu langs het water dicht tegen het kaaimuurtje onder de bomen. Nu en dan tikte een druppeltje van de bladeren op mijn schouder. De plezierbootjes lagen te dobberen op het inktzwarte water. Een eendenkrooi lag bruin tegen mekaar gedrukt met de bek onder de linkervleugel op het gazon. Ik zette mijn schoen op een bank tussen de bomen en knoopte de veters van mijn schoenen vast. Het valiesje was gevallen, ik nam het op en liep verder naar die andere gevangene: Guido Gezelle. Hij stond er in brons weliswaar sedert 1930 en Jules heeft er zelfs zijn dood aan gehaald, want het volgende jaar blies hij de pijp uit. Daar kon Guido daar dan weer niets aan doen, want ze hadden indertijd ook genoeg met zijn ballen gespeeld ( ik lachte in al mijn regenmelacholie). Guido was eertijds een gevierd dichter geweest, maar sedert de eminente Brugse Vetbal de media begon te bespelen, is Guido' s rijk uit. Fini. Amen. De atonale doordravers als Paul Rodenko en Jan Walravens mochten daar zelfs nog anders over denken en ook de neo-romantische dichter Herman Deconinck vond het okee. De Vetbal vond dus van niet en er waren maar twee degelijke literatoren: Erza Loomis Pound en Vetbal himself. Ze schrijven de enige , echte, ware poëzie. Terloops gaat eens met een naam als Erza door het leven, zou je geen poëzie gaan plegen...? Daar zal ouwe zak Michielje vander Plas geen woorden aan verspillen, maar wat weet hij overigens over dichtkunst, want hij ontving bijna een prijs. Geef toe. Ik keek naar Guido en er liep een meeuwenpletsj als een traan langs zijn wang. Guido een groot dichter? Hij was niet eens een fascist, hoogstens een nicht en daarover waren zelfs de eminente heren August Vermeylen en Urbain Vandevoorde het bijlange niet eens. De vogelscheet op Guido's kop was misschien niet het allermooiste, maar had hij dan geen waardering voor het Schone? Voor het droombeeld? Ik kwam vanonder de bomen, de O.-L.-Vrouwekerk voorbij in een natte, smalle straat met spookachtige gele vlekken op de glimmende kasseien. - Ik moet pissen, dacht ik en keek even rond, maar geen kroeg te zien en om zo maar tegen een gevel te zeiken dat had ik afgeleerd. - Ik loop een winkel binnen, dacht ik en door de urinedruk op de blaas kreeg ik het plots koud in mijn papierdunne jasje. - Het boek is je beste vriend, las ik luidop met de deurkruk van de winkel in mijn hand. Ik dacht er plots aan dat ik de laatste tijd niet alleen vaak in mijn eigen sprak, maar het ook vaak ook luidop deed. - Ze doen het allemaal, had de Horecaffer gezegd, want wie het niet doet wordt gek. Het was voor mij een hele geruststelling. Uiteraard. De damp sloeg op mijn brilglazen toen ik de deur opende en ik zag geen lul ver meer. Ik zette het valiesje neer en zocht mijn zakdoek om de glazen te boenen, doch buiten enkele vetstrepen bracht ik het niet en de Belgische friet altijd zijn tol. Ik schoof het valiesje met de voet een beetje opzij en van tussen de oogspleetjes keek ik de winkel in. Aan de kassa zat een remedie tegen de liefde verstandig te zijn en mijn verschijnen had haar blijkbaar wakker geschud in deze regenavond en haar ogen priemden dwars door het jofele jasje heen. Celle Naalde had het nog in elkaar geschoten, het jasje. Het had bovendien vele oorlogen meegemaakt en volgens mijn alwetende moeder - God hebbe hare ( godvruchtige) ziel - was de bier- en tabakslucht niet meer uit de stof te stomen. Zou de lucht van de nor er zich ook gehuisvest hebben? Waarom keek het spook ban de opera me anders zo venijnig aan? Ik wou naar de kassa lopen, maar vlak voor me doemde in levende kartonlijve de grootste Vlaamse schrijver sedert Willem die Madoc makede op. In volle weelde van zijn oliegekliste haren en de pasjabuik troonde hij daar om de intelligente lezer - eigenlijk zijn ze er niet in Vlaanderen, daar niemand Erza Pound leest - met zijn weke kartonhand naar een oneindige stapel boeken te wijzen. - Wat een hoop; dacht ik luidop, maar de Blauwkous bij de kassa remde mijn oude gewoonte. Zou ik een exemplaartje kopen met het in de gevangenis verdiende bloedgeld? Juffrouw Spitsmuis - 't zal wel een verschrompelde muis zijn ...- klom vanacher de kassa en liep mijn richting. Ik was de enige klant. - En...? - Dedju, dacht ik, het winkelpersoneel is nog vriendelijker dan de frietmadammen en de cafébazen. We gaan vooruit. ( Zing verder, Raymond) . - Ik moet dringend plassen, mevrouw, probeerde ik in mijn schoolmeesterstaal van weleer en... - Op het einde van de winkel is er een toilet voor klanten. Ik schrok, want ik had een snauw verwacht, maar toch meende ik een speciale intonatie in het woord klanten te horen..., maar de urinedruk was te hoog en ik liep naar het einde van de winkel. Het innige genot van een blaas te mogen leegpersen. Koude rillingenlangs mijn rug. - De herinnering is mooier dan het ding, zei een verlopen student Germaanse steeds terwijl hij stond te pissen om daarbij te bewijzen dat hij wist wie Herman Gorter was...Overigens ook al geen groot dichter, want hij was geen fascist, wel communist. De -ist is er wel, maar...dat zou zelfs Geo Van Deksele weten. Ik liep terug naar de kassa, maar langs een ander gangetje om het-boek-je-beste-vriend te kunnen bewonderen. Kookboeken van ene Julien. Reisverhalen van alweer Julien. Bierboeken ( jaja) nog maar eens van Julien. Het genie Julien. Ook fascist, misschien? Suske en Wiske niet van Julien. Kan blijkbaar niet tekenen. Spijtig. Ik zag in de verte het valiesje staan en vreemd genoeg ik voelde me plots warm en haastte me. In mijn overijling stootte ik een boekje van een stapeltje, niet zo groot, maar toch behoorlijk. Ik raapte het op. " De gouden Stiften uit de 13de Eeuw." - Nooit van gehoord, dacht de sluimerende historicus in mij. Op de achterkant van de kaft vond ik een foto van de auteur en ik herkende hem onmiddellijk. - Kijk me nu eens, onze Kazi, zei ik meer dan luidop. - Inderdaad, antwoordde het liefdesremedie, moet ik het inpakken of is het niet voor een geschenk?, smaalde ze me nog snijdend toe. - Ikweet niet, aarzelde ik. Die Kazi toch. Hij werkt mee aan die enig-populaire Vlaamse zender . - Ga toch eens TV kijken, zei de Horecaffer bijna elke avond. Er zijn toch zo'n leuke programma's. Rad van Fortuin. Rapklap. Viersprong. - Wat zijn het voor programma's ? - Wel, goeie programma's, want de directeur zei het verleden week nog. Als de mensen maar een beetje meer naar Viersprong van Kazi keken...We zouden nog ons werk kwijtraken. - Ik heb toch geen zin. - Spijtig , besloot hij zijn niet-geslaagd betoog, maar de directeur van de nieuwe zender is wel prof aan de K.U.L. Dat had ik extra gevaarlijk gevonden, maar niet aan de Horecaffer gezegd. Ik stond nog steeds met die Gouden Stiften van Kazi in de handen en vroeg: - Wat is het voor een boek? - Oh, het verkoopt enorm, maar ja, Kazi is ook populair, nietwaar? Ik kon maar niet tot een besluit komen...Zou ik er toch eentje nemen van die grote stapel, daarginds? Misschien verkochten die boeken ervan nog beter ...en was de auteur, Vetkwal, nog meer populair. Zeer belangrijk. Ik liep weer naar de grote stapel, de Spitsmuis volgde en schrok toen ik een boek nam en erin bladerde. " Een Zeepbellensprookje" , las ik en verder " Ik wens er met klem op te wijzen dat alle personages uit dit boek verzonnen zijn, en dat iedere gelijkenis met bestaande personen, hooguit kan worden toegeschreven aan het dartele spel van veel toevalligheden." Wat een held. Eerst wild om je heen schoppen en dan als een laffe hond in het hok van het onverwachte kruipen. Je jaagt de hele klas op de kast en in de hoerentent, maar onvoorzien kon je er zelf niet zijn. Spijtig. Je beëindigt wel de klotenschool, maar dat hoef je dan maar later te schrijven als je populair bent en je het citatenboek met Rutger Kopland, J.-P. Guepin, Steve Zeitlin, Hugo Claus, Julien Green, Françoise Sagan, Ben Cami, Heinrich Böll, Hans Andreus, Henri de Montherlan, Simon Vinkeloog, Herman Deconinck, André Gascht, Hans Lodeizen, Willy Roggeman, Adriën F. Th. van der Heijden, (eindelijk) Ezra Pound, Octavio Paz, Daniël Robberechts Simon Vestdijk, Chris Yperman en Jaap Goedegebuure gekocht , want zo ben je dan wel belezen, nietwaar. - Hmhm, kuchte de Spitsmuis. Ik schrok weer naar de werkelijkheid en de toevalligheden en zei: - Ik koop " Het zwarte Schaap ", mevrouw. - Juffrouw, hakte ze. - Excuseer, juffrouw. Waarom werd ik godverdomme zo mak en tam? - Ken ik niet! - Oh. Plots ging de deur achter de kassa open en een slanke man in donkergrijs driedelig pak verscheen in de deuropening .Ik zag hoe hij dadelijk mijn valiesje fixeerde en dan verder mijn jasje grondig uitrafelde/ - En?, vroeg hij in de traditie van de frietmadammen, cafébazen en boekenverkoopsters. - Hij zoekt " Het zwarte Schaap, zei de Muis. - Zwarte Schapen genoeg, wou hij grappig zijn en bekeek me met zo'n minachtende blik dat ik even huiverde , maar plots wakkerde het oude vuur in me op en ik zou godverdomme niet meer laten doen - Ken je de uitgeverij, vroeg de Muis en ze negeerde de yuppie. - Agnam, zei ik zonder aarzelen, want de Horecaffer zou het me anders uiterst kwalijk genomen hebben, vreesde ik. - Kijk maar in de fichebak, Betty, zei de yuppie. Tk verstarde. Het sprankeltje vuur dat eventjes weer de kilte in mijn ziel verdreven had , gleed weg in de diepe holte van de eenzaamheid. Het verre bleke diabeeld van het begin van alle onbegrepen ellende danste op het witte doek van mijn geheugen. Ik slaapwandelde naar mijn valiesje. Ik hoorde psychedelische geluiden die in het slakkenhuisje van mijn oor de weg niet bleken te vinden. De deurbel rinkelde.
De duisternis had zich nu toch in de straat vastgebeten en ik wist het niet meer, toen ik langs de lange blinde muur van het bekende ziekenhuis gleed. De grote koperen poort met die felle klinkspijkers stond nog open en als ik daar nu even binnenglipte om een plaatsje voor de nacht te vinden, want hoe langer hoe meer besefte ik dat ik nu een vrij man was, maar de vrijheid bleek een vreemd wezen te zijn en wat moest je ermee aanvangen? De kasseien waren hoekig en scherp en drukten pijnlijk door de dunne zolen van schoenen. Ik liep een eindje over het gangetje, toen ik plots tegen iemand aanbotste. - Is de poort nog open,? vroeg die iemand uit de hoogte. - Ja, antwoordde ik en verbaasde mezelf alweer dat ik niet zegde dat ik er anders toch niet had kunnen doorlopen. - Ik denk dat je terug moet gaan, hoor, want het ziekenhuis is gesloten. - Waarom lieten ze de poort open? - Ga toch maar terug. Eindelijk herkende ik hem. Het was Giel Hulsschout , de beruchte praesens van weleer. Hij had blijkbaar zijn studies medicijnen toch beëindigd, want zijn vader was overigens stinkend rijk . - Ik heb tijd en mijn vader heeft geldplacht ie te zeggen. Ik wou juist roepen ( want er stroomde een intense blijdschap door mijn lijf): - Giel, ken je me niet? Toen de hoofdgeneesheer van het eeuwenoude gasthuis hakte: - Je hebt hier niks te zoeken. Het bezoekuur is reeds lang verstreken en...hij keek eventjes naar het valiesje, voor opnamen moet je in het andere gebouw zijn. Ik maakte rechtsomkeert en liep alweer op de schonkige kasseien onder h et gelaerijtje door en stond weer in de donkere straat en zag dat zelfs de boekwinkel zijn gastvrije deur gesloten en de lichten gedoofd had. De duisternis en de eenzaamheid drukten me plat en ik wist nu dat ik bij alle koperen platen naast eikenhouten gesculpteerde deuren niet hoefde aan te bellen...
De lucht was grijs in die november toen ik uit de aula kwam. Prof Verbeke had een uur geluld over het bestaan van God en de sk-klanken weelderig over de studentenkoppen gestrooid. Ik stopte eventjes op de trappen om vlug een sigaret op te steken en zodoende de bijtende middaghonger te verdringen. Ik liep onder de Maria Theresiapoort door , negeerde de bedelaress met haar slonzig kindje op de arm, want in Heverlee of was het Herent had ze een kast van een villa staan en liep pardoes tegen Giel Hulsschout. - Wim, zei Giel verstrooid en keek over mijn hoofd in de verte. Ik voelde me geflatteerd, want Giel dat was een monument. Hij was groot en sterk. Elke avond zwierde hij met klasse een paar broekventen bij Marraine, de Moeder van alle Vlaamse studenten, met hun kloten buiten. - Kom terug als je droog achter de oren bent. Giel scheurde meestal met een zware tweedehandse motorfiets door de Alma Materstad, dus hij domineerde de club. Hij was praesens. Hij besliste wie d'er moest trakteren pf mocht winnen bij het kaarten, bovendein was hij de leider van Stalag-17. Een ietwat vreemde naam natuurlijk, maar Giel was na het zien van de film, waarin William Holden de Moffen te slim af was, enorm getroffen! ( Lees verder 'De Tocht terug '(2)
De gele wagen rust in bomenkruin, een late zwerm van muggen wolkt bijeen, te vroege asters bloeien in de tuin: De tuinman harkt de okerbladen heen!
Luide krooien spreeuwen op de draden voor verre leisteen-grijze wolken. De mensen door de regenbuien waden, in droeve harten ziektebeelden kolken.
Ik ween om lang vervlogen, mooie tijden, de lente mijner drieste jeugd verleden! De torenklokken tampen over weiden... De stilte nadert, winter meldt zich, heden...? :
Egidius, waer bestu bleven? Mi lanct na di, gheselle mijn. Du coors die doot, du liets mi tleven.
Dat was gheselescap goet ende fijn, Het sceen teen moeste ghestorven sijn. Nu bestu in den troon verheven Claerre dan der zonnen scijn, Alle vruecht es di ghegheven.
Egidius, waer bestu bleven? Mi lanct na di, gheselle mijn. Du coors de doot, du liets mi tleven.
Nu bidt voor mi: ic moet nog sneven Ende in de weerelt liden pijn. Verware mijn stede di beneven: Ic moet noch zinghen een liedekijn . Nochtan moet emmer ghestorven sijn.
Egidius, waer bestu bleven? Mi lanct na di, gheselle mijn. Du coors die doot, du liets mi tleven.
Op de foto mijn familie: vader , moeder, mijn zussen Camilla en Maria, mijn broer Joris (+) en mezelf. Foto genomen tijdens de oorlog in 1943. Daaronder het gemeentehuis van Oedelem, mijn geboortedorp, Dr. Wyns noemde het één van de mooiste gemeentehuizen van Vlaanderen...
De vierde latijnse van het Sint-Rembertscollege in 1953 met klastitularis Jozef 'Basiel' Verstraete ( achterste rij...) op schoolreis in Brussel. Gehurkt helemaal rechts zit ikzelf.
In december 1958 speelden enkele Oedelemse jongeren het toneelstuk "Smidje Smee". De "acteurs" werden uiteraard voor het nageslacht op foto vastgelegd...Bovenste rij: (v.l.n.r.) Willy Beernaerts (souffleur), Antoine Dhaese(+), Antoine Depestel, kapelaan Demuynck, René Dewulf, Roger Vanhullebusch, (zittend v.l.n.r.): Roger Vandeweghe, Edward Gilliaert en Marcel Denaeghel
Mijn oude Roldersklacht (mei 1958) aan de Zoete Waters in Heverlee...Eern triest moment!
Vrijdag 11 april 2025
We zijn de 15de week van 2025
Herfstavond door Albert Verwey
Op 't donkre buiten Boomkruinen ruisen; Stormwolken drijven: In 't lamplicht huis en Voor donkre ruiten, Zit 'n dromend beeld Woorden te schrijven, En 't kruinenruisen, En 't wolkendrijven Staat, een geluid,in Schrift gepenseeld.
De Waterlelie door Frederik van Eeden
Ik heb de witte waterlelie lief, daar die zo blank is en zo stil haar kroon uitplooit in 't licht
Rijzend uit donker koelen vijvergrond, heeft zij het licht gevonden en ontsloot toen blij het gouden hart.
Nu rust zij peinzend op het watervlak en wenst niet meer...
Een vrucht die valt door Karel van de Woestijne
Een vrucht, die valt... -- waar 'k wijle in 't onontwijde zwijgen,
buigt statiglijk de nacht zijn boog om mijn gestalt. De tijd is dood, omhoog, omlaag. Geen sterren rijgen haar paarlen aan 't stramien der roereloze twijgen. En geen gerucht, dan deze vrucht die valt
Een vrucht. -- En waar ik sta, ten zatten levens-zome, vol als de nacht maar even stil; blind als de lucht hoe rijk ook aan 't verholen van mijne dromen, voel 'k -- lomer dan in 't loof der luideloeze bomen een vrucht die valt, -- mijn hart, gelijk een vrucht die valt...
'k Hore tuitend' hoornen.... door Guido Gezelle
'k Hore tuitend' hoornen en de navond is nabij voor mij: kinderen, blij en blonde kom, de navond is nabij, kom bij: zegene u de Allerhoogste, want de navond is nabij, kom bij: 'k hore tuitend hoornen en de navond is nabij, voor mij!
blinde non waanzin spon zacht geflonker in de ogen
donker
pracht
Nacht door Hermen Gorter
Het gras heeft den nacht al begonnen, de tuin is stil bezonnen. De hemel is onbezonnen, licht nog zo ongeschonden.
Bomen wit als boekweit hangen neer stil in schoonheid, maar de losse kastanjebladen zijn schichtig en overladen van wind...
In memoriam amici J. Campert door Louis de Bourbon
In de open dromen van den wreden dag heb ik jouw pijn gevoeld, jouw brandend leed, soms hoor ik in den nacht jouw stervenskreet en ik zie een blik die breekt, jouw laatste oogopslag.
Ik hef het glas. Ik zie den roden gloed van 't heulsap dat ons beiden heeft verheugd in vroegere nachten luid en licht van jeugd, maar sinds jouw dood smaakt alle wijn naar bloed.
En sinds jouw dood is alle licht te schel, elk vuur te heet, alle genot doet pijn en ik hoor in ieder lied dit bittere refrein: o, hart, jouw hart, o bloedrode rebel.
Louis de Bourbon (1908-1975)
Klik op de pijl onderaan laatste tekst om het archief op te roepen...
Haiku
Het jaar is gestart
en we beloven weer veel,
want we zijn zo dom!
(WVO)
Haiku
Het ouder worden
is zeker geen sinecuur
en je doet 't alleen...
(WVO)
Haiku
De vorst is weer weg,
bakken regen stromen neer,
helaas, godgeklaagd...
(WVO)
Haiku
De minister spreekt:
het zijn zeer droeve tijden,
de riem dient gesnoerd... (WVO)
Over mijzelf
Ik ben Willy Beernaerts, en gebruik soms ook wel de schuilnaam Wim van Oostveld .
Ik ben een man en woon in Mariakerke-Oostende (Vlaanderen ) en mijn beroep is leraar Nederlands - geschiedenis aan het VTI in Oostende en freelance journalist bij de Zeewacht .
Ik ben geboren op 26/04/1936 en ben nu dus 88 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: Lezen en schrijven.
Schreef een roman " Het zwarte Schaap" die spijtig genoeg al uitverkocht is. Het vervolg staat op mijn Blog " De Tocht terug" Nu schrijf ik voor het Jaarboek " Bos en Beverveld" van de heemkundige kring van Beernem-Oedelem-St.-Joris .
Ik ben Willy Beernaerts, en gebruik soms ook wel de schuilnaam Wim van Oostveld .