CHABOT, B. & BRAAM, S., Uitweg. Een waardig levenseinde in eigen
hand. Adam, Nijgh & Van Ditmar, 2010, 283 pp. ISBN 978 90 388 9314
3
Niemand kan bestrijden dat
zelfdoding dikwijls in overeenstemming is met ons eigen belang en onze plicht
tegenover onszelf: ouderdom, ziekte of ongeluk kunnen het leven tot een last
maken, een last die zwaarder kan wegen dan het leven zelf.
David Hume
Wat moet je als je hoogbejaard en
hulpbehoevend bent, de vrienden wegvallen, je toekomst inkrimpt, vermoeidheid
ieder bezoekje gauw te veel maakt en je vindt dat het genoeg geweest is? Wat kan
je doen als je een ernstige chronische, maar niet dodelijke, ziekte hebt en
steeds minder kunt, met 24 uur gedwongen bedrust en pijn in het vooruitzicht?
Wat rest je als het verpleeghuis wenkt, waar zelfs de bedtijden voor je worden
bepaald? Welke mogelijkheden zijn er nog voor mensen van wie het
euthanasieverzoek klip-en-klaar wordt afgewezen?
Vaker dan bekend is overwegen
mensen in voorliggende gevallen om zelf hun leven waardig te beëindigen. Dat is
niet verboden, zolang men hiervoor zelf de verantwoordelijkheid neemt. Het is
echter niet gemakkelijk om zonder hulp van een arts goede informatie te vinden
over een waardig levenseinde in eigen beheer. Dit boek wil mensen met een
weloverwogen doodswens informeren over hoe zij dat kunnen
uitvoeren.
Om je leven zelf in waardigheid te
beëindigen bestaan er twee manieren. De eerste is de medicijnmethode. Je stelt
je eigen pil van Drion samen, een combinatie van dodelijke medicijnen met
slaapmiddelen, en neemt ze in. De andere methode is stoppen met eten en drinken.
Anders dan gewoonlijk wordt gedacht, is bewust versterven geen gruwelijke dood.
Met de juiste mondverzorging en verzachtende medicijnen, is stoppen met eten en
drinken voor hoogbejaarden en ernstig zieken draaglijk. Bovendien biedt de
periode van verzorging de mogelijkheid van een intens afscheid van de dierbaren,
verspreid over meerdere dagen.
In Uitweg worden beide methoden uitgebreid
en nauwkeurig beschreven. Als je stopt met eten en drinken is het belangrijk te
weten wat je te wachten staat, hoelang het kan duren en welke maatregelen
getroffen moeten worden om dorst en ander ongemak te vermijden. Kies je voor de
medicijnmethode, dan dien je te weten welke medicijnen nodig zijn en in welke
combinatie je ze moet innemen. Er wordt ook uitgelegd hoe je ze in bezit krijgt
en hoe je ze moet innemen om te voorkomen dat je later in het ziekenhuis wakker
wordt. Daarom belichten de auteurs ook verschillende onzekere en gevaarlijke
methoden om uit het leven te stappen.
Rond het zelfgekozen levenseinde
spelen allerlei wetten en regels een rol. De auteurs leggen de ongeschreven
spelregels en valkuilen rond euthanasie bloot en geven praktische adviezen voor
het doen van een succesvol euthanasieverzoek. Ze leggen uit hoe je binnen de wet kan blijven als een
dierbare je bijstaat bij zelfdoding en welke hulp strafbaar is.
De auteurs hebben alles gedaan om
van Uitweg een echt praktisch
handboek te maken. Bij iedere methode hoort een checklist en een geheugensteun
met alle te nemen stappen. Er is een handig overzicht van alle potentieel
dodelijke medicijnen, met vermelding van de juiste combinatie en dosis. Men
vindt ze alfabetisch geordend terug in het medicijnregister, met vermelding van
de betreffende pagina. In de uitklapbare tabel van de achterflap zijn diezelfde
medicijnen te vinden, met hun merknamen in negen West-Europese en vier
Engelstalige landen. Achter in het boek is bovendien een adressenlijst opgenomen
van de instanties waar men in Nederland en Vlaanderen anoniem terecht kan met
vragen over een doodswens.
Toch is dit geen handleiding met
hapklare recepten. Het boek belicht de verschillende facetten van een
zelfgekozen levenseinde en situeert de zelfgekozen dood in een breder
perspectief. De auteurs definiëren zelfeuthanasie ten opzichte van zelfmoord of
suïcide en euthanasie. Ze houden een warm pleidooi voor een goede dood en de
mogelijkheid om op je eigen manier te sterven. De algemene inzichten worden raak
geïllustreerd met ontroerende verhalen van nabestaanden en interviews met
deskundigen.
De delicate kwestie van het
zelfgekozen levenseinde wordt in dit boek met een zeldzame openhartigheid
besproken. Door te informeren willen de auteurs de bevoogding doorbreken van
artsen en wetgevers inzake het levenseinde. Op geen enkele wijze willen zij een
impulsieve, eenzame en verminkende zelfdoding bevorderen. Een waardig
levenseinde vraagt een intensieve voorbereiding en de nabijheid en steun van
medemensen en is alleen al daardoor onverenigbaar met een overhaaste beslissing.
Het boek is in eerste instantie
bedoeld voor mensen met een weloverwogen doodswens en voor hun naasten. Maar je
hoeft eigenlijk niet te wachten op een ziekte of doodswens om het te lezen en
altijd binnen handbereik te hebben. Ik kan het iedereen aanraden die het
levenseinde binnen eigen beheer wil houden als het aan de orde
komt.
@ Minervaria
|